April 29, 2010

अणुभित्र अनुभूतिहरु

-मधु माधुर्य, दुबई

..."मिराज" को बिस्कुन सुकाएर बसेको मरूभूमिलाई

एक अन्जुली पानी अपच भैरहेकोक बेला-
ओयसिसको सम्भावनाले भिजेर निथ्रुक्क
समुद्रको गीत गाइदिएछु
नदेखेर समयको एक्सरे
दुर्घटनाग्रस्त अस्तित्व दुखिरहेछ कुबेला
सारेगमको सप्तक फोरेर टाढा-टाढा भागिरहेछन पीडा-स्वरहरु
नियतिको परमाणु-भ्याकुमभीत्र स्वतनत्र बिचरित
दुखको न्युक्लिएस वरिपरी आ-आफ्नै कक्षमा भौंतारिरहेका-
मरुभूमि
पानी

र मेरा स्वरहरुलाई
यो संसारको स्वागत-गेटहरुमा
एक थुंगा झरिलो गुलाव
मृग-त्रिष्णा नबनोस्


April 28, 2010

गजल

यात्री शेखर
झ्याप्प झ्याप्प हिजो आज लोडसेडिङ्को मार कत्ति ।
सरकार बढाउँछ राजस्वको भार कत्ति ।

जताबाट भए पनि पिल्सने त जनता न हो ,
आन्दोलन नै चर्काए’नी बन्छ सधैं हार कत्ति ।

सबैलाई गुनासो छ सरकारको चालासंग,
सकेन नी समस्यालाई लगाउन पार कत्ति ।

हिजो आज देश हाक्ने सरकार हैन दल भा’छन्,
दलविचै हुन्छ किन पानी बाराबार कत्ति ।
[email protected]

कामरेडको मनोवाद !

सौताको रिसमा छाडेको सत्ता नपत्याउने गरी अर्कैले आरामसंग कव्जा गरेपछि आजकल कामरेडलाई पर्नु पिर परेको छ । हुनपनि त हो, आफूलाई भनेर किनेको सवा लाखको खटियामा अर्कै घटीयाले खुट्टा पसारेर सुतेको कति दिन हेरेर बस्नु ?।

सर्प पनि मर्ने लठ्ठी पनि नभाँचीने जुक्ति निकालेर आज बहिर्गमन र भोली फेरि प्रत्यागमन हुने हिसावले सत्ता छाडेको बेलामा सर्प नमरेर उल्टै लठ्ठी मात्रै भाँच्चेपछि के के मात्रै उपाए लगाईएन । हिरोईनसंग नाचीयो, कत्तीको ढाड भाँचीयो। यज्ञ-यज्ञादि, हवन र भैंसी दोहन समेत गरीयो चरण चरणको आन्दोलन भयो तर खै, आफुले जितेको कुर्सीमा त अर्कै हरुवा टाँस्सीएको टाँस्सीयै छ ।

बिचमा निक्कै दिन फुर्सद भएपछि महान नेताहरु विश्व ईतिहास पढ्न व्यस्त भए । छिमेकी देश भारतमा भएको “भारत छोड” आन्दोलन जस्तै यता पनि सिधैं “कुर्सी छोड” आन्दोलन गर्नुको विकल्प पनि बचेन । कुरा घुमाई फिराई गरेर “नागरिक सर्बोच्चता” को नारा लगाएकै हो तर नागरिक हैन आफ्नै लठैतले समेत राम्रो साथ नदिएका कारण सो पनि प्रायोजकको अभावमा चल्दा चल्दै टेलिभीजनको पर्दाबाट हराएका टेली श्रीखंलाजस्तै गरेर बिचमै तुहियो ।



April 26, 2010

बसन्त र पुर्वेली साहित्यिक माहौल


बसन्तको सुरुवातसगैं पुर्वमा साहित्यिक जमघट बाक्लै भैरहेका छन् । फागुन अन्तिमदेखी सुरु भएको साहित्यको जमघट यात्रा हिजो सम्म निक्कै बाक्लो रह्यो । यस पटक यो बसन्त र्सिजनाको याम भएको छ पुर्वका कवि साहित्यकारका लागि । यो डेढ महिनामा झापा मोरङ, सुनसरी र पाँचथरमा दर्जनबढी सम्झनामा रहन योग्य कार्यक्रम भए । झापाको दमकमा त्रिदेशीय गजल महोत्सवदेखी सुरु भएको यात्रा शनिबार मोरङको पथरीमा भएको झकास पुरस्कार वितरणसम्म आइ पुगेको छ । दमकमा फागुन २८ र २९ गते
  भएको गजल महोत्सवमा नेपनल भारत र भुटानका करिव दुइसय श्रष्टाले गजल वाचन गरे । चैत २ गते पाँथरको फिदिममा साहित्यको कुम्भ मेला नै भयो । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्रथम कुलपति बैरागी काँइला नै कार्यक्रममा आएपछि त साहित्यकारहरुको भिड नै लाग्यो त्याँहा । त्यस


माओवादी पार्टी अर्थात नेपालको सबैभन्दा नाफामूलक कम्पनी

-सम्यक

- लगभग डेढ वर्ष अघि बालाजुमा चार्टर्ड एकाउण्टेण्ट नारायण बजाज र अन्यहरूबाट माओवादी पार्टीले एउटा रूग्ण ( जनमैत्री ) अस्पताल लगभग ३० करोडमा किने । यो रकम बाबुराम भट्ठराई अर्थमन्त्री भएका बेला , नेपालका केही वाणिज्य बैँकहरूलाई दबाब दिएर बनाइएको एउटा कन्सोर्टियमले ऋणको रूपमा उपलब्ध गरायो । हालसम्म, माओवादी पार्टीले यो ऋण रकमको एक पैसा साँवा वा व्याज तिरेको छैन । कन्सोर्रटियम बनाएर ऋण दिएका ५ वटा बैँकका पदाधिकारीहरू ‘ऋण फिर्ता देऊ’ भन्न सक्ने हैसियतमा छैनन् किनभने , कुनै बेला सरकार पनि बन्न सक्ने लुटेराहरूलाई चिढाएर ज्यानको धम्की किन लिइमाग्नु ।

- माओवादी पार्टीले आफ्नो कोटेश्वर पेरिस डाँडामा रहेको हेडक्वार्टर भवन किन्न लालीगुराँस सहकारी लगायत अन्य संस्थाबाट ३ करोड भन्दा बढी बैँक ऋण लियो तर यो रकमको साँवा र व्याजको एक पैसा उसले सम्बन्धितलाई फिर्ता बुझाउन आवश्य ठानेको छैन ।


April 25, 2010

तिम्रो गाउं कुन हो?

भेट घाट हुन्छ,हाल खबारका कुरा गरिन्छ,बस्ने ठाउं सोधिन्छ,गाउं कुन हो भनिन्छ। सायद गाउं खाने कथा पनि यसरी नै सुरु भएको होला। यो गज्जबको नेपाली खेल हो। नेपालीको मौलिकपन जोगाउन र दौंतरीमा नेपालीपन झल्काउन एक बर्ष भन्दा बढी देखी गाउं कथा राख्दै आएको छु। यो अत्याधुनिक बिधुत्तिय जालोमा नेपाली परम्परा संबन्धी कुरा गर्दा निकै रोमान्चित भइन्छ। आखिर यो बिधुत्तिय जालो अर्धबस्त्र मोडललाई मात्र सुम्पिनु पर्छ भन्ने त छैन नी?

अहिलेको नेपाल अलिक अप्ठ्यारो समयमा गुज्रिएको छ। लोकतान्त्रिक गणतन्त्र आउंदा पनि जनतालाइ उही सास्ती छ। अझ डर मर्दो कुरा त के छ भने देशलाइ कसरी बांडफांड गरेर राज्य गर्ने त्यसलै सबैलाइ तर्साएको छ। सायद यसैले होला दौंतरीमा गाउं खाने कथामा उत्तर मिलाए पनि गाउं लिन धेरै हिच्काउनुहुन्छ।

देशमा अहिले जति अप्ठ्यारो परोस,नेपाल र नेपालीले एक दिन सहज रुपमा बस्न पाउन। स्वर्गको टुक्रा,जांहा हामी स्वनत्रता पूर्वक पाइला टेक्छौं त्यही नै हाम्रो गाउं रहोस। हाम्रा आंखाबाट अरुले नदेखुन,हाम्रो कलमबाट अरुले नलेखुन,हाम्रो गाउंमा अरु आएर नबसुन:हाम्रो जिवनमा अरुलाइ आएर खेल्न नदिउ हामी आफै आफ्नो जिबनमा रमाऔं - जय नेपाल।


April 22, 2010

राष्ट्रिय व्ययाम क्रान्ति : योगदेखि सत्ता कब्जासम्म

मुलुकका राजनैतिक गतिरोधहरू पार लाग्नै नसक्ने भएर हो कि गत एकाध महिना यता नेपालमा राजनैतिक अशान्ति नै ओझेलमा पार्ने गरी , शारीरिक सुस्वास्थ्यका लागि कसरत र व्ययामका शृंखलाहरू सञ्चालित भएका देखिँदैछन् ।
छिमेकी मुलकबाट पाल्नु भएका योगगुरू रामदेब बाबाले , हाम्रो मुलुकका राजनीतिका चटकहरू मञ्चन भैरहने टुँडिखलेमा नै ल्याएर सारा नेताहरूलाई स्वाँ स्वाँ र फ्वाँ फ्वाँ पार्दै उनीहरू भित्र उकुस मुकुस भैरहेको अतिपोषणको विषलाई झार्न लगाउनु भयो । नेताहरू पनि राजीखुशी सबै आसनमा ठसठसी कन्दै समाधिस्थ भए । हाम्रा पोटिला र मधुमेही नेतागणहरू आरनको खलाँती झैँ राम्रै गरी
 टकटकिए भस्त्रिका र कपालभाति मार्फत । यो विचित्र योग मेलामा, सबै पार्टी र नेताहरूको अलग अलग उपस्थितिले के कुरा साबित गर्‍यो भने हाम्रा नेताहरू भलै एकापसको शत्रूताले एकार्काको आँखामा प्रत्यक्ष आँखा गाडेर हेर्ने सम्बन्धमा नरहेका किन नहुन , बीचमा एकजना दादा वा बाबा उभिएर उनीहरूकाका हात समाइदिने र ताते गराइदिने हो भने ई एक ठाउँमा जम्मा भएर शरीरलाई खलाँति झैँ बजाउन र हाँसो नलागे पनि अट्ठाहास हाँस्न तयार बनाउन सकिन्छ । संवादबिहीन हाम्रा


April 19, 2010

दलहरूको नियत: संविधान हैन सत्तामा बसेर चुनाबमा जाने दाऊ

कृष्ण पौडेल
एक समय भन्ने गरिन्थ्यो हिंसात्मक द्वन्दमा जाकिएको देशमा यसको थोक कर्ताधर्ता माओवादीलाई शान्ति प्रकृया ल्याएपछि नेपालका सबै समस्याहरू हल हुनेछन् । त्यसपछि भन्ने गरियो संविधानसभाको निर्वाचनले सबै नेपाली समस्याहरू छुमन्तर गर्नेछ । अब संविधानसभाको विधिवत पधावधि सकिन एक महिना र केही दिन बाँकि हुँदै गर्दा , नेपाल र नेपालीका समस्या झनै बढिरहेका छन् , घट्ने कुराको नामोनिशान छैन । लाग्छ, नेपालीको नियति त्यो छेपारोको बनेको छ जुन प्रतेक रातको अप्ठ्यारो जाडोमा भोली बिहानै उठेर घर बनाउने कुरा त गर्छ तर बिहानको घाममा तातिएर रातको जाडोलाई हरेक दिन बिर्सन्छ ।

अब त नेपाली राजनीतिक पार्टीहरू संविधान बन्दैन भन्ने कुरामा ढुक्क हुन पुगे होलान् तर यो भनेर आफ्नो नाकामायबीको दूर्गन्ध छर्न कोही अघि पर्न चाहेको छैन र अझै पनि दलहरूले चाहेमा संविधान दशै दिनमा बन्न पनि सक्छ जस्ता कूतर्कहरू सुन्न पाइएकै छन् । हुनत, यस्तो श्वर क्रमश: कमजोड हुँदै छ । राम्रोको जसमात्र आँफूले लिन अघि सर्ने तर नराम्रो कुराको अपजश अरूकै टाउकोमा फ्याँकेर आँफू पानी माथिको ओभानो हुन खोज्ने प्रवृत्ति नेपाली राजनीतिका खलनायकहरूको जन्मजात चरित्र रहेको हुँदा हाम्रो राजनीतिमा बेलाबखत मञ्चन हुने


April 18, 2010

के नया नेपाल हतारमा आयातित गरिएकै हो त?

हिजो आज समाचारमा संबिधान नबन्ने पक्का भन्ने खबर आएको छ। २ बर्ष सम्म ५०० मान्छे जम्मा भएर छारो फोस्रो नगर्नु ले भट्टराइ बाजेले भनेको कुरा याद आयो'यो गणतन्त्र हतारमा आयात गरिएको तयारी पोशाक हो'। कुनै कपडा नभै भएन भनेर जोर जुलुम गर्दै धेरै पैशा तिरेर ल्यायो,केही दिन लागाए पछि कता फाल्ने भन्ने झन्झट जस्तो। यदि हाम्रा नेतालाइ पूरानो संबिधान बेकाम लागेर नया संबिधान चाहिएकै भए त २ बर्ष सम्ममा संबिधान बन्नुपर्ने होइन र? २०४६ सालको संबिधान एकै बर्षमा पूरा भएको हो क्यारे। ति संबिधान बनाउने यिनै पार्टी हुन, लेख्ने मान्छे अझै जिउंदै छन। तर २ बर्ष सम्म ५०० मान्छेहरुले किन बनाउन सकेनन संबिधान?

प्रश्न सजिलो छ,उत्तर गार्हो छ। देश चलाउन सजिलो हुंदैन,संबिधान बनाउने कुरो झनै गार्हो हो। काम जति सुकै गार्हो होस,नया संबिधानको आबश्यक्ता भित्र मनबाटै खट्किएको भए त संबिधान पक्कै बन्थ्यो। आखीर संबिधान सभा त पार्टीको लागी राजनितीक एजेन्डा रहेछ,जनतालाइ केही न केही। संबिधान सभा ताका म नेपालमा थिए। चुनाब आउन महि


April 17, 2010

अध्याँरो देश, सूचना-प्रविधि र संविधान !

हामी भन्छौं प्रविधिको विकासले संसार साँघुरीएको छ । अझ ईन्टरनेट र विद्युतिय सञ्चार माध्यमले गर्दा सूचना र समाचार माथी सामान्य मानिसको पहुँच पनि एकदमै सुलभ र सरल भएको छ ।
नयाँ वर्षको आगमनसंगै हामी सूचना प्रविधिमा के कति अगाडि छौं र हाम्रा सरकारी वा अर्ध सरकारी निकायहरु आ-आफ्ना सेवा वा उदेश्यमा के कसरी लागेका छन भन्ने हेर्न केही वेबपेजहरुमा घुमें ।

सबैभन्दा पहिला देशलाई उज्यालो र उर्जामय बनाउने उत्तरदायीत्व पाएको नेपाल विद्युत प्राधिकरणको वेबपेजमा पुगें । हुन त देशको आधाभन्दा बढी भूभाग सधैं अध्याँरोमा रहने देशको ‘विजुली अफिस’ को हाल के हुनु, तैपनि आगामी योजना, मार्ग चित्र वा विकास निर्माणका कुरा भन्दा सबैभन्दा माथी लोड सेडीङको सूचना रहेछ, मानौं यो कार्यालयको सबैभन्दा मुख्य का
 र्य नै बत्ती निभाउनु हो । हेर्नुस एउटा स्क्रिनशट :
NEA
त्यसपछि लागें देश र देशबासीलाई सूचना र समाचार दिन लागेको अखबार गोरखापत्रको होमपेजमा


April 16, 2010

गाउँखाने कथा ३८ (Nepali Gau Khane Katha)

अपडेट: गाउं खाने कथा ३८ मा रुची राख्नु हुने सबैलाइ धन्यबाद। गाउं खाने कथाको मिल्ने खाले उत्तर धेरै हुने भए पनि खास उत्तर चांही एउटै हुन्छ। उत्तरका लागी प्रयास गर्नुहुने एनोमिनस,ठरकि दादा,राज,ब्लु हिमाल,मिलन रावल,बिप्लब,स्यानु पाईजा लाई धेरै धेरै धन्यबाद। उत्तर मिलाउन सहयोग गर्ने लुन जी लाइ बिशेष धन्यबाद। र उत्तर मिलाउने पुष्पजीलाइ बधाइ। अब पुष्प जी गाउं माग्नुहोला।
========================================================

सधैं जसो सप्ताहान्तमा नेपाली लोक चलनमा चर्चित गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

आगो न पानी रोटी पकाउने नानी, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


April 14, 2010

आज तामिलहरुको पनि नया बर्ष



आज बैशाख १,नेपालीको नया बर्ष शूरु हुन्छ। तर नेपाली मात्र होइन आज थुप्रै देश र जात जातीहरुको नया बर्ष पनि हो। हिजो अफिसमा मेल चेक गर्दै थिएं। मेल चेक गर्दा गर्दै झट्ट एउटा इमेल आइपुग्यो। तामिलहरुको नया बर्ष (कलियुग ५११२) भएकोले बुधबार भारतको अफिस बिदा हुने छ। भारतमा बिक्रम संबत पनि प्रयोग गरिन्छ भन्ने त
  थाहा थियो तर यसरी बिदै मनाउंछन भन्ने भन्ने पहिलो पटक थाहा पाएं। तामिलहरुले नया बर्षलाइ पोगंल भन्दा रहेछन। यो नया बर्ष एक किसीमको गित "इन्या तामिझ पुधन्दा नलभझुथक्ल" (இனிய தமிழ் புத்தாண்டு நல்வாழ்த்துக்கள்) गाएर मनाइदो रहेछ।


तर आजको नया बर्ष तामिलहरुले मात्र होइन आसाम,बंगाल,केरेला,मनिपुर,उरिसा,पन्जाब,त्रिपुरा आदी ठाउंमा पनि मनाइदो रहेछ। नया बर्ष भ


April 12, 2010

फेरी आयो नया बर्ष

२०६६ सकिएर २०६७ साल आएको छ। हुन त अस्ती भर्खर अंग्रेजी नया बर्ष २०१० को शुभकामना आदान प्रदान गरेका थियो। यस पटक भने आफ्नै नेपाली नया बर्ष २०६७को सबै ब्लगर तथा पाठकलाइ नया बर्ष को हार्दिक शुभकामना। तर यसपाली भने नेपाली नया बर्ष आएको छ। नया बर्षको नया नया सोच,पक्कै पनि केहि त बनउनुभयो होला। नया तथा राम्रो सोच बनाउनु त सधैं नै राम्रो हो। तर नया बर्षको आधार बनाएर केही नया कुरा गर्दा त्यसमा लागीरहन निकै प्रेरणा मिल्दछ तथा धेरैले सफलता पनि प्राप्त गरेका छन।


तपाइहरुले बिशेष केही बनाउन भएको छ?भनिनन्छ आफुले सोचेको कुरा अरुसंग बाढ्दा सोचेको कुरा प्राप्त गर्न थप बल मिल्दछ। खासमा आफ्नो कुरा बाढ्नु नबाढ्न भन्दा पनि त्यसमा कसरी सफल कसरी गर्ने हो त्यो ठुलो कुरा हो। नया सालसंगै नया सोच बनाउनु भएका सबै ब्गलर तथा


April 11, 2010

हास्य कलाकारहरुले तताए यूएईका नेपाली दर्शकहरुलाई

सधै नेपाली टेलिभिजनको पर्दामा देखिने राष्ट्रिय स्तरका चर्चित हास्य कलाकारहरुलाई प्रवासमा आफ्नै अगाडि देख्दा यूएईका नेपाली दर्शकहरु अनौठो मात्र मानेन् रमाईलो महसुस गरी पेट मिची मिची हासे ।
उद्धघोषक निमेश गिरीले नेपालबाट आमन्त्रीत कलाकारहरुको परिचय गराउदै स्टेजमा आगमन
 भईसकेको र स्टेजमा आउनलाई नाम मात्र के बोलेका थिए स्टेज एका एक ताली र विभिन्न थेगोले हल तात्न थाल्यो । पहिलो पटक यूएई आएका मुला साग धुर्मुस सुन्तली तथा माग्ने बुढा माचमा देखा पर्नासाथ भिड अनियन्त्रित बन्न थालेको थियो ।
हातमा मुला साग लिई सुरुवालको तुना झुण्डाउदै यो के हो भन्दै स्टेजमा जव सुरेन्द्र केसी देखा परे सबैले ए मुला साग भन्दै उनलाई बोलाउन थाले । उनले समसामाहिक विषयबस्तु साथमा लोग्ने मान्छे र स्वास्नी मान्छेका विभिन्न स्वभावको ठट्यौली प्रस्तुत गरे । स्थानिय कलाकार पि्रया


April 8, 2010

संविधान ? आँफै बन्दैन , बनाउनेले सोचेकै छैन वा फूर्सदै छैन ।

गिरिजाबाबु पनि रहेनन् । उनी स्वर्गे भएको भोलिपल्टदेखि नेपाली राजनीति अचानक सल्बलाउन थाल्यो । एकातिर उनको सपना पूरा गर्छु भन्दै कांग्रेसदेखि माओवादीसम्मले कसम खान थाले भने उता तीन वर्षदेखि खारेजीमा परेका राजाले समेत राजतन्त्र समाप्त भएको कुरा हावादारी ( काल्पनिक) भनेर चुनौति दिन थाले । उच्च स्तरीय राजनैतिक संयन्त्रमा पार्टीहरू बीच स्वर्गिय गिरिजाबाबुको उत्तराधिकारी को हुने भन्ने मुद्दामा हानथाप हुन थाल्यो भने अकंटक कोईरालाको उत्तराधिकारी को हुने भन्दै उनको पार्टी नेपाली कांग्रेसमा पनि नेताहरू बीच लुछाचुँडीको अवस्था पैदा हुन थालेको देखियो । नेपाली राजनितको पछिल्ला २० वर्ष केनद्रमा रहेका कोईरालाको अवसानले एउटा शून्यता सिर्जना गर्नु स्वाभाविक पनि होला । यसकारण राजनीति यसरी सलबलायो कि अचानक, सरकार ढाल्ने , ढल्ने , नया बन्ने वा बन्न नदिने खालका खेलहरूको एकै चोटि रडाको चलिरेहको महशूस हुन थाल्यो ।

संविधान सभाले संविधान बनाउने दायित्व लिएर काम थालेको समय साढे २२ महिना भत्ता वितरणमा बितीसक्यो र अब यो सभाका केवल डेढ महिना दिन बाँकि रहँदा , संविधान कति लेखियो कसैलाई थाहा छैन । तर, निर्धारित मितिमा संविधान बनाइन्छ, बन्दैन, कुनै हालतमा बन्दैन , हैन सहमति भए दशै दिनमा पनि बनाइन्छ भन्ने खालका विविध खुद्रा दावाहरूको होहल्ला बीच देशको राजनीति हरेक तरहले किंकर्तव्यबिमुढ बनेको देखिन्छ । अब बचेखुचेका डेढ महिनामा कतैबाट रेडिमेड ड्राफ्ट बनेको संविधान छापेर ल्याउन पनि नभ्याइने स्थिति रहेको भए पनि नेपाली राजनीतिका विदुषक पात्र वा जोकररूपी नेताहरूले विविध खालका तमाशे दावाहरू गर्न छाडेका छैनन् । गाँठी कुरा हो, दलहरूको बीचमा सहमति नभई संविधान बन्दैन मात्र हैन संविधानको एक अक्षर लेखिन पनि सम्भव छैन र दलहरू बीच सहमति हुने कुराको सम्भावना सुदूर क्षितिजसम्म पनि देखिएको छैन । संविधान बनाउने मिती घर्किँदो छ तर खेल सत्तामा को जाने ,सत्ताबाट कसलाई पछार्ने वा कसकससंग समीकरण बनाउने भन्नेमा पार्टीहरूको सारा ध्यान केन्द्रित छ ।

माओवादी संविधानसभाको सबैन्दा ठूलो दल हो तर ऊ आफ्नो प्राइभेट सेनाको बलमा भोलि गर्न सकिने एकल सत्ता कब्जा योजनाको राजनीतिक उद्देश्य च्यापेर बसेको छ । अरू दलहरू उसलाई यही विश्वासपूर्ण आशंकाको नजरियाले हेर्छन् तर आफ्नाप्रति अरुको यस्तो सोचाइ वा हेराइ हुनुहुन्न भनेर उसले यो आशंका निवारणका लागि कुनै प्रयास गरेको पाइन्न । बरू, कुनै दलहरूको साथ लिन नसके पनि वा नचाहे पनि उसले सरकारको दावा आफ्नो हुनु पर्ने रट छाड्न सकेको छैन । सरकार गठन गर्न चाहिने ३०१ सदस्यको समर्थन भएको सामान्य बहुमत साबित गर्न पनि नसक्ने तर सरकार आफ्नै हुनुपर्छ भन्ने विद्रुप दावा लिएर माओवादी आफ्नो सरकार नभएसम्म संविधान बन्दैन भन्ने कुरो दोहराउँदै , संविधानसभाको आयु काउण्टडाउनमा उद्यत छ । उता , भएभरका खुद्रा मसिना दलको जसोतसो बहुमत खडा गरेर आँफै निर्वाचनामा नराम्ररी पराजित बनेर पनि कागतालीमा प्रधानमन्त्री भेट्टाएका माधव नेपाल र उनको सरकारले माओवादीको समर्थन बिना संविधान बनाउन नसक्ने कुरा लगभग निश्चित जस्तै छ । स्वयं पराजित माधव नेपाल, उनको स्वयं बिभाजित पार्टी र फुटेको घैँटोका टुक्रा झैँ माओवादीको रिसले बलात् जोडिन पुगेका २२ दलहरूको यो अकर्मण्य गठबन्धनले , संविधान बनाउन सकेन र सक्दैन भन्ने कुरा बिगत १० महिनाको यिनको कार्यकालले प्रमाणित गरिसकेको छ । अहिलेको सरकार र सरकारमा बसेका मन्त्रीहरू केवल मौका पाउञ्जेल चुस्न र ढाडिन मुलुकरूपी गौ प्राणीका शरीरमा टाँसिएका कीर्नाहरू हुन् र यिनीहरूबाट कुनै कुराको उपति हुने वाला छैन भन्ने कुरा जगजाहेर हुँदाहुँदै पनि यसको अर्को गतिलो विकल्प देखा पर्न नसक्नु , वर्तमान नेपाली राजनीतिको उदेक लाग्दो पाटो हो ।

माओवादी भन्दैछ सरकारमा ऊ स्वयं नहोउञ्जेल संविधान बन्दैन र माओवादी सत्तासीन बने पछि मात्र बन्न सक्छ । तर संविधानसभा गठन भएपछिका तत्कालीन ९ महिना जति माओवादी नेतृत्वमा सरकार हुँदा पनि सिन्को नभाँचिएको त हामीले देखिएकै हो । सत्ता बाहिर वा सत्तामा रहँदाका बखतका माओवादी कार्यशैलिको उपयोगितावादी तरिकाले आफ्ना लागि सहकर्म गर्न लायक सकारात्मक पात्रहरू बिरलै उसले बाँकि राखेको पाइन्छ ।तसर्थ, अब माओवादीको सरकार बन्यो नै भने यो भन्दा बढी के नै होला र भन्ने प्रश्न स्वाभाविक बन्छ ।माओवादीको विचार र व्यवहार यस्तो छ कि उसले मित्र कमाउन र मित्रहरू संग सहकार्य गर्न भन्दा जोरजुलुम गर्नु र शत्रू कमाउनुलाई क्रान्तिकारिता ठान्छ । शत्रू कमाउने वा अरूलाई शत्रू घोषणा गरेर उसका बिरूद्ध सदा शत्रूवत् संघर्षको सम्बन्धमा खेलिरहन मन पराउने यस्तो शक्तिमा जन्मजात सहकार्य, सहमति र समन्वयको सर्वथा अभावको स्वभाव हुनु अनौठो कुरा भएन । अत: माओवादीले गणितिय विधिबाट बहुमत साबित गरेर आफ्नो नेतृत्वमा कथंकदाचित सरकार बनाइहाल्यो भने पनि , संविधान लेखन वा निर्माणको गहन मुद्दामा एक फड्को चल्न नसकिने परिबन्द फेरि सिर्जना हुँदैन भन्ने आधार कत्ति पनि देखिएको छैन । जुन शक्ति संसद भित्र ४०% स्थानको सबैभन्दा ठूलो दल रहेर पनि अरू केही गणितिय मतहरू समीकरणमा ल्याउन नसक्दा सत्तामा पुग्न नपाएर तड्पिइरेहको छ , उसले सर्वसम्मत वा दुई तिहाइ बहुमतले अनिवार्य अनुमोदित भएर लेखिनु वा पारित गरिनु पर्ने संवैधानिक हरफहरूमा सर्वपक्षीय समर्थन जुटाउन कसरी सक्ला ? यो किमार्थ कल्पना गर्न सकिन्न ।

प्रष्ट छ , माओवादीको नेतृत्वको सरकार नबनेसम्म संविधान बन्दैन किनभने गणितिय बहुमतले जोडिएका २२ दल मिलेर हिजोका बिद्रोही शक्ति माओवादीलाई परगेलेर संविधान बनाउन सकिँदैन । र माओवादी नेतृत्वको सरकार बनेपछि पनि माओवादीका कारणले संविधान झनै बन्दैन किनभने उनीहरूमा सहमतिय राजनीतिको संस्कार र अभ्यास दुबै छैन । भनेको वा चाहेको जस्तो एकदलीय संविधान बन्ने कुरामा कुनै अर्को दलले उनीहरूको विचारमा सहमति दिने सम्भावना पनि कतै छैन । अत: , माओवादीले चाहे माधव नेपालकै नेतृत्वमा पनि संविधान बन्ला किनभने , माधव नेपालाई संविधानसभामा संविधान समतिको अध्यक्षता गर्न नै स्वयम माओवादी नेता प्रचण्डले ल्याएका हुन् । कालान्तरमा यो सम्बन्ध तीति बन्यो कुरा अर्कै भयो ।

तर , माओवादी वा कुनै एक वा त्योभन्दा बढी ठूला दलहरूले असहयोग गरेका वा नचाहेका खण्डमा संविधान बन्दैन भन्ने कुरा स्पष्ट छ । विश्वास र अविश्वास प्रस्ताव , सत्ता आरोह र अवरोहका खेलरूपी घनचक्कर भित्र संविधान निर्माणको मुद्दा निरिह च्यापिइरहेका यो बखत भन्न करै लाग्छ ' संविधान बन्दैन किनभने यो आँफै बन्दैन र बनाउनेले यसका बारेमा सोचेकै छैनन्' । संविधान बन्न सहमति चाहिन्छ , र हुनै नसक्ने भनेकै सहमति रहेको यो मोडमा संविधान आँफै बन्ने कुरै भएन।



April 4, 2010

यूएईबाट सास्कृतिक कार्यक्रमद्धारा अग्नी पिडितलाई राहत

गत शुक्रवार मार्च २६ २०१०का दिन ईलामेली समाज युएईले दुवईको एभरेष्ट होटलमा भर्खरै इलाममा भएको आगोलागीको सहयोगार्थ एक सास्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गर्यो ।
नेपाली राजदूतावास यूएईका द्धितिय सचिव लोक बहादुर क्षेत्री पौडेलको प्रमखु आथित्य तथा समाजका सभापति तुलसी तामाङ्गको समापतित्वमा सम्पन्न उक्त सास्कृतिक कार्यक्रममा विभिन्न संघ संस्थाका प्रमुख तथा उप प्रमुखहरु साथ साथै यूएईमा छरिएर रहेका प्रवासी नेपालीहरुको उपस्थिति रहेको थियो ।
उपस्थित अतिथीहरुलाई समाजका उपाध्यक्ष सुरद प्रधानले स्वागत मन्तब्यद्धारा स्वागत गरेका थिए भने प्रमुख अतिथी तथा कार्यक्रमका सभापतिले दियोमा बत्ति बालीे कार्यक्रम उद्धघाटन गरीएको थियो । भर्खरै देहवसान भएका शिखर पुरुष स्व। गिरीजा प्रसाद कोईरालाको चिर शान्तिको कामना गर्दै १ मिनेट मौन धारण गरिएको थियो । पहिलो चरणको कार्यक्रममा आशनग्रहण लगायत ईलामको चर्चा परिचचा साथमा कार्यक्रमको बारेमा जानकारी गराईएको थियो भने दोश्रो चरणको कार्यक्रम सास्कृतिक कार्यक्रम रहेको थियो ।
यूएईको अलऐन देखी युवा गायक ज्ञान लामा दुवईको उक्त होटलमा कसैलाई लैजान कम्मर कस्तै थिए त्यसैले उनले भन्दै थिए मायाँलुलाई आजै लैजाउकी भनी आको छु कम्मर कसेर उनको गीतमा यूवा यूवती तालमा ताल मिलाउदै झुम्मिए । सायद मायाँलु जान मानीनछन् कि उनले स्टेजमा अर्का सहयात्री प्रेम लामालाई बोलाएर मायाँलुलाई मायाँको डोरीले कस्दै यसपाली ज्यान गए पनि न छोड्ने वाचा गरे दोश्रो गीतबाट । सास्कृतिक कार्यक्रमको पहिलो सांगेतिक प्रस्तुती ज्ञान लामाको गीतबाट सुरु भएको थियो ।
रिमिक्स गितमा पि्रया लामाले मायाँ लाउन र हास्न रहर लागेको आफ्नो नृत्यसँगै बर्ताईन् । सायद काफल पाक्ने समय भएर होला क्ायारे उनले नृत्य गरेको गीतले पनि भन्दै थियो रेली खोला बगर काफल पाक्यो रहर माया लाउन हास्न लाग्यो रहर ।
हिमाललाई ढाक्यो कान्छा हिउको पछ्यौरीले पिरतीको भाका बोल्छ फुल माजरीले फुलबुट्टे गुन्युचोलीमा सजिदै बसन्ती लामा नृत्यसँगै पिरतीको भाका बोल्दै थिईन । साच्चैनै ईलामेलीहरु कुराहरु मिठा गर्दा रहेछन् क्यारे त्यसैले आषिश राई भन्दै थिए मत हजुर ईलामे ठिटो कुरा गर्छु सार्हैनै मिठो उनको गीतमा स्टेजमानै गएर दर्शकहरु नाचे ।
कस्तो अचम्म प्रवासमा पनि सायद उनी विचकी थिईन् क्यारे उनलाई पुर्वको च्याङ्गवाले भागेर जाउँ भन्दै थियो भने पश्चिमको सोल्टाले पिरती लाउ भन्दै थियो तर गंगामाया स्याम्वो दोधारमा पर्दै थिईन् भागेर जाने या पिरती लाउने उनको नृत्य गरेको गीतको बोलले त्यहि भन्दै थियो । नविनले कालो टोपी भादगाउले लिएर स्टेजमा आए उनलाई नृत्यमा साथ दिए दर्शकहरुले स्टेजमानै नाचेर ।
झ्याउरेको तालैमा नाचु नाचु लागेको थियो भने मारुनीको भाकामा गाउँ गाउँ लागेको थियो पुजा लामालाई । तर पुजा लामाले मारुनीको भाकामा गाईनन् कम्मर मर्काउदै नाचीन् । दर्शकहरु दोधारमा परेका थिए क्यारे कुन चाही पुजा लामा हुन् भनेर तर यिनी पुजा लामा टाटु देखाउने पुजा लामा रहिछन् । मिना तामाङ्गको दिल ढक ढक गर्दै नाचु नाचु गाउ गाउ भन्दै थियो गीतको बोलले उनको नृत्यसँगै ।
रमेश खड्का भन्दै थिए चट्ट कपाल छोटो कपडा कस्तो सुहाको ब्यङ्गयात्मक कविता मार्फत उनको कविताले ब्यङ्गपनि गर्दै थियो भने समाजमा सन्देश पनि दिदै थियो । दर्शकहरुले उनको कविताको शेयर सकिन नपाउँदै वाहा वाहा भनी रहे । उनको प्रस्तुतै वेग्लै मज्जा दिएको थियो ।
पि्रया स्याम्वोलाई कसैले मोहनी लगाएछ त्यसैले आजकल उनको त्यहि मोहनीले ज्यान खाँदै रहेछ । उनि नाच्दै थिईन ज्यानै खायो उसको मायाँले मोहनी लगायो उस्को मायाँले भन्ने भाकाको गीतमा ।
रोशन राईलाई लठ् पार्दै थियो लज्जाउने सर्माउने वैंशको नानीले त्यसैले उनले भन्दै थिए सललल वगेको त्यो चिसो पानीले । धनराजले ईन्जीन गाडीमा लिएर स्टेजमा आए तर उनलाई विचमा आफ्नै हातले साथ दिएन गीत गाउँदा गाउँदै उनको माईक आफैले अफ गरे । प्राविधीकलाई गाली गर्न लागे र फेरी उही ट्याकलाई दोहोर्याउन लगाए अनी फेरी गाए उहि गीत ।
कार्यक्रम अन्त्य हुदै थियो दर्शकहरु हलबाट बाहिरीदै थिए भने अतिथीहरु बाहिरीने क्रममा थिए तर ज्ञान लामा स्टेजमा आफ्नै एल्वमको गीत घिनताङ्ग घिनताङ्ग लिएर आए । अगाडी बसेका प्रमुख अथिती जुरुक्क उठे अनि उनले गाउँदै गरेको स्टेजमा पुगेर फनक्क नाचे उनलाई साथ दिन अर्का अथिती एनआरएनएका अध्यक्ष स्टेजमा गएर ताली बजाउदै नाच्न थाले । हलबाट बाहिरीएका दर्शकहरु पनि फनक्क फर्की स्टेजमा पुगे अनी नाच्न थाले । यूवा यूवती पनि ज्ञान लामालाई धक्का मार्दै नाचे कार्यक्रमको अन्तिम गीतमा अतिथी लगायत सबै स्टेजमा पुगी नाचे ।
ईलामेली समाज यूएईले तीन दशक देखी यूएईमा नेपालीहरुका समस्याहरुलाई विभिन्न तरिकाले समाधान गर्दै आएका समाजसेवी चन्द्र प्रसाद सापकोटा सार्क गेम तथा नेपाल लगायत यूएईमा लगातार ५ पकट म्याराथुनमा प्रथम स्थान हासील गरेका अभिनारायण अधिकारी ईलामेली समाजलाई विभिन्न स्थानबाट सहयोग गर्दै आएका लोकनाथ सुवेदी साथै विभिन्न सास्कृतिक कार्यक्रममा उत्कृष्ट गीत तथा नृत्य प्रस्तुत गर्दै आएका कलाकारहरु ज्ञान लामा सरस्वती थोकर र मिना तामाङ्गलाई सम्मान गर्दै प्रमुख अथिती तथा कार्यक्रमका सभापतिले दोसल्ला तथा प्रमाण पत्र हस्तान्तरण गरेका थिए ।
कार्यक्रममा प्रमखु अतिथी नेपाली राजदूतावास यूएईका द्धितिय सचिव लोक बहादुर क्षेत्री एनआरएनएका भु।पु गल्फ सम्योजक चन्द्र प्रसाद सापकोटा एनआरएनए एन सी सी यूएईका अध्यक्ष चुणामणी ढकाल जनजाती महासंघका अध्यक्ष भुवन राई तामाङ्ग समाज यूएईका अध्यक्ष छत्र लामा लुम्विनी वेलफेयर सोसाईटीका डिएल शर्मा आदीले शुभकामना मन्तब्य व्यक्त गरेका थिए ।
सास्कृतिक कार्यक्रम तथा अन्य श्रोतबाट करिव नेपाली १ लाख रुपैया भर्खरै ईलाममा भएको आगोलागीबाट पिडित भएका अग्निपिडीतहरुलाई सिधै हस्तान्तरण गर्ने कार्य रहेको कार्यक्रमका सभापति तुलसी तामाङ्गले बताए । उक्त सास्कृतिक कार्यक्रममा विभिन्न संघ संस्था तथा ब्यक्तिहरुले अग्निपिडीतलाई स्वईच्छाले रकम प्रदान गरेका थिए । कार्यक्रमको सम्योजक सभापति तुलसी तामाङ्गले गरेका थिए । कार्यक्रम साँझ ६ बजे देखी राती ९ बजे सम्म साचालन भएको थियो ।
कार्यक्र खगेन्द्र कट्टेल तथा राजु निरौलाले सयुक्त रुपमा साचालन गरेका थिए भने कार्यक्रमको सम्योजक सभापति तुलसी तामाङ्गले गरेका थिए ।

April 3, 2010

बसाई सर्न के भोर?


बचनकै के त कुरा
भुले सम्झाई के भोर?
मन नपरे ति सब कुरा
होइन भन्न के भोर?

खाएका कसमका के कुरा
छिनभरमै तोडे के भोर?
उन्मादमा गरेका ति कुरा
बेसुर भने के भोर?

आंसुमा डुब्नुको के कुरा
आफू मुस्काए के भोर?
गल्ती भएको के कुरा
सज्जन देखिए के भोर?

साथ मरे त के कुरा
आफूं नमरे के भोर?
अरुको दु:खको के कुरा
सुखलाइ अंगाले के भोर?

प्याराका प्यासको के कुरा्
तिर्खा मेटिए के भोर?
सिमानाको त के कुरा
बास्तै नगरे के भोर?

पोतेमा अल्झनु के कुरा
धागोलाई दोष दिन के भोर?
संबन्ध टुट्नुको के कुरा
सबैलाइ ढांटे के भोर?

भेटेर छुट्नुको के कुरा
भुलेर गए के भोर?
भत्केको घरको के कुरा
बसाई सर्न के भोर?

April 1, 2010

गाउँखाने कथा - ३७ (Nepali Gau Khane Katha)

अपडेट: यस पटकको गाउं खाने कथा भने निकै झुक्क्याउने खालको भयो। एक ठाउंबाट सुरु भएर अन्य ठाउंमा सकिने आसय राखेको यो कथाले खोला,टेलीफोन आदी जस्ता उत्तर हुनकी जस्तो भान पार्यो। तर खासमा यि उत्तर कुनै पनि होइनन। अन्तिममा गएर पुष्पीजीले उत्तर मिलाउनु भयो। एक ठाउंबाट सुरु भएर धेरै ठाउंमा जाने चिज हो "बाटो"। पुष्पजीलाइ धेरै धेरै बधाइ,अब आफूंले मनपर्ने गाउं माग्नुहोला। उत्तर मिलाउन प्रयास गर्नुहुने मिलन रावल,ध्रुब पन्थी,राजेश,मिलनलाइ धेरै धेरै धन्यबाद।
-------------------------------------------------

सधैं जसो सप्ताहान्तमा नेपाली लोक चलनमा चर्चित गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

यहां छन् वरपिपल, काशी गए जरा, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।