January 17, 2009

निशा - दमन

- लुना


आज उसको मन बेस्मरी दुखेको छ ।
नदुखोस् पनि किन ! हरपल शब्दहरुको मार्फत उ निशाको साथमा थियो ।
' नामै निशा ! मनै निस्ठुर ! ' उ भुत्भुतायो एक्लै……
यतिका मन दुखेर पनि खुशी पनि उत्तिकै लाग्या छ उसलाई आफ्नो ह्रृदयकी निशाले अवार्ड पाउदा !
निशालाई उसले बारम्बार लेख्न प्रेरित गर्थ्यो । उस्लाई थाहा थियो निशा लेखिका होइनन भन्ने कुरा तैपनी उसले के देखेको थियो कुन्नी निशाका केही कमेन्टहरुमा (शब्द हरुमा) निशालाई उ खुब उक्साउँथ्यो ।
यसरी उक्साउने माध्यम " पृथीवी" ब्लग थियो । जहाँ नेपालदेखी संसारभरका गम्भिर लेख हुन्थ्यो खास गरी बातावरण सम्बन्धि । यस्को साथै कथा-कविता - साहित्य सम्बन्धी लेखहरु पनि हुन्थ्यो त्यहा । त्यही लेखहरु सम्बन्धी विभिन्न पाठकहरुको शब्द जमघट हुन्थ्यो त्यहा । दुनियाँले भाव पोख्थे । तिनै भाब लहरीमा लहरिदै यि दुई निशा र दमनको भावनात्मक भेट भएको थियो । यस्तो लाग्दथ्यो मानौ यि दुई देबकोटाका मुना - मदन थिए । " निशा - दमन " ।

यसरी शब्द लहरीमा लहरिदै छलाङ मार्थे यिनिहरु ! कहिले निशा पछारिन्थी - कहिले दमन । दमनले मायाले उठाउँथ्यो । कहिले काही एक खुट्टे खेल्दै मायाले जिस्काएर उठाउँथ्यो । ( यहाँ एक खुट्टे खेल्दै भन्नुको तात्पर्य उ हरफै पिछे ‘???’ चिन्ह राख्दै लेख्थ्यो ) यो देखेर निशा मरिमरी हास्थी । निशा उस्तै थि , हरफै पिछे ‘!!!’ चिन्ह राख्थी । यो उस्को मनको आबाज थियो । जब जोड दिएर भन्नु पर्थ्यो अनी उ ‘!!!’ राख्थी । यो दमनले बुझेको थियो ।

जब दमन पछारिन्थ्यो तब निशाले कबिता गुन गुनाउदै उठाउथी । दमनको शब्दमा ताता थैया गरेर निशा कहिल्यै थाक्दिन थि……
मायालु शब्द भाबको लिस्नो चढेर दमन निशालाई एउटी लेखिकाको रुपमा कल्पना गर्दै फूल बर्षाउथ्यो । निशालाई यो तारिफ गर्हौ लाग्थ्यो । कहिले काही त उस्लाई दमनको तारिफ गर्ने ह्रिदय- आकाशले निशालाई थिचे झै महशुस हुन्थ्यो । निशाले आफ्नो यथार्थलाई आफ्नै मनको ऐनाबाट छर्लङ्ग हेरेकी थिई । त्यसैले एक दिन उसले मेलमा भनेकी थिई ' म लेखिका होइन दमन , मैले अहिलेसम्म कुनै किताब लेखेकी छैन ' । दमनले कुरा बुझेको थियो तर आफ्नो ह्रृदयको निशालाई बडो चतुर्याइ पूर्वक हौसला दिएर लेखिरहन्थ्यो ।निशाका शब्द शब्द्लाई तारिफका फूल माला पहिर्‍याउँथ्यो ।


निशा अब त साच्चै नै सपना देख्न थालेकी थिई । उसले सोची ' उस्को मनलाई खुशी बनाएर म दमनको सपनालाई बिपनामा परिणत गरेर उसले म प्रति वर्षाएको तारिफको गुन तिर्ने छु । साच्चै नै त्यो दिन कस्तो होला जुन दिन म एउटा लेखिकाको रुपमा चिनिने छु । कल्पना गर्दै फूलेल भएर निशाले हावामा नै "सा रे ग म प ध नि स ता धिन धिन ता" मा हराएकी थिई । निशाले अबार्ड नै जित्ने गरी लेख्न सक्नुमा दमनको प्रोत्साहन पनि एक प्रमुख कारण थियो । २०७५ पेजमा लेखिएको अत्यन्तै धेरै पेज भएको उपन्यास थियो त्यो "मथिङल खलबल" । एउटै किताबमा समाहित गर्न गार्हो भएर पुस्त्क १ , पुस्तक २ गर्दै पुस्तक ५ सम्म पुगेको थियो । एउटै उपन्यास यती धेरै पेजमा लेखिएको उपन्यास बिरलै हुन्छ्न संसारमा । यतिका धेरै पेज भएर पनि त्यो उपन्यासको हरफ हरफ यति ह्रृदय छुने थियो कि मान्छेहरु त " मथिङल खलबल " पढदा पढ्दै आफ्नो दैनिक कार्यशाला जान पनि भुलेको चर्चा -----कतिको कालेज छुटेछ ---ब्यापारीले ब्यापार गर्न भुलेछन किताब पढुन्जेल ----आदी आदी। हगांमा र चर्चाले पुरै अखबार, पत्रपत्रिका हुँदै टि.भी च्यानलहरु नै तातेका थिए ---। कोही चाँही उपन्यास पढ्दा पढ्दै खानै भुलेर भोको पेटले गर्दा बेहोश भएर ढल्दा छिमेकिले उठाएर अस्पातल ल्याउनु परेको कुरा अस्पातलबाटै हट न्युजमा प्रसारण भएका थिए । यि यस्ता अचम्म लाग्दा घटनादेखि लिएर अचम्मको पनि अचम्म अझ शताब्दी कै महा अचम्मको घटना भारतका राष्ट्रपतिले " मथिङल खल्बल " पढ्दा पढ्दै भाव विव्हल भएर हात जोड्दै भगवानलाई प्रार्थना गरेछन " हे ! भगवान ! मेरो देश सहित सम्पूर्ण संसारभर भएको एटम बमलाई बिना हानी निस्तेज तुल्याउन एउटा बैज्ञानिकको जन्म गराउ ! बरु नेपालमै गराए पनि गराउ ! हामी त्यतीखेर झेली गर्दैनौ । प्रभु ! यो मथिङल खलबलले मेरो मथिङल खलबल भो , बल्ल सत्य कुरा बुझे ! संसारलाई बचाउ ! " भन्दै क्वां क्वां रोएको दृश्य दुनियाँ भरको टि.भी. ले देखाइ रहेको थिए ।

निशालाई टि.भीमा दमनले पहिलो पटक होइन कि जिन्दगी मै पहिलो पटक देखीरहेको थियो । न काली न गहु गोरी , दाँत थोरै उछिटिएको , सागर जस्तो अथाहा थाहा नपाई सक्नु भव सागर भाव बोकेका आँखा ! हसिली - हिस्सी परेकी ! ऊ एकछिन त इन्टरभ्युको शब्दमा भन्दा पनि निशाको चलिरहेको ओठ मै हरायो - कहिले आँखामा -- कहिले निधार --- उ त हेर्दा हेर्दै लोलाएछ ---। बिज्ञापनमा  ढाटाटाऽऽटाराम !!! गर्दै कुन चाँही औषधीको क्याप्सुल खादा मुसा सिंह भएको देखाउँदा पो उ निशाको मोहनीबाट ब्युझियो । निशा टि.भी. मा थिईन । बारम्बार मुसा सिंह बनेको बिज्ञापन दोहोरिएर आइरहेको थियो । उस्लाई झर्को लाग्यो । टिभी अफ गर्‍यो ।

उस्ले समाचारपत्रहरुमा " मथिङल खलबल " को हङागामा पढेपछि बजारमा उक्त किताब किन्न गएको थियो । नेपालदेखि टाढा पृथ्वीको अर्को कुनाको शहरमा त्यो नेपाली पुस्तक बेच्ने पुस्तकालय मुश्किलले भेटेको थियो । प्रथम सस्करण मै किताब सिद्दिएको थाहा पाएर उ निराश भएको थियो । अनी खुब चित्त पनि दुखाएको थियो निशासँग । कम्तिमा पनि यसो यो कुराको जानकारी त दिनु पर्छ मलाई ! उस्ले निशाले आफूलाई यतिसम्म भन्नु पर्ने अधिकार नै झै गरी सोचेको थियो । बजारमा जे कुराको पनि जब अनिकाल शुरु हुन्छ तब त्यसको दोब्बर, तेब्बर मूल्य तिरेमा त्यो बस्तु पाउन सकिन्छ भन्ने तथ्य बाट उ अनभिज्ञ थिएन । त्यसैले तेब्बर मुल्य तिरेर उक्त किताब खरिद गरी छाडेको थियो । यसरी दमनले २०७५ पेजको किताब पुरा दिन लगाएर पढेको थियो । पुरै किताब पढि सके पछी एक्दमै खुशी भएको थियो र एक्दमै चित्त पनि दुखाएको थियो । कुनै एक शब्दमा पनि उस्ले दमनलाई सम्झेकी थिइन । केही आभाष त दिनुपर्छ ! निशा यती निस्ठुरी ! उ ताजुब भएको थियो । बेस्मरी दौड जितेर थाकेको खेलाडी जस्तो भएको थियो उसको मन । उ एकोहोरो आफ्नै कोठाको चारै भित्ता र यत्रतत्र छरिएका किताब - प्राक्टिकल गर्न बाँकी रहेका पानाहरुमा आफूलाई भुलाउने क्षणिक कोशीस गरिरह्यो । कहिले भित्तामा टागिएको तैलिए चित्रमा मनलाई अल्मल्याउन खोज्थ्यो कहिले गमालामा हरिताम्मे झागिएको टि ग्रास भित्र हराउन खोज्थ्यो । टि-ग्रासमा दुई तीन-दिन देखि पानी राख्न भुलेको रहेछ क्यारे ! उस्कै मन झै मुर्झाएको देख्यो । उठेर एक मग पानी खन्यायो गमलामा । निशालाई टि ग्रास मन पर्छ । यो उस्लाई थाहा थियो । एक छिन् हेरी रह्यो टि ग्रासलाई । अँह ! मन भुलेन । यत्रतत्र छरपस्टिएका बस्तुहरु झै भो आज उस्को भाबुक मन । उस्लाई आफ्नै मनदेखि माया लागेर आयो । निस्ठुरी निशा ! उ फेरी भुत्भुतायो ।

उ बाहिर निस्केर मनलाई भुलाउने बिचार गर्‍यो । आज माइनस १० पुगेको छ बाहिर । दुई हप्ता देखी लगातार हिउ परेको पर्‍यै छ , रोकिएको छैन । उस्ले सकेसम्म को न्यानो लुगा लगायो झ्याउ नमानी । उ सकेसम्म गर्हौ लुगा लगाउ नै मन नपराउने मान्छे । त्यसैले अरु बेला जाडोमा बाहिर निस्केर हात खुट्टा तन्कौनु भन्दा कोठा भित्रै ब्याम गर्थ्यो । कहिले काही निशासँग च्याटमा कुरा हुँदा ' ब्यायाम गर्दै छु ' भन्थ्यो । निशाले 'कस्तो अल्छि मान्छे ! कोठा भित्र बसेर ब्यायम गर्नु भन्दा बरु न्यानो लुगा लगाएर २ कि मि हिंडे ब्यायाम पनि हुन्छ , तिम्रो मथिङल पनि तिम्रो आँखाले रसस्वादन गरिरहेको स्बाद सँगै भुल्दा आराम त पाउछ मथिङलले ! भनेर कराउथी । अनी उ ‘ल ! ल! अब जान्छु’ भन्थ्यो । मन्मनै यो मेरै छेउमा हुँदी हो त मलाई धकेलेरै बाहिर पठाउथी होला भन्दै फिस्स हासेको थियो ।

अहिले उ ' मोरी ' ! भन्दै फत्फतायो । माथि काठे किल्लामा उनिको मफलर अड्कियो । तान्यो आएन । कुर्ची माथि टेकेर बिस्तारै झिक्यो । झन्डै न उध्रिएको ! यो मफलरसँग पनि उस्को आत्म कथा गासिएको छ । घाटिमा दुई फन्को मार्दै उस्ले निशाको कबिता सम्झियो -- , आउ रङ्गमा समाहित होउ ,
रङ्ग नै त हो नि जिबनलाई रङ्याउने
आउ ! रङ्गमा घुलिदेउ
जिबनलाई उमङ्ग देउ ---
अरु हरफ भुल्यो अहिले उस्ले ।
यो कुनै उच्च कोटिको हाइफाइ कबिता त थियो कि थिएन उस्लाई पनि थाहा भएन तर भावनालाइ भने खुब छोएको थियो दमनको मनलाई ।

त्यही दिन अर्थात कबिता पढेको दिन कै साँझपख उ क्रिस्मस मार्केट तिर गएको थियो टहलिन । चिसो अत्यधिक बढ्दै थियो । क्रिस्मस मार्केटको रमझमले चिसोलाई भुलाउन खोजे झै भान हुन्थ्यो । साउथ अमेरिकनहरुले उनिबाट बनेका थरी थरीका सुइटर - पन्जा - मफलर आदी झुन्डाएका थिए । उ त्यो हेर्दै काठमान्डौको ठमेल तिर झुन्डाइने उनिका स्विटर - मफलरले सजिएका रोड सम्झिरहेको थियो । अनायसै एकदमै कलरफूल मफलरमा उस्को आँखा टासियो । आजै दिउसो तिर निशाको ' रङ्गमा रङ्ग घोलिदेउ ' कबिताले उस्लाई रङ्याइ रहेको थियो । त्यसैले पनि होला उस्को त्यही रङिन मफलरमा आँखा टासिएको । उस्लाई त्यो मफलर मानौ निशाले नै बुनेर त्यहा उसैको लागि राखिदिएको जस्तो पो लाग्यो । उस्ले त्यो मफलर किन्यो र कान छोपिने गरी घाटीलाई दुई फन्को लगाएर एक भाग पछाडि र अर्को भाग आफ्नो छाती सम्म पुग्ने गरी छोड्यो ।
बिस्तारै हातले मफलरलाई छुदै आफ्नै छातीमा हात पुर्याउदा मफलर मानौ निशाको कोमल हात भएर उस्लाई सुम्सुम्याइरहेको भान भो उस्लाई ।
उ एक्लै फिस्स हसेको थियो । अहिले त्यो मफलर छुँदा फेरी उ फिस्स हास्यो र बाहीरियो । मुटु काप्ने जाडो ! हिउमा बुटले कुल्चदै उ सडकको किनारै किनार हिडिरह्यो । आज उस्लाई हट रेड वाइन पिउने इच्छा भो । केही परको बारमा पस्यो । हट वाइन मगाएर उ झ्यालबाट बाहिर हेर्दै सोचिरह्यो । हट वाइन आइपुग्यो टेबलमा । तातो भएकोले वाइनबाट बाफ उडिरहेको थियो । उस्ले बाफलाई फू गर्‍यो । वाइनमा तरङ्ग आयो । बाफ पनि दाया बाया हुँदै उडिरह्यो । उ उडिरहेको बाफलाई हेर्दाइ फेरी अतितमा हरायो ।
एक दिन उस्ले निशालाई घुर्की लगाउन आफूले वाइन खाएर रात कटाएको कुरा शब्द मार्फत घुर्काएर लेखेको थियो । बिचरी निशाले साचै पत्याएर यस्तरी लेखेकी थी’ कि प्रत्यक शब्द शब्द निशाको आशु बनेर बोली रहे झै लागेको थियो उस्लाई । पछी पछुताएर ' होइन यसो पो त ' भन्दै पुन शब्दलाई मोडेको थियो निशाको मन ढुक्क बनाउन ।

यति तड्पिन्थ्यो उ निशाको पिरमा । वाइनबाट बाफ निस्कन छोड्यो । उ अतितको तन्द्राबाट ब्युझियो । हेर्दा हेर्दै वाइन चिसै भएछ ! चिसै वाइन एक घुट्को मै तन्कायो । फेरी हट वाइन मगाउ कि झै लाग्यो तर मगाएन । निशाले शब्द मार्फत नशा लाग्ने गरी अल्कोहल नखानु भनेर कसम खुवाएकी थिई । उ अल्कोहोलिक पनि थिएन । एक पेग - दुई पेग गर्दै लियो भने गिलासका गिलास रित्तिन सक्छ र उस्ले निशालाई दिएको बचन पनि रित्तिन सक्थ्यो फेरी बचन संगै जिबन पनि त रित्तिन सक्थ्यो ! यो उस्ले राम्रै बुझेको थियो । उ अपार्ट्मेन्टमा जान हतरियो । उ बारबाट बाहिरियो । फर्कदा अघी आफूले डोब दिएका हिउँहरु जस्ताका तस्तै थिए । उ त्यही डोब - डोब माथि कुल्चदै हिडिरहेको थियो । यसो गर्दा उस्लाई आनन्द आइरहेको थियो । आफ्नो एक्छिनको केटाकेटी मनतिर हरायो। उस्लाई यतिखेर निशा पनि त्यसै गर्दै छे जस्तो लागि राखेको थियो । उ फेरी एक्लै फिस्स हास्यो। अनि उ अहिले कोठामा आइपुग्यो । एक हप्ता भएको थियो निशाको मेल नाआएको । उस्लाई मेल खोल्न पनि मन लाग्याथेन । तर के सोच्यो कुन्नी ल्याप टप अन गर्‍यो । ल्यापटपसँग रिस पोख्दै पावर बटनमा बेस्सरी थिचेर अन गर्यो ! निशाको १७ वटा मेल आइसकेको रहेछ --------!!!!उस्ले आँखा चिम्म गर्‍यो ! गहिरो सास फेर्‍यो ! मेल खोलुँ कि नखोलुँ मन दोधार भो !पहिलो थियो -- दमन ! तिमी कहाँ छौ ? खुशीको खबर सुनाउनु थियो तिमीलाई !
दोस्रो -- मैले अबार्ड पाए नि !
तेस्रो -- तिम्रै प्रेरणाले लेख्न घच्च्याएको थियो मलाई
चौथो -- यस्को हकदार मेरो आत्माले तिमीलाई मान्छ --
पाचौ --एबम रितले
---
--
पन्ध्रौ -- किन रिप्लाई गर्दैनौ ?
सोर्हौ -- तिम्रो बधाई बिना मेरो खुशी अधुरो हुने छ ---
सत्रौ -- त्यो एउटा जिबन को पार्ट थियो , जस्लाई केही फिक्सन मिसाएर कल्पनाको क्यानभासमा मैले रङ्ग दिएकी थिए । रङ्गले मूर्त रुप लिएर सजिएछ । त्यो कल्पनाको लहरमा पौडिरहदा मैले तिमीलाई भुसुस्क्कै बिर्सेंछु ---त्यसरी पौडिन सिकाउने तिमी नै थियौ ---, पौडिन रहर जगाउने पनि तिमी नै थियौ --- दमन ! एक शब्द पनि तिमी प्रति नलेखेर मैले मन दु:खएकी छु तिम्रो । तिमी अहिले मेरो शब्द अगाडि बसिरहेका छौ -- यो पढुन्जेल मनमनै 'मेरी प्यारी निशा' पनि भन्दै छौ । केही शब्द त लेख --दमन !
म तिम्रो शब्दको पर्खाइमा छु !
निशा