सपथग्रहण: परमानन्द झा देखी ओबामा सम्म

हिन्दीमा सपथग्रहण गर्‍यो भनेर नेपालको सर्वच्व अदालतले जुलाई २८, २००८ का दिन उप-राष्ट्रपति झा र सरकारको नाममा लिखित स्पष्टिकरण को माग गरेको थियो । मच्चिने-मच्चिने थच्चिने (म जस्ता) नेपालीको बानी थाहा पाएर नै होला दौंतरीले एउटा काउन्टडाउन हुने (जवाफ फर्काउने समयको) घडी नै राखेको थियो साइटमा । मेरो पर्सनल कामको चपेटले गर्द बिचमा त्यो काण्डको कुरा के - कहां पुग्यो मलाई केही हेक्का नै भएन, लेख्ने त परै जावोस पढ्ने पनि सार मिलेन । आहिले ओबामा को सपथ ग्रहण हेरेपछी फेरी तेही पुरानो कुरा को झल्झली याद आयो ।

अमेरिकाको संविधान अनुसार हरेक ४ (वा ८) बर्षमा जनवरी २० का दिन दिउसो १२ बजे पछी नयाँ राष्ट्रपती को कार्यकाल सुरु हुन्छ । तेही समयमा नयाँ राष्ट्रपतीले आफ्नो कार्यलयको सपथ खान्छन । सपथ यस ब्यहोराको हुन्छ: I do solemnly swear (or affirm) that I will faithfully execute the office of President of the United States, and will to the best of my ability, preserve, protect and defend the Constitution of the United States.

यसपाली सपथग्रहणको बेला सपथ खुवाउने (सर्वच्व अदालतका मुख्य न्यायधिस) नर्वस भएर हो कि सपथका शब्दहरु अगाडि पछाडि पढे, ओबामा पनि झुक्किएर झन्डै - झन्डै त्यसै गरी नै पढे । पछी ओबामा फेरी सपथ लिएछन (सर्वच्व अदालतका मुख्य न्यायधिस बाटै), तर ५-१० ब्यक्ती का सामु । कमनसेन्स लगाउने भए फेरी किन लि राख्नु परेको होला जस्तो लाग्छ, तर संविधान र नियम कानुन भनेको कमनसेन्स भन्दा माथिका कुरा हुन । सबैले आ-आफ्नो सजिलो का लागि आफ्नै तरिकाले कमनसेन्स लागाउन र संविधानको व्याख्या गर्न थाले नियम कानुन भन्ने नै हुंदैन होला ।

मेरो यो पोस्ट को सार के हो भने: यदी चित्त बुझ्दो र समय सापेक्ष छैन भने कि त संविधाननै परिवर्तन गर्न सक्नु पर्‍यो, हैन भने जे लेखेको छ तेसको पालना गर्नु पर्‍यो ।

विदेशप्रतिको मोह र आलोचना बारे एक गन्थन

विदेशीनुको पीडा त छदैछ। अर्काको देशमा दोस्रो दर्जाको नागरीक् भएर बाँचिएकोछ। व्यक्तिगत लाभ, आरामदायी जीवन, छोरा-छोरीको भविष्य र नेपालको राजनैतीक अस्थिरता, वा हामीले आफ्नो योग्यता अनुसार नेपालमा भूमिका पाउन नसक्ने अनेक कारण देखाएर हामी कोही अमेरीका, क्यानाडा, बेलायत लगाएत अन्य् देशहरुमा छरिएका छौं। विदेशलाई कर्मथलो भएका हामी नेपालीहरुलाई एउटा स्वार्थी, भगौडा वा पलायन् भएका मान्छेहरुमा गनिन्छ। कता-कता त्यो कुरा आफैलाई बिझ्छ पनि। फुर्सदको क्षणहरुमा नेपालको समाचार, लेखहरु, ब्लगहरु पढिन्छ। धेरै जस्तोले आफ्नो संक्षिप्त वा छद्म नामबाट लेख्छन्, कसैले पुरा नाम र ठेगाना सहित। तर तपाई विदेशको ठेगानाबाट नेपालको विषयमा टीका-टीप्पणी लेख्नु हुन्छ र नेपालमा बस्ने कसैलाई मन पर्दैन भने खप्की खाईहाल्नु हुन्छ। ‘देश बाहिर बसेर नेपालको बारेमा खोक्ने!’ भनेर। छद्म नामबाट लेख्दा पनि कतिपय ब्लगवालाहरुले चित्त नबुझेको बेला तिम्रो परिचय, ठेगाना खोलिदिऊं भनेर धम्क्याउने पनि गरेको देखियो। हालै एउटा अनलाईन पत्रिकामा आफ्नो सही नाम र ठेगानाबाट प्रतिक्रिया लेखेको-एउटाको प्रतिक्रिया आईहाल्यो- अमेरीकाको ठेगानाबाट लेखेको भनेर। आसय स्पष्ट थियो, अमेरीका बसेर फूर्ती दिएको वा बढी बोलेको। हुन सक्छ, देश बाहिर बसिएकोले कतिपय कुरामा हाम्रो जानकारी कम हुन सक्छ तर देश बाहिर भएकै कारण हामीले बोल्न नमिल्ने हो र?

शेर बहादुर देउवा, महेश आचार्य र रामशरण महतहरु बारे २०४६ सालको जनाअन्दोलनमा प्रत्यक्ष सहभागिता नभएको बारे एउटा टिप्पणी भैरहन्थ्यो। देउवा फेल्लोशीप गर्न बेलायत, महत कुनै यू एनको प्रोजेक्टमा कार्यरत र आचार्य प्रध्यापन पेशामानै ब्यस्ता भएको भन्ने बारे। मलाई यिनीहरु खासै मन पर्ने नामहरु त होइन, तर उनीहरु जनआन्दोलनको बेला मुलुकमा नभएको कारण देखाएर उनीहरुको संपुर्ण ज्ञान र शीपलाई नकार्न त मिल्दैन नि! । नेपालमा कुनै पदमा पुग्ने योग्यता त्यंहा उसले कतिवटा रेलिंगका डन्डीहरु उखाल्यो भनेर जांच्ने हो र? नेपालमा हरेक् तीन युवाहरुमा दुई जनाको विदेश जाने ध्याउन्न हुन्छ। अमेरीका, क्यानाडा, बेलायत, जापान्, यूरोप, मलेशीया, कोरीया, नभए खाडी क्षेत्रका मुलुकहरु। यी कुनै पनि मुलुक जान नसक्नेहरुले भारत भए पनि ताकेकै हुन्छ। निजामती सेवा, प्रहरी सेनामा उच्च ओहोदामा रहेकाहरु, सांसद समेत भैसकेकाहरु पलायन भैरहेका छन् र त्यो क्रम जारी छ। "जान पर्छ हजुर, यहाँ नेपालमा काम छैन" भनेर सबैले उचाल्छन्। सन्तोष पन्तको कार्यक्रम हो क्यारे सायद। एउटा छोरीको बाबुले छोरीको लागि वर छान्ने क्रममा अमेरीका जाने सोच मात्र बनाएको भएपनि एउटा युवकलाई योग्य ठान्दछ। हाम्रो आम सोचको अवस्था त्यस्तो छ।

गत साल नेपाल गएको थिंए। अमेरीकाबाट आएको भनेर साथीभाइ, नातागोता, छर छिमेकबाट कत्रो मान सम्मान। नेपालमा हुंदा बोल्न पर्छ भनेर तर्किनेहरु बोल्न आइरहेकाथिए। एक कप चिया नखुवाएकाहरुले खानाको निम्तो दिईराखेका थिए। निम्तो अश्वीकार गर्न नसक्दा, एकै सांझ दुई घरमा समेत खान खान पर्ने स्थिति आयो। साथीभाइहरु पनि हरेक सांझ मदीरापानको लागि झुम्मिने। तर अर्कोतर्फ विदेशीनेहरुको चर्को आलोचना हुन्छ। हामीलाई एउटा स्वार्थी, लोभी, लालचीहरुको रुपमा प्रस्तुत गरिन्छ ।र एउटा उल्झन् हुन्छ। विदेशीनेको मानसम्मान भैराखेको छ कि अपमान। के विदेशिदैमा हाम्रो नेपाल बारे बोल्ने अधिकार समाप्त भयो त? हामीले देशको लागि केही दिन सक्दैनौ त? हामी गद्दार नै हौ त?

हालै मेरो एउटा साथीको अकस्मात ब्रेन् ट्यूमर पत्तालाग्यो र तत्काल अप्रेशन गर्न पर्ने भयो। उसले नेपालबाट फोन गर्यो। ४-५ लाख जम्मा गर्न पर्ने भयो, ल तैंले कति सहयोग गर्न सक्छस भनेर। एक् लाख रुपिया तत्काल पठाइदिएँ। लन्डनमा भएका उस्का भान्जाहरु, मस्कोमा रहेका उसका काकाका छोराहरु सबैले पैसा पठाइदिए। उस्को अप्रेसन् भयो। आफ्ना साथीहरु, नातागोताहरु बाहिर भएकोले उसलाई सजिलै भयो। यति सहयोग गर्न सकेकोमा म खुशी छु। सायद नेपालमै भएको भए भन्ने बित्तिकै सहयोग जुटाउन अवश्य सक्ने थिईन होला।
++++++++
एउटा सानो जानकारी साथीहरुलाई, यो भन्दा अघि मेरा प्रतिक्रिया-रचनाहरु brilliantman71 छद्म नामबाट प्रकाशीत भैरहेकोमा अब उप्रान्त मेरो वास्तविक नाम् पोस्तक् श्रेष्ठबाट नै आउनेछ। मेरो एउटा कथा सपना संसारमा आएको छ, हेर्नु होला। अर्को कथा लिएर दौंतरीमा छिट्टै आउनेछु।

केही यथार्थ, केही कल्पना

ऊ एक प्राध्यापक। उसको नामको अगाडी प्रा. डा . लेखिन्छ। २-३ बिषयमा स्नाकोत्तर, बिध्यावारिधी त्यसपछि पोस्टडक्टरेट सबै सिध्याएकाछन्। अमेरीकाको नाम् चलेको विश्वविध्यलयमा अध्यापन गर्छन्। छ अंकको संख्याको तलव। उनका शोधपत्रहरु, लेखहरु, नाम चलेका पत्र-पत्रिकाहरुमा निस्किरहन्छ।। केही पुस्तक पनि लेखिसकेका छन्। नेपाली डायस्पोरामा उनको नाम सर्बप्रथम् लिइन्छ। उसको श्रीमती मेडिकल डक्टर। नाम चलेका डक्टर्। भन्न पर्दैन उनीहरुको जीवनशैली, रहनसहन्, संगत् सबै उच्च् छ। आलिशान घर, सबै भन्दा महंगा गाडीहरु। देश बिदेशको भ्रमण। उनीहरुको जीवन एक् सफल जीवन् भन्न पर्छ। यति धेरै उच्च् स्थानमा पुगेका ब्यक्ति भएपनि यिनी फरक् छन्। मिलनसार छन्। भावुक पनि छन्। अलि अन्तर्मुखी पनि।

धेरै समय पछि प्राध्यापक् डाक्टर् साहेब् नेपाल् गए। केही घटनाहरु भए जसले उनको जीवनमा ठूलो रुपान्तर ल्यायो। उनको साथीको कुनै स्टाफ सवारी दूर्घटनामा परेको रहेछ। साथीसंगै उनीपनि बीर अस्पतालको आकस्मिक कक्षमा गए। बिहानको समय थियो। साथीका कर्माचारीको स्थिति ठिकै थियो तर त्यहाको स्थिति बिरक्त लाग्दो थियो। त्यँहा ड्यूटीमा कुनै डाक्टर् थिएनन्। थिइन् त एउटा नर्स-भ्याइ नभ्याइ काम् गरिरहेकी। उमेरले सायद् पच्चीस् भन्दा कम नै हुन पर्छ। त्यहा चिच्च्याई रहेका बिरामीहरु थिए। घाइतेका आफन्तहरु जो तिनै नर्समाथि आक्रोश् पोखिरहेका थिए। प्राध्यापक डाक्टर साहेबलाई ती नर्सको सेवा भावनाले अति प्रभावित तुल्यायो। एउटा कुनामा बसेर उनले नर्सको काम नियालिरहे। सोचे-यिनको घरजम् भा छ कि छैन होला, अझै पढेर स्टाफ् नर्स् हुने, मेट्रोन हुने चाहना छ कि छैन होला? विदेश् जाने रहर् छ कि छैन होला? उनले ती नर्सलाई आफ्नो डाक्टर् श्रीमतीसंग तुलना गरे। उनलाई लाग्यो, विदेशमा बसेर उच्च् तलब् खाएर काम् गर्ने उनकी डाक्टर् श्रीमतीको तुलनामा, आफ्नै देशमा बसेर नेपाली बिरामीको सेवा गर्ने ती साधारण नर्स् कयौँ गुणा महान छिन्। उनले सोचे उनकी श्रीमती जो नेपालमा जन्मिन्, यंहि हुर्किन्, एमबिबिएस् सम्मको अध्ययन् यंहि गरिन्, उनले नेपाललाई के दिइन् त? के हामीले हासिल गरेको शिक्षा खालि आफ्नो लागि मात्र हो त? यस्ता कुराहरु मनमा खेलेर उनलाई उद्वेलित् तुल्यायो।यत्तिकैमा एउटा घाइते बिरामीको प्रबेश् भयो-लत्रक्क झुण्डिएको एउटा हातलाई अर्को आफ्नै हातले समात्दै। रगत तरतरी बगिरहेको थियो। नर्सले सोधिन्-तपाईको मान्छे खोई? त्यहा अगाडी गएर १० रुपियाको टिकट काटेर ल्याउन पर्छ। घाईतेले जवाफ दियो-मेरो कोही मान्छे आएको छैन, मसंग पैसा पनि छैन।

हत्तपत्त प्राध्यापक साहेबले टिकट काटेर ल्याइदिए। ब्यान्डेज र औषधीहरु पनि किन्न पर्ने रहेछ, त्यो पनि किनेर ल्याइदिए। उनलाई याद आयो अमेरिकाको स्वास्थ्यसेवाको। जहाँ सबैकुरा अस्पतालले उपलब्ध गराउछ। बाहिरबाट केही किनेर लान पर्दैन। निसन्देह् पछि बिल् त आउछ नै पछि।प्राध्यापक् डाक्टरसाहेब त्यो आकस्मिक् सेवा कक्षको परिदृश्यमा हराइरहेका थिए। उनको नजर एक् जोडी अधबैंशेहरुमा पर्यो। उनीहरु हरेक सुकिला लुगा लगाएका मानिसहरु नजिक् जादै केही भन्दै थिए।उनीहरुको भेषभूषा हेर्दा उनीहरु हेलम्बूतिरको हुन पर्छ। मैलो कटकटिएको दौरा सुरुवाल्, त्यो माथि बक्खू जस्तो अनि हेलम्बुतिर वा कता कता कश्मीर हिमाचल् तिर लगाउने टोपी लगाएको। उनीहरु प्राध्यापक साहेब नजिक आएर सोधे, " सार्, टिकेस् काट्ने पूलिस् सार् कता छा?" प्रध्यापक् साहेबले केही बुझेनन्। उनका साथीले हस्तक्षेप् गरे, "किन चाहियो पूलिस् सार् तिमीहरुलाई?" उनीहरुको जवाफ् थियो, " आबो, हामी घार जानु पार्यो"। प्राध्यापकले उनीहरुको कुरा छेउटुप्पो बुझेनन्। साथीले भन्यो। "सायद् यिनीहरु डिस्चार्ज हुन खोजिरहेका छन्। यिनीहरुको बुझाइमा डिस्चार्ज क्लियरेन्स दिने मान्छे प्रहरी हो। " त्यसपछि साथीले उनीहरुलाई लिएर कतै गयो। प्राध्यापक साहेब फेरि सोचमा पर्नु भयो। हाम्रो देशमा यति सिधा साधा, अशिक्षित मानिसहरु पनि छन् र म यति धेरै डीग्री लिएर बिदेशमा छु। मेरो उच्च् शिक्षाको सार्थकता के रह्यो? त्यहाँ अरु पनि थुप्रै मानिसहरु थिए जो एक्सरे गर्ने कता हो, ब्लड कता पाइन्छ, रसिद् काट्ने कता हो आदि कुराहरु सोध्दै कुदाकुद गरिरहेका देखिन्थे।

काठमाण्डौको केही दिन बसाइ पछि प्राध्यापक् साहेबलाई आफ्नो पुरानो गाँऊ घुम्न मन लाग्यो। उनलाई आफू पढेको प्राथमिक् विध्यालय हेर्न जान मन् लाग्यो। उनले सोचेका थिएनन्, उनलाई पढाउने शिक्षक् अझै त्यहा भेटिन्छन् भनेर। ती शिक्षक् सेतै फुलिसकेका थिए। प्राध्यापकले भने, "सर, अझै सम्म पढाउदै हुनुहुन्छ?" "रिटाएर त उहिलेनै भएं बाबू, तर मलाई यो स्कूलको माया लाग्छ्, मलाई यी बालबालीकाहरु पनि माया गर्छन्, त्यसैले दिनहु आउछु, एक्-दुइ कक्षा लिन्छु, अरुलाई शिक्षा दिनु जस्तो ठूलो कुरो अरु केही छैन, बाबु। मेरा बिध्यार्थीहरु संसारभरि फिजिएका छन्, हेर, तिमी अमेरीका जस्तो देशमा पढाउने प्रोफेसर् भएका छौ, मेरो लागि यो ठूलो गर्बको कुरा हो"। प्राध्यापकले सहमतीमा टाउको हल्लाए तर उनीभित्रको भावुक मनले अरुनै केही सोच्दै थियो। उनले उनकै उमेरका अरु शिक्षकहरु देखे त्यहाँ, कोही त उनकै सहपाठीहरु पनि रहेछन्। प्राध्यापकले तुलनागरे आफूलाई उनीहरुसंग। उनले सोचे, म अमेरीकाको बिश्वबिध्यालयमा पढाउने प्रोफेसर् भन्दा गाँऊको यो कुनामा बसेर शिक्षाको ज्योति छर्ने यी साधारण शिक्षकहरु कयौं गुणा महान छन्। यिनले देशलाई केही दिईरहेका छन्, मैले देशलाई के दिइरहेको छु? मेरो उच्च् शिक्षा मैले कहानिर मेरो देशको लागि, मेरो देशबासीको लागि प्रयोग् गरें? यी प्रश्नहरुले प्राध्यापक् साहेबलाई अति नै घोचिरह्यो।

त्यस्पछि आफ्नो बिदा पुरा पनि नसकाई प्राध्यापक् साहेब अमेरीका फर्किए। काठ्माण्डौ देखि मिन्नियापोलिस् सम्मको त्यो २१ घन्टे प्लेन यात्रामा उनले एउटा निर्णय गरिसकेका थिए। नेपालनै फर्कने। आफुले हासिलगरेको शिक्षा, ज्ञानलाई नेपालमै प्रयोग् गर्ने। श्रीमती डाक्टर् साहेबलाई त्यो निर्णय सुनाउने बित्तिकै अशान्ती मच्चियो। ठूलो झगडा भयो। श्रीमती डाक्टर् साहेब कुनै पनि हालतमा नेपाल फर्किन चाहन्थिनन्। उनले निर्णय सुनाइदिईन्-जाने भए तिमीमात्र जाऊ। म जान्न।

प्राध्यापक साहेब एक्लै फर्किए। सुन्दा अपत्यारिलो कुरो, तर उनले अमेरीकाको जागीर, आराम्-दायी जीन्दगी र श्रीमती समेत छोडे, आफ्नो देश फर्किन। बिदेशीसंग को संबन्धले उनलाई काम् गर्ने पैसाको खाचो थिएन। स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रमा काम् गर्न उनले एउटा एन्जिओ खोले। कलेजका बिध्यार्थीहरुको समुहहरु बनाए र प्रत्येक् अस्पतालहरुका आकस्मिक् कक्षमा एउटा सपोर्ट डेस्क राखे, जसले बिरामीहरुलाई दर्ता गर्न, रगतको ब्यबस्था गरिदिन, एक्सरे गर्न लैजान, ल्याउन सहयोग् पुर्याउछ। उनको संस्थाले गाँउका स्कूलका शिक्षकहरुलाई तालिम् दिने, बिध्यार्थीहरुलाई शैक्षीक सामाग्रीहरु दिने, भतकिएका, मक्किएका पुराना भवनहरु जिर्णोद्वार् गर्ने, नया बनाइदिने पनि गर्छ।

प्राध्यापकलाइ थाहा छ, उनले गरेर मात्र देशको कायापलट हुदैन, तर उनले जे जति गर्न सकेका छन्, त्यस्मा खुशी छन्। उनको खुशीमा अर्को खुशी थपिएकोछ। श्रीमती डाक्टरले धेरै समय पछि फोन् गरेर भनिन्-अब उनी पनि फर्किन चाहन्छिन र उनको कार्यमा सहयोग गर्न चाहन्छिन्।

योजना बिहिन गन्तव्य

बिजयकुमार श्रेष्ठ
(हाल ईराक)

जविनलाई सँघर्षमय रथ भन्नु नै सार्थक रहेछ ।ठुलो आशा र भरोसालाई अंकमाल गरेर जननीले आफनो ईच्छा र चाहनालाई गुम्स्याएर राखेर आफनो सन्तानको भविष्य चित्र कोर्न थालीन् । न त, दिन नै भनिन् न त रात नै भनिन् जब आफनो गर्भमा सन्तानको भ्रुण बस्न गयो । आफनो बैबाहिक सम्बन्ध पछिको पहिलो आवश्यकतालाई भरिपुर्ण सामाजिक मुल्य र मान्यतालाई शिरोधार्य गर्नलाई र आफनो वंशको वर्ण विस्तारको लागि दिलो ज्यान दिएर दश महिनाको लामो सघर्षमय दिनहरु पश्चात आफनो ममतालाई जन्म दिन्छिन् । अनि आफनो कोखको उपलब्धिलाई देखेर नरमाउने र नमुस्कुराउने को नै होला र यी पलहरु हर प्राणीमा कौतुहलको विषय बन्ने गर्दछ । त्यो दश महिनाको जति जिम्बेवारी र होसियारी पुर्वक जोखिमहरुसँग लड्नु पर् यो त्यो भन्दा भयानक योजनहरु थ्पिदै गयो । आफनो ठुलो र फराकिलो मनले हरेक आफना गराई र सोचाईलाई योजना बद्ध तरिकाबाट अघि बढाउदै बढाउदै आशाका तरङ्गिनमा बाधिन पुग्छिन् । यो मेरो त्याग र तपस्याले सहि मार्गको पत्र्यापरोपण गरोस भन्ने उसको मनमा नाम को सम्झना हुन्छ र त्यो सपना साकार पार्नलाई आफनो बल र बुद्धिले भ्याएसम्म कम्मर कसेर लागेका हुन्छन् ति पौरखि र आशावादि हात र मनहरु………॥

जब ति आँखाका नानीहरुले बामे सर्न थाल्दछन् त्यो परिभेष नै नौलो सन्सार हो कि जस्तो लागेर आउँदछ । जिम्वेवारको कसिको भार थपिदै जान्छ ।आशाको किरणहरु चम्कदै चम्कदै लामो यात्राको सुरुवात तिर उकाली लाग्दछ । पन्ध्रौ सोह्रौ बसन्तहरु पार गराईदिन्छ र आफना चुनौतीको सामनालाई कुन कस्तो र कसरी परिभाषा दिन सक्ने क्षमतावान बनाउन सक्षम र सफल हातहरुले आशाको लहरहरु फिजाउने दिनहरुको सुरुवात हुन्छ । ती निमुखा आमा बुबाको दश नङ्गा खियाएर आफनो कर्तव्यको पालो केहि हदसम्म पुरा गरि दिएका हुन्छन् । तर पनि उहाँहरुको नजरमा आफना सन्तान दुधे बालखा नै सम्झनछन् । पाँच वर्षको उमेर देखि त्यो कोरा कागत र मसि साथमा च्यापेर हिड्न सुरु गरेको पच्चिस औं बसन्तसम्म पनि सिरानीमा साक्षि बनाएर साथ दिई नै रहए ।
अब शुरु भयो आफना मातापिताको पसिनाको थोपाहरुलाई भुईमा बिलिन हुनबाट बचाउन । केवल उसँग पच्चिस औं बसन्त पछिको उपहार भने पनि कर्मको फल भने पनि आफना ति दिनहरुलाई चिनाउने प्रमाण थियो लब्धाङ्गक पत्र अथवा प्रमाण पत्र । न त उसको पछाडि कुनै हुकुमबादि शासन चलाउने हात नै थियो न त उसँग कसैलाई किन्न सक्ने मनग्य धन दौलत नै थियो । आफनो कर्मको प्रतिफललाई उपभोग गर्न आफुले ज्ञान हासिल गरेको प्रमाण पत्र लिएर आफनो योग्यताको कदर हुने पदको लागी लडाई गर्न शुरु गरे । त्यो लडाइको गन्तव्य कहिले पुरा हुन सकेन र आफुले आफुलाई र्न धिकार्दै हार खाएको महसुस गर्न पुगे । त्यो हारले आफनो मनोबल गिराउने काम गर् यो मलाई । अनि ईमान्दारी र बफादारिको शब्द देखि यो मन जल्न थाल्यो । जो ति हातहरुले कलम समाउन सक्ने सामथ्र्य नभएकाहरु आज अहिसा महलमा राज गरि बसेका छन् । आफनो त्यो उत्कृष्टताको अबमुल्यन भएको देख्दा त भौतारिन बाहेक अरु के नै गर्न सक्थे र । ईज्जत र कदर भन्ने शब्दको अबमुल्यन भए पछि त्यहाँ के कुराको सृजना हुन्छ होला । त्यो कुरा त जो कोहिलाई पनि अबगत हुनु पर्ने हो । जालि फटाहाको संजालमा परे पछि आफुले आफैलाई बिस्रनु पर्ने बाध्यता किन पर्दो रहेछ भन्ने कुराको जानकारी यस्तै पिडा नाताबाद र कृर्पाबादले सृजना गरेको हुदो रहेछ ।

मेरो कोमल मनहरु तड्पिन थाल्यो के थाहा भयो र सधै परिवर्तनको बाटोमा पाईला हाल्नु पर्छ नयाँ सोच नयाँ बिचारको समय भोगि हुनु पर्छ भनरे किताबका पन्नामा पढेको थिए र ठुला बढाहरुको भाषणमा सुनेको थिए । ति सबै मुखले राम राम बगलिमा छुरा सावित हुदो रहेछ । आफुलाई त धाप मारिदिने हातहरु कसैको थिएन । ति मेरा सपना छताछुल्ल र लथालिङ्ग हुन पुग्यो । बिवश भएर लाचारिपन देखाउदै जानि जानि अर्काको दाश गुलाम बन्न बाध्य हुनु पर् यो मलाई । म भन्ने गर्दथे धन दौलत मानवको अपरिहार् य चिज भनेर तर के गर्नु यो निर्लज्ज संसारमा सर्वप्रथम आफनो पाईला भन्दा धनको पाईला अगाडि हुदो रहेछ । आफनो पच्चिसौ बसन्तको उपलब्धिलाई लत्याएर गुलामी सेवाको लगामलाई अङ्गाल्न बाध्य हुन पुगे । साहुसँग ऋण लिएर आफनो प्यारो जन्मभुमी र माता पिता स परिवारलाई चटक्क छाडेर मुग्लानिया हुन पुगे ।

परदेशमा धेरै धन दौलत कमाइन्छ आफनो जिवन यापनको लक्ष नै परिवर्तन हुन्छ भनेर अरुको मुखबाट सुनेको थिए र पत्र पत्रिकामा पनि पढेको थिए । त्यस्ता सुनौला भविष्य जिउन पाउने अनुभव स्वयं भोग्दैछु । परदेशि दाम काम र बातावरण ठुलो धनराशि खर्च गरेर आफना हरेक ईच्छा आकांक्षालाई नयाँ मुर्हत रुप दिनलाई आतुर भएका मेरा मन बिदेशि रहन सहन सजि सजावतसँग घुलमिल हुन थाल्यो । सुरुका दिनहरु त रमाईलो नै भएर बित्यो जब महिनाको अन्तिम दिन आयो र आफनो परिश्रमको फल लिने समयले यो मनलाई तान्दै ल्यायो र आतुर हुन गयो जिवनका पौरखि हातको फल लिनलाई । आफनो परिश्रमको जति हिस्सेदार र भागिदार थिए त्यो पुरा पाउन सकिन विभिन्न बहानाहरु देखाएर कट्टा गरि करारमा तोके जतिको रकम पाउन सकिन अनि मेरो मानसपटलमा फेरि पनि बजि्रन थाल्यो शोषण दमन र अत्याचारको चित्र । न त मैले उजुर नै गर्न सक्थ्ये केवल जति दियो त्यतिमा नै चित्त बुझाएर लिनु पथ्र्यो । न त मसँग प्रतिकार गर्न कुनै माध्यम नै थियो । परदेशमा धनको बोट हुन्छ भन्ने कुराको पहिलो पाठ सिकियो । लामो समयको खटाई र बिभिन्न जोखिमपूर्ण कामसँगको मुकाबिला जीवनको कुनै टुङ्गो नहुने यो परदेशको आत्माहरु सधै रोई रोई आफनो पिडालाई आफु भित्रै लुकाएर जीवन जि रहेका हुदाँ रहेछन् । पारि गाँउको ठुलेले परदेशबाट कमाएर फलानो ठाउमा घडेरि किन्यो रे पारि गाँउका काकाले ठुलो घर बनायो रे भन्ने देखा सिकीलाई मात्र मध्य नजर राखेर हेर्ने हाम्रो बानिले कहिले पाउला फेर्न सकेन । के कति जोखिम दमन अत्याचार सहेर त्यो काका र ठुले दाईले प्रगति गरेको थियो त्यो कुराको चासो हामीलाई हुदैन केवल उसले कमाएको धनको मुल्यांकन मात्र गर्दछौ ।

काम कै शिलशिलामा परदेशिएका पारि गाँउका कान्छा साहुको काम गर्दा गर्दै छतबाछ खसेर एक्कासी आफनो एक मुठ्ठी सास परदेशमा नै छाड्नु पर् यो । पल्ला घरे सानी कान्छिले आफनो साहुको शारिरीक र मानसिक यातनामा आफुलाई आहुति दिन बाध्य भईन । ति निमुखा देशको चपेटामा पिल्सिएर परदेशमा पनि मानव तस्करहरुको हातबाट दुःख पाउने कोमल मनहरुको मर्म कसले बुझिदिने छ र । देशको हालतले गर्दा परदेशिन बाध्य भएका कोमल मनहरुले बिना कसुर सडक पेटिको बास लिन पर्दा त नेपाल आमाको मन कति रोएका होला । हामी मध्यमा पनि केही पुराना मित्रहरु आफनो स्वार्थ पुरा गर्न तिर मात्र लागि पर्नु हुदो रहेछ । कोहि छिटै धनी बन्ने आशाले आफनै दाजु भाईलाई झुट्टा आश्वासन दिएर दुःखको समुन्द्रमा होमी दिदा रहेछन् । कोहि आफु चर्चित बन्ने तिर लागेर संगठन बिस्तार तिर लाग्दा रहेछन् । त पलानो पार्टि म फलानो पार्टि भनेर एक आपसमा मारा मार र काटा काट गर्ने नेता बादिहरु पनि हुदा रहेछन् ।

मेरो मन फेरि भौतारिन थाल्यो ति नेताबादि प्रकृयालाई देखेर त्यहि राजनितिकबादले गर्दा यो मरुभुमीमा उटले भोग्ने शासन भोग्नु परेको फेरि पनि त्यहिबाद सुन्दा त यो मनमा आगो दन्केर आउछ । हामीले त परदेशमा त आफनो हक र अधिकारको बिषयलाई लिएर पो अघि बड्नु पर्छ जस्तो मलाई लाग्दछ । आज ति निमुखा हाम्रा दाजु भाई र दिदी बहिनीहरुले अकालमा आफनो ज्यान गुमाउनु परेको बिषयलाई लिएर स्वरमा स्वर मिलाएर किन र कसरि भन्ने प्रश्नको खोजी गर्ने बेलामा यो पार्टि र त्यो पार्टि भनेर समय बर्बाद गर्नु उचित लागेन मेरो नजरमा । केवल एक जुट हुनको लागिमा पार्टि नै खोल्नु पर्छ हो र सजिलो माध्यम परदेशमा बस्ने परदेशिहरुलाई समेटेर बनाईएको प्रबाशि सन्जाल एन.आर.एन. के यो संस्थामा एक जुट भएर एक अर्काको पिर मर्का र खुशिलाई बाड्न सकिन्नौ र आखिर हामी सबै नेपाली नै हो जो जहाँ पुगे पनि जो जसरि बसे पनि । सबैले आफुले जानेका र सिकेका सिपलाई सदुपयोग गरेर उपलब्धि हासिल गरेका छौ ।हामी जहाँ गए पनि जहाँ भए पनि अखिर हाम्रो काम भनेको नाम र दाम कमाउने नै हो । कसैले जानेको र सकेको सेवा प्रदान गरेर पनि अरुको मन जित्न सफल भईन्छ नि त । हामीले बिभिन्न छत्र छायालाई अगालेर तेरो र मेरो भन्नु भन्दा पनि प्रबाशी नेपालीले चोखो नाम दिएर एन.आर.एन. को छाता मुनी बसेर प्रबाशी मित्रहरुको मुख पात्र बनेर काम गर्न पाएमा हाम्रा ति निमुखा दाजुभाई र दिदी बहिनीको मनले शान्ति पाउने थियो र हामीलाई आशिक दिने थियो जस्तो मलाई लाग्थ्यो । ति हामीले दश धारा पसिना बगाई कमाएर पठाएको हाम्रो सरकारलाई रेमिटान्स कहाँ कसरि कसले उपभोग गरि रहेको छ त्यो हामीले कहिले बुझेका छौ । हामीले केवल कमाएर परिवार पाल्नु मात्र हाम्रो कर्तव्य पुरा हुदैन । हामीले नेपाल सरकारलाई कर तिरेका छौ त्यो हामीले किन तिरेको भन्दा हामीले आफनो हक हित र बिमा जिवन सुरक्षाको लागि हो हामीले नेपाल सरकारलाई कर तिरेका त्यसैले हामीले आफुले तिरेको कर कहाँ र कसरि कसले उपभोग गर्दै छ भन्ने कुराको जानकारी लिने अधिकार हामीलाई छ । एकले थुकी सुकी सयले थुकी नदि भन्ने उखानलाई मध्य नजर राखेर हामीले काम गर् यो भने भोलीका दिनमा हामीले पछुताउनु पर्ने दिन सृजना हुन पाउदैन । ति हाम्रा समस्यालाई मध्य नजर राखेर हातमा हात मिलाएर भोली बन्न गई रहेका संविधान लेखन कार्यलाई हाम्रो दुख याचना हुने र बैदेसिक रोजगारलाई सर्बसुलभ ढंगबाट कोहि कसैले कसैलाई नठगिने र अप्ठेरो नपर्ने किसिमले कानून बनाउनु पर्छ भनेर हामीले प्रबासबाट आवाज उठाउनको लागि कम्मर कसेर लागौ भन्ने मेरो अनुरोध छ सम्पुर्ण आफनो देश छाडेर प्रदेशि भएर कर्म थलो बनाएर बस्न बाध्य भएका मित्रहरुमा । त्यसैले मेरो बिचारमा जीवन योजना विहिन गन्तव्य भनेर परिभाषा गर्दैछु ।
समाप्त ॥ ॥ ॥

नया नेपालका केहि परिदृश्य

केहि दिन अगाडि अचानक नेपाल फिर्ने तालमेल मिल्यो र छोटो समयकोलागी 'नया' बनेको नेपाल हेर्न र भोग्न पाईयो ।

पत्र-पत्रिकामा नया नेपाल र नेपाललाई नया बनाउनेको निक्कै चर्चा-परिचर्चा हेर्ने र पढने मौका पाए पनि नया नेपालको प्रतक्ष अनुभूति भने यस पटक मात्रै भएको हो । आज त्यहि नया नेपालको केहि परिदृश्यहरु बाँढने जमर्को गर्दे छु ।

दृश्य नं १

मेरो जहाज काठमाण्डौको हवाई मैदानमा उत्रीयो र म निक्कै जोस उत्साहका साथ बाहिर निक्लने उपक्रम गर्न थाल्दै थिएं । जहाजबाट उत्रेर मानिसहरु पासपोर्टमा छाप लगाउने ठाउँमा पुग्दा समेत अध्यागमनका कर्मचारीहरु त्यहा पुगी सकेका थिएनन् । जसो तसो एक छिन कुरेर त्यहाको मेसो सक्काएर अगाडी बढें ।

आफ्नो सामानहरु जम्मा गरीसकेपछि चारैतिर हेरें, तर त्यहा न कतै खालि ट्रली देखिन्थे,  न त सोधपूछ गर्ने कुनै मानिस ! । पछि बिस्तारै अगी बढदै जाँदा थाहा भयो कसैलाई आफ्नो सामान राख्न ट्रली चाहिने भए ऊ आफै त्यहाबाट बाहिर निस्केर बहिरबाट खोजेर ट्रली घिसारेर ल्याउनु पर्ने रहेछ ।

स्मरण रहोस यसरि यात्री 'ट्रली खोज्न' बाहिर निस्कदाँ उस्ले बिमानस्थलको भन्सार, सुरक्षा जाँच सबै पार गरेर निस्कनु पर्छ । तर त्यहा न कसैले तपाई बाहिर निस्कदा के के लिएर निस्केको छ हेर्छ, न कसैले पछि फेरि भित्र छिर्दा कुनै सबाल जबाफ वा जाँच बुझ नै गर्छ ।

आफ्नो सामान राख्न ट्रली खोज्न निस्केर बाहिर ट्रलि खोज्दा मेरो मनमा कुनै समयमा चार्ल्स सोभराजले भनेको कुरा याद आयो :"नेपालको भन्सारबाट सियो त के भैसीं पनि सजिलै छिराउन सकिन्छ रे!"

दृश्य नं २

कामको सिलसिलामा राजधानिको सडकमा हिंडदै थिएं, सडकमा सुरक्षाकर्मिहरुको प्रचुर उपस्थिति देखें, अघिल्लो १-२ दिन त यस्तो देखिएको थिएन … मैले यसो सडकतिर नजर दौडाएं । बाटोमा गाडिहरु पनि देखीएनन् । कतै आज नेपाल बन्द त होईन … मलाई थाहा भएन कि के हो … बाटो हिडंदा हिडंदै कतै गएर फसिने त होईन भन्ने डर लागेर मैले सडक छेउका एकजना सुरक्षा कर्मिलाई सोधें "हैन बाटो किन खालि छ आज?" " ए! सबारी छ नि त आज" सुरक्षा कर्मचारिको जबाफले म झसंग भए। "राजतन्त्र अन्त भएको यत्ति समय सम्म पनि के को सबारि र!" मैले नबुझेर सोधें "कहा ज्ञानेन्द्रको हुनु नि, प्रधान मन्त्रिको सबारि हुदैंछ" । यसपाला भने मेरो ज्ञान खुल्यो, गणतन्त्रमा पनि सर्वहाराका नेताको स्थान भने रैतिको भन्दा निक्कै माथि हुने रहेछ ।

दृश्य नं ३

लक्ष्मी पूजाको दिन, धेरै पछि घरमा झिलिमिलि गरेर तिहार मनाउने सौभाग्य प्राप्त भएको थियो। अचानक झ्याप्प बत्ती गयो, अन्धकारमय तिहारमा मैन बत्ती र चार्ज गर्न पनि समय नमिल्ने (हरेक दिन २-३ पटक बत्ती निभ्ने हुँदा ईमरजेन्सि लाईट र मोबाईल फोन चार्ज गर्न पनि समयको निक्कै हिसाब किताब गरेर गर्नु पर्ने रहेछ) 'ईमर्जेन्सी लाईट' बालेर हामि तिहार मनाउने तरखर गर्न थाल्यौं ।

अन्धकारमय तिहार भए पनि साथि-भाईलाई शुभकामना दिनु पर्‍यो भने र म एक-दुई जना साथिलाई फोन गर्न थालें । प्राय सबै जना लोडसेडिङले दिक्क भएको कुरा सुनाउँदै थिए । तर एकजना साथिकहा फोन गरेपछि फेरि मलाई नया नेपालको आर्को प्रमाण मिल्यो ।

"मेरो मा त अन्धकार छ, तर दिपावलीको शुभकामना है" मैले भने, "हा हा, आजकल भने हामिकहा आनन्द छ … राति बत्ति जाँदैन" उताबाट साथीको आबाज आयो। "हैन सीगैं नेपाल अन्धकार हुन्छ तिमिकहाँ मात्रै किन र, 'ईन्भर्टर' राख्यौ की के हो?" मैले सोधें । " कहाको 'ईन्भर्टर' राख्नु नि, मेरो घर बालुवाटार भनेर बिर्सीयौ ! … " उसले उताबाट जानकारि दियो " राजाका पालामा नारायण हिटिमा बत्ति ननीभेको जस्तै अहिले बालुवाटारमा बत्ती निभ्दैन के" । कुरै कुरामा उसले बतायो, एकचोटि पटाका मार्का बम पड्के पछि हाम्रा उपराष्ट्रपति र उनका छिमेकमा पनि आजकल नया नेपालको प्रतापले बत्ति जान छाडेको छ रे । म सोच्न थाले हुन पनि बत्ति त रैतिका घरमा पो निभाउनु पर्छ सवा लाखको पलङ हुने घरमा पनि कहि बत्ति निभाउनु हुन्छ त!?

दृश्य नं ४

फर्कने बेलामा बिहान ७:४० को फ्लाईट थियो, अन्तराष्ट्रिय उडानमा घटिमा पनि २ घण्टा पहिला रिपोर्टिङ गर्नु पर्ने भएकाले म करिव ५:३० बजे नै बिमानस्थल पुगेको थिए । तर त्यहा ६ नबजेसम्म 'प्रस्थान' को मूल ढोका पनि खुलेको थिएन । एरपोर्ट भीत्रको सेवा र सुबिधाको बारेमा सायद कसैलाई केहि भन्नु पर्दैन होला, सामान हाल्ने ट्रलि त आफै बाहिर गएर खोजेर लानु पर्ने ठाँउमा अरु कुराको आश गर्नु बेक्कार पनि हुनेछ । तर जे होस, जहाज चढने हरेक यात्रीले बिमानस्थल शुल्क भने अनिवार्य बुझाउनु नै पर्छ । सायद त्यो रकम नया नेपालको निर्माणमा जान्छ कि? । जय होस !

Halloween and Ryan

By Himal_Paari

"Why do you guys celebrate Halloween?" I asked this question to Ryan while he was driving his car and I was at the passenger seat right next to him. He looked at my face for a second and started looking at the road while he was driving. Halloween.........let me think why do we celebrate it........he mumbled for a while trying to remember as if he knew the answer and then replied back to me, I seriously do not know why we celebrate Halloween. It was Thursday before last Thursday that I asked this question to him while I was taking ride with him after work to take a Solid Works class. He is a very fun guy who likes to talk. He was saying me that he and his girlfriend were preparing costume to wear on the night of Halloween to participate in dance competitions organized by local bars at Rice Lake.

This question suddenly came out of my mouth as if I wanted to know how much a typical American guy knows about the reason behind celebrating his festival.

It was last Thursday when I was again taking ride with him after work for the class. He said me, "I asked to a group of people in lunch-room today the question you asked me". "What question?" I turned towards him with a little surprise. "The question about Halloween, and you know what, nobody knew why we celebrate Halloween." I saw a big smile on his face as if he has just conquered an Everest and he was saying me, "see, I am not the only guy who does not know it."

"Me and my girlfriend won the Halloween costume contest last Friday in the bar", Ryan shouted from his cubicle this morning. I looked towards his cubicle with big smile on my face with an exclamatory remarks, ........"r..e..a..l..l..y?" Yes! he nodded his head with a pride in his face. Jack peeked from his cubicle with his usual laughing style and asked Ryan, "Did ....you...? What did you win?" We won sixty-bucks and finished it within ten minutes buying drink for ourselves and for friends, Ryan replied. I remember that Ryan was telling me that he won the costume-contest last year too. Congratulations Ryan, you won it this year too. Even though you do not know the reason behind celebrating the Halloween, you are following your tradition. Congratulations Ryan for following your tradition and for winning the contest!!

तपाइकै मनलाई उत्तर दिनुहोस

purushottam subedi
–beljiyam
(१) यदी भोक प्यास ले मर्नै लागेको मानिस भेटे तपाईं के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(२) भिडमा हराएर रोइ रहको बालक भेटे के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(३) एक्कासी तपाईं संग डांका आई लाग्दा के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(४) तपाईं संग श्रीमती छे बच्चा छन -तर एक्कासी कुनै सुन्दर
महिलाले प्रेम प्रस्ताव राखे तपाईं के जवाफ दिनु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(५) तपाईं आफ्नो मित्रको घरमा हुंदा टेवलमा वा अरु कुनै स्थान मा
राखिएको ठुलै धन रासी देखेमा र मित्र नभएको अवसरमा के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(६) तपाईंको साथीले तपाईंको पैसा चोरि गर्‍यो भने तपाईं के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(७) तपाईं आफ्नासंग र पराइसंग कस्तो ब्यवहार् गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(८) तपाईंको जाँड र रक्सिको कारणले घरमा सधैं झगडा हुन्छ भने
तपाईं के गर्नु हुन्छ ?
-------------------------------------------------------------------------------------
(९) बाटोमा साथी भेटिदा नमस्ते गरे हुँदैन ? हातै मिलाउनु पर्ने किन?
-------------------------------------------------------------------------------------
(१०) सार्वजनिक स्थान मा चर्को स्वरले बोल्नु के उचित हो ?
------------------------------------------------------------------------------------
(११) तपाईं लाई अरुले विश्वाश गर्दा गर्दै पनि फेरी किन
अनबिस्वासिको पात्र बन्न खोज्नु हुन्छ?

------------------------------------------------------------------------------------
(१२) के तपाईं भित्र इमान्दारिता छ ?
------------------------------------------------------------------------------------
(१३) तपाईंमा अरुको कुरा गरेर आफ्नो समय बर्बाद गर्ने बानी त छैन ?
------------------------------------------------------------------------------------
(१४) तपाईंले अरुको लागि राम्रो देखाउन कपडा पहिरिनु हुन्छ कि आफ्नो लागि ?
------------------------------------------------------------------------------------
(१५) तपाईंमा धन कमाएर बढी घमन्ड त चढेको छैन ?
-----------------------------------------------------------------------------------
(१६) तपाईं लाई मन पर्ने बिचार साथी वा आफन्तले मन नपराउन सक्छन –
-----------------------------------------------------------------------------------
के तिनिहरु तपाईंका बिरोधि नै हुन त ?
-----------------------------------------------------------------------------------
(१७) तपाईं ले छिटो गर्छु गर्दा कतै ढिलो त भएको छैन ?
-----------------------------------------------------------------------------------
(१८) धेरै राम्रो बन्न खोज्दा कतै नराम्रो त भएको छैन ?
-----------------------------------------------------------------------------------
(१९) रिसले तपाईं लाई फाईदा गरेको कुनै रिकर्ड छ कि ?
----------------------------------------------------------------------------------
(२०) म र मेरो मात्र भन्ने सोच ले तपाईं कतै ग्रसित त हुनु हुन्न ?
-----------------------------------------------------------------------------------
(२१) खान नपाएर भोकै हुनु र संपन्नसाली ले एक दिन भोकै बस्नु
के एउटै अर्थ लाग्ला?
-----------------------------------------------------------------------------------

आफ्नै कुरा ।

अघिल्लो हप्ता गुगलको google analytics मा एक नजर दौडाएको थिएं, जस अनुशार दौंतरीमा दैनिक सरदर करिव २०० भन्दा बढि पाठकहरुको आगमन हुंदो रहेछ ।

संसारभरी छरीएर रहेका नेपालीहरुको साझा ब्लग मात्रै नभई, दौंतरी कुनै पनि बाद, गुट वा विचारको समर्थन वा बिरोधको उद्देश्य नलीई केवल विचारको आदान-प्रदान गर्न शुरु गरीएको बल्ग हो यो । त्यसैले यो ब्लग वास्तबमै छोटो समयमै यौटा स्वस्थ र गालि-गलौज मुक्त ब्लग बनेर देखा पर्‍यो ।

घटना-दूर्घटना वा तोडफोडको समाचारलाई बढाई चढाई वा निहित स्वार्थ पूर्ती गर्न बङ्याई, टेङ्याई पस्केर गालि गलौजको भरपूर मसलाको छुट गरेर ट्राफीक बढाउने कार्य कहिल्यै गेर दौंतरीले—यो यौटा गौरवको बिषय लाग्छ मलाई ।

राजावादि देखि माओबादिसम्म सबैले आफ्नो विचार राख्‍न पाउन भनि शुरु गरीएको ब्लग भएकोले यसको स्वतन्त्रतामा कुनै शंका गर्नु वा यसलाई कुनै वादसंग समर्थीत भएको भनेर सोच्नु नितान्त गलत साबित हुनेछ ।

यो ब्लगर दौंतरीको शुरुवात देखी नै यसमा आफ्नो विचार र भावनाहरु राख्दै आईरहेको छ र यो कुरा पढ्दा सायद हाम्रा धेरै शुभचिन्तक पाठकहरुलाई अचम्म पनि लाग्न सक्छ कि यसमा लेख्‍ने हामिहरु मध्य धेरैको एक-अर्कासंग प्रतक्ष परिचय समेत छैन ।

विज्ञानको चमत्कारले कम पारीदिएको भौगोलिक दूरिका कारण यो सम्भब भएको छ, तर यहि यौटै तथ्यले पनि दौंतरी कुनै यौटा वादको पछाडि छैन भन्ने पनि पुष्टि गर्छ ।

त्यसो त अनलाईन आउने कमेण्ट र कहिले काहि परिचित मित्रहरुबाट पाईने ‘अफलाईन’ सल्लाह र सुझाबले हामिलाई आफ्नो कमी-कमाजोरी लाई न्यून गर्दै लान सहयोग पुर्‍याएको छ तर यसको अझ अधिक निरन्तरताको आशा गरेकाछौं हामिले ।

हुन त यसको हालको उपलब्धीमा रमाउन सकिने स्थिति आएको छैन तर सबै आ-आफ्ना पेशा र काममा लागेका र फुर्सदको समयमा आफ्नो मातृभूमि र भाषा –साहित्यको सम्झना र सेवामा लाग्ने र कोहि पनि प्रोफेशनल ब्लगर वा पत्रकार नरहेको यो चौतारीमा शुभ चिन्तक र पाठकहरुले देखाउनु भएको सदभावलाई हेर्दा र प्रतिदिन बढदै गएको आगन्तुक संख्याले हामिलाई निक्कै हौशला मिलेको छ ।

बल्गर र वर्डप्रेस जस्ता निशुल्क प्रदायकले सुलभ पारिदिएको अन्तर्जालका स्थान र नेपाली यूनिकोडको सरलिकरणले नेपाली ब्लगिङको दुनियामा पनि नौलो आयाम थपीदिएको छ र त्यहि हजारौं ब्लगको भिडमा दौंतरी आफ्नो अलग पहिचान सफल भएको छ । यसको लागी म दौंतरीको तर्फबाट सबै शुभचिन्तक पाठकहरु र ब्लगर साथिहरुलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु र दौंतरीमा सबै क्षेत्रका व्यक्तिहरुको अझ शसक्त र सकृय भूमिकाको आशा गर्दछु।

कुरालाई छोटो पार्दा, आजका मितिबाट दौंतरी दोस्रो वर्षमा प्रवेष गरेको छ र यस अबधिमा दौंतरी सरदर एक हप्तामा ८ वटा भन्दा बढि ब्लग प्रस्तुत गर्दै विश्‍वभरि छरिएर रहेका धेरै नेपाली दाजुभाई र दिदी बहिनिहरुको माया पाउन पनि सफल भएको छ । यो सबै हाम्रा शुभ चीन्तक अन्य ब्लगर मित्रहरु र प्रबुद्ध पाठकका सल्लाह र सुझावले मात्रै सम्भव भएको छ। तसर्थ म दौंतरीका तर्फबाट समस्त बल्गर मित्रहरु र नियमीत सल्लाह सुझाव दिनुहुने सम्पूर्ण पाठकवर्गहरुमा कृतज्ञता ज्ञापन गर्न चाहन्छु ।

संसारभरि रहेका सम्पूर्ण दाजुभाई दिदीबहिनिहरुमा विजया दशमीको हार्दिक मङगलमय शुभकामना सहित !

दशै आयो, खांउला पिउंला

चाड पर्व बर्ष भरी गरेका दु:ख भुलेर परिवार, नाता गोता संग खुशीको समया बिताउने क्षण हो। दशै नेपालीको लागी त्यस्तै चाड हो। यस अवसरम एक आपसमा शुभकामना साटा साट गर्ने, अनेक किसिमका रमाइलो गर्ने यस्तै आदी गरेर समय बिताइन्छ। हुन त नेपालमा अहिले इतिहासकै काल घडिमा बिती रहेको छ, के को टिका लाउनु, यस्तै अनुभुती हुन्छ कहिले कांही। नेताहरुले छक्काउदा छक्काउदै अहिले संबिधानको ललिपप दिएर जनतालाइ राखेका छन। सामानमा कम्पिटिसन भए ग्राहाकलाइ फाइदा हुन्छ तर नेपालमा धेरै पार्टी भए पनि जनता नै सस्ता भएका छन। तर पनि बर्ष दिनको चाड, पुर्खाले दिएको उपहार, हाम्रो संस्क्रिती धान्नु नै पर्दछ। आफ्नो मौलिकता जोगाउनु भनेको आफ्नै आत्मसम्मान गर्नुहो।
यस्तै अबसरमा दौंतरीबाट शुभकामना साटासात गर्दा बिभिन्न खाले शुभकामना प्राप्त भएका थिए। केहीलाइ तपाइहरु समक्ष बाढ्न चाहान्छु।
-----------------दौतरी लाई मेरो शुभकामना--------
purushottam subedi beljiyam
दु:खमा होस वा सुखमा मेरो दौतरी संग
म सधैं सधैं साथ दिने दौतरिको पनि दौतरी
बुढै भय पनि जोस थपी दिने मेरा दौतरी हरु संग
हातमा हात मिलाई यस मानव रुपी जिवनमा
दौतरिको भिडमै रमाउन चाहन्छु । मेरा जोडीहरु संग
म जहाँ भय पनि बेखबर रहने छैन । मेरो एउटा सुझाब
दौतरी लाई -माइ संसार को जस्तो चकारेर गाली गर्ने लेखक हुन
वा कम्मेन्ट कर्ता त्यस्तो लाई जगा दिनु दौतरी को अपमान हुनु हो भन्ने
सुझाब दिदै मेरा दौतरी परिवार का साथै संसार भरका दौतरी प्रेमीसबै दौतरी लाई
बिजया दशमीको हार्दिक मंगलमय शुभकामनाका साथै उत्तरोत्तर प्रगतिको थप शुभ कामना टक्र्याउडछु धन्यवाद ।।
----सुसन न्यौपाने, रामबाबु तथा साथीहरु----
HAPPY VIJAYA DASAMI 2065 विजया दशमी २०६५ सालको हार्दिक मंगलमय शुभकामना !शुभकामना ! शुभकामना !! शुभकामना !!! याद आयो भने आँखा बन्द नगर्नू, भेट भएन भने पनि दु:ख नमान्नू, हामी सधैँ सँगै हुनुपर्छ भन्ने केही छैन, तर मित्रताको ढोका भने किहले बन्द नगर्नू । बिजया दशमी २०६५को पावन अवसरमा स्वदेश तथा बिदेशमा रहनु हुने समस्त नेपाली दाजुभाई दिदीबहिनीहरुमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना ब्यक्त गर्दछु । यस पावन चाडले समस्त नेपालीहरुको घरआँगनमा सुख शान्ति छाओस् दहि,चामलको टिका होस् निधारमा, जमरा पाती अनी दुबोको चोखो फूल होस् कानमा सुख होस् परिवारमा, शान्ती होस् देशमा, दशैमा खुशी को बास होस् सत्रु शैतानको नाश होस्, हरेक परिक्षामा पास होस्, धन,दौलतको रास होस्, सबै परिवार ईस्टमित्रहरुको साथ होस्, दशमी टिकाको आशिक लाओस, दु:ख बिमार सबै टाढा जाओस, पुरा होस् तपाईंको सबै मनोकामना, यही छ मेरो तपाईंलाई विजय दशमी २०६५ को हार्दिक मंगलमय शुभकामना। शुभकामना ! शुभकामना बिजयादसमि तथा दिपावली को पावन अवसर मा समस्त मेरा आफ्न्त परिवार र मलाई चिन्ने सम्पूर्ण देस तथा बिदेस मा रहनु भयका मेरा साथी भाई दिदी बहिनी अनि दौतरी परिबारमा श्री नव दुर्गा माता को आसिर्बाद ले सदा सुखी अनि खुशी राखुन भनि हार्दिक मंगलमय शुभकामना ब्यक्त गर्न चाहन्चु। अनि हाम्रो देस मा सदा शान्ति फैलिरहोस् भन्ने कामना गर्दछु। -

साहित्य जगतमा चोरि

पुरुशोत्तम सुबेदी
-बेल्जियम
समय परिवर्तन संगै हरेक चिजमा अथवा हरेक बिषय बस्तुमा परिवर्तन आउनु स्वभाविकै हो । तर अहिलेको बिकसित दुनियाँमा हरेक बस्तु चाहे ति दैनिक उपभोगका लागी उत्पादित वस्तु हुन वा चेतनाको लागि सिर्जित सैक्षिक सामाग्रीहरु हुन ति सबै छेत्रमा गूणस्तरमा गिरावट आएको छ । सन्दर्भ लाई साहित्य क्षेत्र तर्फै मोडौं --

साहित्य संसार यती महत्वपूर्ण फाँट हो कि जुन फाँटमा प्रवेश गरिसके पछी मानिसले अर्को बाटो लाग्न गाह्रो पर्छ । जव मानिस बिषय मा गहिरिएर जान्छ -तव उसले त्यो गहिराई को इनार को सफा पानी बाहिर निकाल्न सफल हुन्छ । तर आजकाल बिषयको गहिराईको धराताल मा पुग्नु को सट्टा कोही त्यस तर्फ प्रवेश गरेको छ भने पनि त्यही खाडल्मा पुरिने संभावना बढेर गएको छ । किनकी यस साहित्यिक छेत्रमा पनि हरेक विकृती र विसंगतिले अछुतो राख्न सकिरहेको छैन ।

साहित्य एउटा भावात्मक करुण मनबाट उब्जिने ब्यथा हो । जसले समय सापेक्षित मनका बेदना लाई आफ्नो घुमाउरो भाषा शैलीमा प्रकट गर्छ । जस्तै – कथा, कविता, निवन्ध, गीत- गजल, यात्रा स्मरण आदी नाममा आफ्नो भाब ब्यक्त गर्ने गर्छन् । उकाली- ओरली, मेला- पात, सांझ- बिहान, देश- प्रदेश, सुख- दु:ख हरेक छेणमा उब्जिएका कारुणिक ब्यथा लाई आफ्नै स्वर भाखा लय -बिधी -शैलीमा प्रकट गर्नु लाई मेरो बुझाईमा साहित्य भनिन्छ । जसले दु:ख बुझेको छैन - जसले गरिविको अनुभव बटुलेको छैन - जो माथि कुनै घटना आई लाग्दैन - जो संबन्धित बिषय बस्तुमा अनुभवी छैन त्यसले जिन्दगीको यथार्थ धरातालमा पुगेर बिषय वस्तु लाई समेट्न सक्दैन । उसले साहित्यिक धराताललाई सस्तो लोकप्रीयताको लागि मात्र प्रयोग गरेको हुन्छ ।

आजकाल बजारमा कवि र साहित्यकार को त आभाव नै छ । भएका जे जती कवि साहित्यकार हुन ति सबैले भने लोकप्रियता हासिल गर्न सकिरहेका छैनन । पहिलो कुरा त साहित्यमा मानिस हरुको वितृष्णा फैलिएको छ । दोस्रो कुरा छिटफुट भएका साहित्यकार र कवी हरु आर्थिक मार को चपेटामा परेका छन । जसले गर्दा पनि साहित्यिक फाँट कमजोर भएको जस्तो देखिन्छ । त्यसो त दु:ख दर्द बिना का कुनै पनि बिषयले साहित्यमा प्रवेश गर्न सक्दैन । यदी प्रवेश गरी हाले पनि त्यो अधुरै रहन्छ । थालियको काम लाई सिध्याउनु काम हो भने बिषय लाई समेटेर बोलियको भाषा लाई कारुणिक लय दिनु साहित्य कला हो । वास्तवमा साहित्यिक कला सस्तो छैन । तर बजारमा यसको अहिले भाऊ पनि छैन । जव बजारमा नक्कली वस्तुको बिगविगी हुन्छ । तव त्यहा गुणस्तरीय बस्तुको अभाव पक्का हुन्छ । त्यस्तै अहिले विश्वामै नेपाली साहित्य अलोकप्रिय हुँदै गैरहेको छ ।

त्यसो त साहित्यिक फाँट सबै खत्तम भएको त होइन । यस क्षेत्रले जती उचाइ पाउनु पर्ने हो त्यो पाउन सकिरहेको छैन । २०४६ साल पछी बहुदलिय प्रजातन्त्र को खोल ओढेको पुरानै शासनले नेपाली युवा शक्ती लाई रोजगारको वाहनामा जव बाहिर जान दियो -तव त्यही सक्ती बाहिरिनुका साथ साथै पस्चिमा संस्कृतीले नेपाल मा प्रवेश पायो । यसले धर्म संस्क्रिती मात्रै नभै नपाली साहित्य फाँटमा पनि त्यतिकै असर पुर्‍याएको छ । खुलम्खुल्ला पस्चिमा संस्कार नेपाली भुमिमा प्रवेश र देशको गिर्दो अर्थ नीतिले हरेक जनमानसमा एउटा बितिस्णा पैदा गरायो । यसका साथै नेपाली साहित्य र संस्कार कमजोर हुनुमा माओवादी जनयुद्धले पनि अपजस खेप्नै पर्छ । युद्धकै कारण बिदेशिएका नेपाली श्रष्टाहरु बिदेशी भुमिमा जती असहज स्थितिमा छन । त्यती नै असहज स्थितिमा नेपाली साहित्य र संस्कृतिले पनि बिदेशी भुमिमा मौनता छाएको छ । जुन देशमा राजनीतिक उथल पुथल आउछ त्यस देशमा अरु हरेक क्षेत्रमा विकृति देखा पर्दछ । त्यस्तै नेपालको राजनीतिक परिवर्तनले संस्कार संस्क्रिति र साहित्य क्षेत्रमा समेत भुकम्प ल्याएको छ ।
आजकाल यस साहित्यिक फांटमा पनि सस्तो लोकप्रियाताको लागि तंछाड मछाड भएको देखिन्छ । साहित्यिक फाँटको संस्थापन् पक्षले यस भित्र हुने गैर जिम्मेवारि पूर्ण काम लाई निरुत्साहित गराउन पहल गरेको देखिदैन । ब्यक्ती चरित्र हत्या -लगायत साहित्य क्षेत्रमै साहित्य कलाको पनि चोरि हुने गरेको छ । यस बिषयमा राष्ट्रिय अन्त-रास्ट्रिय साहित्य समाजले आफ्नो जिम्मेवारि बहन गरे जस्तो लाग्दैन । मानिस अन्यायमा पर्‍यो भने संबन्धित सुरक्षा निकायमा पुग्छ । जस्तै - घर चोरि हुनु, हत्या बलत्कार - लुटपाट आदी बिषयका मुद्धा लाई लियर अड्डा अदालतमा पुग्छ । निवेदन चढाउछ न्याय माग्छ र त्यस संबन्धी अदालतले फैसला गर्छ । तर साहित्य फांटमा हुने गरेको अन्याय र अत्याचार को बिरुद्ध निवेदन दिने ठाउँ को अभाव भए जस्तो देखिन्छ । भर्खरै मात्र साहित्यिक क्षेत्र मा भएको चोरि को उजुरिको कुनै जिम्मेवारि पूर्ण जवाफ पाए जस्तो लाग्दैन ।

अतिरुपेणवै ;सिता अती गर्भेण रावणा ।
अतिर्दानादवलिर्वद्धो ;ह्यती सर्वत्र ब्रजयत ।।

चाणक्य भन्छन:-अती सुन्दरी हुनाले सितालाई रावणले हरण गरेको हो -धेरै घमन्ड गर्नाले रामले रावणको हत्या गरेका हुन - धेरै दानी हुँदा वली राजा न्यायको कठघरामा उभिनु परेको थियो ।

यसको मतलव साहित्य फांटमा पनि राम्रा रचना हरु हुनु भएन - किनकी धेरै राम्रो भएमा चोरि हुन्छन जस्ता उत्तर ले साहित्य जगत लाई निरुत्साहित नबनाउला र? यदी त्यसो होइन भने गत ६ महिना पहिले मात्र पुरुशोत्तम सुबेदी द्वारा लिखित (के रहेछ जीवन ?) नामक कविता लाई सस्तो र छिटो छरितो लोकप्रीयता कमाउन नेदरल्यान्ड बस्ने दिनेश खरेल नामक यक ब्यक्तिले कबिता चोरेका छन । अरुको घर फोर्नु चोरि मानिन्छ - हरेक सर समान को चोरि - गर्नु चोरि हो भने साहित्य रचना लाई कपी गरी आफ्नो नाम बाट प्रकाशीत गर्नु पनि चोरि होइन र ? संसारभर का साहित्य प्रेमी हरुलाई म अझै पनि प्रमाण सहित पुन राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय साहित्यिक अदालतमा तल बताइएको ठेगाना र सबुत प्रमाण पेस गर्दछु । http://guest.sangalonews.com/#post22 मा प्रकाशीत (के रहेछ जीवन ?)लाई आधार मानेर http://nepalkoreanews.com/details.php?article_id=4238&cat_id=30 लगायत अन्य थुप्रै वेब साइटमा दिनेश खेरल नाम बाट प्रकाशीत (जीवन ) नाम को कबिता लाई अदालत समक्ष उभ्याउदा कस्तो निर्णय होला त ? यस तर्फ पनि कसैको दृष्‍टि पुग्ला कि ?

दुहुनो छैन तहर को चोखो

पुरुशोत्तम सुबेदी
- बेल्जियम

नेपाल भर्खरै आदिम युग बाट गुज्रे झैं लाग्छ । इतिहांस लामै भएपनी बिकासको खोजी भने अझै हुन सकी रहेको छैन मानिसहरु आफ्नै स्वार्थमा अझै पनि मस्त छन । राष्ट्रको बिकास आफ्नो बिकास वा पहिचान हो भन्ने कुराको ज्ञान आँफै मा सबै लाई थाहा भए पनि यस लाई लागु गर्ने क्रम भने अझै पनि हुन सकी रहेको छैन । आखिर यस्तो किन त ? किन कहाँ अल्झेका छन त नेपालीहरु ? राणा काल देखी नै शासकहरु केन्द्रिक्रृत हुन पुगे । गाउँ बस्ती लाई नेपाल सम्झेनन । काठमान्डौ लाई मात्र नेपाल भनिन्थ्यो त्यती बेला । प्रिथ्बिनारायण शाह का पाला पछीको नेपाल झन्डै महेन्द्र शाहको पाला सम्म पनि सुध्रिएन । जनता लाई सिक्षित गराउनु पर्छ भन्ने मान्यता रहेन । जनता सिक्षित भय राज्य हरण हुन्छ भन्ने मान्यता का मानिसहरु महेन्द्र का पाला सम्म थिए । तिनै को हाली मुहाली भयो नेपाल मा । शिक्षा के हो र यसले आफु र देसलाई कहाँ पुर्‍याउँछ भन्ने ज्ञान नहुनु र त्यती बेलाका केही शिक्षित गनिने हरु पनि चाकडी बाज संग सम्बन्धित हुनु नेपाली शिक्षा र जागरण अगाडि आउन नसक्नु हो । आफ्नै खर्चले पढेर विद्वान भए पनि तत्कालिन सरकार ले ब्यवस्था मिलाई गाउ तर्फ शिक्षक हरु पठाउने स्कुल कालेज खोल्ने आदी काम मा ढिला सुस्ती गरी रहेको थियो । यानी कि त्यस समयका सासक हरु अरु टाठा बाठा हुन सिक्षित हुन भन्ने चाहदैनथे । केही मानिस हरु पढेर पनि जागिर आँफै खोज्थे । त्यो पनि प्राइभेट । गाँउ गाँउ मा स्कुल खुलेकै थिएनन । बल्ल बल्ल गाउलेको बलबुतोमा खुलेको स्कुल मा मास्टरको अभाब हुन्थ्यो । गाउले मिलेर कसैको थोत्रो कटेरो मा मैना को २५ पैसा फिस तिरेर पनि मेरै पालामा अर्थात २०२७-२०२८ तिर पढियो । २०२० -२०२१ साल को गाउ फर्क भन्ने अभियान मात्रै नारामा सिमित गराउन पुगे त्यती बेलाका पंचहरुले ।

मेरो ब्याज भन्दा १० बर्ष अगाडिका जेरेसन को पालाको कुरा हो । यो झन्डै २०२० -२०२२ साल तिरको कुरा हो (भनेको सुनेको ) पर्वत जिल्ला को लेखफांट गाबिस मा गाउलेको सहयोगमै एउटा स्कुल खोलिएछ । जुन स्कुल मा गीता चन्डी पढाईन्थ्यो रे । मेरै दाजुहरुले चन्डी को किताब बोकेर स्कुल गयको ताजै जस्तो लाग्छ । त्यती बेलाका विद्यार्थी हरु लाई चन्डी घोकाइन्थ्यो । गाउलेहरुले नै मास्टर को तलव भत्ता को ब्यवस्था मिलाई दिन्थे । जती जना बिद्यार्थी हुन्थे । त्यसैको आधार मा बेतन (तलव ) को किटानी हुन्थ्यो । तर त्यती बेला केही चामल र केही पैसा दिनु पर्थ्यो । नुन घ्यु आलु हरिया तरकारी आदी मास्टर लाई बुझाउन पर्थ्यो रे । त्यस ताका पर्वत जिल्लाकै संकर पोखरी मुढिकुवा फलेवास तिरका मानिस हरु मास्टर भयर जिल्लाको दुर्गम् गाउमा पढाउन जाने गर्थे रे ।

कुरा त्यसै बेलाको हो । एक दिन त्यस गाउका मास्टर (हिमालय नाम ले चिनिने ) लाई बेतन (तलव ) दिने दिन आएछ । यसै क्रम मा सबैले आ-आफ्नो बेतन फिस बुझाएछन । सबैले पैसा चामल तरकारी नुन -घ्यु आदी बुझाई दिएछन ।त्यसै क्रम मा मेरो जेठो दाजु गजाधर सुबेदिको पालो आएछ । मेरो दाजु पनि त अरु भन्दा के कम । सबै विद्यार्थी ले बुझाए जती चामल पैसा तरकारी बुझाई दिनु भएछ । तर मनमा आफु लाई लागेको असजिलो के थियो त मेरो दाजु लाई ? के छुट्याउन सक्नु हुन्छ ?

५ भाई र ४ दिदी बहिनी बाबु आमा सहित् ११ जनाका साथ रहेका गजाधर सुबेदी को गोठमा त्यस बेला २ वटा भैंसी ब्याउने बेलाका थिए भने एउटा भैंसि ले १५ मुठी मात्र दुध दिन्थ्यो । ११ जना लाई १५ मुठी दुध ले अरु भैंसी ब्याउने बेला सम्म गुजारा गर्नु सिवाय अर्को बिकल्प थिएन त्यस घरमा । त्यस्तो अवस्थामा प्राय सबैको घरमा घिउ को अभावै हुन्छ । घिउ को अभावले त्यस घर लाई पनि अछुतो राख्न सकेन । बिहानको दुध बेलुका खाने र दुध माथिको तहर भुटन् को रुपमा प्रयोग गर्ने । बेलुकिको दुध बिहान खाने तहर चाइ चोखिन (भुटन)को रुपमा प्रयोग गर्ने त्यस घरअको दैनिकी जस्तै थियो त्यती बेला ।

जव मेरो दाजुले मास्टर हिमालय लाई आफुले दिनु पर्ने पैसा चामल तरकारी बुझाए - त्यस बेला मेरो दाजु को मुहार अंध्यारो र सरमिन्दा थियो रे । किन भने त्यती बेला का विद्यार्थी पनि अरुलाई हेप्ने गरिव लाई आंखा तर्ने गर्थे रे । शायद त्यही भएर होला मेरो दाजु त्यस घडी मा अली न्यास्रो हुन पुगेको । उता मास्टर हिमालय रेग्मी ले पनि आखा तर्न सुरु गरी हाले । सबै को भाग मा नौनी घ्यु पगालेको सारो करिना घ्यु देख्छन हिमालय मास्टर ले तर मेरो दाजुको पोकोमा एउटै चिजको कमी देखेर मास्टर हिमालयको नेत्र बल्न सुरु हुन्छ । धेरै बेर पछी हिमालय मास्टर ले आफ्ना विद्यार्थी गजाधर सुबेदी मेरा दाजु लाई अली झोक्कियर प्रश्न गरेछन -खोइ त तिमीले घ्यु ल्याएको ? निरिह अवस्थामा रहेका मेरा दाजु ले आफ्नो सिर झुकाउदै हाम्रो घरमा घ्यु छैन रे माणसाप भनी जवाफ दिनु भएछ । त्यसबेला अरु उनका क्लास का साथी हरु पनि हास्न थालेछन् ।

समयले कहिले काही मानिसको दैनिकी मा केही पुर्ती गर्छ भने कहिले काही कुनै चिज को अभाव पनि बनाइ दिन्छ । त्यस दिन दाजु गजाधर सुबेदी लाइ पनि घ्यु को अभावले दुखित त्युल्याइदियो । उता यक जना किसान को छोरो को घरमा घ्युको आभव का कारणले चित्त दुखाउनु भएका माणसाप हिमालय रेग्मी को रिसले नेटै काटेको थियो । जाबो २ थुर्मी घ्यु अथवा २ वटा आलु का डल्ला बरावर को घ्यु ले विद्वान हिमालय लाई के नै पो असर् पर्थ्यो र । उनले आफ्ना चेला लाई राम्रै जवाफ दिएको भए हुन्थ्यो जो कोही ले पनि भन्न सक्छ । माणसाप हिमालय ले कसरी सोधे होलान त त्यो अवस्थामा मेरो दाजु गजाधर सुबेदी लाई ? धेरै गिरेर प्रश्न गरेका छन माणसाप हिमालयजी ले त्यस घडीमा । सभ्यता को ज्ञान त्यस बेलै देखी खड्खियको देखिन्छ । सिक्षित हरुले सामान्य स्वार्थमा अरु पर्ती आक्रोस देखाउनु राम्रो होइन जस्तो मलाई लाग्छ ।

यहाँ माणसाप हिमालय ज्यु ले कस्तो प्रश्न गरे त्यता तिर नजाउं । बरु प्रश्नको थोरै हिस्सा के थियो भने तेरो घरमा केको चोखिन गर्छौ त ? दुहुनो छैन ? मेरो दाजु को एउटै जवाफ थियो ----दुहुनो छैन तहर को चोखो गर्छौं ।

युरोपियन-: Just how European are you?

People continue to fight over what the term really defines

What do Kazakhstan, Israel and the northeastern corner of South America have in common?Some people count them as European. Kazakhstan, despite being in Central Asia, is a member of the Union of European Football Associations (UEFA). Israel is in both UEFA and the Eurovision Song Contest -- competing in the latter rather more successfully in recent years than, say, France or Britain.

And the South American area of French Guyana is legally a province of France, which makes it officially a part of the European Union.

Of course, critics would say that it takes a lot more than just joining a European organization to count as properly "European." But the problem with that criticism is there is, in fact, no commonly-agreed definition of "European" to confirm it.

More than linguistics
That is a far more than just a linguistic problem, because for some countries, the question of whether or not they count as European is a vital matter of foreign policy.

Take Turkey, for example. Both the North Atlantic Treaty which created NATO in 1949 and the various treaties which created the European Union, state that "any European state" which follows their rules can join.But while NATO invited Turkey into the club as long ago as 1952, the EU is still arguing whether it is sufficiently European to join -- with French President Nicolas Sarkozy, for one, saying it is not.

A similar row broke out in July 2003 after Italy's famously unpredictable Prime Minister Silvio Berlusconi started his six-month EU presidency by saying that Israel, among others, should join.

Israel does not "fulfill the geographical criteria" for membership, one Brussels official retorted icily.

A geographical sense?
At present, there are three main theories as to how a country's "Europeanness," or lack thereof, should be defined.

Some authorities say that, as in the case of Israel, "European" should be interpreted in a strictly geographical sense to mean "somewhere between the Atlantic and the Ural mountains." But that argument falls apart as soon as you consider that Turkey, with a small but significant part of its territory in Europe, is still not accepted as European but that French Guyana is.

Others say that "European" is more of a cultural term, a combination of Greek, Latin, Christian and humanist traditions. That does justify the exclusion of Turkey, with its culture based on Ottoman Islam. But it falls down every time EU and NATO leaders call Albania and Bosnia, with exactly the same heritage, European.

A values definition
A final argument is that "European" means "based on European values" such as democracy, the rule of law and human rights. They are certainly values which European leaders talk about a lot.

But any map of Europe based on those criteria would look pretty moth-eaten, as it would feature gaps over countries such as Belarus, Russia and even, arguably, EU members Bulgaria and Italy.

In fact, given the lack of expert agreement on what such a popular word really means, the main definition of "European" in diplomatic circles these days seems to be, "someone we want on our side."

And with Europe desperate to make allies in a world of superpower politics, readers from Mumbai to Melbourne should take heart.

Don't worry if nobody has called you European yet: It's probably only a matter of time.

- Ben Nimmo

दौतरी विनाका १२ दिन

जुलाई २१ सम्म ठिक ठाक चलेको दौतरीको पानो मेरो कम्प्युटरमा ठ्याक्कै त्यसको भोलि पल्ट अर्थात २२ जुलाई देखि खुल्न छोड्यो । कति कोशिस गरें, क्षणिक रोकावट होला भन्दै फेरि पनि पटक पटक गरेर दौंतरी पेज खोल्ने कोशिस गरें, अहं खुलेन । मैले सोचे कतै रजिष्टर गरेको कम्पनीले दौतरीले डोमेनको भाडा समयमा तिरेन भनेर त वेब साइटमा ताला लगाइदिएन ! दौतरीका एडमिनिस्ट्रेटरलाई पनि सधैं यो बोझ सम्हालिरहंदा दिक्क पो लाग्यो वा फुर्सद नभएर पो कतै हराएको र डोमेन गायब भएको पनि पत्तो नलागेको हो कि ! यस्तै कुराहरु खेलिराखे मेरो मनमा केहि दिन । लामो समय सम्म पनि केहि उपाय नलागे पछि खत्र्याक खुत्रुक यता उता गर्दै गुगलको ब्लग एकाउण्टबाट पसेर हेर्दा एकलव्यको डायरिको “काम कुरो एकातिर “ र ब्रिलियन्टमेनको “ के अरु दलहरु मात्र “ भन्ने लेखमा आंखा पुग्यो अनि बल्ल शंका लाग्यो दौंतरीको गाडी गुडिरहेको रहेछ बरु प्यासेन्जरको रुपमा म नै छुटेको रहेछु ! अनि मैले एक जना साथिलाई अनलाइन भेंटे र उनलाई एक पटक उनको कम्प्युटरमा दौतरी खुल्छ कि खुल्दैन भनेर सोधे, उनकोमा खुल्छ भन्ने जवाफ पाएं, त्यस्तै नेपालियनजीलाई इ-मेलमा सोध्दा पनि कुनै परिवर्तन गरेको छैन भनी केहि बैकल्पिक लिंकहरु समेत दिनु भयो । अहं त्यसबाट पनि खुल्दैन । कुकीहरु डिसएबल्ड भएर डेस्कटपबाट नखुलेको हो कि भनी ल्याप टप बाट पनि कोशिस गरें अहं खुल्दैन । अन्य सबै साइटहरु, ब्लगहरु सबै खुल्छन दौतरीमात्र नखुल्ने ! अफिसमा प्रोक्सी सर्भर प्रयोग हुने र कडा इन्टरनेट सुरक्षा अपनाइएकोले यस्तो भयो होला भन्ने मनमा लाग्यो , र नेट डिपार्टमेन्टबाट नै कुनै दिन यो समस्या हल गरुंला भनेर कुरेर बसें ।

यस बिचमा मैले दौंतरीको लागि लेखेका केहि लेखहरु “शहिद” भए , किनकि पोष्ट गर्न सकिन र दुई हप्ता पछि तिनिहरुको सान्दर्भिकता पनि हरायो ।

अनि आज अर्कै स्थानबाट दौंतरीको बस भेट्टाउन आइपुगे , साथिहरु देख्दा दंग पर्दै ! तर यो बिचमा मलाई लाग्यो एउटा साइट चलाउन धेरै मेहनत लाग्दो रहेछ । प्राविधिक र साज सज्जाका अनि यस्ता नियमित समस्याहरु कसरि समाधान गर्ने भन्ने खुबी नभएको म जस्तो प्राणीलाई बल्ल हाम्रा दौंतरीका एडमिनिस्ट्रेटर “नेपालीयन” जीले गरेको श्रमदानको हेक्का भयो ।

छाडा व्यापारिक ब्लग वा साइटहरु भन्दा भिन्दै रुपले देशको माया गर्नेहरुको बिचारलाई प्रस्तुत गर्ने जमर्को सहित अगाडि बढ्दै गरेको हाम्रो प्रयास जारी राख्न चाने चुने छैन । दैनिक २०० को हाराहारीमा क्लिक हुने साइटलाई कुनै आर्थिक र प्राविधिक सहयोग बिना अथक संचालन गर्ने नेपालियनजीको परिश्रमलाई चानेचुने मान्न सकिंदैन ।

“म” भन्ने व्यक्तिबादी जुगमा, अझ हामी नेपालीहरुको हकमा यो “म”-पनत्व अझ बढी लागु हुन्छ , तर दौंतरी “हामी” बनेर अगाडि बढिरहेको छ । त्यसैले यसले “इगो” र भावनात्मक कनफ्लिक्टलाई एकातिर पन्छाउन सफल छ र यसरी नै अगाडी बढ्न सफल हुनेछ । छिट्टै यो इन्टरनेट समस्या समाधान गरेर म पनि पुन नियमित दौंतरीहरुसंग यात्रामा सहभागी हुनेनै छु ।

बहुला र "पागलहरू"

सानै छँदा एक दिन बुबासंग डिल्लीबजार तिर हिडिरहेको थिएँ । बिच सडकमा एकजना चर्को स्वरमा चोर औला ठाडो पार्दै बर्बराउँदै थियो “ … मलाई यो देशको राजा बनाईदिनु, म यो बाटो सुनको बनाई दिन्छु … …” बाटोमा हिडने सबै त्यहि व्यक्तीलाई हेर्दै हिडिरहेका थिएं।

सुनको भाऊ र राजनीति बारे क, ख, ग पनि जान्ने उमेर थिएन त्यो, तर सुन भनेको महङ्गो बस्तु र राजा भनेका ‘जे पनि गर्न सक्ने’ व्यक्ति हुन भन्ने थाहा थियो ।

त्यस दिन घर फर्के पछि मैले साँझमा सबै परिवार भएको बेलामा त्यो दिउसो देखेको मान्छेलाई किन राजा नबनाएको भनेर प्रश्‍न गरें । मेरो कुरा सुनेर घरमा सबैजना गलल्ल हासें “धेत! त्यो त बहुला हो … ”

बहुलाको परिभाषा पनि राम्रो नबुझेकोले त्यस पछिका केहि दिनहरुमा मेरो मानसपटलमा त्यो व्यक्ति र उस्को आबाज गुञ्जिरह्यो … । मेरो बाल मष्तिष्कमा त्यसपछिका धेरै दिनसम्म बारम्बार यौटै कुरा आईरह्यो :- त्यो मान्छेलाई ‘राजा’ बनाए पनि हुन्थ्यो नी !

आफ्नो बचपनाको बारेमा हाँसो लागे पनि त्यो ‘राजा बन्न पाए सुनको बाटो बनाउने मान्छे’ को भने मलाई पछिसम्म सम्झना छ ।

यथार्थको धरातलमा बसेर सोच्दा सुनको बाटो बनाउने कुरा असम्भब भए पनि त्यतिबेला बाटोमा हिंडने ठुलै मान्छे पनि उसका कुरा सुन्दै हिडेको याद छ मलाई । त्यो यौटा केवल कोरा कल्पना र पागलपन थियो … तैपनि तात्कालीन समयमा ‘राजा’ र ‘सुन’ शब्दले सबैको ध्यान खिचेको हुनसक्छ ।

सोच्दा सोच्दै मेरो मानसपटलमा फेरि त्यो बहुलाको बिम्ब र आबाजहरु घनिभूत भएर गुन्जन्छन, म अचानक फेरि आफुलाई डिल्लीबजारको त्यहि सडक छेउमा पाउँछु । त्यो बहुला आज पनि पूर्वबत आफ्नो “घोषणा पत्र” को पाठ गरेर कराउँदै छ “ मलाई राजा बनाईदिनु … म यो बाटो सुनको बनाई दिन्छु … …”

अहिले म मा बचपना छैन र मलाई उस्को त्यो सुनको बाटो बनाउने योजनाले पनि तान्न सक्दैन । मलाई थाहा छ त्यो बहुला हो र उसलाई आफुले बोलेको कुराको न कुनै ज्ञान छ न जिम्मेबारिपनको बोध ।

म त्यो बहुलालाई वास्तै नगरि बाटोमा अगाडि बढ्छु … तर अचानक बाटोको आर्कोतर्फबाट झुण्ड-झुण्डमा हुलका हुल मानिसहरु देखापर्छन । म बिस्तारै त्यो झुण्ड भएतर्फ बढ्छु, अगाडि भीडको बिचमा अलिकता अग्लो मञ्च बनाईएको थियो र त्यसमाथी एकजना व्यक्ति चोर औंला ठडाएर मच्ची मच्ची कराउँदै थियो “ मलाई भोट दिनुहोस् म यो टोलामा ढल बनाईदिन्छु, … बाटो बनाईदिन्छु … , पानीको समस्या समाधान गर्छु … … ”

हेर्दा हेर्दै मेरो आखाँ अगाडी चलचित्रका दृश्‍यझै गरि सबै घटनाक्रमहरु घुम्न थाल्छन्। हेर्दा हेर्दै त्यस्तै अरु धेरै जना ठाँउ ठाँउमा देखीन्छन् । कोहि २ बर्षमा मेलम्चिको पानी ल्याउने, कोहि ५ बर्षमा नेपाललाई स्विटजरल्याण्ड बनाउने आदि आदि । सबैले यथार्थीय धरातलमा कुनै पनि हालतमा पुरा गर्न नसकीने सपना बाँड्दै थीए । तर सफा लुगा लगाएको र यौटा यौटा झण्डा पनि समाएकोले सबैजना ति व्यक्तिहरुको कुरा ध्यान दिएर सुनेका देखिन्थे ।

म पुन झसंङ्ग हुन्छु र बास्तबिकतामा फर्कन्छु । मलाई अब देशका नेताहरुको अगाडि त्यो डिल्लीबजारको बहुला ‘पागल’ लाग्न छाड्छ ।

दुस्वप्न

“तपाई नेपाली हो?” बिरानो देशमा यौटा आत्मीय आबाजले मलाई बोलायो । “हो ! अनि तपाई पनि नेपाली नै हो?” मैले पनि सामान्य ढंगमा अभिवादन संगै वार्तालाप अघी बढाँए ।

“अनि तपाई कुन नेपालको त?’” मेरो प्रश्‍नको झ

जबाफ नदिई उनले सोधेको यो प्रश्‍नले भने म अक्मक्कीएँ “ … हैन के भनेको तपाईले ? नेपाल त नेपाल नै हो नि पूर्व पश्‍चिम कताको सोध्नु भएको भए म मध्यमाञ्चलको वा काठमाण्डु को हुँ”

“ … हैन तपाईले पनि कस्तो कुरा नबुझ्या भन्या ति व्यक्तिले सम्झाउने पाराले मलाई भने “तपाई नया नेपालको कि पुरानो नेपालको पो भनेको?”

“नेपाल त यौटै छ नि के को नया र पुरानो भन्या ?” मैले उदेक लागेर प्रश्‍न गरें ।

“कहाको यौटै हुने तपाई मध्यमाञ्चलको हो भने त्यो त पुरानो नेपाल पर्‍यो … ” उसले सम्झाउने पाराले मलाई बताउन थाल्यो “ … अब नया बनेका प्रदेशहरु चाहि नया नेपाल हुन … ” उ अझै मलाई लामो लामो कुरा बखान गर्दै थियो मलाई भने अब बिरानो देशमा भएपनि सो व्यक्तिमा कुनै आत्मियता नजर आउन छाडि सकेको थियो ।

“… तपाईलाई थाहा छैन अब प्रदेश प्रदेशमा आ-आफ्नै सरकार हुनेछन, अनी अहिले भारतमा रहेका ‘पश्चिम बंगाल सरकार’, ‘गुजरात सरकार’ वा ‘तामिलनाडु सरकार’ जस्तै हामि कहा पनि प्रदेश-प्रदेशका आ-आफ्ना सरकार हुनेछन, तिनले पहिला स्वायत्त, अनि स्वतन्त्र हुदै स्व-निर्णयको अधिकार लिनेछन … ” मलाई उसको आबाजमा अलिकता दबाब, अलिकता व्यङ्य र केहि त्रास समेत महशुस हुन थाल्यो । मैले अब भने त्यो व्यक्तिलाई अलि नियालेर हेरें … ओहो ! यो मान्छे त नेपाली जस्तो पनि देखीदैन … मलाई नजानिदो त्रासले घेर्न थाल्यो र म त्यो व्यक्तिबाट पन्छिन खोज्न थालें ।

“यो सब हामिले नै गराई रहेका छौं … हेर्नुस न … बिस्तारै आत्म निर्णयको अधिकार पाएपछि तपाईको नेपालको ‘स्वरुप’ नै परिवर्तन हुनेछ” यसपाला मैले उसको बोलीमा प्रष्टै रुपमा खिसि गरेको अनूभुति गरें ।

मलाई त्यो व्यक्तिको शिल-स्वभाब र बोली देखि नै घृणा जाग्न थाल्यो “हैन ! तपाई नेपाली हैन र भन्या?”मैले आक्रोश मिस्रित आबाजले सोधें । “हा हा हा हा … तपाई त रिसाउनु भयो जस्तो छ … म पनि नेपाली नै हुँ, … तर भविश्यको अनी त्यो पनि नया नेपालको चाहि … ” उसले निकै कुटिलताले जबाफ दियो “ … अब हाम्रो योजना अनुशार कार्य हुदैं छ र योजना अनुशार नै काम भए तपाई भन्दा हामी ‘बलियो’ हुनछौं अनी हामीले तपाईहरु संग माग्ने हैन तपाईहरु हामिमा भर पर्नु पर्छ … ”

“ के को योजना के को कार्य ? यो नचाहिदो कुरा नगर्नुस … मलाई तपाईसंग कुरा गर्नु छैन " म झर्केर हिडें ।

“ … तपाई जानुस तर याद गर्नुस! अहिले सम्म सबै कुरा हमिले भनेकै भएको छ। तपाईका नेताहरु हामिलाईनै गुरु मान्छन र हामिले भनेकै मान्छन् देख्नु भएको छैन भर्खर पुरानो नेपालमा के भएको छ र के हुदैं छ … …हा हा हा हा हा ” ।

उ अट्टाहास गरेर हास्न थाल्यो मलाई उस्को अनुहार मानिसबाट दैत्यमा परिवर्तन हुदै गएको महशुस हुन थाल्यो … उसको शरिर भिमकाय रुपमा परिवर्तन भएर आबाज पनि अझ भारि हुदै जान थाल्यो “ हा हा हा हा … ” उस्को भयकंर अट्टाहासले म झसंग व्युझीएँ । शरिर पसिनाले तर भएको रहेछ म टी. भि. हेर्दा हेर्दै सोफा मै निदाएको रहेछु … अगाडि टि. भि. मा छिमेकि देशको यौटा न्यूज च्यानलमा नेपाल सम्बन्धि ‘करेण्ट रिपोर्ट’ अझै चल्दै रहेछ … म टी. भि. बन्द गरेर पून: निदाउने प्रयत्न गर्न थालें ।

छोटे उस्ताद, प्रक्रिती र हिन्दूस्तानी गोही

प्रकृतिक स्वोच्छ सुबास बोकेको एउटा पहाडी आबाज गुन्जियो विश्वभरी छरिएका हिन्दी गीत पारखीलाई मोहनी लगाउन प्रक्रिती बनेर । चिया बगानको मनमोहक सुगन्ध मिसिएको ताजा र मिठो स्वरले धेरैलाई मोहित पारे पनि आज छोटे उस्तादको प्रतिसप्रधा बाट बहिरिएको छ । हुन त जयपुरकी राजाकुमारिले भने झै यो एउटा खेल हो र खेलमा हरजीत हुन्छ ,तर खेलको कायदा कानूनलाई मिचे पछी त्यो झेल हुन्छ अझ रेफ्री नै पक्षपाती भए पछी ओझेल पर्छ जस्तै खेलाडी भए पनि । मनोबैज्ञानीक दबाबमा थिचिए पछी एक अबोध मन कसरी आफ्नो प्रतिभालाई निरधक्क भएर जमाउन सक्छ ,जबकी उन्का प्रतिस्प्रधीलाई निर्णयकले पहिले नै सरताज सर्बोत्तम लेखिएको कागत टाउकोमा लगाएर तथास्तु भन्न आतुर भएको स्पस्ट देखिन्छ । नत्र बिना सुने कसरी फलानोले सरताज सर्बोत्तम पाउछ भन्ने पहिले नै तय गर्न के कुनाल दुर्दर्शी हो त ? तेही गीत लाई प्रितमले एउटा सुन्ने,श्रेयाले र कुनालले अर्को सुन्ने कसरी हुन्छ ? आदेश जस्तो बिसिस्ठ संगीत बिग्यबाट सरताज सर्बोत्तम पाएकी प्रकिती अरुको सुनाइमा केही न केही खोटको भागी हुनु उन्को स्वर हो या नेपाली मुलकी हुनुको करण,यस्मा निस्पक्ष जनताको चासो बढेको हुनु पर्छ।"हमने cleary बताया हे हम किसको चाहते हे,'भनेर पहिले देखी प्रकृतिलाई हटाउन आतुर भएका कुनाल ' उन दोनोके आगे बहुत weak लगा,छोटे उस्ताद I don,t think so " भनेर खुला रुपमा पछी लागेपछी बिचरी प्रक्रिती को के लाग्छ । शायद जो कोहिलाई यो बिझेको हुनु पर्छ । हमेशा दर्शक र जनताको ढुकढुकी बनेकी प्रकृति माथिको यो अन्ध दबाबलाई श्रेयाले दिल मजबुत भएकी,अबोध तथा मेरी राजाकुमारी भनेर चोखिन खोजे पनि अबोध चेहेरामा टल्कियको आसुले पक्कै उन्लाई आत्माग्याली बनाएको हुनु पर्छ। कुनाल जस्ता संगीत नै धर्म ,कर्म मान्यता राख्छु भन्नेले कसरी धर्मको पालन गरे ,जनअदालतले यस्को फैसला गरिदिएको छ जयपुरको ताज प्रकृतिको शिरमा रखिदिएर। गोहिले खाने बेलामा आशु खसाल्छ ,आशु खुशीको हुन्छ जस्को प्रमाण प्रतियोगिताबाट बहिरिए पछी श्रेयाको रानीभएको ,कुनालले सिट्टी मारेको देखे पछी जो कोहि ले अन्दाज लगाउन सक्छ । गोरखाली युद्दको मैदानबाट भागदैन भन्ने शायद उनिहरुलाई महसुस भएको हुनु पर्छ र यो हारमा पनि प्रकृतिको जित भएको छ भन्ने कुरालाई सबैले बुझेको हुनु पर्छ ।अन्तिम दिनको प्रहारको सामना निर्णयक मन्डलीले गर्न सके सकेनन ,तर गोर्खाली प्रहार पक्कै चोटइलो थियो शायद सबैले महसुस गरेको हुनु पर्छ । मोहे सुदबुद ना रही तनमनकी ए तो जाने दुनियाँ सारीबेबेस लाचार फिरु हारी मे दिल हारी बिदाइ हुनलाई प्रकृतिले गाएको यो गीतले भने झै दुनियाँलाई थाहा छ ,यो उनको सुरुवात हो ,सङीतको यात्रामा उनी चम्किलो तारा भएर उदाउने छिन। सबैको शुभकामना ।

भविश्यको डायरी

दैनिकि वा डायरी भनेको प्राय: घटि सकेको घटनाहरुको टिपोट हो तर आज म पहिलो चोटि, भविष्यमा पछि घटने घटनाको बारेमा पहिल्यै लेख्दैछु । त्यसैले यसलाई शिर्षक दिएको छु "भविश्यको डायरी"

मेरो कल्पनामा अब आउने केहि हप्ताका मेरा दैनिकि वा 'बल्ग' मा करिव यस्ता कुराहरु हुनेछन्, जुन म एडभान्सको रुपमा पहिल्यै पेश गर्दै छु । नेपालको हाल बिद्यमान राजनैतीक तरलता र चुनाव अनी चुनावमा भाग लिएर जिते जित्छौं नजिते कब्जा गर्छौं भन्ने जुन किसिमको गन्जागोल पूर्ण वातावरण छ त्यसैको आधारमा हेर्दा मेरा आगामि केहि दिनका दैनिकि करिव यस्ता होलान:

मिति: २०६४ चैत्र २४ गते

संविधान सभाको मिति नजिकिदैं जाँदा आज अकस्मात यौटा दलले आगामी चुनावमा आफूलाई जसरि पनि हराउने षडयन्त्र रचिएको कुराको आफुहरुलाई गोप्य सूत्रबाट जानकारि भएको सनसनी खेज खुलासा गरेको छ। यो षडयन्त्रमा राजा देखी अन्य दल अनि अमेरिका, जपान, साईप्रस, लगायत हामिहरुले नामै पनि राम्रि नसुनेका बुरुण्डी, सोमालिया, कंगो, रुवाण्डा, बेनिन देखी लिएर युगाण्डा, टोगो र लुवाण्डा समेत लागेको जिकिर गर्दै सो दलले आगामी चुनावको मिति सार्न सरकारलाई ठाडो चुनौति दिएको छ ।

पत्रकार सम्मेलन स्थलमै धेरै जना पत्रकारले यो सनसनी खेज खुलासा सुने पछि आफ्नो हासो रोक्न सकेनन् भने कतिपय विद्वत वर्ग र पर्यव्यक्षकहरु भने यस पछाडी कुनै अज्ञात भयको आशंकाले चिन्तित देखिएका थिए।

मिति: २०६४ चैत्र २५ गते

आज दिनभर जसो राजनैतिक वृत्त तातो रह्‍यो, हालको चुनाव कुनै पनि हालतमा रोकेर चुनावको लागि नया मिति तोक्न दिनभरि जसो शक्ति प्रदर्शन र दबाब मुलक कार्यक्रमहरु जारि रहे। बिभिन्न दलका नेताहरु र छिमेकि मुलुकका राजदूतहरु दिनभर भेटघाट र सम्झाउने-बुझाउने कार्यमा व्यस्त रहे ।

मिति: २०६४ चैत्र २६ गते

हिजो दिनभरको दौड-धुप, सोच विचार र भेट वार्ताले कुनै पनि हल निकाल्न सकेन र आजको माहौल झन अस्तव्यस्त भएको छ । देश भर आज दिनभर तनाव व्याप्त रह्यो । राजनैतीक भेट-घाट झन तिब्र रह्यो भने समस्याको कुनै पनि हल निस्कन सकेको छैन ।

अहिले दिनको पाँच बजेको छ भने विश्‍वस्त सूत्रका अनुशार अहिले बालुवाटारमा देशका दिग्गजहरुको गोप्य बैठक चलि रहेको छ ।

मिति: २०६४ चैत्र २६ गते
अपडेट: रातको ८ बजे
सरकारि मिडियाले हाल हुन लागेको चुनाव कुनै पनि हालतमा नसारिने र तोकिएकै समयमा चुनाव गर्ने दृणता व्यक्त गरेको छ भने असन्तुष्ट समुहले तुरुन्तै त्यसलाई आफ्नो दललाई हराउन गरेको महा षडयन्त्रको संज्ञा दिएर त्यसको कडा रुपमा 'मुकावला' गर्ने र हालको चुनाव अवैधानिक र अमान्य हुने वक्तव्य जारि गरेको छ ।

मिति: २०६४ चैत्र २७ गते
आज दिनभरि देश प्राय: ठप्प रह्यो, कुनै पनि दल वा गुटले बन्दको घोषणा नगरे पनि कुनै अज्ञात भयका कारण आज आवागमन करिव करिव बन्द रह्यो । देशका बिभिन्न ठाँउमा चुनाव बहिस्कार गर्न आह्वान भए भने सुरक्षा मजबुत पारिएकाले कतै कतै छिट पुट घटना र साधारण मुठभेड बाहेक कुनै अप्रिय घटना घटेनन् ।

मिति: २०६४ चैत्र २८ गते

नारा, बिरोध, शक्ति प्रदर्शनको चरम उत्कर्षका बिचमा पनि आज चुनाव जारि रह्यो, आफ्नो दबाबले केहि नलागे पछि चुनाव बहिस्कार गर्ने समुह पनि आफ्नो सम्पूर्ण शक्ति परीचालन गरि चुनावि मैदान मा देखियो, बिरोध र चुनाव मात्रै हैन ठाउँ ठाउँमा बुथ क्याप्चर गर्ने जस्ता कार्यहरु पनि भएको खबर अहिले रातको ९ बज्दा सम्म बिभीन्न स्थानबाट आउदै छन ।

मिति: २०६४ चैत्र २९ गते

आज दिनभरि जसो चुनावको परिणामका अडकल बाजि र हिजोका घटनाका टिका टिप्पणिको खबरहरु फैलिरहे । एकातर्फ चुनाव सार्न माग गर्ने दल आज पनि हिजोको चुनावमा स्वदेशी र बिदेशी तत्वले आफूलाई हराउन धाँधलि गरेको आरोप सहित यो चुनाव रद्द गरिनु पर्ने माग गर्दै थिए भने अर्को तर्फ धेरै स्थानमा बुथ क्याप्चर र मत पेटिका समेत बदली भएको हवाला दिदैं अन्यदलहरु त्यसको निराकरण र दोषीलाई सजाय गर्न मागका साथ व्यस्त रहे ।

मिति: २०६४ चैत्र ३० गते
बिरोध, बाधा र होहल्लाको बिचमा सम्पन्न चुनाव पछि आज देखी मत गणनाका प्रारम्भिक परिणाम हरु आउन थालेका छन ।

अहिले बिहान को ११ बजेको छ र हालसम्मको मत गणनामा चुनाव सार्न माग गर्ने दल निक्कै पछाडि छ, अन्य दलको पनि निक्कै मिस्रित परिणामहरु आईरहेका छन् ।

अपडेट: दिनको १२ बजे

चुनाव सार्न माग गर्ने दलको स्थिति झन नाजुक हुदैं जाँदा सो दलले यो चुनावलाई बिदेशीको ईशारामा भएको र आफुलाई धाँधलि गरेर हराउन गरीएको नाटक मात्रै भएको बताउदै यसलाई नमान्ने घोषणा गरेको छ ।

अपडेट: दिनको २ बजे

अहिले सम्मको गणनामा चुनाव सार्न माग गर्ने दल नराम्ररि पराजित हुने निश्‍चीत देखिएको छ भने सो दलले आज राति १० बजे सम्ममा यो चुनाव रद्द गरेको घोषणा नगरे गम्भिर परिस्थितिको सामना गर्नु पर्ने चेतावनि दिएको छ ।

अपडेट: दिनको ४ बजे
दलका दिग्गज, बिदेशी राजदूत र बुद्दिजिबिहरुको फेरी दौड धुप चलेको छ, दिनभरिनै असन्तुष्ट दललाई पनि राखेर वार्ता गर्ने प्रयास भए पनि हालसम्म सम्भव भएको छैन। भर्खरै यो चुनावको सिट पनि 'बाँडि चुडि लिएमा' चुनाव सार्न माग गर्ने दलले पनि त्यसलाई स्विकार्ने भएको कुराको अपुष्ट समाचार आएको छ र सो को लागि पून बालुवाटारमा वार्ता हुने हल्ला फैलीएको छ।

अपडेट: रातको ८ बजे
चुनाव रद्द गर्ने वा सिट 'बाँडि चुडि लिने' बारेमा मिडियाले कुनै आधिकारिक जानकारि दिएको छैन तर देशको हालको स्थतिको बारेमा वार्ता हालसम्म जारि रहेको कुराको खुलासा भएको छ।

अपडेट: रातको १० बजे

सिट 'बाँडि चुडि लिने' कुराको आधिकारिक रुपमा खण्डन गरिएको छ र चुनाव सदर गरीएको छ । असन्तुष्ट पक्षलाई वार्ताको टेबुलमा आउन अनुरोध गरीएको छ ।

अपडेट: रातको १०:३० बजे
शहरको मुख्य मुख्य चोकमा अहिले राती देखी नै टायर बाल्न थालीएको छ , बाहिर जिन्दाबाद र मुर्दाबादका नारा घन्किन थालिसकेका छन, ब्यालक आउटको आदेश दिदैं हुलहरु गल्ली गल्लीमा प्रवेश गरेको खबर फोनबाट आउदै छ। सडकमा सुरक्षा निकायका सबै अंगलाई प्रयोग गरिएको छ । यसै पनि मेरोमा आज बत्ती निभ्ने दिन, अब केहि छिनमै बत्ती जाँदैछ .....‍‍तर ..... मेरो घरको गल्लीसम्म ब्यालक आउट गर्ने निर्देशन दिदैं एउटा हुल होहल्ला र सिट्ठी बजाउदै आई पुगि सकेको छ अब बत्ती .... .... *#?@?....... *#?@?...

मनोन्यास - जलेको ह्रदयमा फुलेको प्रेम

जलेको ह्रदयमा फुलेको प्रेम - १
- हस्त गौतम मृदुल

कठोर निष्ठुरी कालो रातमा दियोको उज्यालो रोशनी प्रकास खुले झै प्रिय तिमी मेरो जीवनमा खुल्दै खुल्दै आउ। बसन्त बृक्षमा झपक्कै फुलेका मेलका रहरलाग्दा फुलका फुप्पाहरुमा भमरा मुले झै प्रिरय तिमी मेरो जीवनमा खुल्दै खुल्दै आउ। यहाँ मैले यस श्र्राप परेको भुगोलमा आलो रगतको वीउ छरेको छु।

तिमी आए पछि यो उर्मने छ। नयाँ नयाँ पालुवाहरु फेर्दै हराभरा हुँदै हरीतपनले छाउने छ। सौम्य सुन्दर स्वादिलो सुवास फैलाउदै थुप्रै थुप्रै अपार स्नेहशील लटरम्म फुलहरु फुल्ने छन। ती मनमोहक फुलहरुमा आत्माविभोर पार्ने आर्कषक सौन्दर्यले छाउने छ। क्रमसःफुलबाट फल भएर जन्मिदा फुलको परिचय मेटिदै जाने छ। त्यस फलभित्र थुत्रै आ-आफना अस्तित्वका वियाँहरुले जन्मलिने छन। यस बिशाल बसुन्धरामा विउबाट विस्तारै टुसाहरु हलक्क बढ्दै जाने छन।

आज मलाइ यो पलाउदै गरेको टुसा झै सम्वेदनशील अबस्थामा समयले छोडिदिएको छ। यो संकटकालिन अवस्थामा मलाइ तितरबितर हुनबाट बचाउन तिमी अन्तिम ताराको मन्द प्रकास पछयाउदै म कहाँ आउ। उज्यालो पुर्वबाट नै उदाउछ त्यसैले तिमी त्यही पुर्वको न्यानो भृकुटी उज्यालो लिएर आउ। कहिल्यै अध्यारोले नखोस्ने उज्यालो नै आज मलाइ चाहिएको छ। त्यहि दिब्या उज्यालो बनेर तिमी मेरो यो जीवनमा आउ…।

त्यो उज्यालोमा मात्रै म आफनो गर्भबाट आफै जन्मेको हेर्न सक्छु। मलाइ एकपटक आफैबाट आफुलाइ जन्माएको हेर्ने मन छ। आफनो लागी एकपटक मलाइ आमा हुन मन छ। म बाट जन्मिएको मेरो जीवनमा तिमी सहयात्री बन्न आउ। त्यस महान उत्सवमा म तिमीसंगै रमाउन चाहान्छु। कहिल्यै रात नपर्ने त्यो र्मिरमिरे बिहानीमा बास्ने भालेका डाँकहरुसंगै आउ। उत्स्रग चेतना बाढने त्यो भालेको आवाजमा समयको गीत लुकेको छ त्यो गीत सुनाउन आउ। तिमी त्यो मार्ग तय गरेर आउ जुनबाटोमा आजसम्म कोही हिनेको छैन। त्यस्तो स्नग्ध न्यानोपन दिने आगो लिएर आउ जस्को आजसम्म कसैले अनुभव गर्न पाएको छैन। तिम्रो यात्रा तेन्जिगं नोर्गे सेर्पा र एडमण्ड हिलारीले सगरमाथा आरोहण गरेदेखी शुरु हुन्छ। तिम्रो यात्रा जापानकी जुनको तापे महिलाले सर्वच्चशिखर चुमेदेखी शुरु हुन्छ।

स्वायम्भुतर्फ सेता परेवाको लावालस्कर उडेदेखी शुन्छ। मठमन्दिरमा शंखध्वानी घण्टा र भजन किर्तन गुन्जेदेखी शुरु हुन्छ। आजकाल यस बसुन्धरामा विचरा देवताहरु पनि बस्न मान्दैनन्। देवताहरु बिना पखार्लभित्रका कैदी भएर अताल्लिएका छन। ति निर्दयी पर्खालहरु बर्लिनको पर्खाल भत्कीय झै भत्काउन आउ।

देवताहरु बिस्थापित भएकोले मन्दिरहरु कुरुप र लावारिस भै समयको गर्भमा बिलाउदै गइसके। पुर्खाले दिएको अमुल्य सम्पदालाइ निहित स्वार्थमा साटी सके। भत्केका पाटी अबला मन्दिरहरुलाइ पुनः स्वरुप दिन तिमी आउ। आजकाल हरेक मन्दिरहरु केवल मसानघाट झै सुनसान छन। बेवारीस छन बर्दान दिने स्थानहरु…।

तस्रथ ति आदरणिय देबताहरुलाइ बिस्तापित भएको ठाउबाट उठाएर ल्याउ र यिनै मन्दिरमा बास देउ। यस बसुन्धरामा मान्छेको मात्र होइन देवताको पनि बास खोसिएको छ। गाँस खोसिएको छ। स्वास खोसिएको छ। अनि आश खोसिएको छ।

यहाका ढुंगाहरु बलबाहु अरनीको बिना रोएका छन। यि चटानहरुमा युगले हस्ताक्षर गरुन भन्ने म चाहान्छु। यि पहाडमहरुमा भृकुटीले सान्तीको आलोक भरुन भन्ने म चाहान्छु। यी अनमोल निधिहरु बचाउन मलाइ गारो भो प्रिय जस्ले रुख ढाल्छ त्यहा फुलहरु कसरी फुलिरहन सक्छन र यहा हरेक पल आस्थाका रुखहरु ढलीरहे छन। बिस्वासका जराहरु काटीएका छन। आशाका विउहरु सुकेका छन। अंशु बर्माले कैलाशकुट भवन यही धरामा रोपेर गए रे म थाकी सकें प्रिय त्यो आलिसान दरबार कता छ फेला पार्ने गरी आउ। भेटियो भने त्यो पनि बेच्न सक्छन तस्रथ किन भने यहाँ बेचिन केही बाँकी छैन। मेरो मृतुसम्म बेचिसके। सहजलाइ असहज बनाउनछन जसरी तिलको गेडालाइ पहाड। अहो पि्रय पाइला पाइला फुक्दै आउ यो धरामा धराप धेरै छन। इतिहाँसमा श्र्राप धेरै छन। जतिखेर पनि तिमी पासोमा पर्न सक्छौ।

जतिखेर पनि श्र्रापले ऐरीका काडाले झै घोचिन सक्छौ। यो धरामा धेरै सकुनीहरु छन। जतिखेर जस्ले पनि पासा थाप्न सक्छ। जन्मीएर जन्मदिने आमालाइ नै खाने निर्दयी माकुराहरु यहाँ धेरै छन। बिचार गरेर आउ। मलाइ फेरी एक पटक समयको गर्भबाट बुद्धलाइ जन्माउन मन छ। आदर्शनारी सीतालाइ जन्माउन मन छ। अनि भृकुटीलाइ जन्माउन मन छ। मलाइ एकपटक फेरी भानुभत्तलाइ जन्माउन मन छ। वीर बलभद्र र अमरसिहं थापालाइ जन्माउन मन छ। फेरी मलाइ भिमसेन थापालाइ जन्माउन मन छ। महाकबी देबकोटालाइ जन्माउन मन छ। मैले धेरै धेरैलाइ जन्माउनु छ। किनभने यहाँ जन्मिएकाहरु सवै अहिले बतासे अण्डाजस्ता मात्र छन।
क्रमश:

प्रवासीदांको पिडा

खेमनाथ पौडेल
यू।ए।ई

विदेश पलायन हुनु हामी सबैको रहर होईन बेरोजगार घरको आर्थिक भार परिवार तथा श्रीमतीको कचकच देखासेखी र छोटो समयमा धेरै पैसा कमाउने मनासाय ले हामी विदेशीएका हौ भने एकाधमात्रमा विदेश रहरले पनि आएका हुन्छौ ।
म पनि यिनै माथिका कारणहरु मधे एक कारणले आज भन्दा ५ बर्ष पहिला विदेश पलायन हुन बाध्य भए । मेरो पहिलो विदेश खाडी देश साउदी अरब थियो । त्यतिबेला महिनाको १० हजार भन्दा अतिनै ठुलो लाग्यो र कम्प्युटर अपरेटरको लागि भनेर साउदी अरब गए । साउदी अरबमा एकाध कम्पनीमा ३ बर्षे करार अवधी हुन्छ मेरो कम्पनीको पनि ३ बर्षे करार अबधी थियो । ३ बर्ष पछि मात्र ४ महिना छुट्टि पाउने मलाई त त्यतिबेला जेलमा निश्चित समयको लागि परेको जस्तो लाग्यो । गत बर्ष मात्र मेरो तिन बर्षे करार अबधी सकिएर ४घ् महिना पछि छोटो समयको लागि घर गए । घरमा ६ महिनाको छोरी काखमा खेलाउदै छोडेको छोरी आज ४३ महिना पछि छोरी त चिन्नै नसकिने भईछन् । पहिलो पटक छोरीलाई देख्दा पिल पिल आँखाबाट आसुका ढिक्का खसे । ४ महिनाको छुट्टि गएता पनि म तत्काल यू।ए।ई आउनु पर्ने भएको हुनाले करिव १८ दिन जति घर परिवारसँग मायाँ साटासाट गर्ने मौका पाए ।
करिव ४३ महिना पछि घरमा गएको १८ दिन भित्रमा नै परिवार जिवन संगिनी र प्यारो देशसँग विछोड हुदा असहाय पिडा भयो । एयर्पोटको भित्री प्रवास प्रवेश गर्ने द्धाराबाट सँगिनी तथा छोरीलाई दुई हातले टाटा गर्दै म फेरी प्रवासीए । पहिलो पटक यू।ए।ई आउँदा म रनभुल परे । साउदी अरबको अति अनकन्टार मरुभूमी उधेलियामा बसेको ब्यक्ति एक्कासी गगन चुम्बी भवनको बिचमा आउँदा केही दिन त म ति भवनहरुलाई हेर्दै दङ्गदास परे ।
मलाई समयले पनि साथ दिएको थियो र मेरा एक जना आफान्तले मलाई उहाँलेनै काम गर्ने कम्पनीमा बोलाउनु भएको थियो । करिव १५ महिना पछि म फेरी नेपाल फर्किए यो पटक भने करिव ४० दिनको विदा लिएर गएको थिए । लामो बिछोड पछि मिलन भएको परिवासँग ४० दिन कसरी बिते थाहानै भएन । अकस्मात विदेश उड्नु भन्दा ३ दिन अगाडी मात्र झल्यास्स भए फेरी विछोड हुनुपर्ने समय आयो भनेर । जिवन संगिनीले आफ्नो श्रीमानलाई मायाँ नगर्ने कमै मात्र होलान् तर मेरी जिवन संगिनीले मलाई अति मायाँ गर्दथिईन् विदेश जाने बेलामा उनि काठमाण्डौ सम्म जसरी पनि सँगै आउने र मलाई विदेश पठाएर मात्र जाने गर्दथिईन् तर यो पटक भने उनले मलाई एयरपोर्ट सम्म छोड्न सकिनन् । म विदेश आउने बिहान उनि घर फर्किन् मेरो बेलुका ९ बजेको उडान थियो एक्लै काठमाण्डौमा १२ घण्टा समय विताउन अति कठिन भयो साथमा भाईहरु त थिए तर प्यारी साथमा भएको जस्तो के हुन्थ्यो ।
भर्खरै रमाईलो लागेको कोठा एकैक्षणमा साह्रै सुन्य लाग्यो कता कता मोती हराएको जस्तो महसुस भयो । समय बितेको थाहानै पाईएन । विस्तारै समयले कोल्टो फेर्दै थियो अधेरी रातले ढपक्क ढाके जस्तै दिनलाई ढाक्दै थियो । हाते घडीले साढे पाँच बजाउदै थियो । मन कता कता गरुङ्गो भइरहेको थियो । बिहानै छुट्टने बेलामा संगिनीले रातो टिका निधारमा लगाईदिएकी थिईन् । दिउस हिड डुल गर्दा टिका खस्न सक्छ बेलुका दाजुलाई एयरपोर्ट जाँदा फेरी लगाईदिनु है उनले भाइलाई सम्झाउदै थिईन् तर मैले अति जतनले त्यो टिका जोगाई राखे । बेलुकासम्म उनले लगाईदिएको टिका जस्ताको तस्तै थियो । भाइले दुई वटा टिका थपि दिए भाउजुले दही राखीदिनु भएको छ खानु भन्दै गिलासमा दही देखाउदै दिए पिउन मात्र के लागेको थिए दुई थोपा आसु चुहिन थाल्यो ।
बाहीरी मौशम केही चिसो थियो एयरपोर्टमा पुग्दा झमक्क साँझ परेको थियो । जलश्रोतको दोश्रो धनी देश भएता पनि सडक पेटीमा उज्यालोको कमि थियो सायद लोडसेडीङ्ग भएको थियो क्यारे । विदेशी सडकमा बेलुका देखी बिहान सम्म उज्यालो हुने हुँदा भविश्यमा यहाँ पनि यस्तै होला कि भन्ने झिनो आशा लिदै म एयरपोर्ट तिर लागे । यात्रुहरु भित्र जाँदै थिए म पनि देव्रे काँधमा कालो झोला भिरी हातमा अर्को झोला डोराउदै एयरपोर्ट भित्र छिरे । भाइले जानु भन्दा पहिला अंगालो हालेर बिदाई गरे त्यतिबेला साह्रै रुन मन लाग्यो । रोए पनि तर उनीहरुले देखेनन् । एक दुई वटा फोटाहरु पनि खिचियो अनि म भित्र नगईन्देल यही बस्नु है भनि म १ बर्षको लागि बिछोड भएर भित्र छिरे । भित्र छिरेर टिकट चेक गरिसकेपछि बाहीर भाइहलाई अन्तिम बिदाई गर्नको लागि आँखाहरु तेसा्रए तर बाहिर अनकन्टार अध्यारो बाहेक केही देखीन पोहोर सालको जस्तै सिसाबाट छोरी र प्यारीले बाई बाई गरेको याद आयो । उनी हुन्थीन भने त म माथी नगईन्जेल बस्थीन होलीन् तर भाइ त हिडी सकेछन् । मन भरी बिलौना गर्दै त्यहि पनि कुनै हुलमा पो छन् कि भनेर भाइलाई यता उता खोजे पाउन सकिन अनि बिस्तारै पाहिलाहरु प्रवास तिर बढाए ।
३ घण्टा म नेपालको एयरपोर्टमा बसे । त्यसपछि रातको ९ बजेर १५ मिनेट जाँदा म त्यहाँबाट यू।ए।ईको लागि उडे । कोही नेपालीहरु पहिलो पटक विदेश जाँदै थिए उनिहरु खुशी मुद्रामा थिए तर म भने धेरै अमिलो थिए । जब म एयरपोर्ट भित्र छिरे अनि मनभरी त्यहि हिजो अस्तिका ताजा घटनाहरु एका एक आउन थाल्यो । मैले सम्झना होस् भनेर केही घटनाहरु जानी जानी गर्दथे र ख्याल ठट्टा पनि गर्दथे ताकी समयमानै सम्झन सकियोस यि घटनाहरुलाई भनेर ।
४० दिनको बसाईमा प्यारी छोरीहरुसँग लडीबुडी पनि धेरै गरिएछ । उनीहरुको मायाँ पनि बढिनै भएछ । एक मन त फर्केर जाउँ कि जस्तो पनि लाग्यो तर फर्केर गए भने के गर्ने मलाई सुहाउने रोजगारी देशमानै पाउन सक्छु त खै सक्दिन होला देशको अवस्था पनि यस्तै छ म मात्र होईन विदेशीन लागेको अरुलाई हेरेर चित्त बुझाए । अर्को मन फेरी फर्केर म गए भने उनिहरुको भविश्य के होला भन्ने सोचेर प्रवास तिर लागे । अनकन्टार अँध्यारो थियो बाहिरी मौशम र मेरो मन भित्र पनि त्यस्तै नै थियो । विस्तारै प्लेनमा भएका सबैले नेपाल छोड्दै थियौ । प्लेनले बिस्तारै आफ्नो गति लियो एकैक्षण पछि मेरो सुन्दर देश नेपाललाई छोड्न बाध्य भए । प्लेनले भुई छोडदा मुटुमा कम्पन भयो डरले होईन कि देश छोडेर फेरि विदेश जान लागेको भनेर । सुन्य आकाशमा उड्दा मन सधै परिवारहरुकै साथमा थियो ।
एथियाद एयरलाईन्समा पहिलो पटक यात्रा गर्दै थिए । अन्यमा भन्दा यसमा केही बढी सुविधाहरु भएको देखे । केही समयपछि परिचालिकाहरुको आगमन भयो हल्का पेय पदार्थ लिए । प्लेनमा यात्रा गर्दा जतिबेला पनि मेरो मन उहि नेपाल उहि गाउँ भिर पाखा नदी नाला बनजँगल अनि परिवारको बिचमा नाचिराखेको मात्र हुन्थ्यो ।
तिनै वितेका कल्पनै कल्पनाले यू।ए।ईको अबुधावी आएको थाहा पाईन । काठमाण्डौको चिसो वातावरणले हल्का जाडोको महसुस भएको थियो तर अबुधावी ओर्लने बित्तिकै गर्मी वातावरणले घेरीहाल्यो ।
करिव रातको १ बजे म अबुधावी एयरपोर्टमा उत्रिए । पहिलो पटक म त्यो एयरपोर्टमा उत्रिएको थिए अलि अल मल पनि परे । केही समय पछि बाहीर निस्किए । एक जना साथीसँग कोठामा लागे । विदेशमा नेपालमा जस्तो थिएन राती भए पनि सडकमा ठुला ठुला बत्तिहरु बलीरहेका थिए । मौशम गर्मि जस्तो लाग्दथ्यो । टाउको अलि अलि दुखी रहेको थियो । भित्र मुसा दगुरी राखेको थियो । करिव आधा घण्टाको यात्रा पछि कोठा आई पुगेछ । कोठा भित्र प्रवेश गर्दा तुरुक्क रोए फेरी एक बर्षको लागि यो कोठामा बस्नु परयो भनेर । साथीहरु कोही सुती रहनु भएको रहेछ भने कोही बसी रहनु भएको रहेछ । म पुग्दा साथीहरु खुशी हुनुभयो । केही समय भलाकुसारी गरी नेपालबाट ल्याएको ताजा सुन्ताला खायौ । रात भरी झसक्क झसक्क ब्युझदो रहेछु घरको यादले ।
बिहान १० बजे सम्म बेडमा सुति राखेको थिए । मेरा आफन्तले साथीको मोवाईलमा फोन गरेर किन घरमा आए भनेर खवर गर्नु भएन भन्नु भयो । म झसँग भए किनकी मेरी पियारीसँग वाचा गरेको थिए जाने बित्तिकै आरामैसँग आईपुगे भनि फोन गर्दछु भनेर । मोवाईल नेपालमानै छोडेको हुनाले एक जना साथीलाई मोवाईल मागेर मिसकल के गर्न लागेको थिए नेपालबाटै प्यारीको फोन आयो । पहिलो घण्टी उठाउँदा मधुरो आवाज आएर होला अलि नबुझिएको अनि कुरा हुन नपाउँदै काटियो र फेरी फोन आयो । मधुरो आवाजले आरामै सँग आईपुग्नु भयो भन्दा आखाँबाट आसु चुहे अँ आरामैसँग आए भनि छोटो कुराकानीमै टुङ्गाए । विहिवार आएको हुनाले सुक्रवार र शनिवार विदा थियो अफि २ दिन बिताउन मलाई दुई महिना जस्तो लाग्यो कोठामा राती सुत्यो कि तिनै दिनको याद आउने ।
२ दिनको विदा पछि म अफिस गए अफिसमा सबैले मलाई स्वागत गरे आज काम नगर भोली देखी गर्नु भनेर मलाई पि्रु छोडीदिए धन्यवाद तिमीहरुलाई मन मनै भने ।
खाडी राष्ट्रमा कार्यरत हामी नेपालीहरु एक बर्ष दुई वर्ष अथवा तिन बर्ष मा एक न एक पटक नेपाल फर्कन्छौ छुट्टिमा । साउदी अरबको तुलनामा अन्य खाडी राष्ट्रहरुमा प्रत्येक बर्ष या दुई बर्षमा विदा पाईन्छ तर साउदी अरबमा पनि अहिले बिस्तारै नियम कानुनहरु फेर बदल भईनै राखेको छ । हामी विदेशबाट स्वदेश फर्कदा जति खुसी गदगद हुन्छौ त्यति हामी स्वदेशबाट प्रवासीदा पिडादायी हुन्छौ ।
साच्चैनै हामी विदेशबाट घरमा जाने बेलामा कति खुशी हुन्छौ र दिन कहिले जाला जस्तो हुन्छ । घर जाने समय १ हप्ता बाँकी छदा हामीलाई निन्द्रा पनि लाग्दैन तर स्वदेशबाट विदेश फर्कदा भने पिडा अर्कै हुन्छ ।

आमालाइ कम्पियुटर

नाम्लो र आंसीलिने आमाहरु आजकाल कि बोर्ड र माउससंग साइनो गास्दैछन। खबर सुन्दा पत्यारलाग्न अलि गार्है पर्छ। अझ डलर बिनाको निशुल्क: कम्पिट्युर ट्रेनीगं भन्दा झन पत्यार लाग्न कठिन लाग्छ।आर्वा बिजय गा बि स कास्किमा स्थानीय स्वयम सेबक धर्म राज बरालबाट बिभिन्न स्रोत समाल्दै स्थानीय आमा समुहलाइ कम्पिट्युर हार्डवयर र सफ्टवयार तालिम गराउंदैछन। तालिम प्रदान गर्ने शिक्षक पनि स्वयम सेवक भएको यस कार्यक्रममा बचेको समय स्थानिय युवालाइ पनि तालिम दिइने गरिन्छ। यि सबै तालिम कार्यक्रम निशुल्क: हुन। यस पटक नेपाल जांदा आफ्नै गाउमा यस्तो कार्यक्रममा बोल्न दिइदा आफुलाइ नै विश्वास लागि रहेको थिएन भने मास्टर्स पढ्दा गरेको हार्ड डिस्कको थेसिसमा सिकेको कुरा गाउंमा आफ्नै आमाहरुको अगाडी भन्न पाउदा अर्को मास्टर डिग्री पाएको महशुस गरेको थिएं। यसको उपयोगिता त कति होला तर यो काम भने निकै प्रशंसिय छ।