October 3, 2010

'एक्काइसौँ शताब्दी' : मताग्रही अवधारणा कि वस्तुगत संज्ञा

( निर्मलमणि अधिकारी 'आयोदधौम्य'

धेरै नै प्रयोग गरिने शब्दावली हो यो 'एक्काइसौँ शताब्दी' । लेखाइ र बोलाइ दुवैमा 'एक्काइसौँ शताब्दी' को दुहाइ दिने क्रम बढ्दो छ । तर,हाम्रो देशमा जसरी 'आधुनिक' (Modern), 'आधुनिकतावाद' (Modernism), 'उत्तर आधुनिकतावाद' (Postmodernism),, वैश्विकरण (Globalization) आदि अवधारणाहरूलाई तिनको अर्थ नबुझेरै सर्न्दर्भबिना प्रयोग गरेको देखिन्छ त्यसरी नै 'एक्काइसौ
शताब्दी' लाई पनि नबुझेरै बोल्ने/लेख्ने गरेको देखिन्छ । मोर्डन, मोर्डर्निज्म, पोस्टमोर्डर्निज्म,
  ग्लोबलाइजेसन आदि वस्तुगत संज्ञा होइनन्, यी त मताग्र ही अवधारणा (Ideological concept)हुन् र 'एक्काइसौँ शताब्दी' पनि त्यस्तै हो ।

यी सबै अवधारणाहरू युरोपकेन्द्रित (Eurocentric) भनिने ज्ञानपद्धतिबाट निःसृत हुन् ।


'शताब्दी' मात्रै भनियो भने यो शब्दले सामान्यतया एक सय वर्षो समयावधि भन्ने अर्थ दिन्छ र कुनै सिद्धान्त, वाद, दृष्टिकोण वा मताग्रहलाई जनाउँदैन । तर जब 'शताब्दी' को अगाडि 'एक्काइसौँ' भनी विशेषण लगाइनासाथ यसले वस्तुगत आधार गुमाउँछ । अर्थात्, 'एक्काइसौँ शताब्दी' भन्ने अवधारणा


October 1, 2010

राम्रो कुरो बाहेक बाँकि सबै हुने देशमा

आफ्नो मुलुकबाट प्रवाहित हुने समाचारको शृंखला हेर्दा माथिको शीर्षक दिमागमा फुर्‍यो ।
माओवादी हिंसाले लखतरान र जीर्ण पारेको देशमा, केही वर्ष चुनाबका मुखमा एउटा पार्टीको नाममा झड्केलो जन्म्यो , तराई जनतान्त्रिक फोरम । फोरम विचित्रको थियो किनभने यसमा कुनै स्पेशल र ओरिजिनल मान्छे र प्रवृत्ति थिएनन् । अत: यो भगवानको श्रृष्टिमा बन्न नभ्याएको तर पछि सबै जीवजन्तुका चुनिन्दा अंगको गठजोडले बनेको ऊँट जस्तो देखिन पुग्यो । हिजोका भग्नावशेष पञ्चदेखि सबै पार्टीका 'लेफ्टओवर' बटुलेर आकार दिइएको यो तराईको राजनीति गर्ने फोरमलाई कतिले त दक्षिणी छिमेकीको नेपालस्थित प्रतिनिधि भनेर समेत आरोप लगाए । कुरो जे भए पनि , फोरमका काम , कर्तूत र ध्येय भने नेपाललाई कसरी “फोरौँ’ र 'सिध्याऔँ' भन्ने नै हो कि जस्तो लाग्ने कृयाकलाप यसले देखाइरह्यो, आफ्नो स्थापना कालदेखि
गत संविधानसभा चुनाब ताकाको मतदाता नामावलीमा २५ देखि ३०% फर्जी मतदाता रहेको कुरा निर्वाचन आयोगले एउटा सर्वेक्षण मार्फत पत्ता लगाएछ । यसैलाई आधार मानेर , अहिले निर्वाचन आयोगले निर्वाचन प्रणालीमा सुधार ल्याउन नया परिचयपत्र जारी गर्ने कार्यक्रम ल्याएको कुरा समाचारमा पढ्दा खुशी लागेको थियो , कमसेकम केही कुराका लागि असल पर्यास हुन थाल्यो भनेर । अझै भन्दा , यो प्रकृयामा जानु पूर्व निर्वाचन आयोगले सर्वदलीय भेला समेत गराई सो कुराको बारेमा दलहरूबाट सहमति पनि लिई सकेको रहेछ ।


September 27, 2010

ब्लगर बेदनाथका आफ्नै कुरा

ब्लगरका कुराकानी प्रस्तुत गर्ने क्रममा यस पटक ब्लगर बेदनाथ पूलामीलाई दौंतरीमा निम्ताएका छौं। "आफ्नै कुरा "नामक ब्लग लेख्नुहुने बेदनाथ जीको इमेलद्वारा तयार पारिएको कुराकानी प्रस्तुत गर्दैछौं।:

१) ब्लग यात्रा कसरी शुरू गर्नु भयो ?
नमस्कार मेरा सबै ब्लगर मित्रहरु, पाठक र सुभचिन्तकहरुमा !
रहरै रहरमा नजानिँदो तरिकाले ब्लगको शुरुवात गरिन पुगिएछ ! जति वेला धनकुटाको मित्र टिका जी ले वेब बनाउनु न, मलाइ त अलिक पारा आएन भनेर Blogger.com को लिंक दिनु भो, उति वेला hi5.comfacebook जस्तो एउटा सामाजिक संजाल मात्र होला भन्ने लागेको थियो र रजिष्टर मात्र गरे ! उहालाई पनि त्यो लिंक उहाको साथीले दिनु भएको रहेछ व्यक्तिगत वेब बनाउनु भनेर ! जब
  मैले ब्लग एउटा फ्री वेब पेज हो भन्ने थाहा पाएपछी र ब्लगमित्रहरुको हौसला पाए पछी भने यसको नशा नै लाग्यो ! अनि नजानिदो रुपमै भए’नी मेरो ब्लगको यात्रा शुरु भो ........"पाइलटको बाटोमा धुलो उडाउदै’’ !


September 25, 2010

मेरो यात्रा कुण्डली

के हुन्छ यांहा
खै पत्तो भेटिएको हैन
जुगौं बिताए मैले
थाहा पाएको छैन
यो जकटिएको धागो
शुरु कुन हो
अन्त्य कुन हो
खोज्दा खोज्दै म त बिचमै हराएछु
झल्यास्स बिउझिएं
पून यात्राको मर्म जान्न खोजें
अनयासै यात्रामा सामेल नभएको भान भो
जे पनि यात्रा
जता पनि जात्रा
के श्वास प्रश्वास पनि यात्रा नै हो त?

घडी पला सबै यात्राका बिन्दू हुन त?


फटिंग्रे

यो कथा मैले धेरै पहिले यै दौतरीको लागि भनेर लेख्न शुरु गरेकी थिए । कारण वस ढिला भयो ।यस्का मथिल्ला दुइटा भाग यहि दौतरीमा पहिले नै आइसकेको छन ---आशा छ यो मेरो कथा लेखनको पहिलो प्रयास हो हजुरहरुलाई मनपर्ने नै छ! -आश्मा
*******************************************************

कहिले काही मलाई त्यो गाँउको यादले निकै सताउछ । त्यो घर, त्यो आगन, ति उकाली-ओराली, खोला-पाखा ,जहाँ उ र म संगसंगै हिड्ने, डुल्ने र खेल्ने गर्थ्यौ। म सधै सधै अतितका पानाहरुलाई पल्टाइरहेकी हुन्छु।चाहेँ सपना होस चाहेँ बिपना मेरो मनसपटलमा लगातार घुमिरहने त्यो आकृति
  मेरो मुटुमा अमिट छाप बनेर बसेको छ। जब बिर्सन्छु मबाट केहि हराएको महसूस हुन्छ, जब संझन्छु मन भित्र अदृष्य भावनाहरु खट्किन्छ—यो वर्षौको समय अन्तराल पछि पनि बाल्यकाल
 को उही छायाँ मेरो वरिपरि घुमिरहेको पाउछु-


September 24, 2010

गाउखाने कथा ४२ (Nepali Gau Khane Katha)



सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

नुवाईधुवाई जीउमा चन्दन लाई, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


September 22, 2010

खाडीमा एक दिनको रमाईलो यात्रा

जिवनको हरेक उकाली ओराली अनि देउराली पार गर्न एक किसिमको यात्रा गर्नु पर्ने नै रहेछ । यात्रा जिवनको एक महत्वपूर्ण अंग रहेछ जस्तो लाग्छ मलाई । कुनै न कुनै माध्यमबाट हामीहरुले प्रत्येक दिन घण्टा मिनटमा यात्रा तय गरिरहेका छौ । या त्यो यात्रा जिवनको यात्रा होस् या कुनै लामो दूरीमा जाँदा बटुलेको अनुभवको यात्रा होस् आखिर यात्रा यात्रानै हो ।
२००९ सालको अन्त्य र २०१० सालको सूरुको दिन जनवरी १ का दिन यूएईका एनआरएनहरुले एउटा पिकनिकको आयोजना गरे । म यात्रा पिकनिक स्टेज प्रोग्राम सांगेतिक कार्यक्रम भने पछि दुई दिनको जेठो । यसैले म २०१० सालको पहिलो दिन लामो यात्रा र पिकनिकमा गएर रमाईलो गर्ने
सोच बनाए । म मात्र नभएर म जस्तै प्रवासीएका सयौ जना पिकनिकमा जानको लागी तम तयार भए ।
२०१० सालको पहिलो दिन बिहानै म तुलसी बस्याल अली भएर बाहिर निस्कियौ भर्खरै विहानी पखको स्वस्थ हावा चलि रहेको थियो सुर्यका किरणहरु दुवईका गगन चुम्बी महलका रंगी


September 21, 2010

दरखाने दिनको यात्रामा देखिएको रमझम

सेप्टेम्वर १० २०१० अर्थात भाद्र २५ २०६७ नेपालमा तिजको दर खाने दिन विदेशमा अर्थात खाडी देशहरुमा शुक्रवार विदाको दिन मुस्लिम धर्मालम्बिहरुको चाड ईदको विदाको दिन । यसपाली भने जुरेकै रहेछ दर खान प्रवासमा भएका दाजुभाइहरुलाई । यति मात्र नभएर उक्त दिन सधैझै यसपालीको शुक्रवार पनि तिजको रमाईलो कार्यक्रम हुँदै थियो ।

कार्यक्रममा नगाएका अन्य तिन जना भित्र चेतन राना अली र टिकारामलाई लिएर देरा दुवई तिर हुईकिए । खाडी मुलुकको मध्यान्नको टन्टलापुर घाम एकैछण वाहिरी वातारणमा हिडडुल गर्दा पसीनाले खलखल्ती भिजाउने हामी घामको कुनै प्रवाह नगरी नेपाली चोक आब्रा तिर लाग्यौ । ओ हो वाटो आवज जावत गर्ने मानीसहरुको भिड थिचोल्नै गाह््रो । नेपालीहरु मात्र नभएर अन्य देशका नागरीकहरुको पनि भिड थामीनसक्नु थियो । लाग्थ्यो काठमाण्डौ पशुपतिनाथमा शिवरात्रीको मेला चलीरहेको छ ।

नेपाली चोकमा दुई चार जना साथीहरुसँग भेट भयो जाने होईन तिजको रमझममा मैले भने भन्दै थिए आफ्नो त यतै छ रमझम नेपाली क्यासेट बेच्ने भाइले । लौ आयो नयाँ नेपाली लोक गित चलचित्र अनि तिजका गितहरु सबै नेपालीहरु उनकै बोलीलाई पछ्यादै झ्याम्मीए । पुरानो तन्नामा छरपस्ट फीजाईएका नेपाली सि।डी ब्यवसायिहरु कराउदै थिए । उनिहरुलाई त्यो टन्टलापुरको घामको पनि कुनै प्रवाह थिएन कार्यक्रम त परै जाओस् । सबै सि।डी व्यवसायीको बोलाई बेचाई र सामान एकै किसिमका हुने रहेछन् ।



September 18, 2010

गीत-फुल फुल्ने

खोंच अनि कन्दरामा सुनगाभाको फुल फुल्ने
संकेत हो कि बाधा बिच जीवनको फुल फुल्ने!

झुके हार उठे जित
जिन्दगीको चक्र
भेटिन्छ है पौरखले
सफलता को बक्र,

अध्याँरो लाई भत्काएर जुनेलीको जून खुल्ने
संकेत हो कि बाधा बीच जीवनको फुल फुल्ने!



September 17, 2010

सिमा आँफै तिर ढेपिएको छ रे

सुन्दैछु ,मेची र काली पनि चेपिएको छ रे
भुत्ते भो कि गोर्खे खुकुरी नै हेपिएको छ रे

कती धितो राख्नु बिचरो छ सगरमाथा नि
धाक नलगाउ भो लाजले सेपिएको छ रे

हात मुख जोर्न शिप शिल्प पलायन भए
बचेँका पेटमा अझै रिन खेपिएको छ रे

शान्तिको कान्ती नि अटेन रे आँखा भित्र हाम्रा
बुध्दको माटो यो रगतले लेपिएको छ रे


September 14, 2010

क्रान्तिकारी निर्लज्जता !

लाग्छ माओवादीलाई मात्र जे केही भन्ने र लागेको गर्न पाउने छूट छ हाम्रो मुलुकमा । क्रान्तिकारी र आमूल परिवर्तनकामी हुँ भन्ने डाँको डरलाग्दो श्वरमा बोलेपछि , काम जत्रो तुच्छ र निकृष्ट गरेपनि , चल्दो रहेछ ! के गर्ने आफ्ना बलिष्ठ भुस्तिघ्रेले जे भन्दिए पनि पत्याउँछन् र बाँकि नपत्याउने बिरोधीलाई प्रतिगामी भनेर हिंसा र हतियारका मतियारहरूले दनादन दिए भैहाल्यो, कसको के खैरियत ? चमत्कारी गुणडाराजको यो गनतन्त्रमा । कसले रक्षा गर्छ ती असहमत विचारवाला सोझा हतियारबिहीन जनताको यो मुलुकमा ? पुलिस र प्रशासन काम नै गर्दैन , सेनालाई व्यारेक बाहिर निसक्नै अधिकारै छैन । त्यसैले त निर्धक्क छन् ती मत्त साँढे जस्ता जत्थाहरू !


कामरेड प्रचण्डले शक्तिखोर प्रशिक्षणमा राज्यसत्ता कब्जा गर्ने माओवादी राजनीतिको तिकडम कस्तो तरिकाको छ भन्ने पेटारो फोरे , तर त्यत्रो योजना त्यत्रो भीमकाय शरीरधारी जूंगे नेताले भाले हुँदै छताछुल्ल पार्दा पनि हामीलाई माओवादीको कुत्सित नियतमाथि औँला ठड्याउन मन लागेन ! राजाको कथित निरंकूशता बिरुद्ध क्रान्ति गरेर , लोकतन्त्रको उदार राज्यनीतिका मातहतमा स्वतन्त्रता र निर्भिकताको जीवन बाँच्ने हाम्रो सन्तति दरसन्ततिको इच्छामाथि , कामरेड प्रचण्ड मार्काको अधिनायकवादी राजनीतिले डंका मार्न खोज्दा र यिनैका नेताले त्यो योजनाको साखुल्य प्रमाण पेश गर्दा पनि हामीले माओवादीको षडयन्त्रकारी राजनीतिक उद्देश्यमाथि पर्याप्त बिरोध गर्नु पर्ने दरकार नै ठानेनौँ । ज बोले पनि जे गरे पनि माओवादी क्रान्तिकारी नै रहिरह्यो , उसले उही ढर्राको सर्वऔषधीमय राजनीतिक नाच नाची रह्यो र आज पनि उसैको ठूलो डाँको बजेकै छ । उसले जे सोचेर जुन योजना हाकाहाकी सार्वजनिक गरे पनि , जुन नौटंकी नाचे पनि , जुन तानाशाही विचार बोके पनि ; मान्छेहरू यो नै चमत्कारिक राजनीतिको मसिहा नै हो भनेर ह्यामलिनको बाँसुरीवादकका पचाडि लागेका मुसाका झून्ड सरह , गल्छिमा खसेर अन्त्य हुन हतारिएर पछ्याइरहेका देखिन्छन् ।



September 13, 2010

जस्ट १० मिलीयन नेपाली रुपिज पर् पर्सन

आम्मै १ करोड प्रती ब्यक्ती,त्यो पनि नेपालीलाई। त्यसले त सारा नेपालीलाई धनी बनाउंछ होला। पूल अस्पताल,स्कुल ,खानेपानी...ए यो त माओबादी पार्टीका महराले चिन संग ५० सांसद किन्न प्रती ब्यक्ती मागेको पैसा पो रहेछ। कता कता ठमेल तिर सडके भुरा भुरीले गोरेसंग सर १ रुपिज भनेको याद आयो।

सही या गलत के हो तर महराले चिनका एक अधीकारीसंग सांसद किन्न गरेको संबाद मिडीयामा आइसक्यो। महाराले यो नया प्रबिधीबाट जोड जाड पारेर तयार पारिएको भनेका छन। तर उनले एक 'चिनियाँ अधिकारी'सँग सभासद् खरिदका लागि पैसा मागेको विवादास्पद टेलिफोन संवादलाई भने
  स्विकारेका छन। माओबादीको केन्द्रीय समिति बैठकले उक्त प्रकरणबाट पार्टी गोपनीयता भंग गरेको, आन्तरिक सुरक्षामा विदेशी हस्तक्षेप र मानवअधिकार हनन भएको टिप्पणी गरेको छ।


September 10, 2010

चार मुक्तक

हरुवा र जितुवाको घमासान छ ।
एउटै कुर्सीको मात्रै तानातान छ।
के गर्छन यीनले शान्ति स्थापना,
कुर्सी पाउनै जब हानाहान छ ।

गर्न लाई त गर्छन् त्याग र बलिदानका कुरा ।
बोल्न लाई बोल्छन् शान्ति र समाधानका कुरा ।
राष्ट्रियता र देशभक्ति किताबमै थन्क्यो अब,
केही उत्तरका गुलाम, केही सुन्छन् हिन्दूस्तानका कुरा ।



September 7, 2010

सपना हराएको मान्छे

- प्रयास
कस्तो अनौठो, सपना पनि हराउदो रैछ
कता हरायो हरायो मेरो सपना
फिर्ता गरिदेउ है, कसैले लगेको भए
खबर पाऊ है, कसैले पायौ भने
जहाँ सुकै खोजे , कुना कानी जताततै हेरे
धरतीको यो पाटो बाट अर्को गोलार्ध सम्म
कहिँ भेटिन , शंका पनि कसलाई गरु ?
आँखा को ज्योति हराउछ भन्छन
सुख दुख हराएको पनि सुने को छु ,
आँशु - हाँसो पनि हराउछ रे समय संगै


September 4, 2010

गाउँखाने कथा ४१ (Nepali Gau Khane Katha)

अपडेट: गाउखाने कथा ४१ को उत्तर दांत हो। उत्तर मिलाउन प्रयास गर्ने सबैलाइ धन्यबाद,यसपटक भने कसैले पनि उत्तर मिलाउन सक्नुभएन। अर्को पटक सजिलो गाउंखाने कथा सोध्ने छु।
-----------------------------------------------------------------------


सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

पल्टन-पल्टन दुई पल्टन आए जति चट, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


August 29, 2010

टिपन टापन: लोभीपापी देखि अघोरीसम्म

धेरै दिन देखि केहि कुरा लेखौं भन्दा भन्दै पनि औंला चलाउन सकिएन। देशमा लोभीपापीहरुको खेल अझै टुंगिएको छैन। चुनाव-हरुवा प्रधानमन्त्री भयो भनेर कुर्लिनेहरु आंफै पांच पटक हार्दा पनि नपुगेर अझै पनि हार्न तम्सिदैछन। बेलाका नालायक माधव नेपाल र त्यो कुर्सीमा कि आंफु नत्र अर्कै जंगे वा हर्के आओस तर आफ्नै पार्टीको अर्कोले छुन पनि नपाओस भनेर जालो बुन्न खप्पिस प्रचण्डको लोभीपापी रुपी एक्टिङका चुट्किलाले दैनिक पत्रिका रंगिएकै थिए। यस्तो चहल पहलमा हामी जस्ता चक्रव्युहमा फसेका प्राणी रुमलिनु बाहेक अरु के नै गर्न सकिन्छ र! न त कमल हसनको “हिन्दुस्तानी” लाई व्यवहारमा उतार्न सकिन्छ न त “रंग दे वसन्ती” को आमिर खान लाई नै। वास्तवमा भन्दा नेपाल र नेपालीको नियति “पिपली लाईभ” को नत्थु रामको जस्तै छ। भारतमा मिडियाहरुले “पिपली लाईभ” लाई जन्म दिन्छन तर नेपालमा मिडियाहरुमा यति दम पलाइसकेको छैन। बरु नेपालमा त “पिपली लाईभ” पार्टी र नेताहरुको पेवा हो, र यो पेवा रुपी ब्यापार अझै वर्षौं फस्टाइरहनेछ। किनकि कोरा सपना देखाइदिनुस सयौं “नत्थुराम”हरु तयार छन बन्दुक बोक्न र अन्जानमा आहुति दिन। भाषा मात्र फरक छ, “पिपली”मा यसलाई “आत्महत्या” भनिन्छ भने नेपालमा “बलिदान”।


August 27, 2010

हा… हा… हा… हा… हा…

केही समय भएछ ‘टि-टाइम’ अन्तर्गत केही नराखेको । धेरै सप्ताहन्त आए र गए तर मेसो नमिलेर टि टाइम धेरै दिन देखि अपडेट भएन । आज भने केही ताजा जोकहरु लिएर फेरि हाजिर भएका छौ:

--------------------                                     ------------------                               -------------------

पत्नी: मलाई हिराको हार बनाइदियौ भने म सात जन्म सम्म तिम्रै हुने छु।

पति: हार सँग कानको टप र हिराकै फूली पनि बनाइदिन्छु, तर कुरा यही जन्ममा मात्रै टुङ्ग्याउँ है त ?


बैँक काउण्टर बाहिर बसेको एक जना ग्राहक बैँक कर्मचारीको आबाज राम्ररी नसुने पछि :

ग्राहक: हेर्नुस... म राम्ररी कान सुन्दिन तपाईँले के भन्नु भएको अलि ठूलो स्वरमा भन्दिनु न !
बैँक कर्मचारी: हैन... म कहाँ बोल्दै छु र..!, म त बिस्कुट खाँदैछु।


पत्नी: पहिला त तिमी विवाह पछि मलाई झनै माया गर्छु भन्थ्यौ त ! ।
पति: हो त नि!, तर मलाई त्यति बेला के थाहा कि तिम्रो विवाह मै सँग हुन्छ भनेर ।


एक जना ९० वर्षको बुढो मान्छे मृत्यु पछि स्वर्गमा पुग्छ । चारैतिरबाट अति आकर्षक जीउ डाल भएका अति सुन्दर र जवान अप्सराहरुले उसलाई स्वर्गमा स्वागत गर्छन् ।

बुढो मान्छे एकैछिन कींकर्तव्यबिमुढ भएर सुन्दर अप्सराहरु तर्फ हेर्छ र आफैँ बुदबुदाउँछ “ …धेत् , बाबा रामदेबको चक्करमा नपरेर योग ध्यान नगरेको भए …बरु ठीक समयमा यहाँ आइपुग्ने रहेछु… ।”




August 26, 2010

सधै सधै झैँ

इतिहासमा सजिएको अतित लाई
प्राण-प्रतिष्ठा गरेर
म बितेको युग लाई गुन लगाउन सक्दिन
मेरो वर्तमान कुरुक्षेत्र भरि पल्टिएको छ
निचेष्ट , निष्प्राण लमतन्न परेर ,
मक्किएको भिष्म प्रतिज्ञा बोकेर
म कुरुक्षेत्र जित्न चाहन्छु ,
कालकुट पिउन नसकेर
अमृत खोज्न हिंडेको हैन
कालकुट पिएर मलाई शिव बन्नु छैन !

असंख्य असंख्य द्रौपदीहरु
दुशासन को खोजीमा छन्

दिनहुँ ,


August 21, 2010

भिजिलान्तेवाद तर्फको यात्रामा मुलुक :

हिजो मात्र पशुपति शमशेर अध्यक्ष रहेको राप्रपाले पनि युथ भोलेण्टियर फोर्स गठन गरेको समाचार आएको छ । ७० नाघेका वा नाघ्न थालेका पशुपति शमशेर र लोकेन्द्र बहादुर चन्द जस्ता नेपाली राजनीतिका पाका खेलाडीहरूले नेपाली लोकलाई अनावरण गरेर पस्किएको यो फोर्सको गठनको आवश्यकता माथि विचरण गर्दा देशलाई अराजक भीडन्ततर्फ बलात् लैजान खोज्ने यस्तो अर्को एउटा फोर्सको कति आवश्यकता छ भन्ने कुरा उनीहरूले बुझेकै छैनन् ठान्न सकिन्न । अवश्य पनि आवश्यकताको सिद्धान्तले यसको आविष्कार गराएको नबुझ्नु पूर्वाग्रह ठानिन सक्छ । तर यो बुझ्न कुनै कठिनाइ भने छैन कि , आज जति पनि फोर्स , दस्ता र बाहुबली भिजिलान्ते संगठनको सिर्जना गर्नु पर्ने खाँचो महशूश गरिँदै छ , त्यसको प्रेरक तत्व भने अरू कोही नभएर माओवादीको बाहुबली संगठन ‘वाइसिएल’ नै हो । जसरी हिजो हिंसारत एउटा माओवादी समूह , आज नेपाल राज्यमा क्रियाशिल एक सय बीस खुद्रे हिंसावादी संगठनहरूको प्रेरक गुरू हो वा ‘जननी’ हो , त्यस्तै राजनैतिक पार्टी वा समूहले अस्तित्वरत रहन वा काम गर्न सक्ने हुन आफ्नै लिग, फोर्स, दस्ता वा भोलिण्टियर फोर्स गठन गरी तिनको सुरक्षा कवच भित्र रहेर काम गर्न पर्ने आवश्यकता ठान्न वाध्य हुनु र त्यसै गर्न पुग्नुमा सायदै माओवादी ‘वाइसिएल’ को कारक भुमिका रहेको कुरामा कसैको दुई मत होला ।


August 20, 2010

गाउँखाने कथा ४० (Nepali Gau Khane Katha)


अपडेट: गाउं खाने कथा ४० मा सहभागीहुने सबैलाई धेरै धेरै धन्यबाद। यस पटकको कथाको सही उत्तर थियो रुमाल।
गाउं खाने कथाको उत्तर मिलाउन सुजन सर्मालाई बधाइ। सुजन जी आफूले मनपर्ने गाउं माग्नुहोला।
--------------------------------------------------
यो सप्ताहान्तमा फेरी नेपाली लोक चलनमा चर्चित गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

चारचुच्चे मुख बुच्चे,पानी खान्छे,घाममा सुत्छे, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


August 16, 2010

दिल्लीका बांदरहरु

Monkeys of Delhi, हजुर दिल्लीका बांदरहरु। दिल्ली २ पटक पूगे पनि बांदरसंग जम्काभेट कहिल्यै भएन। फेरी आफ्नै गाउंमा बांदर धपाउदा धपाउदा वाक्क भएको म दिल्लीमा पनि बांदर भेटे,घरै पिंडालु बनै पिंडालु जस्तै वाक्क हुन्थे होला। हालसालै दौंतरीमा नेपाली ब्लग सर्कल राखिएको छ। त्यसैमा माथीनै monkeys of Delhi भनेर पोस्ट राखिएको रहेछ। नेपाली ब्लग प्राय कि त राजनितीमा केन्द्रित हुन्छन कि त गजल,कबितामा। नेपालमा काम चलाउ सरकारले महिना काट्दा भारतिय नेताहरु नेपाल यात्रा गर्ने क्रम बढ्दो छ। नेपाली नेताहरुलाई भारतिय नेताको नेपाल भ्रमण पबित्र लागे पनि नेपाली जनता त्यसबाट वाक्क छन। सायद त्यही भएर कुन चांही ब्लगरले बेला बेलामा
 नेपाल धाउने भारतीय नेतालाई बांदरको पगरी गुथाइदिएछन भनेर monkeys of Delhi को ब्लगमा छिरे। दिल्ली निवासी ब्लगर दिनेश वाग्लेलाई सांच्चैका बांदरले सारै दु:ख दिएछन। यती सम्म की फाल्न राखेको फोहोर पनि ढोकै अगाडी आएर छरपष्ट पार्दा रहेछन।


August 14, 2010

यो गतिरोध सरकार निर्माणको गणित मात्र हैन ।

-एकलव्य

माधव नेपालको राजीनामा पछि , अर्को सरकार बन्न नसकेको अहिलेको अन्यौलपूर्ण परिस्थितिलाई लिएर धेरै बुज्रुगहरूले आ-आफ्ना तर स्वाभाविक टिप्णीपणीहरू गरिरहेकै छन् । विकल्पमा सरकार बन्न नसकेकोको वर्तमानलाई हेरेर राजनीति गर्नेहरूलाई गाली गर्नु स्वाभाविक पनि हुनसक्छ , तर अहिलेको सरकार बन्न नसकिरहेको स्थिति भने अरू बेलाको भन्दा फरक र गम्भीर प्रकृतिको छ भन्ने कुरा पनि बुझिनु पर्छ । यो सरकार बिघटन, गठन प्रकृया र समीकरणहरू बन्न खोज्ने , भत्किने वा भत्काइने जुन सिलसिला चलेको छ , यो नेपालको राजनीतिक पद्धति भोलिका दिनहरूमा
  कुन बाटोमा अगाडि बढ्ने भन्ने गहन मुद्दासंग बढी सरोकार राख्ने विषय हो न कि तात्कालिक रूपमा सरकार बनाउने वा गिराउने चलखेल मात्र । यसैले सामान्य किसिमले ‘ जाबो सरकार पनि बनाउन सहमति गर्न नसक्ने हुतिहारा नेताहरू ‘ भनेर गरिने सामान्य उपबुज्रुक टिप्पणीहरूले , नेपाली राजनीतिको सबैभन्दा गहन चूरोलाई बुझ्न नसकेको देखिन्छ ।


August 13, 2010

प्रधानमन्त्रीको चुनाव, कथाको लट्ठी र यथार्थको जुत्ता !

भन्नलाई राजनैतिक सरगर्मी भन्ने शब्द प्रयोग गरिए पनि नेपालको राजनीति आजकल तात्दा-तात्दै चिस्सिएको छ ।

हरेक बिहान ‘सहमतिको खोजी हुँदै’ भन्ने जस्ता विषयले  भरिने पत्र पत्रिका र खबर जगत साँझ हुँदासम्म विमतिका निष्कर्षले ढाकिएका हुन्छन्। हरेक सम्बाद विवादमा, भेटघाट मतभेदमा र कुराकानी खिचातानीमा परिणत भइरहेका छन् । त्यसैले नेताहरुको बोली प्रति आम जनताको दृष्टि झनै हल्का र उदासिन हुन थालेका छन् ।

यता, माकुने सरकारले राजीनामा नदिँदासम्म राष्ट्रको प्रमुख समस्या नै माधव कुमार नेपाल भएको र उनले राजीनामा दिनासाथै सब कुरा ठीक हुने दाबी गर्दै हिँडनेहरु अहिले ‘हामीले त्यस्तो भनेका नै थिएनौं’ भन्न थालिए सकेका छन् भने राजीनामा दिएर ‘बाटो खोलीदिएको’ दाबी गर्ने दल पनि तटस्थताको  श्रृंखलाबद्ध  गज्जबको नाटक मञ्चन गरेर बसेका छन् । उता मैदानमा भिडीरहेको र आफूलाई प्रमुख दावेदार जताउँदै आएको अर्को दल पनि लगातार चारौं पटकको हार पछि पनि मैदानमा डटिरहने उद्घोषकासाथ लागेकै छ।

एकातर्फ कामचलाउ सरकारकै नाममै सही, आफ्नो काम चलीरहेकाले न यीनलाई नै कुनै कुराको परवाह भएको देखिन्छ भने अर्कोतर्फ ‘अर्कोपाली त कस्सो नजितिएला’ भन्दै साम, दाम, दण्ड, भेद आदि नीति अख्तियार गर्दै हीँडेका दुवै दललाई पनि कामचलाउ सरकारको डेढ महिना लामो शासन ‘सामान्य’ नै लागेको छ ।



August 9, 2010

तेस्रो अन्तराष्ट्रिय ब्लगर भेला - एक समिक्षा

हरेक छ-छ महिनामा दौंतरीमा हुने अन्तराष्ट्रिय नेपाली ब्लगर भेला यही अगष्ट ७ मा समापन भयो।
  भेलाको समय २ घन्टा रहे पनि भेला हुनु ६ घन्टा अगीबाटै ब्लगहरु दौंतरीमा आएर नेपाली ब्लग सम्बन्धी छलफल गर्नुभएको थियो। साथै भेला समापन पछी पनि ब्लगर मित्रहरुले नेपाली ब्लग सम्बन्धी संबाद कायमनै राख्नुभएको थियो। ब्लगर भेला ब्लगहरुको लागि दशै जस्तै भएको थियो।
भेला नेपाली समय अनुसार बिहान ९ बजे सुरु भएको थियो। नबिन के.एमको अध्क्षतामा रहेको ब्लग भेलामा साधना शर्माले स्वागत भाषण दिनुभएको थियो। भेलाको सुचना अलिक छोटो भएको
 ले कती ब्लगहरुले खबर पाउन ढिला भयो भने केही ब्लगर मित्रहरुलाई समयले साथ नदिएका कारण भेलामा सहभागी हुन सक्नुभएन। यो भेला ग्लोबोल भएका कारण कतै दिन हुंदा कतै रात हुने त कतै बिहान त कतै सांझ हुनेहुंदा केही ब्लगर चाहेर पनि सामेल हुन सक्नुभएन। भेलामा लेखेर संबाद हुने हुंदा कतिपय ब्लगरमित्रहरुलाई प्रतक्ष संबादमा टाइप गर्न अप्ठेरो परेको थियो। पहिलो र दोस्रो भेलाबाट संगालेको अनुभव प्रयोग गर्दै यसपटकको भेला अलि प्रभावकारी पार्न प्रयास गरिएको थियो। बिगतमा प्राय समय परिचयमा खर्चिय पनि यस पटक सके सम्म प्राय समय
 नेपाली ब्लगमै सिमीत रहि संबाद गरिएको थियो। दोस्रो भेलामा सहभागीहरुको समित संख्या भन्दा बढी सहभागी नहुन सक्ने स्थीती यसपटक भने कायम रहेन।


August 5, 2010

तेस्रो अन्तराषट्रिय नेपाली ब्लगर भेला

दौंतरीमा हरेक छ-छ महिनामा नेपाली ब्लगर भेला गर्ने परम्परा अनुरुप फेरी अगष्ट ७,साउन २२ नेपाली समय अनुसार बिहान ९ बजे ब्लगर भेला गर्नेभएका छौं। पहिले भेला अगष्ट १, २००९ मा भएको थियो,दोस्रो भेला जनवरी ३० २०१० मा भएको थियो। अब तेस्रो भेला नेपाली समय अनुसार अगष्ट ७ शनिबार बिहान ९ बजे हुंदैछ। यस संबन्धी थप जानकारी केही समय पछी राख्नेछौं। हाललाई उक्त समय आफ्नो पात्रोमा चिनो लगाउनुहोला। साथै अन्य ब्लगर मित्रहरुलाई पनि जानकारी दिनुहोला।

भेलाको तरिका पहिलो र दोस्रो भेला जस्तै हुनेछ। थप सामाग्री तथा एजेण्डाहरु भए जानकारी गराउने छौ तथा सुझाबहरु भए यही ब्लगको कमेन्टमा दिनुहोला। साथै तपाई आउने नआउने जानकारी पनि यही ब्लगको कमेन्ट बक्समा दिनुहोला। भेलामा सहभागी हुने ब्लगहरुको नामावली समय समयमा ब्लगमा अपडेट गर्नेछौं।


नयाँ नेपालको यात्रा

नयाँ नेपालको यात्रा (जात्रा )।


(हालै मात्र नेपालबाट फर्केको हुँ, नयाँ नेपालमा जे जती जात्रा देखें भोंगें तिनलाई लिपिबद्ध गर्ने प्रयास गरेको छु । नितान्त ब्यक्तिगत यात्रा संस्मरण को रुपमा यसलाई लिन हुन अनुरोध छ ।)

भाग १

झन्डै चार बर्षको मुग्लान बसाइ पछी घर फर्किने सोच बनाएको थिएं ३ महिना अगावै । उद्देश्य केही
  ब्यक्तिगत थिए, केही रहरहरु । त्यो भन्दा पनि जन्म दिन श्रद्धयी आमाको ६ महिने पुण्य तिथीको कर्ममा संलग्न हुने उद्देश्यले ९ अप्रिलको साँझ जे एफ के बाट नयाँ नेपाल को यात्रा सुरु गरियो ।

मनमा अनेक तर्कनाहरु उठे, धेरै को मुखबाट सुनेको काठमाडौको बेहाल हाल, साच्ची कस्तो भयो होला मेरो काठमाडौ ? बत्ती बिनाको जिन्दगी कस्तो होला, इन्टर्नेट बिनाको दिन कस्तो हुन्छ होला,


August 3, 2010

नेपाली नेता

छारो उडन थाल्यो अरे आङ कनायौ कि
नाक थुन्न पर्ने भो रे तिमी गनायौ कि

न बनायौ न सघायौ ओतिनु त पर्छ
भत्काएर आफ्नै घर जात जनायौ कि

च्याखे थापी मनहरु कुन पन जित्यौ
खुशी भनी कतै फेरि शोक मनायौ कि

बलिरछ शान मान खरानी नहोस्
निभाउछु भन्दै फेरि तेल खनायौ कि

आत्मा साक्षी राखी हेर एक चोटि तिमी
तिखारेर कलममा धार बनायौ कि

August 2, 2010

नमस्ते अमेरिका



Globle Bhutanese Community of Colorado को सहयोगार्थ हिजो Auhust 1 का दिन कोलोराडोलाइ नमस्ते अमेरिका सास्कृतिक भ्रमण टोलिले
भरपूर्ण मनोरन्जन दिन सफल भएको छ ।
ब्यबसायी नबराज श्रेष्ठको पहलतामा आयोजित उक्त कार्यक्रमको शुभारम्भमा कलाकारहरुलाई बलिकाहरुद्वारा फुलको गुच्छा दिएर स्वागत गरिएको थियो।
सो अबसरमा मोती शिवकोटिले भुटानी शरनार्थीले भोगेका पिडाको स्मरण गराउनु भएको थियो भने G.B.C.C. का अधक्ष्य हरी उप्रेतीले स्वागत मन्तब्य ब्यक्त गर्दै आफ्नो समुदायलाई सबै नेपालीहरुलाई सहयोग गर्न अपिल गर्नु भएको थियो । ४ बजे कार्यक्रम शुरु गरिने जानकारी गराइएता पनि करिब सबा दुई घण्टा ढिला शुरु हुँदा पनि दर्शकहरु निकै संयमित भएर आफ्नो प्रिय कलाकारको गला र कलालाई पर्खि रहेका थिए । लोकल ब्याण्ड लिमिट ३ का बिजय अधिकारीको लोकप्रिय गीतले


August 1, 2010

गफगाफ सँगको रमाइलो गफगाफ

Gufgaf.com

दौँतरीको नियमित स्तम्भ ब्लग भित्र ब्लगमा हामीले विभिन्न नेपाली ब्लगका ब्लगरहरुसँगका कुराकानी राख्दै आएका छौँ । दौँतरी आफैँमा धेरैजना ब्लगरहरुको संयुक्त प्रयास भएकोले समष्टिमा भन्दा नेपाली ब्लगको विकास वा उत्थान नै दौँतरीको पनि विकास र उत्थान हो ।

यसरी नेपाली ब्लगरहरुलाई अझ नजिक ल्याउने र एक-अर्कामा परिचित गराउने क्रममा यस पटक हामीले गफगाफ डट कम लाई निम्त्याएका छौँ । गफगाफका नियमित पाठकहरुलाई सायद थाहा होला, गफगाफ डट कम एउटा सामुहिक ब्लग भए पनि एउटै परिवारका सदस्यद्वारा सञ्चालित छ । यस्तै र अरु रमाइला जानकारी सहितको गफगाफका लागि लागौँ सिधै प्रश्न उत्तरतर्फ:

पहिला त गफगाफ डट कम र यसका सक्षम र कर्मठ सर्जकहरुको परिचयबाटै सुरु गरौं न ?

गफगाफ डट कम मन लागेको कुरा लेख्ने थलो हो । यै क्षेत्र, यै विषय, यै पृष्ठभूमिका बारेमा लेख्नुपर्छ भन्ने बन्देज गरेका छैनौँ । मन लागेका कुरालाई सुन्दर शब्दमा उतार्न सकिन्छ भने त्यो गफगाफ डट कमको सामाग्री बन्छ भन्ने हाम्रो धारणा हो । गफगाफ डट कम मुलत: एक जनाबाट शुरू भएर पछि अरू दुईजना पनि गाँसिएपछि अहिलेको यो रूपसम्म आइपुगेको हो । प्रवेश पौडेल (काठमाण्डौ विश्वविद्यालयमा मेकानिकल इञ्जिनियरीङ् पढ्दै), अशेष पौडेल (क्याथफोर्ड कलेजमा बिबिए पढ्दै) अनि सक्षम घिमिरे (हाल अमेरिकामा )को संयुक्त प्रयास नै अहिलेको गफगाफ डट कम हो । हामी अशेष र प्रवेश शब्दको काम गर्छौँ, सक्षमले प्राविधिक कुराहरू मिलाउँछ । कहिलेकाहिँ बुवा अनिल पौडेल अनि सानीमा नम्रता गुरागाईँले पनि सघाउनुहुन्छ ।

एकजना ईन्जिनियरीङ्गको विद्यार्थी, अर्को कमर्शको । दुईजना नेपालमा एकजना विदेशमा । पठन-पाठनको व्यस्तताबीच कसरी ब्लगतर्फ आकर्षण बढ्यो ?



July 31, 2010

भडास ।

निकम्माको हुललाई महायोग्य मान्यौं हाम्ले ।
मुढ, मन्द, बेकार सबलाई अति विज्ञ जान्यौँ हाम्ले ।

कि गाई भा’भे हुन्थ्यो कि साँढे नै सही,
कस्ता-कस्ता नालायक यी गोरुहरु छान्यौँ हाम्ले ।

शान्ति श्वस्ति जप्दै आ’थे अनेकानेक जत्था जब,
स्याल गिद्ध, हुँडार सबै शाकाहारी ठान्यौँ हाम्ले ।



July 27, 2010

गजल एक संक्षिप्त परिचय

आयुष चौधरी "सम्मोहन"
रझेना ५ कृष्णनगर बाँके
हाल नेपालगञ्ज

उर्दु भाषामा अत्यन्त विकसित , लोकप्रिय र चर्चित भए पनि गजलको जननी भने अरबी भाषा हो र यसको उद्गम भुमी अरब । विस्तारै विस्तारै यो विधाको प्रभाव फारसी , उर्दु, हिन्दी हुंदै नेपाली र अन्य भाषामा विकसित हुदै गएको धेरै सोधकर्ताहरुको एक मत रहेको पाइन्छ । गजलले लगभग आठ नौ सय वर्षो इतिहाँस बोकेको देखिन्छ । यस्तै नेपाली गजल परम्पराको इतिहाँसले सय वर्षपार गरिसकेको छ । मोतीराम भट्टले गजललाई नेपाल प्रवेश गराएको विश्लेशकहरु बताउछन् । मोतीराम
 भट्टकालिन समयमा हिन्दीबाट नेपाल प्रवेश गरेको गजल त्यस समयमा मोतीमण्डलीका सदस्यहरु भीमनिधि तिवारी, शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल हुँदै उपेन्द्रबहादुर जिगरसम्म आईपुगेर वि.सं. २००७ को


July 20, 2010

बिना शिर्षक

- प्रयास

मोहोनजोदोरो
र हरप्पा को कुरा गर
या सिन्धु घाटीको कुरा,
आज पर्यन्त साथ छुटेकै छैन
सभ्यताको मुहान उत्खनन मा
भेटिएका हाम्रा हात संगै थिए रे,


July 13, 2010

सुन्दर फूल

शिव प्रकाश

बगैंचामा सुन्दर फूल, एउटा फुलेको थियो
कलेजीमा कतै उनकै, तस्वीर डुलेको थियो

दिन बित्थे पर्खाइमा, तृष्णा पाली मनभरी
मादक बन्थे रातहरु, जुनतारा खुलेको थियो

वर्षातको रात थियो, मीठो मात थियो रातको


July 11, 2010

सस्तो र सजिलो उपचार

नरेन्द्र रौले
पेशाले पर्यटन ब्यबसायि कुपण्डोल, ललितपुरका सरोज निरौला (नाम परिवर्तन) ३८ प्रोस्टेटाइटिस रोगबाट नराम्ररी ग्रसित बने । प्रोस्टेट ग्रन्थि सुन्निने समस्याले चार बर्ष सम्म उनी यो रोगबाट थलिए । अन्डकोष दुख्ने,
ढाड दुख्ने, पिसाव पोल्ने, पिसाव गर्न गाह्रो हुने समस्याले बेस्सरी सता
इएका उनी उपचारका लागी कहा मात्र धाएनन् ? काठमाडौ देखि दिल्ली, मद्रासका अस्पताल सबैतिर चहारे । निको हुने आशामा पाच लाख रुपिया भन्दा धेरै खर्चिएका निरौलाले जीवन देखि हार खाइसकेका थिए । संयोगले होमियोप्याथिक उपचार पद्धति बारे थाह पाए । एक डाक्टर मार्फत भक्तपुर इन्टरनेशनल होमियोप्याथिक क्लीनिकको सम्पर्कमा पुगेका निरौलाले क्लासिक होमियोप्याथिक उपचार गराएको चार महिनामै ठीक भए । त्यसपछि उनलाइ कहिल्यै यो रोगले च्यापेन । जम्मा पाच हजार रुपियामै उनको सम्पुर्ण उपचार सम्पन्न भयो ।

July 10, 2010

अन्धविश्वास माथिको विश्वास ।

“Superstition is a credulous belief or notion, not based on reason or knowledge.”

अन्धविश्वास के हो ? भनेर विकिपेडिया हेर्ने हो भने सुरुमै यही वाक्य भेटिने छ । तर कुनै कारण वा ज्ञानमा आधारित नभएपनि यो अन्धविश्वासको जालो भने संसारभर नै फैलिएको छ।

बेलावखत अविकसित देश, गाँउघरका बासिन्दा वा कम शिक्षितवर्गलाई यसको ‘अनुयाई’ भनिने गरे पनि विश्वका अत्यन्तै विकसित देश, अन्तन्तै साक्षर वा विद्वत वर्ग वा प्रसीद्धि पाएका व्यक्ति विशेषहरु समेत कुनै न कुनै रुपमा केही न केही अन्धविश्वासको पकडमा आएको कुरा सुनिएको छ र सायद सुनिई रहने नै छ ।

कतै सानो अनुपातमा त कतै ठूलो अनुपातमा हुने मात्रै हो, तर खोजी गर्दै हिँडेमा धर्मभिरु राजाले खुर्सानीको धुप हालेर सत्ता जोगाउन खोजेको देखि धर्मै नमान्ने आधुनिक कम्युनिष्टहरु समेत भैंसी दोहन र यज्ञ यज्ञादी गरेर आ-आफ्नो परिचय दिएको हामीले देखेको धेरै भएको छैन ।

भौगोलिक आधारमा हेर्ने हो भने पनि लमजुङ देखि लण्डन सम्म, सींगापुर देखि जनकपुरसम्म सबैतिर यसको जड मज्जाले विस्तार भएको छ। भन्नलाइ गाउँले, निरक्षर वा साधारण मानिसहरु बढी अन्धविश्वासी हुने भनिए पनि प्राय: सहरमा बस्ने, विद्वान र विश्वकै चर्चित नेताहरू झनै यस मामिलामा बढी संलग्न रहेको समेत पाइएको छ । नेपालका जोगी र सन्यासीका पछिलाग्ने र हातमा नानाथरि औठीं धारण गरेर हिँड्ने आत्मविश्वासहिन नेताहरु मात्रै हैन्, हिटलर देखि रोनाल्ड रेगन जस्ता नेताहरु समेत आ-आफ्ना ज्योतिषहरुसंग सल्लाह गरेर मात्रै कुनै काम गर्थे भन्ने कुरा धेरै अगाडि नै प्रकाशीत भैसकेका छन् ।



July 5, 2010

माओवादीहरू , नागरिक पार्टी बन र सरकारको नेतृत्व गर ।

-एकलव्य

देशमा गणतन्त्र स्थापित भइसक्यो र शान्ति प्रकृयाले चौथो वर्ष पुरा गरिसक्न थाल्यो , अब पनि हिजोको हिंसात्मक क्रान्ति पक्षधर पार्टीले आफ्ना निजि सेना राखेर त्यसैको भरमा शक्तिको बार्गेनिङ गरिरहनु बलमिचाहा प्रवृत्ति हो र यसले नारा जे सुकै लगाएर उफ्रिए पनि माओवादीको दूरगामी नियतमाति अरूलाई शंका गरिरहने बनाउँछ ।

माधव नेपाल दुई ठाउँबाट चुनाब हारेकाले सरकारको नेतृत्व गर्दा लोकतन्त्रको उपहास भएको थियो भन्नेहरूले, सरकारमा बसेर पनि आफ्नो दलको निजि सेनाको परमाधिपति समेत रहेका पूर्व प्रधानमन्त्री पुष्प कमल दाहालको सैनिकतान्त्रिक अप्ठ्यारोमा दुःखित हुन सक्नु पर्छ । लोकतन्त्रमा
 जनताले छनोट गरेका प्रतिनिधिहरूको सरकार हुनुपर्छ र ती बहुमतद्वारा प्रतिनिधित्व गरिनुपर्छ भन्ने कुरा जति जरूरी हो त्यत्ति नै यो पनि जरुरी छ कि सरकारले लोकतान्त्रिक मान्यताहरूको
 अभिभावकत्व गरोस्, । हिजो माओवादीको नेतृत्व सरकारमा रहँदा , त्यो लोकतान्त्रिक मान्यता र


July 4, 2010

क्रान्तिका फूलहरु

प्रयास, जर्मनी

मेरो देशमा अहिले क्रान्ति उम्रिएको छ मनग्ग्यै
सडक , गल्लि , चोक हरु सबै फूलबारीमा परिणत भएका छन्
छताछुल्ल भएर उम्रिएका छन् त्यहाँ क्रान्तिका फूलहरु
कति टुसाउदै छन् कति झरी सके फक्रिन पनि नपाउदै
समय ले रोपेका हुर्काएका ति अनौठा फूलहरु
कति स्वदेसी बिउ त कति बिदेशी बीउका उन्नत कोपिला हरु
चार छत्तिस वर्ण को फुलवारी ले पुगेन मेरो देशलाई
त्यसैले त जताततै उम्रिएका छन् विभिन्न प्रजातिका फूलहरु
परचक्रिका प्रयासले जन्मिएका अबैध सन्तति पनि थुप्रै छन् यहाँ
रुप, गन्ध, रंगमा कसरि बिभाजन गर्न सकिएला र यिनीहरु लाई
कतै सुनाखरिमा वेसरम जुही फक्रेको छ गचक्क परेर


July 2, 2010

लेन्निसँग एकदिन

नरेन्द्र रौले
"तिम्रो गर्लफ्रेण्ड छैन ?" उसले सोधी
"छैन ।" मैले भनें ।
"रियल्ली ?" फेरी सोधी
"यस् रियल्ली ?" मैले जवाफ दिएँ ।
"तिमी यति हेन्डसम छौ । तिम्रो न कोहि त हुनुपर्छ ।" आशंका ब्यक्त गर्दै उसले थपि ।

लेन्नि कुसेन इन्डोनेसियाली युवति हो । उमेरले ३० बर्षमा पाइलो टेकि । सामाजिक सञ्जाल फेसबुकले हाम्रो भेटको अबसर जुराइदिएको हो । झण्डै दुइ महिना नाघ्यो उ सँग परिचित बनेको । यो छोटो अबधिमा उसले आफ्ना धेरै अनुभुतिहरु म सँग साँटि । प्रेम र जीवनका बारेमा उसले खुलेरै कुरा गरी । यतिबेला मेरो घनिष्ठ साथी बनिसकेकि छे लेन्नि ।

June 29, 2010

गजल

हाम्रो आफ्नो माटो ,आफ्नो गन्धबाट निरन्तर टाढा हुने क्रम
जारी छ। परदेशका कति दु:खद खबरले बेला बेला हाम्रो मन पोल्छ ।
यही पोलेको मनलाई गजलमा भरेको छु

अरबको तातो घाममा तिम्रो मान्छे ढल्यो भन्दिनु
तिम्रै नाम जप्दा जप्दै उस्को श्वास चल्यो भन्दिनु

पूर्णिमाको जुन जस्तै तिम्रो रुप सजाउछु भन्दै
सुन टिप्न गाको मान्छे आगो भित्र बल्यो भन्दिनु

जिर्ण भको कुन्ता शरीर त्यो काममा जोत्दा जोत्दै
मर्नु अगि दुब्लाएर सियो जस्तो गल्यो भन्दिनु

खुशी निखन्छु भन्दै आँसु पुछने तिम्रो आधार
निराधार भो रे सपनाले पनि छल्यो भन्दिनु

उफ्री उफ्री छुन सकिन आकाश भन्दै रुन्थ्यो
कती थे रे आशाहरु उसै संग जल्यो भन्दिनु

नेपाली माटोका कविता

:-नरेन्द्र रौले

शहरमा त घाम पनि किनेर ताप्नुपर्छ
बाटो पनि साघुरिएर हिंड्नुपर्छ
खुसिमा पनि मान्छे चिनेर हास्नुपर्छ
हाम्रो गाउ ठाउमा जस्तो
छहारीमा घा“सको पुला बिसाएर
बैगुनि मायाको सताइरहने नाउमा
एक मुरली दुखेसो पोख्न पाइन्न

शहरमा चुलिदै गएको महंगी, बढ्दै गएको कृतिमता, हराउदै गएको मानवियता र बन्धुत्वको भाबनाले निकै पिरोलिएका छन् कवि सुरेश हाचेकाली । आफु जन्मि, हुर्केको गाउ, किशोराबस्थामा साथीभाइ सग रमाइलो गरेका क्षण, बयेली खेल्ने गहुबारी, पाखाभरी राताम्य बनेका लालीगुरास, धुपी र सल्लाघारीमा डुल्ने डाफे यतिबेला झझल्को मा आइरहन्छन् । लामो समय शहरमा बस्दा मीठो अतितले एक पल्ट
झस्काएको छ कविलाइ । यिनै विषयवस्तुहरु लाइ जिवन्त रुपमा उतारेका छन्, आफ्नो कविता संग्रह सिमान्त आमाहरु मा कवि सुरेशले ।

काफल पाकेको निम्तो बाड्दै
गाउले छानाहरुमा
उन्मुक्त चरी निर्बिघ्न
उडिरहेकि बेला
जावलाखेलका पिंजरामा
धुइपत्तँल काफलचरी खोजिरहेका हुन्छौं ।


June 28, 2010

वि...च...रा... म

- गणेश खड्का

सुख्खा लागेर धाँजा फाटेको
जिन्दगीको गराबाट
आकाशतिर
आशाको त्यान्द्रो फालिरहेको
सँधियारको रोपो
हरियो फिरिसक्दा पनि
अझै पाल्दै मनभरी
अलिकती आशा, थोरै विश्वास, झिनो भरोसा ...
कतै वृष्टि भैहाल्छ कि ?
माटो भिजीहाल्छ कि ?
जीवन फुलिहाल्छ कि ?

तर खोइ ...?


June 27, 2010

अन्नपूर्ण हिमालमा रगतका बाछिटाहरु

:-नरेन्द्र रौले
केहि बर्ष अघि जर्मनीको प|mर्याङ्र्फटमा शहर बरालिदै पुगेका थिए, कवि युयुत्सु आरडी शर्मा । त्यहाँ पुग्दा उनका एक जना जर्मन फोटोग्राफर साथी एन्डी्रज स्टीम बाट कालो झोला उपहार पाए । त्यो कालो झोला उनको घनिष्ठ साथी बन्यो । जता पुगेपनि कहिल्यै त्यो

झोला साथबाट नछुट्ने । दिनहुँ भिरेका हुन्थे उनले । प्रेमिका जत्तिकै प्यारो बनिसकेको थियो त्यो । यस्तैमा घुमन्ते कवि शर्मा हिंड्न दिएनन् । कालो झोला बोक्ने नै यस अघि बम त्यो कालो झोला बोकेर बेलायत हान्निएका थिए एकपटक । सुरक्षाकर्मीले कसैलाइ पनि कालो झोला वोकेर बिस्फोट गराइएका रहेछन् । यो घटनाले कविले यसलाई आफ्नो स्वतन्त्रता खोसिएको महशुस गरे । आतंकवाद सबै भन्दा निर्किष्ट चिज रहेछ भन्ने उनलाइ लाग्यो । यसै घटनालाइ उनले आफ्नो पुस्तकमा शशक्त ढंगमा समेटे । अंगे्रजी र नेपाली दुबै भाषामा तिखो सँग कलम चलाउन सक्ने लेखक एबं कवि युयुत्सु आरडी शर्माका एक दर्जन कविता संग्रह प्रकाशित छन् यसपाली पहिलो पल्ट गै्रह्र आख्यान कृती अन्नपूर्ण एण्ड स्टेइन्स अफ ब्लड -अन्नपुर्ण हिमालमा रगतका बाछिटाहरु) पाठकमाझ सार्बजनिक गरेका छन् उनले । विशेषगरि युयुत्सु आरडी शर्मा कवि हुन् । तर अब ग्रैह आख्यायनमा पनि आफ्नो दख्खल देखाएका छन् उनले ।

June 25, 2010

एप्पल धमाका :

:-कृष्ण पौडेल

दश वर्ष अघि लगभग मृत मानिसकिएको ‘एप्पल’ ले केही हप्ता अघि कम्प्युटर सम्राट मानिएको बिल गेट्सको ‘माइक्रोसफ्ट’ लाइ जितेर संसारको सबैभन्दा ठूलो कम्प्युटर ब्राण्ड बन्ने सौभाग्य जित्यो । माइक्रोसफ्टको लगभग २१९ अरब डलरको ब्राण्ड भ्यालुलाई उछिनेर आफ्नो समग्र ब्राण्डको मूल्य २२२ अरब पुर्याउँदा ‘एप्पल’ को लेटेष्ट सेनसेसन ‘आइप्याड’ मात्र एक हप्ताको आयूसहित बजारमा प्रवेश गरेको मात्र थियो । पोर्टेबल कम्प्युटर रूपी, मल्टिमिडिया डिभाइस र इण्टर्याक्टिब कम्युनिकेसन डिभाइसको रूपमा काम गर्ने क्षमता भएको यो आधुनिक ‘खरीपाटी’ जस्तो ‘आइप्याड’ लाई केही महिना अघि बजारमा ल्याउनु पूर्व ‘एप्पल’ ले उद्घोष गर्दै गर्दा कतिपयले , यो ‘प्याड’ लाई रजस्वाला आईमाइको गुप्ताङ्ग छोप्ने कुराको जस्तो नाम राखेर पनि के चल्ला भनेर खिसिट्युरी नगरेका हैनन् । तर लञ्च गरिएको छोटो समयमा नै लगभग ३० लाख भन्दा बढि प्रति बिक्रि भएर ‘आइप्याडले’ कीर्तिमान कायम गरिसकेको छ । यो बिक्रिको गति विश्वभर प्रतिमिनट ४५ हजार प्रतिसम्म पुगेको थियो भन्ने आँकडाले यसको लोकप्रियतालाई उजागर गर्छ । आइप्याडको क्रेज अझै विस्तार हुने क्रममा छ र यसले नया कीर्तिमान कायम गर्दै आफ्नो साम्राज्य विस्तार गरिरहेछ । मल्टिटास्किङको अभाव, फ्लास भिडियो हेर्ने एडोबे सफ्टवेयरलाई नराख्नु, युएसबी पोर्ट र क्यामरारहित भएर थुप्रै आलोचना र त्रूटिका बीच पनि ‘आइप्याड’ को क्रेज डढेलो झैँ बढेको देख्न पाइन्छ ।

तर यहाँ चर्चा नगरी नहुने विषय भने ‘एप्पल’ले हिजो मात्र वितरण थालेको एप्पल आइफोन-४ को हो । हिजो जुलाइ २४ मा अमेरिकी फोन कम्पनी एटिएनटी र एप्पल स्टोर बा बिक्रि वितरण थालिनु पूर्व नै प्रि –अर्डरबाट ६ लाख प्रति आइफोन -४ बिक्रि भैसेकेको तथ्य आइपुगेको छ । उता पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय चरणमा बिक्रि खुला गरिएका , देशहरू: जापान, जर्मनी, फ्रान्स , बेलायत र अमेरिकी स्टोरहरूमा बिक्रि शुरू गरिएको केही घण्टामा ‘आइफोन -४’ को स्टक रित्तिएको छ । यस्तो देखिन्छ , अब आइफोन-४ का लागि आन्दोलन पो हुने हो कि !



मनोज गजुरेलको नक्कली अमेरीका

मनोज गजुरेल,हास्य कलाकार। स्टेजमा मुकुट लगाएर कहिले राजा त कहिले सर्बहारा बन्छन। बेलाबेलामा समसामयिक लेख जस्तै देखिने हाउडे लेख लेख्छन। हाउडे यस अर्थमा कि लेख साच्चै हो कि जस्तो लाग्छ तर पूरा बकम्फुस। लेख न हो,त्यसमा हाऊ भाऊ देखिने हैन क्यार, रिसाय पनि हासे पनि उही क देखी ज्ञ सम्मका अक्षर उस्तै देखिन्छन। सायद केही पहिले दिनेश भाइ झुक्किएर यिनै गजुरेलको बकम्फुसे लेखलाइ स्रोध ठानेका।


एउटा चतुरेकै लेखमा किन जोहोरी खेल्नु पर्यो त भन्नुहोला। यस्तै चतुरेका कथाहरुमा थरै रुमलिएका छन र अमेरिकालाई त्यस्तै ठान्छन। एक पटक अमेरिका आएकै २-४ दिनमा फिल्ममा देखिए जस्तै देखासिकी गर्दा एक हप्ता भित्रै अमेरिका आएका बिध्धार्थी संधैको लागी नेपाल फर्कनुपरेको थियो। चलचित्रमा देखिए जस्तो अमेरिका त्यस्तो छैन। नत यिनै चतुरेको दाऊपेच जस्तो छ।


अमेरिका एउटा धर्म निरीपक्ष देश हो। तर अचम्म सरकार खुलेरै कुरा गर्छ "अन गड भी ट्रष्ट",अर्थात हामी भगवानमा विस्वास गर्छौं। हरेक परिवार प्रत्यक आइतबार चर्च जान्छन। क्रिस्चियिन मात्र होइन जिउज पनि हप्तै पिच्छे आफ्नो टेम्पल जान्छन। बाताबरण त्यस्तै भएर हो कि अमेरिका छिरेका मुस्लिमहरु पछी धर्ममा अतिबादी बन्न पूग्छन। यो त तपाईहरुले समाचारमा पढ्नु भएकै होला। हिजो मात्र १० जना अमेरीकी मुस्लिमले पाकिस्तानमा म्रित्युदण्ड पाए। भारती, नेपाली पनि हप्ताको अन्त्यमा मन्दिर तिरै जाने जमर्को गर्छन।


June 22, 2010

उत्तर कोरियन फुटबल खेलाडीहरू प्रति

-एकलव्य
उत्तर कोरिया आधुनिक संसारको एउटा त्यस्तो मुलुक हो जसका बारेमा बाँकि विश्वलाई कमै जानकारी छ । कोही भन्छन् यो आधुनिक विश्वको एक ब्लयाक होल हो । कम्युनिष्ट राजनीतिले चलेको यो मुलुकको बिचित्र जहानिया गणतन्त्रमा संस्थापक नेता किम इल सुङको मृत्यू पछि उनका छोरा किम इल जोङ र अब उनका पनि छोरा अर्का किमलाई राष्ट्र प्रमुखका रूपमा तयार पारिँदैछ । उत्तर कोरियामा खाद्यान्न संकट र अनिकाल सदाबहार विशेषता भएकाले , यहाँ जनताको जीवन निरिह र हरितन्नम गरीब बनेको कुरा बेलबखत अन्तर्राष्ट्रिय समाचारमा देखा पर्ने गर्छन् ।  बार्गेनिङ गर्नु उत्तर कोरियाको राजनैतिक चरित्र हो । यो बाहेक दक्षिण कोरिया र जापानका नागरिकहरूको बेलबखत उत्तर कोरियन जासूसी संयन्त्रबाट हुनेरग नेसन ( rogue nation )वा धूर्त मुलुकको रूपमा सूचिकृत गरेको उत्तर कोरिया आफ्ना विचित्रतम व्यवहारबाट चर्चामा आइरहने भए पनि , विशेषत: छिमेकी साम्यवादी मुलक चीनको आशीर्वादबाट केहि हदसम्म आशवस्त देखिन्छ ।
अनिकालका बीच पनि परमाणु बम बनाउने एक बुँदे रटमा लागेर बाँकि विश्वको ध्यान खिच्दै त्यही सूत्र मार्फत खाद्यान्न र आर्थिक मद्दतको


कृष्णपक्ष ब्लगयात्रा

ब्लग भित्र ब्लग दौंतरीको नियमित स्तम्भ हो। यो स्तम्भबाट नेपाली ब्लगरहरुलाई पाठक माझ प्रस्तुत गराएर उहांहरुको ब्लग जिबनबारे उजागर गर्न प्रयास गर्दछौं। पूराना ब्लग गफ हेर्ने ब्लग भित्र ब्लग स्तम्भमा जानुहोला।
यस पटक ब्लग भित्र ब्लगमा कृष्णपक्षलाई निम्ताएका छौं। उहां मुख्य रुपमा कृष्णपक्षमा साथै मेरो सन्देशमा ब्लगिगं गर्नुहुन्छ। प्रस्तुत छ कृष्णपक्षसंगको ब्लग गफ।

१)ब्लग के का लागी लेख्नुहुन्छ? -प्रत्येक टाँसोमा थोरै भए पनि सामाजिक सन्देश सम्प्रेषित होस् भन्ने मेरो अभिप्सा रहन्छ, यद्यपि मेरो ब्लग लेखनको मूल अभिप्राय भनेको आत्मसन्तुष्टि नै हो ।


June 19, 2010

मान्छे

संसार हो साथी मान्छेले ढुङो नि देउता बनाउछन
कुल्चिएर छाती मान्छेकै मान्छेले जात जनाउछन

उधारोमा नाम किनेर निर्लज दात ङिच्याउदै
सुझबुझ नभा स्वाँठ नै आँफैलाई ज्ञाता भनाउछन
कुल्चिएर छाती मान्छेकै मान्छेले जात जनाउछन

भरोसाको पासो थापेर मौकाको खोचे थाप्नेहरु
निचोरेर घाँटी निर्धाको जितको खुशी मनाउछन
कुल्चिएर छाती मान्छेकै मान्छेले जात जनाउछन


असुरक्षित पूर्वोत्तर भारतका नेपालीहरूको पीडा

- कृष्ण पौडेल

बिगत केही हप्ताहरूदेखि नेपाली छापा र मिडियाका माध्यमहरूमा भारतको पूर्वोत्तर राज्य मेघालयका नेपालीहरूको दु:ख र पीडाले चर्चा पाएको छ । मेघालयका रैथाने खासी जातिले त्यहाँ सदियौँ वा दशकौँदेखि श्रमिक र पशुपालन व्यवसायमा लागेर जीवनयापन गरिरहेका नेपाली भाषीहरूमाथि गरेका हिंसात्मक आक्रमण , २० औँ नेपालीको हत्या र त्यसकारण सिर्जित मानवीय उत्सर्जनका घटनाहरूले नेपाली मिडियामा प्रशस्त ठाउँ पाएको देखिएको छ ।

स्थानीय खासीहरूले मेघालयका पहाडी क्षेत्रहरूबाट सयौँ नेपाली परिवारहरूका घर गोठहरू जलाएका छन् वा बलजफ्ति विस्थापित गराएका छन् । यी परिवारहरु सहाराबिहीन बनेर छिमेकी राज्य आसाम र बंगाल हुँदै नेपाल फर्किन थालेका समाचार पनि आइरहेका छन् । हामी नेपालीहरू मध्ये कतिपयलाई लाग्न सक्छ , यी नेपालीहरू को हुन् र कहिलेदेखि त्यहाँ पुगेर बसोवास गर्न थाले त ?

यी मध्ये कतिपय परिवारहरू विगत केही सय वर्ष भन्दा बढी समयदेखि भारतमा छरिएर रहेका हुन् भने अरू कामको खोजीमा नेपालबाट अस्थायी समयका लागि त्यहाँ पुगेका छन् । भारतको आसाम लगायत पूर्वोत्तर राज्यहरूमा ३,४ सय वर्ष अघिदेखि बसोवास गरिआएका नेपालीहरूको जनसंख्या पनि उत्तिकै विशाल छ । संख्या निश्चित किटेर भन्न नसकिए पनि , भारतका बिभिन्न प्रान्तमा छरिएर रहेका नेपाली भाषीहरूको संख्या ६० लाख देखि १ करोड बीच रहेको अनुमान छ । यो संख्या मध्ये , सिक्कीम, दार्जिलिङ गोर्खा पार्वत्य परिषद, उत्तराञ्चलको देहरादून वरिपरि पुस्तौँदेखि बसोवास गरिरहेको मोटामोटी १०-१५ लाख नेपालीहरू मात्र तुलनात्मक रूपमा सुरक्षित छन् । नेपालीहरूको सघन बसोवास क्षेत्रमा रहेका हुनाले अपेक्षाकृत रूपमा सुरक्षित जनसंख्या हो यो । हुनत दार्जिलिङ क्षेत्रमा पनि नेपालीभाषीहरू बीच नै गोर्खाल्याण्ड आन्दोलनको विषयमा पक्ष विपक्ष बनेर संघर्ष जारि छ र त्यहाँ नेपाली समूहरू बीच नै हिंसाका घटनाहरू फाटफुट देखिने गर्छन । तर पनि , यी क्षेत्रहरूबाट यी छिटपूट संघर्षका कारण नेपाली भाषीले आफ्नो थातथलो छाडेर हिँड्नु पर्ने अवस्था नआउला भन्न सकिन्छ ।



June 18, 2010

Waiter, waiter! there is a fly in my soup.

वर्ल्डकपका कारण आजकल ब्लगमा लेख्ने समय फुटबलले ‘खान’ थालेको छ । यता ब्लगमा “टि टाईम जोक” नराखेको पनि धेरै भएछ । त्यसैले आज केही रमाइला ठट्टाहरु राख्ने जमर्को गर्दैछु ।

प्रश्न एउटै भएपनि त्यसका जबाफ भने भिन्न भिन्न र धेरै हुन सक्छन् । त्यस्तै एउटै प्रश्नका भिन्न भिन्न र रमाईला जबाफहरु आजको टि टाईममा। यो पुरै संकलनमा सुरुको प्रश्न भने एउटै छन, तर तीनका जबाफ सायदै हामीले सोचेजस्तो होला । ल हेर्नुस् त रेस्टुरेण्टमा सुपमा झीँगा परेपछी सोधिने प्रश्न र तीनका शानदार जबाफहरु :


Waiter, there is a fly in my soup !.
Don't worry sir that spider on your bread will soon get him !.


Waiter, what's this fly doing in my soup?
Um, looks to me to be backstroke, sir...


Waiter, waiter! There's a dead fly in my soup.
Yes, sir, they can't stand the boiling water.


Waiter, there is a fly in my soup !
Don't worry sir, they don't eat much !.




June 16, 2010

खाने पेटमा लात हान्ने को?

पापी पेट,भोक लागे पनि नलागे पनि ज्यान जोगाउन २ छाक मूखमा राख्नै पर्छ। फेरी त्यो छाक टार्न खानाको जोहो गर्नैपर्यो। गडेउलो भए त माटो खाएर बस्नु,मान्छेको जातलाई माटो त के ढुंगो पनि पेटमा पर्नुहुंदैन। अन्नपानी नै चाहियो। पानि त कलधारामा भेटिएला,अन्न कताबाट ल्याउने? बन्द,चक्काजाम,लुटपाट आदी हुंदा अन्न बटुल्नै नसकिने अबस्था छ। न त मर्नु न त बांच्नु। यो उखान टुक्का होइन प्राय नेपालीको जिबनकथा हो।

राणा,शाहा आदीले शोषेर यांहा पुर्याए अब कांहा अन्न पाउनु,कोही कुर्लेलान। राणा त ईतीहांस भइसके,अब शाहा पनि फोटोमा सिमीत छन। अझै किन पेट भर्न गार्हो? राजनितीको सदस्यता बोकेका कड्केलान,फलानो पार्टीले गर्दा यस्तो भएको हो। तर त्यो कड्काइले एकछिन मान्छे