ब्लग भित्र ब्लग

नेपाली ब्लग जगत बिस्तारै फराकीलो हुंदै गएको छ। कुनै बेला औलामा गन्न मिल्ने ब्लग अहिले १५० को हाराहरीमा छन। राजनीती देखी स्वास्थ सम्म,ब्यापार देखी यात्रा सम्बन्धी ब्लग रहेछन। प्राय ब्लगरहरु आफ्नो मनको भावना पोख्ने तथा मनका कुरा लेखाइमा प्रस्तुत गर्न ब्लग लेख्ने रहेछन। केही भने समाचार नै ब्लगको मुख्य आकर्षण बनाउने रहेछन। ब्लगको संख्या धेरै भए जस्तै सामाग्री पनि फरक फरक छन।
दौंतरी कै कुरा गर्दा साझामा गफकै भरमा १० मिनेटमा नाम जुराएर खोलीएको थियो। केही साथीहरु सक्रिय लेखनमा नभएता पनि नया पुराना दौतरीहरु अझै मिठो तथा उत्क्रिष्ठ लेख पस्किराख्नु भएको छ। तुरुन्तै पेन्ट ब्रसले दौतरीको लोगो बनाएर सामुहीक ब्लगको रुपमा प्रतक्ष प्रस्तुत भएको थियो। अहिले जस्तो होला भनेर सोचेको पनि थिइन। साथीहरु धेरै सल्लाह दिनु हुन्थ्यो यता उता गरेर,अरु दौतरीको सहयोगले अहिलेको स्थीती सम्म आइपुग्यौं। हुन त अगाडी बढ्न धेरै बाकी छ तर पनि १ बर्षको बिगत हेर्दा ठुलो फड्को मारिएछ। आशा छ पुराना साथीहरु पनि सक्रिय भएर दौतरीलाइ अझै मजबुत पार्नुहुनेछ।

दौंतरीको एकै उदेश्य हो, स्पष्ट बिचार बिना छेक थुन प्रस्तुत गर्नु। यसैलाइ मध्यनजर राख्दै दौतरीलाइ अगाडी बढाउने छौं।

तपाइ हरु छक्क पर्नु भयो होला,ब्लग भित्र ब्लग भनेको त दौतरी भित्र दौतरी रहेछ भनेर। त्यो भने पक्कै होइन। मैले पहिला फाट्ट फुट्ट लेखे पनि पक्का ब्लगर भएर लेखेको दौंतरीमै हो। तर पनि अन्य नेपाली ब्लगरसंग साक्षतकार अहिले सम्म भएको छैन। सधै अरुको खबर ब्लगमा उतार्ने ब्लगहरुको आफ्नो खबर ब्लगमा उतार्दा कस्तो हुन्छ भनेर हेर्ने प्रयास गरेको छु। ब्लगमा नया पन थप्न मात्र नभएर नेपाली ब्लग जगतको धरातल केलाउने प्रायस पनि यस्ले गर्नेछ।

हप्ता मा १ पटक हुने गरेर ब्लग भित्र ब्लग स्तम्भमा कुनै एउटा ब्लगरको कुराकानी समेट्ने प्रयास गर्ने छु।

कबिता- डल्ली,पुड्की जे भए नि आमा भनेकी आमा नै हुन ''

आचार्य प्रभा

भ्रममा नपरौ कोही
ठुलो देशमा गएर
सानो देशलाई मानसपटलबाट
निकाल्छु भनी
त्यसो ---होइन ,
भौगोलिक स्वरूप सानो भएर के भो ?
आखिर ---'हीरा'सानो भएपनी
प्रज्वलित हुन्छ ,
आफ्नी आमा ''डल्ली '',''पुड्की ''
भएपनी जन्म दिने आमा नै हुन्छिन
आकार भनेको त स्वरूप हो ,
आफ्नोपन र सर्वगुण होइन /
विश्वस्त नहौ कहिल्यै पनि
द्रब्यको मुल्य उचा छ भनी
ठुलो देशमा दु:खले
सानो मन लिएर जब हामी
'डलर','पाउन्ड ',जे नै कमाउछौ
तर ---हामी भित्रको
स्वाभिमान,माया ,स्नेह,सारा
हामीले गुमाइरहेका हुन्छौ /
हो ---हामी रमाउन सक्छौ
अग्ला ,अग्ला गगनचुम्बी महलहरुका
उचाइ देखेर
तर ---हामीले बिर्सिसकेकाहुन्छौ
सगरमाथा ,अन्नपूर्ण ,मकालुका अग्लाइहरु /
हामी गम्किन सक्छौ महलभित्रको
बिलाशितापूर्ण जीवन भोगाइदेखी
तर ---हामी बिस्थापित बन्छौ
आफ्नी आमाको सानो काखको
न्यानोपनको आभासदेखी /
हुन सक्छ ---कहिलेकही
आफ्नो आंगन पनि बिरानो हुन्छ
आफ्नी आमा पनि सौतेनी झै लाग्न सक्छिन
तर --- आफ्नो आँगनलाई पैतालाको
भार मात्र बोकायौ भने /
अनी ---आमाको छातीलाई परेड खेल्ने
मैदान मात्र ठान्यौ भने,
त्यस्तै ---आफ्नी आमालाई सन्तान जन्माउने
मेसिन सरह मात्र सोच्यौ भने ,
सानो काखलाई न्यानोपन दिने
केवल ---स्वार्थी भावना मात्र राख्यौ भने /
त्यसैले ---समग्रमा भन्नु पर्छ ,
आकार,उचाइ ,मुल्य ,आफ्नोपन
जे भने पनि
हाम्रो ''भित्रीमन'' नै स्वाभिमानी हुनु पर्छ
आफ्नो आँगन मै सौन्दर्यको प्रतिक लालीगुरांस
फूलाऊनु पर्दछ ,
आफ्नी आमालाई नै ''हीरा''मा अनुवाद
गर्न सक्नु पर्दछ /
हजारौ सन्ततिको गणनामा परेर लुछाचुडी हैन
एौटै सन्तानको ''प्रतिक'' बनेर
आमाको अधरमा मुस्कान छराउन सक्नु पर्दछ
अनि मात्र सानो देश पनि प्रज्वलित
''हीरा ''बन्न सक्दछ /
आफ्नी आमाको स्वरूप जे जस्तो भए पनि
निसकलंक, निर्मल साईनो बन्न सक्दछ ,
अन्तमा ---देश ,आमा नै हामी सबैको
आफ्नोपन र स्वाभिमान
बन्न सक्दछ /

परदेशबाट पि्रयसीसँग बिछोडको तरङ्ग

विष्णु रेग्मी काठमाडौ वार्ड नं ९
वत्तिसपुतली गौशाला काठमार्डा नेपाल
हाल जोईन्ट वेस बलाद ईराक

मेरी हृदयकी ढुकढुकी!,

अविरल मायाका वर्षाहरु तिमिलाई सम्झना अनि आशीर्वाद प्यारा नानीहरु साथै तिमीलाई पनि । आफन्त तथा मान्यजनहरुमा दर्जानुसारको दण्डवत् प्रणाम उहि प्रवासिको तर्फबाट । सर्वप्रथम तिमीहरुबाट क्षमा चाहन्छु किनकी मैले आफनो गन्तव्य पुरा गर्न सकिन बाबा वा श्रीमानको अनुभुति दिन सकिन सदाँ सर्वदा गरिवीको मार र आर्थीक कठिनाईले गर्दा बाध्य भएर तिमीहरुबाट टाढा हुन परेकोमा मलाई ज्यादै चिन्ता लागी रहेको छ ।सक्छौ भने दया राखि एक चोटिलाई माफ गरि देउ है ल ।

जीवन भनेको यस्तै रहेछ अनेकौ आरोह अवरोहहरु आई पर्ने रहेछ । अनेकौ उकाली ओरालीहरुसँग सामना गर्न पर्ने रहेछ । अतितका ति दिनहरुको रमाईला क्षण कति रमाईला थिए । आज अचानक नदिका दुई किनार सरि तिमीबाट धेरै टाढा वादल पारि भिड भएर पनि एकान्त जस्तो लाग्न निर्लज्ज शहरको गर्व भित्र बम बारुद र हावासँग निस्सासिएर तिमीहरुको आधात माया अनि मिठो सम्झनाको कल्पनामा डुवेर हर दिन र रातहरु व्यतित गरि रहेको छु । बिछोड हुदाँको पिडा कतिसम्म घातक हुन्छ आफन्तहरुको यादले कतिसम्म सताउदो रहेछ । अनि जीवनमा कल्पना गरेका मिठा मिठा सपनाहरु चैत्रको हुरी बतासले उडाएर कहाँ पुर्‍याई दिन्छ कस्लाई के थाहा बितेका अतितहरु कहिले पनि फर्केर आउन सक्दैन भन्ने कुरा । त्यसैले यो छिया- छिया भएको पापी हृदयलाई मरि सकेको मन अनि जिर्ण र सिथिल शरिर भित्रको कमलो अन्तस्करणमा तिमीहरुको माया ममता अनि सम्झनामा भविश्यले साथदिएमा एक दिन मिलन हुने आशा र उमंगमा बाची रहेको प्रवासिको तर्फबाट तिमीहरुको सुस्वास्थ्यको दिर्गायु एवं सफलताको शुभकामना प्रकट गर्दै श्री पशुपतिनाथसँग प्राथना यो गर्दछु कि सारा दुख र कष्टहरु पिर व्येथा र बेदनाहरु सबै मेरै भागमा पारिदिनु किन कि म मेरो पत्नी तथा बच्चाहरुको लागी जस्तो सुकै पिडा सहन पनि बाध्य हुने छु ।

प्यारि पत्नी मलाई माफ गरि देउँ जुन ईच्छा र चाहनाहरु लिएर बिदेसिनु बाध्य भएको थिए ति आशा र भरोसाहरु दिएको थिए त्यसको बिपरित दिसादिन र अर्थहिन श्रम तथा सिपहरु बेचि रहेको छु । केवल मिठो सपनाको लागी सारा दिन व्युझिएर ६० डिग्रीको तापमा खटि रहेको छु पसिना र आसुको कुनै पर्वाह नगरि आफुलाई बेचिरहेको छु । म जस्ता हजारौ नेपाली यूवा शक्तिहरुले यस्तो पिडा सहन नपरोस् आफनो श्रम र सिपलाई जन्म भुमिमा सदुपयोग गर्न पाउने अवसर प्राप्त होस् भन्ने आशा र भरोसाका साथ सम्पुर्ण परिवार गाउँ तथा नेपाली दाजुभाई दिदी बहिनीहरुमा यो पत्र मार्फत सन्देश दिन चाहन्छु । कुनै व्यक्ति वा एजेन्टहरुका मिठा मिठा आँस्वासन र प्रलोभनमा फसेर बिदेशीनु कुचेष्टा नगर्नु होला सकभर आफनै मातृभुमिमा आधा पेट खाएर भएपनी मेहनत र परिश्रम गर्नु होला । स परिवारको माया र ममतालाई बन्दकीमा नपार्नु होला ।

प्यारी मायालु पत्र लेख्न त धेरै मन लागेको थियो तर तिमीलाई चोट पुग्ने वा पिर पर्ने खालका शब्दहरु यसमा समाबेस गर्न चाहिन किन की एउटा अवला नारि आफनो सिउँदोको सिन्दुरमा कत्ति गौरवान्तित बन्छे र कति भाग्यमानी ठान्छे आफुलाई त्यसैे मायाँको सम्झनै सम्झनाका रात अनि दिनहरु महिना र वर्षहरु जुग जुगसम्म आशाको दियो बालेर बस्दै समय र परिस्थीतिले हाम्रो भेट हुन लेखेको रहेछ भने हजारौ अन्धकारहरुलाईचिर्दै तिमीले बालेको दिपमा तेल थप्न आई पुग्ने छु । अनर्थ पापी दैवले हाम्रो मायामा विश्वासघात र ममतामा अुखा लगाएको रहेनछ भने यस जुनिको हाम्रो सँगमलाई हाम्रो माया अनि ममतालाई सँयोग मात्र ठानिदेउँ हुदैन । त्यसैले माया नानीहरुको अनि आफनो ज्यानको राम्रो ख्याल गर्नु बढि चिन्तामा डुबेर प्रबाशीको यादमा आफनो जीवनलाई निरास नबनाउनु तिमी जननी हौ विश्व ब्रह्रमाण्ड सारा तिमीमा नै अडेको छ । तिमीले कसैको दुख र पिडामाआत्तिनु हुन्न । तिमीले आफनो नानीहरुको उज्वल भविष्यको बारेमा सोचिदिनु पर्छ । तिमीले हरेक कदम पाईला चाल्नु पर्छ । तिमीले तिमी जस्ता ति निमुखा आमाहरुलाई साहासि र उजागरको पाईलामा उभिन सिकाउनु पर्छ । तिम्रा पति जस्तै बिदेशिएका हजारौ यूवाहरुलाई रोक्नु पर्छ । तिमीले पनि देशमा रक्तपात गरेर ठुलो बलिदान गरि पाउन सफल जनताको हक अधिकारको बारेमा आवाज उठान देशमा चेतनाको बिगुल फुकेर अधिकारको सुरक्षाको भागिदार बन्नु पर्छ । अनि मात्र विदेशिएका हजारौ नेपाली यूवाहरुको आत्माले शान्ति पाउने छ । तिमीलाई वषौ वर्षसम्म अथाह मायाँ दिने हरपल सम्झनाहरुमा तट्पिएर बाँची रहने उहि प्रवाशी पति ॥ ॥ ॥

(पत्र लेखन सहयोगी बिजय कुमार श्रेष्ठ, हाल इराक)

माओवादी उपयोगिताबाद र कांग्रेसको दौडाह

शेखर ढुङ्गेल

उपयोगिता अनि भड्काउ रणनीति अपनाई आफु इतर उभिएका सम्पूर्ण राजनैतिक धारलाई फकाउँदै, उचाल्दै र पछार्दै सत्ता प्राप्त गर्न सफल भएको माओवादीलाई थाहा छ सरकार चलाउनु र आफ्नो बर्चस्व कायम राख्नु फलामको चिउरा चपाउनु भन्दा गाह्रो छ । त्यसो भनेर माओवादी नेतृत्व अव आफ्नो जनयुध्दताकाका प्रतिबध्दता जनसेना एबं कार्यकर्तालाई छोडेर एमालेको बाटोमा अवतरण गर्ने घातक काम गर्न पनि सक्दैन । त्यसैले सत्ताको नेतृत्व गरेको माओवादीले फुटाउ र राज गरु भन्ने पुरानै सिध्दान्तको उपयोगबाट अगाडि बढ्ने संकेत गर्दैछ ।

माओवादीले एमालेबाट आफु पक्षीय इतरलाई अनि हिजोसम्म कट्टर दुश्मन मानेको राजावादी पक्षधर हस्तीहरुलाई हरियो घाँस देखाउँदैछ । माओवादीले यसो गर्नुको पछाडि उनीहरुको अनुभव उपयोग गर्ने भन्दा पनि कांग्रेस-एमाले वा कांग्रेस र अन्य संसदवादी दलहरुलाई सामिप्य हुन नदिनु हो । माओवादीभित्र अविश्वास भ्रम अनि विवादको अझै डर भनेको कतै कांग्रेस-तीनैथरि राजाबादी दलहरु र स-साना दललाई एकत्रित गरी शक्तिशाली नबनोस् । त्यसो भएमा माओवादीले आजसम्म प्रयोग गरेको रणनीति असफल बन्नेछ । अन्तर्राष्ट्रिय जगतले समेत प्रजातान्त्रिक मोर्चाको साथ दिनेछ ।

माओवादीले सरकारको नेतृत्व सम्हालेपछि बिभिन्न गोप्य एवं सार्वजनिक कृयाकलापले भारत र अमेरिका झस्किसकेका छन् । माओवादीले दर्जनौं शान्ति सम्झौतामा गरेका प्रतिबध्दता पुरा गरेको छैन । माओवादीले जबर्जस्ती कब्जा गरेका सम्पत्तिको बदला सरकारले क्षतिपूर्ति दिने भनेर उल्टो देश लुट्ने उद्घोष गर्दैछ । चीनसित माओवादीको बढ्दो सामिप्य, पासाङ्लाई प्रधानसेनापति बनाउने र चीनमा उसलाई बिशेष तालिमको चर्चा, मन्त्रीहरुको गोप्य चीन भ्रमण र भेटघाटले भारत अमेरिका झस्केका हुन्- कतै चीनले बर्मालाई बाजले छोपेझैं छोपेर अमेरिका र भारतको छायाँसमेत पर्न नदिए झैं नेपाललाई चीनले त्यस्तै बनाउने त होइन भन्ने चिन्ता अमेरिकालाई बढेको देखिन्छ ।

यस्तो अवस्थामा माओवादीको लागि कांग्रेस इतरका स-साना दललगायत पूर्व दरबारिया र शैनिक अनि कर्मचारीको सहयोग प्राप्त गर्नु आवश्यक छ । जोसित कांग्रेसले ऐतिहासिक भूल गरी दुश्मनी बढाएको छ । पूर्व राजावादीहरु राजसंस्था खत्तम हुनुमा माओवादीभन्दा पूर्व प्रधानमन्त्री कोइराला नै बढी दोषी देख्दछन् । बयोबृध्द नेता कोइरालाले राष्ट्रपति बन्ने लालचमा अन्तमा पूर्व राजा ज्ञानेन्द्रलाई धोका दिएको भन्ने एबं विश्वास गर्नेको संख्या ठूलै छ । अर्का बृध्द नेता श्रीभद्र शर्मा भन्नुहुन्छः प्रजातन्त्र र राष्ट्रियताका लागि वीपीले राजासित सम्झौता गर्नु उचित देख्दथे भने गिरिजाले माओवादीसित सम्बन्ध बढाएको परिणाम देखिएको छ ।

त्यसै माओवादीले १० वर्षे ४० वर्षे योजना अघि सारेका छैनन् । त्यसभित्र ठूलै ग्य्राण्ड डिजाइनको अनुमान गरिएको छ । माओवादीले परम्परागत संसदवादी व्यवस्था वा माओको कम्युनिष्ट व्यवस्था दुबै असान्दर्भिक बताउनुको बीचको व्यवस्था कतै बर्माको स्वरुप त होइन जेहोस् माओवादी तत्कालै र सजिलै अव सत्ताबाट अवतरण गर्नेवाला छैन । चीनमार्फत अमेरिका र भारतको विरुध्द ढालको तर्जुमा गरिसकेको हो भने अधिनायकवादी शासनको गन्ध आएको मान्नुपर्छ । बचन प्रतिबध्दता दिने तर कार्यान्वयन नगर्ने माओवादी रणनीतिको अगाडि रुकावट बन्न कोही सकेका छैनन् । माओवादी आफु सृदृढ हुन अन्य दलका सदस्यलाई फकाउने अभ्यास गर्दैछ । कारवाहीको त्रासदीबाट बच्न राजावादी पूर्व प्रशासक माओवादीप्रति नजिक हुन लालायित देखिन्छन् । ‘मरता क्या नही करता’ भन्ने हिन्दी कथनजस्तै एकातिर उनीहरु माओवादीप्रति आकर्षित हुनु अर्कोतिर कांग्रेस वा अन्य दलसित राजावादी पूर्व प्रशासकहरु नजिक नहोउन् र आफ्नो हात बलियो पार्ने माओवादीको उपयोगिताबाद नीति स्पष्ट देखिन्छ ।

बदलिएको परिस्थितिमा नेपालको एकमात्र पुरानो र प्रजातान्त्रिक दल नेपाली कांग्रेस भने अस्तित्व बचाई राख्ने जोखिमपूर्ण पीडा बोकेर छटपटाइरहेको छ । यो दल असफल हुनुमा नेतृत्वको तानाशाही प्रवृत्ति नै एकमात्र कारण देखिन्छ । तानाशाही नेतृत्वकै कारण पुरानो कर्मठ त्यागी विव्दान कैयौं नेता-कार्यकर्ता पाखा लगाइए स्वयं पाखा लागे वा निस्कृय भएर बसेका छन् । कोही फुटेर कोही छुट्टिएर गए पनि यो ऐतिहासिक दललाई फरक नपर्ने भनी अति अहम्कारी बक्तव्य समेत नेतृत्व बर्गबाट आयो । कत्ति फरक पर्‍यो  कि परेन त संविधानसभा निर्वाचनको परिणामले देखाइदियो । तमलोपा फोरममा गएका कांग्रेस सदस्य र तिनको संख्या जोड्दा कांग्रेस आज पनि अग्रपंक्तिमा छ । ती नेता कार्यकर्तालाई समेट्नुको साटो घचेट्ने अदूरदर्शी कांग्रेस नेतृत्वको कारण यो दलको यस्तो दर्दशा भएको छ । स्वदेशमा मात्र नभै विदेशमा पनि कांग्रेस समर्थकहरु शर्मनाक बिबादमा अल्झिएर एकले अर्कालाई नङ्ग्याउँदैछन् । केन्द्र मूकदर्शक बनी तमासा हेरिराखेको छ । या त एकत्रित गर्न सक्नुपर्छ या बिघटन गरी अर्को समिति बनाउनु पर्छ त्यो गर्न कांग्रेसको नेतृत्व पक्ष असफल देखिन्छ ।

अरु त अरु संविधानअनुसार संसदीय दलको नेता आजसम्म चयन गर्न सकेको छैन । बिना औपचारिक प्रकृया र निर्णय नै गिरिजाबाबु स्वयं संसदीय दलको नेता मै हुँ भन्दैछन् । कार्यकर्ताको लागि यो जस्तो लज्जास्पद तानाशाही प्रवृत्ति के होला यस्तो अहम् र तानाशाही कांग्रेसको नेतृत्वले देशको लागि आवश्यक प्रजातान्त्रिक मोर्चा बनाउने पहल एवं नेतृत्व गर्ने मनोबल कसरी प्राप्त गर्नसक्छ कसरी विश्वासमा लिन सक्छ आफु इतरका राजनैतिक दलहरुको पूर्व प्रधानमन्त्री सूर्यबहादुर थापाले माओवादीसित बाह्र बुँदे सम्झँैता हुनुभन्दा अगाडिदेखिनै प्रजातान्त्रिक मोर्चाको आवश्यकता बताउँदै आएका थिए । तर कांग्रेसको अहमताले कार्यान्वयन हुन पाएन र आज देश बामपन्थीकरणको घेरामा फस्नपुग्यो ।

गिरिजाबाबुलाई प्रजातन्त्र मासिन लागेकोमा चिन्ता त छ कसरी जोगाउने जवाफ वहाँसित छैन । वहाँकै हातबाट कांग्रेसको नेतृत्वमा बनाइएको संविधानको अवशान भयो । कांग्रेससितै सम्झौता गर्दै प्रजातान्त्रिक पध्दति अगाडि बढाउन सहयोग गरेको राजसंस्थालाई बिस्थापित गराउनु भयो । परम्परागत रुपमा कांग्रेसको ढाल बनी सहयोग गरेका शक्तिहरुलाई लत्याउनु भयो । अझै पनि कांग्रेसको नेतृत्वमा चेत खुलेको छ भने प्रजातान्त्रिक संविधान बनाउन एक सशक्त शक्ति निर्माण गर्नुपर्छ र माओवादी इतरका सम्पूर्णशक्तिलाई एकत्रित गरी अगाडी बढ्नुको बिकल्प छैन । नेतृत्व जोसुकैको होस् सबै संसदवादी दल एवं शक्ति एक भई यो संवेदनशील अवस्थामा देशलाई पार लगाउने व्दन्व्द र त्रासमुक्त देश र समाज निर्माण गर्नु आवश्यक छ । सत्ताबिमुख हुनुपर्दाको तीतो फ्याँक्नमात्र क्रान्ति होइन क्रान्तिको उद्देश्य लक्ष्य र गन्तव्य समेतको स्पष्ट सिमाङ्कन पनि जनतामा राख्नुपर्छ । माओवादीलाई सत्ताबाट झार्नमात्र क्रान्ति गर्ने हो भने त्यो स्वयम् कांग्रेस र देशको लागि झनै प्रत्युत्पादक बन्नेछ ।.

श्रद्दान्जली स्रष्टा थापालाइ

हस्त गौतम मृदुल

एउटा तारा मुरयॊ शोकाकुल पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो मायाँ मारी।

स्तब्ध पारीकन भौतिक चोला छोडयौ।
कैले भेट नहने गरी पाइलाहरु मोड्यौं।

अनयासै दुखद खबर धर्तीभरी छायो।
श्रद्दान्जली अर्पणने कस्तो बेला आयो।

एउटा फूल झर्‍यो बोटै सून्य पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।

दिवंगत आत्मामा मिलोस चीर शान्ती।
बाँचिरहोस ह्रदयमा स्मृतिको कान्ती॥

हजारौका ति ह्रदयमा जिवन्त भै रहे।
श्र्दद्धिय स्रजक तिमी अजर अमर भए।

एउटा दियो निभ्यो अन्धकार छरी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।

हाम्रा सामु रहेनन् ज्वजल्यमान तारा

बिजय कुमार श्रेष्ठ
धादिङ्ग, हाल जोईन्ट वेश
बलाद ईराक

अब रहेनन् हाम्रा सामु पि्रय गायक राम थापा ।उहाँ २०१५ साल मंसिर महिनामा काठमाडौको कमल पोखरीमा बुबा हस्त बहादुर र आमा हिरा कुमारी थापाको कोखबाट जन्म लिनु भएको थियो । उहाँ हस्त बहादुरका साहिला छोरा हुनु हुन्थ्यो ।हुने बिरुवाको चिल्लो पात भने झै उहाँ सानै उमेरमा तृष्ण दिमाखका हुनु हुन्थ्यो ।सानै उमेरमा कसैले गुन गुनाएको देख्दा उहाँ त्यो गुन गुनाएको घुनमा तल्लीन भएर सुन्नु हुन्थ्यो । परिवारको ठुलो सँख्या भएकोले आफनो पढाई पश्चात उहाँ प्रहरी सेवामा पनि सेवा गर्नु भयो । उहाँ अति मिलनसार र नरम स्वाभावका हुनु हुन्थ्यो । उहाँ सँगित भन्ने बितिक्कै मरि हत्ते गर्नु हुन्थ्यो ।उहाँले सँगितको स बाट सुरु गर्नु भएर सँगित क्षत्रको ज्ञ सम्म पुरा गर्नु भयो । आफुले जानेको बिधालाई आफूसँग मात्र सिमित राख्न हुन्न भन्ने उहाँ उदार बिचार थियो ।

नेपालको मुटु मानिने काठमाडौ जस्तो ठाउँमा जन्म लिएर पनि उहाँले खोलानाला बनपाखा र कुनाकन्दरालाई रसाई दिनु भयो।उहाँले लेकबेसी मेलापात जादाँ गाउने गित देखि लिएर आधुनिक र नेपाली फिल्मी क्षेत्रको समेत गित गाई सक्नु भएको थियो । उहाले दर्शकको मन सारै राम्रासँग जित्नु भएको थियो । कुनै पनि कार्यक्रमहरुमा राम थापाको उपस्थितिमा हुन गई रहेको रमाईलोको स्वाँद अझ बढि हुन्थ्यो उहाँ हसिलो मुहार र हृदय छुने गितको भाकाले गर्दा समय बितेको पत्तै पाउदैन थियो । उकाली आराली र पाँखा पखेरामा उहाँको लयले साथ दिन्थ्यो हामीहरुलाई । अति सरल र नेपाली पन झल्केको हुन्थ्यो उहाँको लयमा को सानो को ठुलो को पढेका को नपढेका सबैले सजिलैसँग बुझने सरल तरिकाबाट स्पस्र छुने खालका हुन्थ्यो उहाँका भाँकाहरु । उहाँ आफनो राष्ट्रमा मात्र नभएर अन्तराष्ट्रिय स्थरमा पनि चिर परिचित हुनु हुन्छ । बिबिसिले सन् २००२मा विश्वभर सर्वेक्षण गरि छानेका १० उत्कृष्ट मध्यमा उहाँले गाउनु भएका ऋतुहरुमा तिमी बोलको गितले सातौ स्थान हासिल गर्न सफल भएको थियो ।त्यसैले उहाँलाई बहुप्रतिभाको प्रतिकको रुपमा पनि हामीले पाउन सकिन्छ ।अति मिलनसार उहाँको नजरमा को सानो को ठुलो भन्ने भिन्नता हामीले कहिले पाउन सकेन ।आफुले हासिल गरेको विधाहरु सबैलाई समान तवरले बाड्न चाहान्थे ।उहाँ गायककार मात्र नभएर संगितकार पनि हुनु हुन्थ्यो । २०३५ सालमा कल्पनाको नौलो संसार भन्ने गितको बोलमा उहाँले संगित भरेर आधुनिक सँगीतको सुरुवात गर्नु भएको थियो ।पाँच सय जति गितमा उहाँले सँगीत भर्नु भएको थियो ।उहाँले दोस्रो नेपाली तारा २ मा निर्णायकको भुमिका निर्भाह गर्नु भएको थियो ।उहाँलाई हामी बहुप्रतिभाका धनी भनेर चिन्खछौ ।उहाँको जीवनमा नैरास्यता भन्ने कुराले बास गर्न पाएन आफुलाई भन्दा अरु साथि भाईको खुशिमा उहाँ प्रशन्न हुनु हुन्थ्यो ।

उहाँमा एउटै कुराको कमि थियो ।त्यो हो आफुले चाहेर न त किन्न नै सकिन्थ्यो न त बनाउन नै त्यो थियो भगवानले प्रसादको रुपमा हामी मानव जातीको वंश फहिलाउनको निमित्त दिएको उपहार पुत्र उहाँमा अतृप्तृय थियो ।नभएको त होईन तर के गर्ने बिधिको बिधानलाई कस्ले रोक्न सक्छर एउटा भएको छोरा पनि दुष्ट कालले चुडेर लग्यो ।साढे दुई करोड नेपालीको मन जितेर उहाँले आफू गायक राम थापा हो भन्ने कुराको परिचीत हामीलाई गराउनु भएको थियो ।उहाँका स्वाँर यो मरुभुमीमा पनि गुन्जयमान छ के यूद्ध भुमि के शान्ति भुमि हामी जहाँ गए पनि उहाको मधुरमय स्वार हाम्रो कानमा गुन्जि रहने छ ।ति पहरा कंदराहरुमा गुन्जि रहेको छ आज पनि राम थापा भनेर नचिन्ने विरलै होलान् उहाँलाई नचिन्नेले पनि उहाँको मधुर स्वाँर गुन्जना साथ यो त राम थापाको परिचय हो भनेर अड्कल काट्दछ ।आफनो जीवन संगीनी एक्लो पारेर र हामीलाई मर्माहत बनाएर छाडि जानु भएको छ ।

उहाँका कृतिहरु यस्ता थियो । ‘लेकाली हो चोयाको डोको’, ‘कटहर कटहरमा’ , ‘हाई हाई वनकाली माई’ , ‘पहाड झुक्नु पर्छ आँधि रोक्नु पर्छ’ , ‘ऋतुहरुमा तिमी’ जस्ता गितहरुले नेपालीहरुको मन मुटु चुमेका थियो ।उहाँले संगित भरेका केहि गितहरु यस्ता थियो ‘टाढैबाट देख्दा’, ‘तिम्रै गालाको’, ‘तिमी त्यसै लजायौ’, ‘थामेर किन छाड्यो हातहरु’, ‘छिटको साडी’ , ‘कहिले यो मन खहरे’ लगायतका दर्जनौ गीतको लोकपप्रीयताको मानक नै बनाएका छन् ।आज हाम्रा सामु रहनु भएन ।उहाँ अमर हुनु भयो ।उहाँ रहनु नभए पनि उहाँका कृतिले हामीलाई नजिक बनाई रहने छ । आज हामी यो यूद्ध भुमिमा रहेर पनि हामीलाई कोशेली स्वारुप आफनो मधुरमय स्वर छाडेर जानु भएको छ ।हामी परदेशमा भएर के भयो र उहाँको पर्थिवशरिर नरहे पनि उहाँ हाम्रो मनको तरङ्गमा जिवित हुनु भएको छ र अमर हुनु भएको छ ।कलाकारलाई देशको गहना हो भनेर सँज्ञा दिने ती हाम्रा देश बाहाकहरु देशको संगितस्त्रष्टाको निधन हुदाँ श्रद्धान्जली सभामा भाग लिन समेत उहाँहरुलाई फुर्सद मिलेन आफनो नातागोता पार्टिका कार्यकत्ता भएको भए लाखौ खर्च गरेर देशको ढुकुकीमा पौडि खेलेर प्लेन चार्टर गरेर भए पनि उपस्थित हुने थियो । यो नाताबाद-कृपावादको घृणित राजनितिक संजालले कहिले सुधारबादको निति लिने हो ।खाली भाषणको शासनले यो स्वास्च्छ हराभरा सुन्दर शान्त नेपाललाई भाषणी खोल ओडाई दिएर अन्धकारमय बनाई दिएको छ ।

नेपाली मन परदेशि बसाई भए पनि हाम्रा संगित क्षेत्रका जाज्वल्यमान तारा सगितस्त्रष्टा राम थापालाई मेरो र मेरा मित्रहरुबाट हार्दिक श्रद्धान्जली व्याक्त गर्दछौ ।
श्रद्धाजली व्याक्त गर्ने प्रवासी मनहरु:

बिजय कुमार श्रेष्ठ, धादिंग
राम प्रसाद पन्थ, धादिङ्ग
बिष्णु रेग्मी, काठमाडौ
प्रेम पाठक, बुटवल
हरि खनाल, अर्घाखाँची
किसोर श्रेष्ठ, ललितपुर
मान बहादुर श्रेष्ठ, पोखरा
मान काजी तामाङ्ग, सोलुखुम्बू

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई प्रचण्ड पत्र

बिजय कुमार श्रेष्ठ, धादिङ्ग
(हाल ईराक)

लामो समयको अन्योलता अर्कमण्यता र संक्रणकालीन स्थितिलाई चुनौती दिंदै माओबादीले फेरी एकपटक राजनीतिक गेममा गोल गर्न सफल भएको छ । मलाई लाग्छ यो गोल नेपाली जनताको चाहना र भाबना अनुरुप नै भएको छ । बैचारिक मतभिन्नता र पार्टीगत नीति सिद्धान्तलाई पर सारेर आगामी दिनमा राष्ट्रियता गणतन्त्र र जनजीबिकाको पक्षमा कति डटेर काम गर्छ तपाइहरुको अग्नी परिक्षा अब सुरु भएको छ । सचेत र उत्सुक आँखाले नेपाली जनता गार्ड बसेर तपाइको परिक्षा लिइरहेका छन् । कमरेड प्रचण्ड सहमति सहकार्य गठबन्धन निरपेक्ष होइन सापेक्षतामा हुने गर्छन । राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा बनेको ३ दलिय गठबन्धनको कारक तपाइहरु पनि हो । ठुलो दलको हैसियतले बिगतका बास्तबिक कमी कमजोरीहरुको समिक्षा पनि तपाइहरुले गर्नुभयो होला । जनयुद्ध भन्दा संसदीय लर्डांई पेचिलो र कठिनपूर्ण हुने यथार्थ तपाइहरुले ब्यबहारिक रुपमै यो २ बर्षमा भोग्नुभयो । तपाईहरु होसियार हुनुस् तपाईकै सिद्धान्त संसद खसिको टाउको झुण्ड्याएर खसिको मासु बेच्नेथलो लाई बस्तुगत यथार्थका आधारमा थाती राखेर संसदीय लडाईं लड्दै हुनुहुन्छ ।

अहिलेको संसदमा लडाईं भनेको यथास्थितिबाद र परिबर्तनका बिचको लडाईं हो । मेरो बुझाइ अनुसार यथास्थितिबादको मुख्य कमाण्डर कङग्रेस हो र परिबर्तनको नेतृत्व गर्ने मुख्य कमाण्डर तपाइहरु हो । एमाले बैचारिक स्पष्टता र राजनीतिक कार्यदिशा बिना आफ्नो स्वार्थ पुरा गर्न पाए कहिले ओल्लो भित्तो त कहिले पल्लो भित्तो पछारिरहन्छ । तैपनी आसा गरौं एमालेले आगामी दिनमा सामन्तबादीहरुको पुच्छर बनेर बामपन्थीको नाममा नाक फुल्याउने लाज मर्दो काम गर्नेछैन ।

तपाई प्रधानमन्त्रीमा निर्बाचित भएलगत्तै नेपाली जनताले असङख्य सपना साचेर बसेका छन् । तपाईलाई पुष्पकमल दाहालबाट प्रचण्डको परिचय दिन जनयुद्धको क्रममा त्यागतपस्या र बलिदानी गरेका अनी आफ्ना आफन्त गुमाएर तपाईलाई नै मुली मान्छे मान्दै आइरहेका १३ हजार शहिदका आफन्तजनले तपाइलाई आसाबादी नजरले हेरिरहेका छन् । जनताका लागी लड्न भनेर युद्धकालमा लडाइंको ब्याटलमा खरो उत्रीएका जनसेना कति अभाब र पिंजडामा बाच्नु परेको छ । प्रचण्ड कमरेड । तपाइलाई जनताले कार्यकारी राष्ट्रपतीको निम्ति अत्यधिक बहुमतले बिजयी बनाएका थिए । राष्टपतिको माला पहिरन नसके पनि तपाई शक्तिसाली ठाउंमा आइपुग्नुभएको छ ।

युद्धकालमा दिर्घकालिन जनयुद्धको नीति तपाइहरुको लागी जसरी अमृत साबित भयो । हुनत तपाइहरुको परिभाषमा दिर्घकालिन जनयुद्धले नयाँ रुप लिएको छ । मलाई लाग्छ निरन्तर क्रान्तिको सिद्धान्तलाई तपाइहरुले भुल्नु भएको छैन । संबिधानसभा निर्बाचन अगाडी तपाइहरुले सार्बजनिक गरेको प्रतिबद्धता पत्रमा कोरिएका सुन्दर नक्साहरु अब निर्माण गर्नेबेला आएको छ । साझा नीति कार्यक्रममा तपाइहरुले प्रस्तुत गरेका राष्ट्रियता र जनजीबिकाका सवालहरु जबरजस्ति पुरा गर्नुपर्छ । त्यसक्रममा हुने सबैखाले षड्यन्त्रबिरुद्ध लड्न नेपाली जनता तयार छन् ।

अब तपाइहरुको काधमा धेरै जिम्मेवारी आएको छ । जिम्मेवारी त संबिधानसभाले नै दिएको थियो तर संबैधानिक प्राबधानको बाहनामा जनताको नेतृत्व गर्न नदिने षड्यन्त्रलाई लात हान्दै दुई तिहाइ भन्दा बढी बहुमत बटुल्न सफल हुनुभएको छ तपाइहरु ।

बधाई छ कमरेड प्रचण्ड । तपाइको राजनीतिक चतुर्‍याई र दुरगामी सोंचकॊ सम्मान गर्न आतुर छन् सबै जनता । भबिष्यमा देखिन सक्ने बाधा र अड्चनलाई पनि दृष्टिगत गर्दै जानुपर्छ तपाईले ।

तितो यथार्थको सामना गर्न तयार भएकोमा मैले तपाइलाई बधाई दिएको हुँ । अन्तमा कमरेड प्रचण्डलाई मेरो र सारा जनताको तर्फबाट बधाई छ । बधाई संगसंगै खबरदारी पनी । प्रचण्ड साच्चीकै रोल्पा रुकुमको बरदान साबित हुनुपर्छ । अब धेरै समय अगाडीको प्रतिबद्धता पुरा गर्नुपर्छ प्रचण्डले । त्यो हो रोल्पालाई गणतान्त्रीक नेपालको राजधानी बनाउने प्रतिबद्धता । रोल्पा समग्र नेपालकै राजधानी नभएपनी संघीय गणराज्यको राजधानी हुनुपर्छ । संघीय गणतान्त्रीक नयाँ नेपालमा राजधानी केन्द्रित राज्य मध्य तथा सुदुरपश्चिमका बिकट पहाडी जिल्लाहरुमा पुग्नुपर्छ । शिक्षा स्वास्थ्य र रोजगारीको स्वाद जुम्ला कालिकोट जाजरकोट सल्यान बाजुरा दार्चुला र बैतडीहरुले चाख्नुपर्छ । सुधार्नु छ प्रचण्ड तपाईले अब प्रशासन न्यायपालिका र सबै निकायलाई । जहा भ्रटाचारले लपक्कै पोतेको छ । ठगी खाने बसिखाने लुटीखाने सिमा मिचिने सबै प्रबृतिलाई लात हान्नुपर्छ अब ।

सरकार भएर पनी बाबु मरेको छोराछोरी जस्तो बस्नु नपरोस नेपालीहरुलाई । रोग भोक गरिबी अशिक्षा बेरोजगारी सबै बाईबाई । तपाइको परिभाषाको समुन्नत नेपाल चाहियो नेपालीलाई ।

उहाँले साढे दुई करोड नेपालीलाई दिनु भएको बाँचाहरु सबै केबल भाषणमा सिमित रहन गयो, यो हामीले पहिलो नयाँ नेपालको सपनाको जाल बुन्ने पहिलो सुरुवात यसरि थाल्नु भयो। जसरि उहाँले आफना नयाँ र नौलो सोच लिएर त्यो लोकतान्त्रिक नेपालको पहिलो प्रधानमन्त्री हुनु भयो त्यसैको बिपरितमा लाग्नु भयो ।उहाँले प्रधानमन्त्रीको पद जित्नु भए पछि साढे दुई करोड नेपालीलाई मन परेको नेपाली दौरा सुरुवाल ढाकाको टोपिलाई चटक्क छाड्नु भयो र बेलायति पहिरनमा सजिएर नौलो नेपालको नयाँ सृजना गर्नलाई प्रधानमन्त्रीको सपथ खाएर देश र जनताको गुलाम भएर काम गर्ने बाचा लिएर बालुवाटारमा छिर्नु भयो । त्यहाँको अवलोकन गर्नु भयो ।त्यो अवलोकनले उहाँको पहिलो परिवर्तनको सुरुवात गर्ने जोस जाग्यो त्यो थियो आफनो पलङ्ग जब उहाँ बालुवाटार छिर्नु भयो उहाँको नजर बिलासिता अहेस आरामको नौलो सृजना गर्ने अनुभुति जाग्न थाल्यो र आजसम्म नेपालमा कुनै पनि ओहोदाको व्यक्तिले चयन नगरेको र नेपालमा समेत बन्न नसक्ने पलङ्गको सोच गर्नु भयो र छिमेकि देश चिनबाट झिकाउनु भयो ।त्यसको मुल्य थियो नेपाली सवाँ लाख यो रकम थियो साधारण नेपाली जनताको तिन परिवारले बर्षभरि आफनो जिविकोपार्जनमा उपभोग गर्न पुग्ने रकम थियो एउटा व्यक्तिकॊ रातमा ६ घण्टा बिस्राम गर्ने पलङ्ग । अर्को कुरा उहाँ सधै भरि भन्ने गर्नु हुन्छ म नरहे देश रहन्न भनेर आफुलाई निडर र शहासि ठान्नु हुने व्यक्तिले यस्तो शब्द निकाल्दा ति नेपाली जनताले के सोचे होलान् । राजनितीमा उथल पुथल भन्ने कुरा जति बेला पनि हुन सक्छ तर त्यो उथल पुथललाई साम्य पार्ने खुबि हुनु पर्छ जब कि त्यो कुसर्िको हकदार हुन पुगे पछि जिम्मेवारि पनि लिने काथरता पनि देखाउने यो लाचारि प्रबृद्धि त्यो कुसर्िमा बस्ने व्याक्तिलाई सोभायमान हुदैन ।

नेपाली जनताले धेरै त्यस्ता कुराहरु सहदै आएका छन् ।सबै कुराको नून चाखि सकेका छन् ।लाचारि अन्यायदमन अत्याचार भ्रष्टचारनाताबाद कृर्पाबाद यी सबै कुराको अनुभव लिई सकेका छन् । नेपाली जनताले फेरि पनि यो दसा भोग्नु पर् यो भने कसैलाई पनि माफ गर्ने छैन । खबरदारिको औला उठाउन सबैले जानि सकेका छन् । पुष्पकमल लाई प्रचण्ड कसले बनायो र कसरि बन्यो भन्ने कुराको पृष्ठभुमि त उहाँलाई बताई रहन पर्ने कुरा होईन ।उहाँ केवल माओवादि पार्टिको मात्र प्रधानमन्त्री होईन नेपालको साझा प्रधानमन्त्री हुनु हुन्छ ।उहाँको साझा दस्तावेज हुनु पर्छ ।अब यति बेला उहाँको मन्त्रिमण्डलको परिक्षण काल पनि सकि सकेको छ ।अब उहाँले नेपाली जनताले चाहेको र आफुले कुन उदेश्य लिएर त्यो पदको लागि लडाई गर्नु भएको थियो त्यो कुराको बाचालाई पुरा गर्ने समय आएको छ । अब हामीले आशाको किरणलाई अवलोकन गर्ने मौका आएको छ । ति १३००० हजार शहिदका आफन्तले हेर्ने दिन आएको छ शहिदको सपना सकार पार्ने हो कि निराकर पार्ने हो । हाम्रो प्रतिक्षाको घडि आई पुगेको छ ।
समाप्त ॥ ॥ ॥

नबदलिएका माओबादी र हत्याको निरन्तरता

पहिला अपहरण, अनी अपहरणको ईन्कारी, त्यसपछि हत्या, हत्या पछि हत्याको पनि ईन्कारी । अनि पछि कतै जन दबाब र राजनैतीक सरगर्मी ज्यादै बढेमा कुनै यौटा मोहरा खोजेर अपहरण र हत्या दुबैको होलसेलमा ईल्जाम बोकाउने। अहिले सम्म कुनै पनि हत्या वा अपराध लुकाउन माओबादि नेतृत्वबाट हुने गरेका नाटक यहि नै हो ।

देशको स्थितिले पल्टा खायो, नीयम कानून फेरीए, नेतृत्वको पासा-पलट पनि भयो तर माओबादिको हत्या, हींसाको सिलसिला र माओबादिको नेतृत्वको सफेद झूठ बोल्ने परिपाटि जस्ताको त्यस्तै रह्‍यो ।

प्रसंग काठमाडौं स्युचाटारका २२ वषीय पुष्कर डंगोल र २४ वषीय निर्मल पन्तको अपहरण र त्यसपछि भएको अमानविय हत्याको।

राजनैतीक परिवर्तनकै लागी पनि मानव हत्या हुनुहुदैंन र मानवको अत्यन्त नैसर्गीक जिउन पाउने अधिकारको हनन कुनै पनि समुह वा व्यक्तिबाट कुनै पनि हालतमा हुनु हुदैंन भन्ने मेरो बिचार छ । तर सायद माओबादीको नैतिकतामा राजनीतिमा जे पनि जायज ठहर्छ वा मानव हत्या गर्नु उनिहरुकोलागी कुनै ठुलो कुरा होईन, त्यसैले त जनताले जे जत्ती जिम्मेवारि र विश्‍वास प्रकट गरेपनि माओबादिले राजनीतिको नाममा तिनै जनताको हत्या गर्न छाडेनन् ।

अनि हत्या पछि नेतृत्वतहबाट हुने लाचार ढाकछोप झनै शर्मनाक छ । पत्रकार बिरेन्द्र साह देखि लिएर ज्ञात अज्ञात सबैको हत्या पछि हत्यारा कार्यकर्तालाई बचाउन भरमग्दूर प्रयत्न गर्ने माओबादी नेतृत्वको यो स्वभाव हेर्दा नचाहेपनि जनतालाई यो विश्‍वास गर्न कर लाग्छ कि यी सबै हत्या, हिंसा नेतृत्व तहकै ईशारा वा समहतिमा हुने गर्छन ।

अनी कहिलेकाहि हत्यारा वा अपराधिलाई 'आन्तरीक कारबाहि' गरीने वा गरेको समाचार आएपछि झन कानूनि राज्यकै उपहास हुने गर्छ । लाग्छ माओबादीको शब्दकोषमा 'कानूनि राज्य', 'सत्य', 'अहिंसा' वा 'मानव अधिकार' जस्ता कुनै शब्द छँदै छैनन् ।

दिन दहाडै देशमा फेरी दुईजना युबाको पासविक र अमानविय हत्या भएको छ –-- त्यो पनि केवल राजनैतीक दुश्मनीको लागी ।

हुन त देशमा यस्को बृहत बिरोध जारि छ, तर माओबादी भने अझै पनि 'वाक युद्ध' बाट हत्याको जिम्मेबारि पन्छाई पानी भित्र ओभानो हुने कोशिसमा लागी परेकाछन।

कुनै समयमा देसमा ४-५ पटक प्रधानमन्त्री भएर देशको हालत यो स्थितिसम्म ल्याउन प्रमुख भूमिका खेल्ने आर्का नेताले वाई. सि. एल. को माने 'योङ्ग कम्यूनिष्ट लिग' भनेर व्याख्या गरेका थिए । छाडा, अनियन्त्रीत र अमानविय कार्यमालत रहने र हालसम्म नसुध्रिएको यिनको छविलाई देख्दा लाग्छ वाई. सि. एल. को माने 'योङ्ग कम्यूनिष्ट लिग' नै सबैभन्दा सहि छ ।

मानव हत्या गर्नु संसारकै सबैभन्दा जघन्य अपराध हो र यस्तो पाशविक कार्यको बिरोध गर्नु सबै मानवता वादीको कर्तव्य पनि हो। त्यसैले यो जघन्य अपराधको बिरोध गर्दै दोषिमाथि तुरुन्तै कारबाहिको माग गरौं ।

राजनीतिको नाममा व्यक्तिहत्या गर्ने अधिकार कसैलाई छैन !

नेपालीले भारतकै दास भएर बाँच्नुपर्ने भयो त

शेखर ढुंगेल
अमेरिका
हालसालै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड बिमिस्टेकको शिखर बैठकमा सहभागी भएर स्वदेश फर्कनु भएको छ । फर्कदा फर्कदै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले एयरपोर्टमै भन्नुभयो- अनमिनको म्याद थप्न भारत सकारात्मक रहेको छ । हाम्रा प्रधानमन्त्री जनतालाई सार्वभौमिक शक्तिसम्पन्न बनाउँछु भनेर डिङ् हाँक्छन् व्यवहारमा चाहीं फिजीको महेन्द्रिसंहजस्तो भारतको पपेट प्रधानमन्त्रीको चरित्र देखाउँछन् भने यस्ता प्रधानमन्त्रीको नेपाली जनताले कुन हदसम्म विश्वास गर्नुहुन्छ ।

निश्चय नै संविधानसभाका माध्यमबाट जनताले माओवादीलाई सरकारमा पुर्‍याएका हुन् राजनीतिक शक्तिका रुपमा सम्मानित गरेका पनि हुन् । जनमतको जनादेशको कदर माओवादीका नेता तथा देशका प्रधानमन्त्रीका यस्तै अभिव्यक्तिले हुन्छ त के नेपालको निर्णय भारतको सकारात्मक र नकारात्मक अनुमतिमा निर्भर छ के प्रचण्ड भारत निर्देशित प्रधानमन्त्री हुन् होइन भने उनका अभिव्यक्तिले नेपाली जनताको जनमतको अपमान गर्यो कि गरेन ।

यही भ्रमणमा प्रधानमन्त्री पचण्डले सुपुर्दगी सन्धि सीमामा हुने सबैखाले आतंककारी गतिबिधि नियन्त्रण गर्नका लागि भारतलाई सर्वशक्ति सुम्पेर आएका छन् । के प्रधानमन्त्रीले भारतीय फौजलाई आतंककारी गतिबिधि नियन्त्रण गर्ने नाममा नेपालमा निर्वाध पस्नका लागि अनुमति दिएर आएका हुन् त हुन् भने यसबारेमा नेपाली राजनीतिज्ञ सुरक्षाबिद सुरक्षा निकाय किन बोल्दैनन् ।

भारत परस्तहरुको कुनै कमी छैन नेपालमा । राजनीतिदेखि पत्रकारितासम्म समाजसेवादेखि परोपकारसम्म उद्योगदेखि व्यापारसम्म अर्थनीतिदेखि अर्थतन्त्रसम्म जताततै भारत परस्तहरुको लर्को छ । नेपालमा भारतबादीहरुको बहुमतीय जमात खडा भइसकेको छ । यो भीडमा नेकपा माओवादीका नेताहरुको चर्को राष्ट्रबादी नाराले जनतालाई आकर्षित गरेको छ । तर प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएपछि लज्जा पनि लज्जित हुनेगरी प्रचण्डले ब्राण्डेड भारत परस्तहरुलाई पनि परास्त गरेर भारतबादी चरित्र देखाईदिएका छन् । योभन्दा जनताको अपहेलना अरु के हुनसक्छ ।

भारतले जलस्रोतमा कव्जा जमायो । हिजो महाकालीका कुरा थियो आज सप्तगण्डकी अपरकर्णाली देखि सेती र बुढी गण्डकीमा पनि भारतको नङ्ग्रा गाडिसकेको छ । मेचीदेखि महाकालीसम्म ६५ ठाउँमा सीमा बिबाद छ । प्रचण्डजी दुईपटक भारत के जानुभयो कालापानी र सुस्तामा बाहेक कहीं सीमा बिबाद छैन संयुक्त कार्यदलले सीमा बिबाद टुङ्ग्याईसक्यो भनिदिनु भयो । यही कुरा परराष्ट्रमन्त्री तथा फोरमका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले पनि दोहोर्‍याईदिनुभयो । सबैलाई थाहा छ नेपाल र भारतकाबीच सीमा बिबाद छ । भारतले दिनदिनै सीमा अतिक्रमण गरिरहेको छ । सबैलाई थाहा छ भारतले सीमामा नेपालीलाई लुट्ने नेपाली बालीनाली लुटेर लाने काम गरिरहेको छ । सबैलाई थाहा छ भारतको सीमा सुरक्षाबलले नेपालीको इज्जत लुटिरहेको छ बलात्कार गरिरहेको छ । तर माओवादी र फोरम प्रचण्ड र उपेन्द्र यादव हाँमा हाँ मिलाएर भनिरहेका छन्- नेपाल र भारतका बीच सम्बन्ध सुधार भइसक्यो । कुनै समस्या छैन । १० वर्षमा १० हजार मेगावाट बिद्युत निकाल्न भारतले सघाउने भएको छ ।

हिम्मत छ स्वेतपत्र निकाल्ने जब हिम्मत छैन भने जनताको आँखामा छारो हालेर कतिदिन चलाउने प्रचण्ड र उपेन्द्र यादवमा भिन्नता छैन भने माओवादी र कांग्रेस समानान्तर छन् भने नयाँ नेपाल बनाउने र पुरानो नेपाललाई बिगार्नेमा फरक छैन भने राजतन्त्र फालेर नेपाललाई सिध्याउने बाहेक के उपलव्धि भयो त स्वाधीनता नेपालीको चाहना हो स्वतन्त्रता र शान्ति नेपाली जनताले खोजेका हुन् । शान्ति सुरक्षा र समान अवसर नेपालीको आवश्यकता हो भने त्यसलाई आपूर्ति गर्ने अवधारणा कार्यक्रम माओवादीले ल्याएको खोई जब टाट उग्रनारा हो भने त्यस्तो उग्र नाराले अस्थिरतामात्र सिर्जना गर्न सक्छ । सम्पन्नता ल्याउन सक्दैन ।

आज युवाहरु विदेश पलायन हुन आतूर देखिन्छन् । किन तिनीहरुलाई स्वदेशमै बसुँ-सुँ पार्न नसक्ने विदेश पलायन भएकालाई नेपाल फर्कन आकर्षित गर्न नसक्ने माओवादीको कुन चाहिं निर्णयले स्वाधीनताको रक्षा गरेको छ। हिजो २३ लाख नेपाली नागरिकता बिक्री गर्दा माओवादीले समर्थन गर्‍यो । आज आफै सत्तामा छ भारतको दास प्रवृत्ति देखाईरहेको छ । यो सब देखेपछि कुनै पनि नेपाली मानसिक रुपमा गलित र शारीरिक रुपमा दबित हुन्छ हुन्छ । अनि उसले बिदेश पलायन हुने अवसर नखोजे के खोज्छ नेपालमा बस्ने केही गर्ने वातावरण नै नपाएपछि नेपालको निर्णायक तहमा पुगेका व्यक्तिहरु भारतीय चरणदास बनेपछि नेपालीले हार्छ । जनताले माओवादीलाई परिवर्तनका लागि चुनाव जिताए माओवादीले सत्ता जित्यो । तर नेपालीले हारे नेपालले हार्‍यो भन्न करै लाग्छ । किनभने नेपालको आन्तरिक मामिलाको निर्णय गर्न समेत भारत सकारात्मक छ कि नकारात्मक भनेर बुझेर निर्णय गर्ने बेला आयो ।

प्रचण्डजस्ता अग्रगामी चरित्र देखाएर लामो जनयुध्द गरेर सत्तामा पुगेको र जनताले आशा गरेको पार्टी र नेताले समेत राष्ट्रिय अडान कायम राख्न सकेनन् । यो अवस्थाले के देखाउँछ भने वर्तमान थाङ्ने नेताहरुको कमजोरीका कारणले गर्दा नेपालीले भारतकै दास भएर बाँच्नुपर्ने भयो । कि कसो?

बेवारिसे जिन्दगी

मानकाजी तामाङ्ग, लोखिम ८ फलाटे
सोलुखुम्बू सगरमाथा नेपाल (हाल ईराक)

म हु एक परदेशि अति बिकट ठाउँ नेपालको सोलुखुम्बु जिल्ला लोखिम गाउ विकास समिती वडा नम्बर ८ फलाटेमा जन्म भई हाल प्रवाशी भूमिमा कार्यरत छु । रोजगारको शिलशिलामा शहरको गल्ली गल्ली चार्हदै आज हजारौ कोष टाढा मरुभुमिमा आई पुगेको छु । सँघर्षमय जीवनमा सुख दुखलाई सामना गर्दै दिन पछि रातरात पछि दिनहप्ता र महिना गन्दैअति कष्टका साथ यो जिन्दगीको समय बिताउदै छु ।

जिन्दगी त एक अनिश्चित यात्रा रहेछ । त्यही यात्राको एक घायल थकित यात्रि हु म। न त बस्ने ठाउँको ठेगान, न त पुग्ने गन्तव्य । सपना नै सपनाले भरिएको मन लिएर सुखि जिवनको संसारमा रम्ने ठुलो आशा र धनि बन्ने कल्पनै कल्पनामा रमाउदै कहिले हुन्छु कुवेतको मरुभुमिमा, त कहिले ईराकको बम बारुदको तुवालोमा आँखा मिच्दै बंकर भित्र ।भईचालो जस्तै धर्तिमा कम्पमान ल्याई अनि मेघ गर्जेको जस्तो आवाज गर्जन्थ्यो ।त्यो आवाजको कम्पमानलाई सहन नसकेर आफनो काममा तल्लिन भएर लागेका मान्छेहरु एक्कासि रुख ढले जसरि रगताम्य भएर ढल्दथ्ये अनि केहि बेर छटपटाएर आफना चित्कारहरु निकाल्थे र आपसे आप शिथिल हुन्थ्यो । कसैको हुदैन हात त कसैको खुट्टा, कसैको हुदैन आँखा त कसैको आधा ज्यान मात्र ति निर्दोषी रगतले धर्तीलाई भिजाउथ्यो ।त्यो थियो निर्दोष रगतको पहिचान बेरोजगार गरिबि र देशको स्थिति ।

देशमा अशान्ति र बेरोजगारीको कारण बर्षेनि नेपाली यूवाहरु आफनो जन्म भुमिलाई छाडेर बिदेश पलायन हुनु भन्दा अरु उपाए थिएन ।दुखियालाई जहाँ गए पनि दुखै दुख भने जसरि कति नेपाली आमाका सन्तानहरुले न त पैसा कमाएर आफनो गन्तव्य पुरा गर्दछन त्यसको सट्टा आफुलाई नै आहुति दिएर आफुलाई समाधिस्थ गर्दछ । केहिले त पैसा कमाएर सकुशल आफनो घर फकिन्छन् भने कोहि न पैसा, न त आफनो ज्यान केवल सेतो धागोले बाँधिएको चिठ्ठी मात्र घरमा पुग्छ ।यस्तै हुदा रहेछ पैसा कमाउने चक्करमा कसैलाई पैसाले करोडपति बनायो भने कसैलाई खरानीको पति । दिन प्रतिदिन यस्तै घटनालाई बेर्होनु परेको देख्दाखेरि यो आत्मा छियाँ छियाँ भएर चर्किन्छ र आँखामा मुसलघारे वर्षा बर्सिन्छ ।त्यतिखेर याद आउदो रहेछ आफनो जन्म दिने आमा बाबा अनि जन्मभूमिको बेरोजगारी र गरीवी हुनु नै अभिसाप रहेछ भन्ने कुरा ।

जागिर खानलाई धेरै पढेको प्रमाणपत्र चाहिने तर मैले अली अली मात्र पढेको थिए । केहि व्यापार व्यावसाय गर्न ठुलो पूजीं फसाउनु पर्थ्यो तर मसँग कहाँ थियो र धेरै पैसा अनि सोध खोज भनसुन गर्नलाई ठाउँ आफनो मान्छे चाहिने यो स्वार्थि संसारमा आफनो मान्छे पनि पराई भई दिन्छ । उठेर बोलौं बतासले लाने बसेर बोलौ कसैले नसुन्ने भन्ने उखान जस्तै थियो । त्यसैले त बिदेसिनु बाहेक अरु बिकल्प के नै थियो र मेरो सामु ।

रोजगारको लागि हामी नेपाली दाजु भाई दिदी बहिनीहरु बिदेशि भुमिमा ६० डिग्रीको प्रचण्ड तापमा होमीनु केवल हाम्रो बाध्याता थियो । युद्ध भुमिमा बम बारुदको कालो धुवाँमा रुमलिनु परेको छ । अरुको देशमा अरुको नियम कानूनको परिधि भित्र बसेर काम गर्नु परेको छ । अनि पशुको जस्तो ब्याबहार सहेर २४सै घण्टा कठिन काम गर्दा पसिना र आँशुको भेल छाल हान्दै दुई दोभानको तिरमा उर्लिदा यो छात्तिमा ज्वालामुखि बिष्पोट हुदा रहेछ र टुक्रा टुक्रा भएर बालुवामा मिसिदा रहेछ । डाडापारिको जुन घाम भएका बृदा बाबाआमा अनि बिहानि लाली किरण जस्तो छोरा छोरी र प्राण भन्दा प्यारि जीवन सगिनी यी सबैलाइ छाडेर हजारौ क्षितिजपारि बसेर पलपल सम्झनामा तड्पेर बाँच्नु बाद्धेताले बताउदो रहेछ । परिस्थितिले सिकाउदो रहेछ । धेरै पैसा कमाउने उदेश्य लिएर बिदेश आएका बिदेशि भुमिमा भनेको जस्तो नहुदा सोचॆको जति नपुग्दा ती सुनौला सपनाहरु पुरा हुन नपाई शिशा झै चक्नाचुर हुदाँ यो मन आधि हुरिको बेगमा भौतारिएका जिन्दगिले थकित जिवनलाई अंगाल्दै अनि भत्किएको मनले छरिएको आँट बटुल्दै बाँच्नु विवश बनाउदो रहेछ । बाच्नु विवश बनाउदो रहेछ ॥

सहयोगी बिजय कुमार श्रेष्ठ

गीत - किन चाडै माया मार्‍यौ

आचार्य प्रभा
किन चाडै माया मार्‍‍यौ  स्वार्थी बनेर
म भने सम्झी बस्छु आफ्नो भनेर ---

निष्ठुरी त होइनौ तिमी के पर्‍यो त्यस्तो
लाको माया बिर्सिदिने भयौ तिमी कस्तो ---

ज्यानै पनि दिन्छु भन्थ्यौ भेट हुँदा जहिल्यै
तिम्रो बाचा बिर्सिन्न म जूनिभरी कहिल्यै ---

किन मलाई भुली दियौ छल गरेर
म भने बाँची रैछु तिम्रै भर परेर ---
(अमेरिका )

नया इतिहांस लेख्न नपाइ

ह्स्त गौतम मृदुल
बिहानी तारा अस्ताइ गयो उज्यालो पनि देख्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥
लोकतन्त्रको जग् हाल्दा हाल्दै आँधीले सबै भत्काइ दियो।
निरंकुस अध्यारोमा जाकेर सधैलाइ नै थच्काइ दियो॥
अन्गिन्ती आशाका फुलहरु फर्कनै नपाइ मुर्न थाले॥
शान्तीको स्वास फेर्नै नपाइ फेरी पनि जन्ता मर्न थाले॥
हक हित अधिकार खोस्यो स्वतन्त्रता कुनै भोग्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥
सतीको श्र्राप परेर होकी कहिलै माथी उठ्न सकेन।
निहित् स्वार्थको परिधि नाघी आफै भित्र जुट्न सकेन॥
उज्यालोको कठोर् प्रतिक्षामा जिन्दगी अब थाकी सक्यो।
सर्वभौमको बिहानीलाइ कालो बादलले ढाकी सक्यो॥
खिचातानी मै अल्झिय नेता अराजकत्ता छेक्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओजेलमा परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥

लोकतान्त्रिक गृहमन्त्रिको गर्जावट र फितलो शान्ति सुरक्षा

बिजय कुमार श्रेष्ठ जोईन्ट वेस बलाद इराक
कटुन्जे धादिङ्ग नेपाल
देशमा लोकतन्त्रको पुर्नबहाली पश्चात नेपाली जनताले पाउने आशा गरेको शान्ति कस्तो होला भन्ने जिज्ञासाको अपेक्षा थियो । लोकतन्त्रको बहाली पश्चात मन्त्रि मण्डलको बिस्तार गरियो । जुन मन्त्रिमण्डलमा त्रिपक्षको भुमिका निर्वाह हुन पुग्यो । जो थियो जनताले आफनो अमुल्य मतले बिजय गराएर देश निमार्णको अहम भुमिका निर्वाह गर्न पठाएका थिए । त्रि शक्तिको रुपमा जनता सामु उभिए नेपाल कम्युनिष्ट पार्टि माओवादि नेपाल कम्युनिष्ट पार्टि एमाले र मदेसी जनअधिकार फोरम यि तिन पार्टिले लियो देशको समरचना बनाउने जिम्मा । सहकार्य गर्ने पार्टिहरु मध्यबाट सबैभन्दा बढि सिट ल्याउनेमा ने क पा माओवादि थियो । सोहि पार्टिको अध्यक्षतामा सरकारको गठन गरियो । माओवादि पार्टिबाट पार्टि कमाण्डर प्रचण्डले प्रधानमन्त्रिको पद ग्रहण गर्नु भयो र नयाँ नेपालको सृजना गर्ने अठोट लिनु भयो ।

अर्का पार्टि ने क पाएमालेबाट धुरन्धार राजनितीज्ञ र साहासिला कहलाउनु हुने नेता बामदेब गौतमलाई देशको शान्ति सुरक्षा र उपप्रधानमन्त्रि पदको जिम्मेवारी दियो । उहाँलाई उपप्रधानमन्त्रि तथा गृहमन्त्रिको पदभारको जिम्मा लगाइदियो । उहाँले बहुदलिय प्रजातन्त्रमा पनि यो पदको अनुभब गरिसक्नु भएको थियो । त्यसैले उहाँलाई यो पदभार नौलो लागेको थिएन ।

जुन दिन देखि गृह प्रशासनको पदभारमा हात हाल्नु भयो त्यो दिन देखि उहाँ गर्जन थाल्नु भयो । नयाँ नेपालमा नयाँ परिवर्तनको पहिचान देखाउछु भनेर कम्मर कसेर लाग्न थाल्नु भयो । जनताले नपत्याएर के भयो र उहाँलाई आफनो पार्टिले पत्याईहाल्यो । पार्टिलाई दिएको बाचाहरुलाई पुरा गर्न उहाँ कटिबद्ध भएर लाग्नु भयो । जसरि जंगलको राजा बाघ गर्जे जसरि उहाँ पनि गर्जन सुरु गर्नु भयो ।उहाँले जिम्मेवारि लिएको केहि दिन पछाडि बिहान बेलुकाको छाक टार्नलाई आफनो जिवन सडक पेटिमा २४घण्टामा १६ घण्टा बिताएर आफनो एक मुठ्ठि सास धानि रहेका थिए यानेकि आफनो व्यपार व्याबसाय गरेर जिवन गुजरा गरेका थिए। अकश्मात ति साना निमुखा टुहुरे व्यापारिहरुलाई भयानक चट्याङ पर्न गयो । त्यो चट्याङ थियो बामदेवको हुकुम सारा फुटपाते साना व्यापारिलाई बिल्लिबाट बनाउने आदेश जारि गर्‍यो । सारालाई रुवाबासी बनायो ।बिना औषधिको रोग पाल्नु पर्र्‍यो ति निमुखा व्यापारिहरुले अनयासमा नै । सर्वसाधारण जनतालाई सडकको बास बनाई दिए । यो गृहमन्त्रिको पहिलो नयाँ नेपालको नौलो कदम । बिना अर्को योजना नबनाईकन साना व्यापारिहरुलाई बिल्लिबास बनाएको थियो ।

आर्को थियो रात्रि व्यावसाय माथिको प्रहार । गन्तव्य विनाको यात्रा भने जस्तै गरि सारा रात्रि व्यावसायलाई अर्को गन्तव्य व्यावश्था नबनाईकन फेरि आर्को चट्याङ पर्न गयो ति रात्रि व्यापारि माथि ।हजारौ रोजगार दाताहरुलाई बेरोजगार बनाईदिए उहाँको त्यो चट्याङ रुपि आदेशले । कयौको घर उजाड बनाई दिए ।बेरोजगारको भार थाम्न नसकेर नेपाली आमा छटपटाई रहेको बेलामा झन रोजगारिको लगाम लगाएकालाई पनि बेरोजगारको पंक्तिमा उभ्याई दिनु भयो । बाध्य भएर फेरि जनताहरु सडकमा उत्रन थाले । हुन त सबै कुरा बुजेर हो कि नबुजेर हो उहाँले यो कार्यलाई अघि बढाउनु भएको त्यो कुरा हामी निमुखा जनताले बुझन सकिरहेको छैन । दोस्रो उपायको निर्णय नगरिकन एक्कासि यो अभियान थाल्नुमा उहाँको भुल थियो । त्यसै कारण जनताले बिना सित्ति सास्ति भोग्नु परेका थियो ।

देशमा शान्ति सुरक्षाको ढोकामा बलियो साचो लगाउछु भनेर कम्मर कसेर लाग्नु भएको हाम्रा मन्त्रि । दिन डाहाडै कयौ जनताको शिर छेदन भएको हामीले देख्न पाई रहेका छौ ।जस्ले हान्यो उसले जान्यो भन्ने मन्त्र लिएर हिड्दै छन् छात्ति फुलाएर कोहि डन भनेर चिनिने कोहि वाईसियल कोहि युथ फोस्र भनेर चिनिन थालेका छन् । सर्वसाधारण जनताले आन्नदले सास पनि फेर्न पाएका छैनन् के यहि हो त शान्ति सुरक्षामा ढोकामा बलियो ताल्चा लगाएको हाम्रा गृहमन्त्रिले जनतालाई दिएको शान्ति सुरक्षा । विभिन्न नामाकरण गरेर सर्वसाधारण जनतालाई दुख त्रास ससंकित पारेर आफनो बाच्न पाउने हकअधिकार समेत उपभोग गर्न पाएका छैनन् के यहि हो त नयाँ नेपालले जनतालाई दिएको शान्ति सुरक्षा ।

हाम्रा गृहमन्त्रिले त गल्ति भए प्रधानमन्त्रिलाई समेत छाड्दिन भनेर भाषण दिनु भएको थियो त । जब उहाँ देशको जिम्मेवार पदको सपथ लिनु भए पछाडि परिस्थिति आएमा म कसैलाई पनि माफि दिने वालामा छैन भनेर उहाँले भन्नु भएको थियो । खोई आज ति कार्य गनु भएको कि उहाँले भुल्नु भयो त्यति बेला दिनु भएको वक्तव्य । हाम्रा अगाडि प्रत्यक्ष घुमि रहेको छ भयाङनक र त्रासदिय हत्या गर्ने हत्याराहरु । हामी नेपाली सबैको आखा अगाडी घटेको थियो कोटेश्वरको व्यवसायी रामहरि श्रेष्ठको र्निलज्जासपद हत्या । देशको घुम्ने कुसर्ीमा बस्ने अधिकार कस्ले दियो ति नेताहरुलाई कस्ले बनायो नेता र जनतालाई दिएको बचन बद्धता सबै भुले ति कुसर्िका मोह भएका मन्त्रि साहेबहरुले मुखले राम राम बगलीमा छुरा भने जस्तै अहिले आएर रामहरिको हत्याको अभियुक्त कहाँ बस्छ कसको आस्रय लिएर बसेको छ भनेर सबै कुरा थाहा पाउदा पाउदै पनि किन अभियुक्तलाई पक्रन सकेको छैन त ।

हाल आएर देशको उपप्रधान मन्त्रि तथा गृहमन्त्रिको पद समालेर देश र जनतालाई शान्तिको आहुति दिन्छु भनेर किन गर्जनु भयो ।त्यति बेला त्यो पद पाउनलाई गर्जनु भएको थियो कि जनताको सेवा गर्नलाई पदको जिम्मेवारी लिनु भएको थियो । अब अहिले आएर र अभियुक्तलाई पक्रन गाह्रो छ भनेर किन लाचारीपन देखाउदै हुनु हुन्छ त । अब यो सरकारलाई कसको डर त्रास भयो त ।सरकार कुन पार्टिको हो र अभियुक्त कुन पार्टिको हो त र कसको कारणले अभियुक्तलाई कार्बाहि गर्न गाह्रो भएको हो त । यस भन्दा पहिला त चुनावि नारा थियो अब कस्तो नाराले अड्किएको हो त यो कुराको जवाफ मन्त्रि ज्युले दिनै पर्ने छ । तपाईको यो लाचारिपनलाई देखेर त्यो आफनो नामको बदनाम गर्न खोज्नु भएको जस्तो पो लाग्यो । कि त त्यो घुम्ने कुसर्िलाई आफनै तरिकाबाट घुमाउनु भएको हो । तपाईको गर्जावटलाई सहि तवरमा सदुपयोग गरेर देखाईदिनु भयो भने यो गर्जावट सदावहार हुने छ नत्र जनताले माफ गर्ने छैन ।

हाम्रा नव निर्वाचित नयाँ नेपालको मुहार नयाँ मुहारको समरचना गर्छु भन्ने प्रधानमन्त्रि प्रचण्डलाई यो देशको नागरिक भएको नाताले यो प्रश्न गर्दै छु । प्रधानमन्त्रिको पदभार समाल्नु भएका हाम्रा मन्त्रि पुष्पकमल दाहाल ज्यूले चुनाब हुनु अघि साडे दुई करोड जनता सामु गरेको बाचा अहिले बिस्रनु भयो कि कसो आफनै सह पाठिहरु द्धारा गरिएको हत्याको हत्यारालाई कार्वाहि गर्ने बचन दिनु भएको थियो तर यति लामो समय बित्दा पनि किन कार्बाहि गर्नु भएन त के यो सच्चा राजनितिज्ञको भाषण मात्र गर्दै हिड्नु हुन्छ कि बोलेका कुरालाई व्याबहारमा पनि उतारे र लागु गर्नु हुन्छ त । आफनो नामलाई मध्य नजरमा राखेर जनताका चुनौतिलाई केलाएर त्यो पुष्प जस्तो होस् जुन पुष्पले सारा बगैचालाई सुवास छरिदियोस नकि सुगन्धमय तुल्याईदियोस यो नै छ हामी नेपाली जनताको चहना । तपाई यो देशको प्रधानमन्त्रि हुनु हुन्छ सबै नेपालीको साझा पुष्प हो केवल ने।s।पा माओवादिको मात्र होईन । तपाईसँग भएको सुवासको सुगन्धको आभास लिने अघिकार सारा नेपाली जनतालाई छ ।त्यसैले जनताको आकांक्षालाई तृप्त पार्ने काम तपाई र तपाईको सरकारमा बस्ने मन्त्रि मण्डलको हो । यो नै हो हामी नेपलीको चुनौती तपाई सामु ।

नेपाल डायरी -१

कुनै तथ्यांक त स्पष्ट छैन तर भनिन्छ , भारतमा रहेका लगभग ६०-८० लाख नेपाली ( भारतीय र नेपाली नेपाली दुवै नेपाली गरेर) , बाहेक अरू मुलुकमा विविध उद्देस्यले बिदेशिएका नेपालीहरूको संख्या २० लाख नाघिसकेको छ । र यिनै विदेशिएका नेपालीको भरमा नेपालको अर्थतन्त्र अडिएको छ । सानो र गरीब अर्थतन्त्र अनि २ खरब जतिको रेमिटेन्सले थेगेको छ भन्दा अन्यथा हुन्न रे ! विज्ञहरू भन्छन् । निकट हिजोका आन्तरिक द्वन्दका दिनहरू देखि आजको अर्ध- जनवादी सरकार सञ्चालन हुँदाका दिन सम्मका लागि नेताहरूलाई विदेश भ्रमणको स्वाद जुटाइदिनेदेखि, देश नामको रथ घिस्रेको देखाउन र नेतगणहरूलाई चमत्कारको फलाको हाल्न गरी उभ्याउन अनि राष्ट्रवादको रट लगाउन यिनै बिदेशिएका नेपालीले खाडीको बालुवालाई कष्टकर ढंगले पेलेर तेल निकाल्ने कामदेखि मलेशियाको आर्द्र जंगलभित्रको विदारक पीडासंग जुधेर भित्राएको रेमिटेन्स धनको टेकोले जोहो जुटाएको छ । संसार भर छरिएर रहेका यिनै नेपालीले सालाना २०० अरब भन्दा बढी रूपैयाँ नेपालमा आफन्तका नाममा पठाउने हुँदा नै, यहाँका लागि रेमिटेन्सले नै समानान्तर बजेटको काम गरेको छ भन्दा अत्युक्ति हुन्न । भन्नै पर्छ, नेपाललाई केवल रेमिटेन्स धनले अडाएको छ ।

म अहिले स्वदेशमा नै रहेको हुँदा , नेपाल सम्बन्धी अनुभव साथीहरूलाई सुनाउन मन लागेको छ । बिदेशमा रहँदा र इन्टरनेटको माध्यमबाट समाचार पढेर नेपालका बारेमा सूचित हुन मन पराउने म जस्तै धेरै जसो नेपालीलाई, केही समयका अन्तरालमा नेपालमा थुप्रै परिवर्तन भैसकेको होला जस्तो भान पर्नु स्वाभाविक नै हो। तर स्वदेशी भूमिमा पाइला परेका बखतदेखि नै यहाँको छिन्नभिन्न अव्यवस्था, अराजक प्रवृत्ति अनि नेपाली अपरिवर्तनीय मौलिकताका विशिष्टता देखेर, हाम्रो पनमा रम्नु र एडजष्ट हुनै पर्ने वाध्यात्मक विष्मयले गम्लंग अंकमाल गरीहाल्छ ।

जब विमान काठमाण्डौको आकाशमा कावा खान थाल्छ, र आकाशबाट शरदकालीन काठमाण्डौ र वरपर पहाडी श्रृंखलाको दृस्यावलोकन चित्ताकर्षक बन्न थाल्छ , स्वदेश स्पर्शको अनुपम उत्तेजनामा उमंगिएको मन , एयरपोर्ट ल्याण्ड हुनु, एयरलाइन्सको गाडीमा चढ्नु, अध्यागमनको पहेँलो कार्ड बोकेर लामबद्द हुनु, कारिन्दाहरूको सुस्त कामको पर्खाइ र मध्ययुगीन शैलिको लाग्ने हाम्रो विमानस्थलको व्यवस्था र वातावरणमा अचम्मित बनेका विदेशी पर्यटकहरूको अनुहारमा देख्न वा पढ्न सकिने विष्मय र उत्सुकतालाई नियाल्नु , भन्सार कर्मचारीगणका चम्किला आँखामा देख्न सकिने उत्सुकतापूर्ण शिकार खोजीको त्यो अनुराग , बाहिर प्रतिक्षारत ट्याक्सि चालकहरूको तानातान र पाहुनाको पर्खाइमा लामबद्द होटलका एजेण्टहरूको आफ्नै कुराले पनि नेपालीपनको यो परिचयमा मौलिकता भरिदिन्छन् । यी र यस्तै कुराबाट सुरु भएको नेपाल पुन: प्रवेशको कथाले काठमाण्डौको धूलो र धूँवामा पूर्ण गुम्सिएर , ट्राफिक जाम, भीड , कोलाहल, बन्द, हड्ताल अनि प्रदर्शनका अनपेक्षित तर निरन्तर चलायमान प्रकृति र प्रवृत्तिहरू संग जुध्न वा मिल्न सिक्नै पर्ने हुन्छ ।

बाहिर रहँदा धेरै कुरा भैसकेको होला जस्तो लागे पनि, नेपाल भित्रको वस्तुस्थितिमा देखिने सारभूत परिवर्तन केही छैन र परिवर्तनको अनुभव नै गराउने खास कुरा केही छैनन् । काठमाण्डुमा बढेका सवारी साधन र तिनले पैदा गर्ने बेला र कुबेलाको जाम, मानिसको सर्वत्र देखिने कोलाहल युक्त भीड , काठमाण्डुको जग्गगाको आकासिएको मूल्य , अनि एकदमै तिब्र गतिमा भैरहेको उपभोग्य सामानहरूको मूल्य वृद्दि यहाँको वर्तमान दैन्दिनिका मुख्य विशेषता हुन् भन्न करै लाग्छ ।

माओवादी सरकार सत्तासीन छ , त्यसैले हिंसा, अस्तव्यस्तताका कारकहरू अनि जोरजुलुम गर्नेहरू नै सत्तामा बसेको हुँदा अपेक्षाकृत शान्ति कायम भएको देखिनु सामान्य कुरा भयो । तर पनि कसले कतिबेला के कारण बन्द वा हड्ताल गर्ने हुन् भन्ने अनिश्चितता र सन्त्त्रास यथावतै छन् । तराईमा पहाडिया भएर रहँदाका जीवन अनिश्चितता मात्रात्मक रूपमा बढेकै छ्न् , घटेका छैनन् । यो पछिल्लो विषय केवल पढ्न सकिएको मात्र हो ।

केही दिन यता निम्न चर्चा योग्य कुराहरू पनि भए:

(१) सरकारले राष्ट्रिय योजना आयोग नामको विकासे संस्थामा राजनैतिक नियुक्ति गर्‍यो । नेपालको इतिहासमा पहिलो पल्ट योजना आयोगमा अर्थशास्त्री र योजनाविदहरू नियुक्त गरिएनन् बरू एमाले, माओवादी र जनमोर्चा र फोरमका नेताहरूका नातागोताले भरिएको मण्डलीहरूको योजना आयोग गठन हुन पुग्यो । एमालेको कोटाबाट गएका प्रम कुँवर पूर्व भलिबल खेलाडी रहेछन् र अहिले एउटा कलेज पढाउने रहेछन्। जनमोर्चाका कोटाबाट सदस्य बनेका राममणी पोख्रेल यस्तै मणी पोख्रेल तर नाम गरेका जनमोर्चाका नाताका भाइ परेछन् भने माओवादीमा बिलीन हुन ठिक्क परेका एकता केन्द्रका नेता कामरेड प्रकासका भाइ पर्ने सुनिल बाबु श्रेष्ठ अर्का सदस्य रैछन् । उता कामरेड बाबुरामकी सासू दिदी वनस्पतिशास्त्री र पेसाले प्रयोगशालाविद् कयोदेवी यमी अर्की सदस्या भएकी छन् भने फोरमको कोटाबाट आएका योगेन्द्र यादव भाषाविद् हुन् । नातागोताले भरपूर अहिलेको योजना आयोगको गठनको एउटा विसेषता हो, नया दिशा तर्फको छलाङ किनभने यहाँ कुनै योजनाविद् र अर्थशास्त्री नै छैनन् । सायद अहिले सम्मका विशेषज्ञ अर्थशास्त्रीहरूले भरिएका योजना आयोगले पो के लछारेका थिए र ? भनेर पो यस्तो नातागोता इष्टमित्र अनि पार्टीका हनुमान कार्यकर्ताले भरिएको योजना आयोग गठन गरी स्थापित पद्दतिमाथि व्यंग्य गर्न खोजिएको पो हो कि ? जे होस् योजना आयोगको गठनमा भने चमत्कारै भएको छ !!!

यही विषयमा माओवादीको तरफदारी गर्ने पत्रिका ‘ नया पत्रिका’ ले समेत ८ नोभेम्बर मा एउटा रिपोर्ट छापेको थियो “ योजना आयोगमा पूर्व भलिवल खेलाडीदेखि , प्रयोगशालाविदसम्म” । तर , यस कुरालाई लिएर यसका सम्पादक कृष्णज्वाला देवकोटाले माओवादी नेताकोम बोलाहट मात्र हैन खप्कि नै पाएको कुरा एउटा निकटस्थबाट मैले आज बिहान मात्र पाएको छु । सदस्य चयन हास्यास्पद भएको र स्वयं माओवादीले बनाएका उपाध्यक्ष डाक्टर पिताम्बर शर्माले समेत यसमा बिरोध जनाए पछि सरकारले यसमा फेरि पुनर्गठन गर्ने भएको छ रे !

(२)रामहरि श्रेष्ठ हत्याकाण्डका नाइके, शक्तिखोर शिविर चितवनका निलम्बित प्रमुख कालि बहादुर खाम विविधसंग जिल्ला प्रसासन कार्यालय चितवनमा सार्वजनिक कार्यक्रममा पत्रकारहरूको समेत उपस्थितिमा नै वर्तमान रक्षा मन्त्री राम बहादुर तापाले भेट गरेको विषयमा, संविधानसभामा बिरोध हंगामा खडा भएपछि , स्वयं रक्षा मन्त्री र गृहमन्त्रीले सदस्यहरूलाई सो विषयमा जानकारी दिएका छन् । रक्षा मन्त्रीले आँफूले हत्याका अभियुक्तसंग नभेटेको कुरा गरेका छन् भने ,प्रत्यक्षदर्शी पत्रकारहरुले आफ्ना लेखहरू मार्फत रक्षा मन्त्री झूट भएको कुरा आफ्ना लेखहरू मार्फत चुनौतिकासाथ बताइरहँदा, गृहमन्त्री बामदेवले माओवादी शिविर भित्र गएर प्रहरीले अभियुक्त निकाल्ने काम गर्न नसक्ने लाचारी हिजोको संविधानसभा बैठकमा प्रकट गर्नु भएको छ ।

(३)वर्तमान बजेटले प्राइबेट शिक्षण संस्थामाथि लगाएको ५% को अतिरिक्त कर हटाउनु पर्ने र सो कर नतिर्ने निर्णय निजी स्कूलहरूको केन्द्रिय संगठनले सरकार समक्ष गरेको छ ।

(४)कथित जनयुद्द लडेका माओवादी लडाकुहरूलाई उनीहरूले गरेको एक दशक लामो लडाँइमा आर्जन गरेको सिप र ज्ञानका आधारमा , माओवादी सरकारले विद्यालय र विश्वविद्यालय योग्यता प्रदान गर्ने योजना गरिरहेको कुरा डाक्टर बाबुराम भट्टराईले अखिल क्रान्तिकारीको एउटा भेलामा खुलाएका छन् । अब यस्तो लाग्दैछ, माओवादी भएर लडेका र जनताको घोडा चढेका सबैले १२ क्लासदेखि पिएचडिसम्मका थरितरि डिग्री सित्तैमा लिएर , वास्तविक हाड घोटेर पढ्ने र योग्यता लिनेहरूलाई विस्थापित गर्ने दिन पनि आउने भए !!!

(५)कामरेड प्रचण्ड फेरि एक पटक बर्बराएका छन् । उनले हिजो मात्र एउटा सार्वजनिक कार्यक्रममा एउटा कागजमा लेखिएको अंग्रेजी भाषण नेपाली लयमा पढ्दै भनेका छन् “ संसदिय अभ्यास र त्यही पद्दतिमा सञ्चालित राज्य व्यवस्थाका कारण आर्थिक विकास नभएको र गरीबी बढाएको छ” भन्ने कुरा गरेर उदारवादी संसदीय पद्दतिको बिरुद्दको असन्तुष्टि र झुसिलो डकार छाडेर कामरेड प्रचण्डले आँफू पद्दतिमा बाँधिएर काम गर्ने प्रणालीलाई सजिलो व्यवस्था मान्न सक्ने स्थितिमा नरहेको उद्घोष गरेका छन् ।

(६)र अन्त्यमा, राजावादी पूर्व मन्त्री कमल थापाले अर्को द्वन्को खतरा भएको कुरा औँल्याउँदै भनेका छन् “ माओवादी वा उसलाई पराजित गर्ने अर्को शक्तिबाट अर्को अधिनायकवाद आउनेछ” । उनले अरू प्रष्ट्याउँदै भनका छन् “ प्रजातन्त्र उग्र वामपन्थी धरापमा फँसेको छ र यो कमजोरी माओवादीलाई शान्ति प्रकृयामा ल्यायौँ भन्ने काग्रेस र एमालेको हो” । उनले यो कुरामा थप्दै भने “ हिंसा गलत थियो भन्ने कुरालाई माओवादीले कहिल्यै स्वीकारेन बरू त्यसैका कारण आँफू यो स्थतिमा आएको कुरामा उसले गर्व महशूस गरेको छ” । म राजावादी र कमल थापाको राजनैतिक सोचलाई अँगाल्ने मान्छे त हैन तर मैले हिजो काभ्रेमा उनले आफ्ना कार्यकर्तालाई सम्बोधन गर्दा भनेका कुराहरूलाई मनन गर्दा वर्तमान नेपाली राजनीतिको वस्तुस्थितिका सन्दर्भमा शतप्रतिसत सत्य पाएँ ।


परिस्थिति र इण्टरनेटले साथ दिँदा फेरि भेट्ने वाचा सहित । -एकलव्य


नोभेम्बर ११ २००८ , शंखमूल, काठमाण्डु

विविध जिल्ला प्रशासनमा कसरी छिरेका थिए ?

- रमेशकुमार पौडेल

कात्तिक पाँच गते माओवादी तेस्रो डिभिजनका कमाण्डर विविध साँझ साढे पाँच बजे तिर चितवनको जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा आएकै हुन् । यो मेरै आँखाले देखेको कुरा हो । यो दृष्टिभ्रम पनि हुनसक्छ भनेर त्यहाँ आएका व्यक्ति विविध हुन् होइनन् भन्नका लागि क्रस चेक पनि गरेकै हो । पक्का भएपछि मात्रै चितवन पोष्टमा ७ गते समाचार छापियॊ । तर आइतबार रक्षा मन्त्री बादलले विविध त्यहाँ नआएको कुरा सदनमा गरेको सुन्दा अचम्म लाग्यो ।त्यस दिन दिउँसो बादलले चितवन नारायणगढको क्याम्पा चौरमा तिहार मेलाको उद्घाटन गरेका थिए । लगभग चार त्यही बजेको थियो । त्यहाँबाट निस्केर अफिस आइपुग्दा नपुग्दै पाँच बजे जिल्ला प्रशासनका बादलले पत्रकारहरुलाई भेट्ने भन्ने खवर आयो । क्रान्तिकारी पत्रकार संघले सो कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो ।

म लगभग समयमै जिल्ला प्रशासनमा पुगेको थिएँ । तर रक्षमन्त्री बादलले जिल्लाका कार्यालय प्रमुखहरुलाई निर्देशन दिइराखेका थिए । प्रशासन कार्यालयको सभा कक्ष भित्र कार्यालय प्रमुखहरु टन्नै थिए । सभाहलको उत्तर तर्फको झ्यालमा गएर केही बेर मैले बादलको कुरा सुने । त्यती बेला उनले जेल सुधारको कुरा गर्दै थिए । उनले भने जेलमा अब धेरै कैदी राखिराख्न आवश्यक छैन । केही सर्तहरु सहित उनीहरुलाई आम माफी दिएर छाडिदिए हुन्छ । फेरि सवैलाई छाड्नु पर्छ भनेको पनि होइन । 'शोभराज जस्तालाई त छाड्न पनि भएन ।’ पत्रकार भेटघाट अलि अबेला हुने छाटदेखे पछि म झ्याल छाडेर प्रशासनको भवन बाहिर निस्किए । चौरमा नेपाल पत्रकार महासंघ चितवनका अध्यक्ष कृष्ण गिरी लगाएत अरु दुई जना साथीहरु हुनुहुन्थ्यो । पत्रकार सम्मेलन सुरु नहुदासम्म चौरमै गफगर्ने योजना हाम्रो बन्यो । यो सल्लाह गरेर हामी बस्न पनि भ्याएका थिएनौ बाहिर सडकमा एउटा सेतो जीप देखियो ।

गाडी अनमिनको हो की भन्यौ तर गेट तर्फ सोझिए पछि माओवादीले प्रयोग गर्ने नम्बर प्लेट देखियो । पहेलो सेतो र हरियो गरेर तीन रंगको समिश्रण भएको सो नम्वर प्लेटमा बा ०००१ अ सम्मको अक्षर मैले अझै भुलेको छैन । 'अ' पछाडीको नम्वर ४० देखि ५० सम्मको बीचको हुनुपर्छ । अनि गेटबाट छिरेको सो सेतो जीपमा एउटा अनुहार देखापर्‍यो जो विविध थिए । हामी उभिएकै तर्फ जीप आयो । हामी तिरै आएका हुनाले बाटो छोडिदिनु परेको थियो । त्यस पछि विविध झरे । अघि भित्र देखेको मान्छे विविध हुन भन्ने पक्का उनी झरे पछि झनै भयो । विविधसँग एक दुई चोटी होइन पटक पटक भेटभएको छ । कुराकानी भएको छ । फोटोमा मात्रै देखेको भए पनि झुक्किने कुरा हुन्थ्यो । टाढाबाट देखेको भए पनि के हो के हो भन्ने हुन्थ्यो । तर राम्रैसँग परिचित मान्छे माओवादीकै नम्वर प्लेट भएको जीपमा आएको छ । पोशाक सादा भए पनि उनी यति नजिकबाट गए कि अनुहारमा देखिने अलिअलि पोतोसम्ममा हाम्रो दृष्टि पुगेपछि यो भ्रम हो भन्ने लागेन ।त्यती बेला साथमा क्यामरा थिएन । अरु कसैले क्यामरा ल्याएको छ कि भनेर खोज्न लागे । त्यति बेलासम्ममा विविध जिल्ला प्रशासनको भवनमा छिरिसकेका थिए । साथीहरुको माझमा पुगेर क्षणभरमै म फेरि बाहिर निस्किए ।

त्यति बेला प्रशासन भवनको च्यानल गेट नजिक सर्ट पाइन्ट लगाएकी एक जना युवतीले फोनमा यसो भन्दै थिइन "म यहाँ विविध सरसँग जिल्ला प्रशशासनमा छु । जीवित दाइको बारेमा कुरा गर्नु पर्ने । कारागार जान भ्याइएन त्यसैले यतै छौं … " ती युवतीको कुरा सुने पछि विविध नै होइछन् भन्नेमा कुनै दुविधा रहेन । उनले नाम लिएको जीवित भन्ने व्यक्ति रामहरि हत्याप्रकरणमा अदालतले पूर्पक्षका लागि भरतपुर कारागार पठाएका तेस्रो डिभिजनका ब्रिगेड कमाण्डर हुन् । युवतीको कुरा गर्दै थिइन म उत्तर फर्केर बसेको त्यही सेतो जीपमा एक पटक फरि नजर लगाए । भित्र महिला र बच्चा पनि थिए ।त्यस पछि म फेरि भवन भित्रै छिरे । एकजना पत्रकारले भने 'विविध र बादल कानेखुसी गरेर उता अर्को कोठा तिर लागे । म क्यामरा खोज्ने चक्करमा थिए । फेरि बाहिर निस्किए । कान्तिपुर दैनिकका बिनोद त्रिपाठी आउँदै हुनुहुन्थयो । दुर्भाग्य उहाँसँग पनि क्यामरा रहेनछ । विनोद जीसँग विविध आएर बादललाई भेटेको कुरा भयो । भेटघाट गरेको कोठा तर्फ लाग्दै गर्दा म त्यसको नजिकै पर्ने ट्वाइलेट भित्र छिरेको थिए । उनीहरु झट्टै गैइहाल्लान भन्ने लागेको थिए न तर त्यति बेलै निस्केछन् ।यो दृश्य चितवन पोष्टको अफिसमा आएर चर्चा भयो । तै पनि आत्तिएर सममाचार नलेखिहाल्ने अरु ठाउँमा पनि बुझ्ने सल्लाह भयो । फेरि एक पटक तेस्रो डिभिजनमा बुझ्न लागियो ।

त्यहाँको एक जना आधिकारीक व्यक्तिसँग मोवाइलमा सम्पर्क भयो । उनले भने "हो विविध सर हिजो देखि यतै हुनुहुन्छ । सायद आज भरतपुर पनि पुग्नु भयो होला ।" यस्तो यस्तो गाडी तपाइँहरुकै हो भनेर सोध्दा उनले हो भने ।यति भए पछि जिल्ला प्रशासनमा आएका व्यक्ति विविध होइनन् भनेर शंका गर्ने ठाउँ रहेन । अब उनी त्यसरी हिड्न पाउँछन् या पाउँदैनन् भन्ने बुझ्नु नै थियो । रामहरि हत्या प्रकरणको थुनछेक आदेशका लागि जिल्ला अदालत चितवनमा बहस हुँदाका दिन हामी त्यही थियौं । अदालतले विविधलाई फरार अभियुक्त करार दिएको थियो । उनी फरार अभियुक्त हुन भन्ने थाहा थियो तर त्यसरी घुम्न पाउने नपाउनेमा अझै बुझ्नु पर्ने भयो । कान्तिपुर दैनिकका विनोदजी पनि भोली अदालतमा बुझेर लेख्नेमा सहमत हुनुभयो । उहाँ र म भोली पल्टसँगै गएर अदालत कानुन व्यवसायी र प्रहरीमा बुझ्यौ । उनी त्यसरी हिड्न नपाउने र देखेमा प्रहरीले समात्न सक्ने जानकारी हामीले बटुल्यौं । त्यस पछि कात्तिक सात गतेको चितवन पोष्टमा यो खवर आयो । कान्तिपुरमा नौं गते निस्कियो । कतै पनि कुनै प्रकारको खण्डन आएको थाहा छैन तर संसदको हैसियतमा बस्ने संविधान सभाको बैठकमा कुरा उठेपछि र जवाफ दिन बाध्य हुनु पर्ने अवस्था आए पछि बादलले भेटेको होइन भनेछन् । क्रान्तिकारी नेताले पनि यस्तो झुठ बोल्नु पर्ने यो कस्तो नयाँ नेपाल त्यसो त आफ्नो गल्ती कम्जारीहरु ढाकछोप गर्ने माओवादीहरुको विशेषता नै हो । यो रामहरि प्रकरण नै यस्का लागि काफी छ । गएको बैशाखमा रामहरिको मृत्यु छापामारको कुटाइले भयो । शोभराजले गर्ने भन्दा कम थिएन त्यो हत्याको शैली । चाल्स्र शोभराजलाई आममाफी दिन हुदैन भन्ने बादलले यो बचन बोलेको केही मिनेट पछि नै रामहरि हत्याप्रकरणका फरार अभियुक्तलाई भेटेको कुरा सजिलै किन स्वीकार गर्दथे । धेरै तथ्य र सन्दर्भहरु जोडेर हामीले समाचार छापेका हौ । देखेको कुरा नलेखेर बस्नु हाम्रो धर्मले दिएन । बादल जीहरुलाई देखेको कुरा नलेखेकोमा नै खुसी लाग्दो रहेछ । तर त्यसो गरिएन । तपाइ साच्चिकै नयाँ नेपालको इमान्दार नेता हो भने भेट गर्नु ठिक हो भन्ने तर्क गर्नुहोस या भेटेर गल्ती गरेछुभन्ने स्वीकार गर्नुहोस । पत्रकारहरुले फोटो खिच्न भ्याएनछन् भन्ने जानेर नै तपाइले झुठो बोल्ने आँट गर्नु भएको होला । समाचारमा पत्रकारले खिचेको ताजा तस्वीर समावेश नहुनुलाईनै बादल जोगीने कबज बन्दै छ ।

साभारः ( चितवनबाट रेडियो चितवनका सहकर्मी मोहन बश्यलको सहयोगमा )

विशाल नेपालका निर्माता र अहिलेको नेपाल

दीर्घराज प्रसाई

२४० बर्षअगाडि राष्ट्र निर्माता पृथ्वीनारायण शाहले सबै जाती र समूहको सहयोगमा टुक्रा-टक्रामा विभाजित हिमवतखण्डका स-साना राज्यहरुलाई एकिकृत गरेर विशाल नेपालको सिर्जना गरेका थिए । अहिले विशाल नेपालका पहरेदारहरुलाई विदेशीहरुको इशारामा राष्ट्रिय एकीकरणदेखिको सुनौलो इतिहासलाई पार्टीका नेताहरुले खिल्ली उडाइरहेका छन् । पृथ्वीनारायण शाह त्रिभूवन राजा महेन्द्का र राजा वीरेन्द्रका नामका नगर विद्यालयहरुको नाम फेरेर उनीहरुको ठाउँमा आफूखुसी नाम राखेर विदण्डा मच्चाउनको लागि जनआनदोलनले चाहेको थिएन । जनअधिकारको नाममा सींहदरबार अगाडिको राष्ट्रनिर्माता पृथ्वीनारायण शाहको शालीक फुटाउनु गणतन्त्रको नारा जातीय स्वायत्तताको कुराहरुलाई उचालेर राष्ट्रिय अखण्डतामा आँच पुर्‍याउदै अधिकार प्राप्तीको नाममा राष्ट्रिय सम्मान माथि चोट पुर्‍याउनु कहाँको राजनीति हो?, जातीय स्वायत्तताको कुराबाट नेपालका ब्रामण क्षेत्री मगर थकाली आदि पहाडका बासिन्दा र तराईका बासिन्दाहरु बिच फुट ल्याएर के स्वतन्त्रता र समानताको माग पुरा हुन्छ?। यहाँ कुन जातिलाई कस्ले शोषण गरिरहेको छ र राष्ट्रनिर्माता प्रति आक्रोश पोख्ने नेपालको राजसंस्था सामन्तीवर्गको पोषक र जनताको शोषणको आधार नभएर जनताको संरक्षक हो ।

नेपाल कम्युनिष्टहरु कस्को बिरुद्ध लडिरहेका छन् ?, वर्गसंघर्ष कम्यूनिष्टको नीति हो तर यहु जातीय स्वायत्तताको कुरा कहाँबाट आयो माओवादीहरुमा कम्यूनिष्टहरु त जातीय-साम्प्रदायिकताका त जन्मजात बिरोधी हुन् । विपी कोइरालाको भनाई थियो एथनिक ग्रुप भनेको मदेशे, पहाडी, राईलिम्बु, ग्रुपलाई उचाल्नु यो अराष्ट्रिय काम हो । हिन्दुस्तानले हामीलाई कमजोर गर्नु पर्‍यो भने कुन स्ट्रेटेजी अपनाउला यही गर्छ कि गर्दैन जातीय संम्कृर्णता भित्र रुमल्लिएर सिङ्गो नेपाली जनताको एकतात्मक भावनामा चोट पुर्‍याउने काम कम्यूनिष्ट लगायत कुनै पार्टीका नेताहरुले नगरुन् ।

नेपालको एकीकरण भएको १०० बर्ष पछाडि टुक्रा टुक्रामा विभाजित जर्मनीलाई विश्मार्कले एकीकरण गरे । नेपालको एकीकरण हुनुभन्दा १०० बर्ष पछाडि जर्मन जस्तै टुक्रा टुक्रामा विभाजित इटाली कबुर र ग्यालिभर्दि जस्ता सपुतहरुको नेतृत्वमा विशाल इटालीमा परिणत भयो । नेपालको एकीकरण भएको १०० बर्ष पछाडि अन्धकारमा गुजि्ररहेको जापानमा मेजी रेष्टुरेसन भएर राजाको नेतृत्वमा आधुनिक जापान बन्यो । नेपालको एकीकरण हुनुभन्दा २०।२५ बर्षसम्म पनि अमेरिका बेलायतको उपनिवेश थियो । अमेरिका, जर्मनी, इटाली, जापान लगायत यस्ता कैयौं देशहरु अन्धकारमा रहेका अवस्थामा पनि अंग्रेजले यसक्षेत्रलाई आफ्नो कब्जामा राख्न असफल भयो । तर हिन्दुत्वको अस्तित्वलाई चकनाचुर पारेर भारतमा साम्राज्य स्थापना गर्‍यो । यसक्षेत्रमा पथ्वीनारायण शाहको नेतृत्वले गर्दा चन्द्र-सूर्य अंकित झण्डा फहराएर हिमवत्खण्डको मौलिकतालाई जीवन्त राखियो । सुगौली संधि पछाडि अंग्रेजले यहीका केही राष्ट्रघातीहरुलाई बोकेर पूर्वमा मेची पुर्वको टिस्टासम्म र पश्चिममा महाकालीदेखि कांगडासम्मको भूभाग जालसाँज गरेर कब्जा गरे । तर पनि दार्जिलिङ्ग, कालेङ्पङ्ग, देहरादुन, अलमोडा लगायत गोर्खालीहरु बसेको क्षेत्रमा नेपालीभाषा नेपालको राष्ट्रिय पोषाक-टोपी दौरा-सुरुवाल सारी-चोलो आदि यत्यादि र नेपाल पहिचान भित्रका तिज दशै तिहार शिवरात्री बुद्ध जयन्ती आदि नेपालीहरुको सांस्कृति राष्ट्रवादलाई बचाएर राखेका छन् ।

पृथ्वीनारायण शाहको नेतृत्वको कुरा गर्दा- वि.स.१८०० मा पृथ्वीनारायण शाहले बनारस भ्रमण गरेकाबेला अंगे्रजले भारतीय परम्परा र संस्कृति ध्वस्त पार्दै भारतीय जनतालाई कुट्ने मार्ने र जहाँतहीं लुटपिटहरु मच्चाउने घटनाहरु देखेर अंग्रेजहरुले यसक्षेत्रमा कब्जा जमाए भने जनताको कस्तो दुराअवस्था होला भन्ने कुराले उनलाई चिन्तित बनाएको थियो । त्यसबेला पृथ्वीनारायण शाहले -गोर्खा भन्नु र नेपाल भन्नु उनै गोरखनाथ हुन् । फिरङ्गी भनेको ब्वासो हो । ‘जयप्रकाशले यो मुलुक खाया पनि मैले खाया पनि उस्तै कुरा हो । तर फिरङ्ग भिनेको अर्कै हो’ भनेर यसक्षेत्रका स-साना राज्यका जनतालाई एकताको सूत्रमा आवद्ध गराएका थिए । पृथ्वीनारायण शाहले काठमाण्डौं उपत्यका विजय गरेपछि क्रीस्चियन धर्म प्रचारक केपुचीनलाई यहाँबाट धपाएर चर्चलाई अर्कै काममा प्रयोगमा ल्याएका हुनाले त्यही इखले पृथ्वीनारायण शाहलाई वद‍्नाम गर्न कीर्तिपुरेहरुको १७ धार्नी नाक काटेका थिए भनेर केपुचीन पादरीलाई आधार बनाएर झुटा र कपोल्कल्पित कुराहरु अंगे्रजहरुले लेखेका थिए । कस्तो अपमान वास्तवमा कीर्तिपुरेहरु युद्धमा हारेकाले कीर्तिपुरेहरुलाई आक्रोसित तुल्याउन भ्रम फैल्याइएको थियो । नेपालको एकीकरणपछि सबै राज्यका जातजातिहरुको रीतिथिति संस्कृति धर्म भाषा र भेषभूषालाई नेपालकै साझा सम्पत्तिको रुपमा ग्रहण गरिएको थियो । अनेकौं जातीय भाषाहरुको बीचमा नेपाली भाषा प्रचलित भइसकेकाले नेपालीहरुको साझा भाषाको रुपमा स्वतः रुपान्तति भएको हो । अर्कोतर्फ एकीकृत नेपालको पूर्व र पश्चिमका सबै साना राज्यहरु हिन्दु र वौद्ध धर्मका अनुयाई भएकाले नेपालको एकीकरणमा थप बल पुग्न गएको थियो । भारतमा हिन्दु धर्म र संस्कृतिको नास गराएर इसाई धर्म लाद्ने र फिरङ्गीहरुको अत्याचार हरक्षेत्रमा फैलिएकाले पृथ्वीनारायण शाह जस्ता कर्मठ संरक्षक पाउँदा सबै जनता अत्यन्तै खुसी थिए । त्यहीक्रमले शाहवंशीय राजाहरुले नेपालको सावैभौसत्तामा आँच आउन नदिने र नेपाली जनतालाई पेल्ने काम कहिले गर्दै गरेनन् । नेपालको राजसंसथा सम्राज्यवादि शक्तिसँग लडेर आएको नेपाल र जनताको रक्षक हो ।

तर परचक्री र स्वदेशी कुचक्रीहरुले इतिहासलाई बिसे्रर २४० बर्ष अगाडिदेखिको शाहबंशीय राजाहरुको देन माथि प्रहार गरेर नेपाललाई अफगानिस्थानको हालतमा पुर्‍याउन खोजे सिक्किम बनाउन खोज्दै छन् । सिक्किम एक सार्वभोमसम्पन्न राष्ट्र, आज भारतको कब्जामा छ । बितेको १२बर्ष अगाडि माओवादी विद्रोहको कारक राजा थिएनन् । सत्तासीन नेपाली कांगे्रसको कुशासन हरक्षेत्रमा ब्याप्त भ्रष्टाचार जनमोर्चा माथिको दमनचक्रनैं थियो । नेपालको राजसंस्था प्रति बितृष्णा जगाएर हामीलाई प्रजातन्त्रको लागि भनेर लडाइरहेको छ । भारतले भूटानमा प्रजातन्त्रको कुरा किन उठाउँदैन किनकि भूटानको रक्षा र परराष्ट्र नीति आफ्नो मातहतमा छ । कम्यूनिष्टहरु दिल्ली संझौताको बिरोध गर्छन् तर त्यही दिल्लीको ग्रायण्ड डिजायन्भित्र अभिनय गर्छन् । विधानसभाको निर्वाचनको निहुमा सिक्किम सिद्धियो । त्यस्तै हुनेछ नेपालमा संविधानसभाको परिणाम अनि राष्ट्रवादीहरको नेतृत्वमा देशद्रोहीहरु लखेट्न रगतको खोलो बग्छ ।

राजसंस्था बारेमा वि.पी. कोइरालाले अडान थियो- नेपालमा राजतन्त्र रहेन भने नेपाल भन्ने राज्य पनि रहदैन । राजतन्त्रका साथ समाजवाद चल्नसक्छ । म चहान्छु राजाको राष्ट्रवादी स्वार्थ र जनताको प्रजातान्त्रिक स्वार्थको मेलहोस् । कांग्रेसहरु आफूहरुलाई वि.पी. वाद देखाउँछन् तर वि.पी. विचारको प्रतिकुल हिडछन् । भाँडन र भत्काउन सजिलो हुन्छ तर बनाउँन सजिलो हुँदैन । हाम्रा मान्यताहरु सिद्धिएपछि नेपालभित्र र विश्वभर छरिएर बसेका नेपालीहरुको हालत के होला राजसंस्था हिन्दु तथा बौद्ध अधिराज्य्र नेपाली भाषा सगरमाथा बुद्धको जन्मथलो नेपालको पहिचान हो । दुई ठूला राष्ट्रहरुको च्यापोमा परेको यो सानो देश र यहाँका विविध संस्कृति र परप्परामा आवद्ध नेपालीहरुलाई राष्ट्रियताको डोरीले कस्न सक्ने आधिकारिक स्रोत बचाएर मात्र नेपालमा संसदीय प्रजातन्त्रको सुदृढीकरण गर्नसकिन्छ । तसर्थ नेपालके स्थापित मान्यता र पहिचान जोगाएर नेपालको सावैभौमसत्ता र संसदीय प्रजातन्त्रलाई दिगो राख्न सम्पूर्ण स्वदेश-विदेशमा रहेका नेपाली जाति सचेत हौ ।

नया नेपालका केहि परिदृश्य

केहि दिन अगाडि अचानक नेपाल फिर्ने तालमेल मिल्यो र छोटो समयकोलागी 'नया' बनेको नेपाल हेर्न र भोग्न पाईयो ।

पत्र-पत्रिकामा नया नेपाल र नेपाललाई नया बनाउनेको निक्कै चर्चा-परिचर्चा हेर्ने र पढने मौका पाए पनि नया नेपालको प्रतक्ष अनुभूति भने यस पटक मात्रै भएको हो । आज त्यहि नया नेपालको केहि परिदृश्यहरु बाँढने जमर्को गर्दे छु ।

दृश्य नं १

मेरो जहाज काठमाण्डौको हवाई मैदानमा उत्रीयो र म निक्कै जोस उत्साहका साथ बाहिर निक्लने उपक्रम गर्न थाल्दै थिएं । जहाजबाट उत्रेर मानिसहरु पासपोर्टमा छाप लगाउने ठाउँमा पुग्दा समेत अध्यागमनका कर्मचारीहरु त्यहा पुगी सकेका थिएनन् । जसो तसो एक छिन कुरेर त्यहाको मेसो सक्काएर अगाडी बढें ।

आफ्नो सामानहरु जम्मा गरीसकेपछि चारैतिर हेरें, तर त्यहा न कतै खालि ट्रली देखिन्थे,  न त सोधपूछ गर्ने कुनै मानिस ! । पछि बिस्तारै अगी बढदै जाँदा थाहा भयो कसैलाई आफ्नो सामान राख्न ट्रली चाहिने भए ऊ आफै त्यहाबाट बाहिर निस्केर बहिरबाट खोजेर ट्रली घिसारेर ल्याउनु पर्ने रहेछ ।

स्मरण रहोस यसरि यात्री 'ट्रली खोज्न' बाहिर निस्कदाँ उस्ले बिमानस्थलको भन्सार, सुरक्षा जाँच सबै पार गरेर निस्कनु पर्छ । तर त्यहा न कसैले तपाई बाहिर निस्कदा के के लिएर निस्केको छ हेर्छ, न कसैले पछि फेरि भित्र छिर्दा कुनै सबाल जबाफ वा जाँच बुझ नै गर्छ ।

आफ्नो सामान राख्न ट्रली खोज्न निस्केर बाहिर ट्रलि खोज्दा मेरो मनमा कुनै समयमा चार्ल्स सोभराजले भनेको कुरा याद आयो :"नेपालको भन्सारबाट सियो त के भैसीं पनि सजिलै छिराउन सकिन्छ रे!"

दृश्य नं २

कामको सिलसिलामा राजधानिको सडकमा हिंडदै थिएं, सडकमा सुरक्षाकर्मिहरुको प्रचुर उपस्थिति देखें, अघिल्लो १-२ दिन त यस्तो देखिएको थिएन … मैले यसो सडकतिर नजर दौडाएं । बाटोमा गाडिहरु पनि देखीएनन् । कतै आज नेपाल बन्द त होईन … मलाई थाहा भएन कि के हो … बाटो हिडंदा हिडंदै कतै गएर फसिने त होईन भन्ने डर लागेर मैले सडक छेउका एकजना सुरक्षा कर्मिलाई सोधें "हैन बाटो किन खालि छ आज?" " ए! सबारी छ नि त आज" सुरक्षा कर्मचारिको जबाफले म झसंग भए। "राजतन्त्र अन्त भएको यत्ति समय सम्म पनि के को सबारि र!" मैले नबुझेर सोधें "कहा ज्ञानेन्द्रको हुनु नि, प्रधान मन्त्रिको सबारि हुदैंछ" । यसपाला भने मेरो ज्ञान खुल्यो, गणतन्त्रमा पनि सर्वहाराका नेताको स्थान भने रैतिको भन्दा निक्कै माथि हुने रहेछ ।

दृश्य नं ३

लक्ष्मी पूजाको दिन, धेरै पछि घरमा झिलिमिलि गरेर तिहार मनाउने सौभाग्य प्राप्त भएको थियो। अचानक झ्याप्प बत्ती गयो, अन्धकारमय तिहारमा मैन बत्ती र चार्ज गर्न पनि समय नमिल्ने (हरेक दिन २-३ पटक बत्ती निभ्ने हुँदा ईमरजेन्सि लाईट र मोबाईल फोन चार्ज गर्न पनि समयको निक्कै हिसाब किताब गरेर गर्नु पर्ने रहेछ) 'ईमर्जेन्सी लाईट' बालेर हामि तिहार मनाउने तरखर गर्न थाल्यौं ।

अन्धकारमय तिहार भए पनि साथि-भाईलाई शुभकामना दिनु पर्‍यो भने र म एक-दुई जना साथिलाई फोन गर्न थालें । प्राय सबै जना लोडसेडिङले दिक्क भएको कुरा सुनाउँदै थिए । तर एकजना साथिकहा फोन गरेपछि फेरि मलाई नया नेपालको आर्को प्रमाण मिल्यो ।

"मेरो मा त अन्धकार छ, तर दिपावलीको शुभकामना है" मैले भने, "हा हा, आजकल भने हामिकहा आनन्द छ … राति बत्ति जाँदैन" उताबाट साथीको आबाज आयो। "हैन सीगैं नेपाल अन्धकार हुन्छ तिमिकहाँ मात्रै किन र, 'ईन्भर्टर' राख्यौ की के हो?" मैले सोधें । " कहाको 'ईन्भर्टर' राख्नु नि, मेरो घर बालुवाटार भनेर बिर्सीयौ ! … " उसले उताबाट जानकारि दियो " राजाका पालामा नारायण हिटिमा बत्ति ननीभेको जस्तै अहिले बालुवाटारमा बत्ती निभ्दैन के" । कुरै कुरामा उसले बतायो, एकचोटि पटाका मार्का बम पड्के पछि हाम्रा उपराष्ट्रपति र उनका छिमेकमा पनि आजकल नया नेपालको प्रतापले बत्ति जान छाडेको छ रे । म सोच्न थाले हुन पनि बत्ति त रैतिका घरमा पो निभाउनु पर्छ सवा लाखको पलङ हुने घरमा पनि कहि बत्ति निभाउनु हुन्छ त!?

दृश्य नं ४

फर्कने बेलामा बिहान ७:४० को फ्लाईट थियो, अन्तराष्ट्रिय उडानमा घटिमा पनि २ घण्टा पहिला रिपोर्टिङ गर्नु पर्ने भएकाले म करिव ५:३० बजे नै बिमानस्थल पुगेको थिए । तर त्यहा ६ नबजेसम्म 'प्रस्थान' को मूल ढोका पनि खुलेको थिएन । एरपोर्ट भीत्रको सेवा र सुबिधाको बारेमा सायद कसैलाई केहि भन्नु पर्दैन होला, सामान हाल्ने ट्रलि त आफै बाहिर गएर खोजेर लानु पर्ने ठाँउमा अरु कुराको आश गर्नु बेक्कार पनि हुनेछ । तर जे होस, जहाज चढने हरेक यात्रीले बिमानस्थल शुल्क भने अनिवार्य बुझाउनु नै पर्छ । सायद त्यो रकम नया नेपालको निर्माणमा जान्छ कि? । जय होस !

देबकोटालाई बिन्ती पत्र

देबकोटाको जन्मदिबस बिती सके पनि यहाँ कोलोराडोमा भने
आईतवार मनाउने भएकोले एउटा कबिता कोरेको छु ,

देबकोटालाई बिन्ती पत्र

आदर्णिय गुरु देबकोटा ,जदौ !
मनभरी देश दु:खी रैछ आराम छु भनु कसरी
छातीभरी माटो रोइ रहेछ आनन्द छु भनु कसरी
बरु ,
कट्कट्टिएको रगतको छिटामा
आंसुको थोपा घोली ,यो पत्र लेखी राछु
अनगिन्ती अनुउत्तरित प्रश्नहरु,
यो पत्रमा सोधि रहेछु
ब्रुजुकहरु उपबुज्रुक भएको ठाउँमा
अन्योल र संत्रास निबारणको ,उपाय मागी रहेछु
आशा छ मलाई न्याय गर्नु हुनेछ
दिल र जातको समायोजना हुन्छ कसरी ?
धन र मनको मिलन हुन्छ कसरी ?
हुलहुल टाउकाहरु बिचरामा बिचलन भ'का हुन कि
गूदी सकिएर रन्थनिएका हुन कि
जातिय भेदको नारामा भुल्लिन्छन टाउकाहरु
राजनीतिमा झुत्त्तिन्छन टाउकाहरु
हुलहरु मोर्चा भए ,हुलहरु संघ भए ,हुलहरु संघठन भए
हुलहरु तराइ भए ,हुलहरु पहाड भए ,हुलहरु शहर भए
हुलहरु जज्लपा भए ,सबेरो भए ,खै के के भए
तर
हुलहरु कहिले नेपाली भएनन किन ?
हुलहरु कहिले नेपाल भएनन किन?
शायद ,
बिचराकै अनिकाल परेको हो कि
सोचकै खडेरी परेको हो कि
बिखल्बन्धमा परेको छु म त
हजुर जस्तो ,
नोकोटिनको सर्कामा बिचारको मुस्लो उडाउन सकेन
चुरोटको बट्टा, भित्ता कतै, कसैले सोच खोप्न सकेन
बरु ,
जिलेटिनको धुँवामा बारुदको कथा लेखे
बुद्धको कांखमा बाँझलाई शरण दे
छटपटाएर शान्ती रुदा
फट्फटाएर परेबा रुदा
टाउका टाउकाहरु शर ताजको सतरंज खेले
किन ?
किन?
घरदेशका नंग्रा परदेशमा पलायन छन
आफ्नै घरगाउका बाटाहरु बिराना छन
सांध सिमानामा पनि चन्द्र सुर्य लत्रिएका छन
बांकी बचेँको सगरमाथाको टोपी पनि
लाजले झुकेर कोशीमा बगेको छ
स्वाभिमानको टाल्नै नसकिने भ्वाग परेको छ
किन ?
सबाल मात्र उठाउने म पनि लांछी छु शायद
यसैले उडी चन्द्र छुने लक्षय लिन सकिन
आफ्नै माटोलाई अन्याय गरी पसिना बेची रहेछु
आफ्नै टोपी लुकाएर आँफैलाई साटिरहेछु
थाहा छैन,भडकिएको हुँ कि भडकाईएको हुँ
आफ्यानऐ भेष भुषा भुलेर उधारोमा बाँचिरहेछु म
तेसैले ,
म जस्ता कायरहरुको बुद्धिको बिर्को खोल्न
भडकिएको टाउकोमा गिदी भर्न
हजुरलाई बिन्ती गर्छु
एक चोटि फेरी आँखा उघारी हेर्नु पर्‍यो
फेरी एउटा अर्को जन्म लिनु पर्‍यो
बरु सकिन्छ भने साथमा
हजारौं दुर्योधन र दुशासनलाई सुधार्न
एउटा बिदुर लिएर आउनु पर्‍यो
हजारौं राबण र कुम्भकर्णलाई बुँझ्याउन
एउटा राम लिएर आउनु पर्‍यो
किनकी ,
यहाँ धेरै रहरहरु बाँझो छ
र धेरै बिबेकको खाँचो छ
फेरी दिल र जातको समायोजन पनि त गर्नु छ
सांग र सिस्नोको आनन्दिको बयान पनि त कोर्नु छ
मन र पनलाई पनि त गाँस्नु छ
तेसैले मेरो बिन्ती ,.
एउटा मुनामदन फेरी कोर्न आउनोस
एउटा नयाँ सोच फेरी फोर्न आउनोस
जहाँ सुनको थैला भन्दा आनन्दी मनको आकार होस्
जहाँ मुर्ती र मन्दिर भन्दा श्रम र शिपको आधार होस
घात र प्रतिघातको हाट भन्दा सदभाबको चाँदर होस्
हजुरको आग्याकारी चेलो

बर्जस्वाँठ

समानुपातिक व्यवस्था र हाम्रा प्रधानमन्त्री

बिजय कुमार श्रेष्ठ
धादिङ्ग हाल ईराक
एक तन्त्रिय जहानिए निरंकुश राणा शासनको १०४ सालको दमन सहेर शसंकित र बेसहारा भएर बाच्न बाध्य भएका हामी नेपालीले २००७ सालमा निरंकुश शासनलाई अन्य गरि प्रजातन्त्रको पुर्नबहाली गरियो । यो प्रजातान्त्रिक शासनमा केहि हदसम्म नेपाली जनताले जहानिय शासनको भन्दा केहि फरक प्रकृयाको शासन उगभोग गर्न पाए । त्यति बेला पनि जनताले जे सोचेर आफुलाई बलिदान दिएको थियो । त्यस परिबर्तित शासकहरुले सारा कुराहरुमा एक तान्त्रिक बिचार धाराको सुत्रधारलाई अंगालेर एक दलिए तानाशाहि व्यवस्थालाई मान्यता दिएर केवल शासकलाई मात्र उच्च रुप दिन सफल भयो ।

पंचायत व्यवस्थाको बिजारोपण गरियो । यो पाचायती व्यवस्थाले ३० वर्षको लामो आयु लियो । सोझा सिधा नेपाली जनतालाई पिजडामा राखेर शासक वर्गले दमन र अत्यचारको सिमा नाघेर आफुले सके भरको अत्यचार र अन्याय गरेर जनतालाई कठपुतली जस्तो बनाएर द्धापर युगको लंकाको राजा रावणले जसरि शासन सत्ता चलाए । यो अत्याचारले पनि सिमा नाघेकोले हामी नेपालीले सहन नसकेर फेरि पनि न्यायको हात फिजाउन सुरु गरियो । त्यो थियो २०४६ सालको तानाशाहि पँचायती व्यवस्था ठुलो रक्तपात र बलिदानको सँघर्षको पश्चात फेरि अर्को परिवर्तन पाउन सफल भए ।

नेपाली जनताले त्यो हो बहुदलिय प्रजातान्त्रिक व्यवस्था । बहुदलिय व्यवस्थाको पुर्नबहाली गरियो देशमा सारा नेपालीको मुहारमा हर्ष उल्लासको सिमा रहेन । एक तन्त्रीय शासनको कठघरामा बसेर कठपुतलीको जस्तो शासन भोगि रहेको हामी नेपालीले स्वातन्त्रता भन्ने के हो भन्ने कुराको अनुभवसम्म गर्न पाएका थिएनौ । देशमा शासन सत्ता परिवर्तन भयो नयाँ सविधान बन्ने पक्का भयो । देशमा नयाँ र नौलो बिहानीको जस्तो कलीलो पारिलो बिहानीको पारिलो घाम तापेको अनुभवको महसुस गर्न थालीयो ।

अब आउने शासक कस्ता होला ।नयाँ सविधानमा लेखिने कानून कस्ता होला भन्ने विभिन्न नयाँ कौतुहलहरु हामी जनमानसको मानसपटलमा सलबलाउन थाल्यो । केहि महिनाको पर्खाई पछाडि नेपालको नयाँ सविधानको पुर्नजन्म हुन गयो । सबै नेपाली जनताले चाहेको नयाँ सविधान २०४७ तय गरियो । त्यस पछि नेपाली जनताले वाक स्वातन्त्रता पाउन थाले । पँचायती व्यवस्थाको सट्टा नेपाल सरकारको नामाकरण गरियो । नेपाली जनताले केही हदसम्मको परिवर्तनको महसुस गर्ने मौका पाएका थिए । धेरै दलहरुको शासन पद्धति र धेरै किसिमका शासकहरुको अनुभव हेर्ने मौका पाए त्यति बेला । केहि हदसम्म नेपाली जनताले परिवर्तनको स्वाद लिने मौका पाईसकेको थियो । हुन त हाम्रो नेपालीमा एउटा उखान छ नि त सायद यो उखान त प्राय नेपालीले आफनो आफनो भाषामा आफनो ठाउँमा प्रयोगमा ल्याई सकेका होलान् । कौवालाई बेल पाक्यो हर्ष न बिस्मात भने जस्तै हामी नेपाली जनतालाई बहुदल भनेको कौवालाई पाकेको बेल भने जस्तै भयो र यो परिवर्तले पनि मुर्हत रुप लिन सकेन ।

बहुदलिय प्रजातन्त्रको पुर्नबहाली भएको केहि साल बित्न नपाउदै प्रजातन्त्रवादि भनौदा पार्टिहरुमा ठुलो सँघ्रामको बादविवादले सिमा नाग्न थाल्यो र एक आपसमा अवसरबादि हुन थालेर जनताले रगतको भेल बगाएर आफनो आहुतीको बलिदानलाई कोरा कागतको खेस्रा जस्तो सम्झेर आफुले जनता सामु खाएको कसम बाचाँहरुलाई नाघेर आफनो गोजीको समस्यालाई मध्य नजर राखेर सारा देशको ढुकुटीलाई पुखौली सम्पति बनाएर देश र देश बासी जनतालाई बिहान बेलुकीको छाक टार्न समेत धौ धौ पर्ने स्थितिमा पुर्‍याई दिए । परिवर्तन त भयो किन भएन जो व्यक्ति खाली खुट्टा हिड् डुल गर्थ्यो ति व्यक्तिहरुको खुट्टामा गरिव जनताले वर्ष भरि खान पुग्ने रकमको जुत्ता हुन् थाल्यो । अनि हामी गरिव निमुखा जनताले कसरि सहि बस्नु त ।

फेरि पनि जनतामा शासन लाद्न थाले ति देश बहाक शासकहरुले मुखले राम राम बगलीमा छुरा यो मन्त्रलाई मध्य नजर राखेर देशमा ति प्रजातन्त्रका मुकुन्डो लगाएका नेताहरुले देशको ढुकुटीमा रजाई गर्न थाले । नाताबाद र कृर्पाबादले पारदर्शी हुन थाल्यो देशमा । गरिव जनताको छोरा छोरीले समानान्तर पाउन सकेन । फेरि पनि हैकमबादको धाक धम्की रवाफ चल्न र चलाउन सुरु भयो देशमा अनि गरिव जनताले न्याय पाउन सकेन । केवल व्यवस्था मात्र परिवर्तन भएको थियो देशमा शासकहरु उहि नै थिए । माहुरिको चाकामा बसेर मह चुस्ने बानी परेकाहरुलाई सत्ता परिवर्तन भएर के भयो त । व्यक्ति त्यहि नै हो शासन गर्ने ठाउँ त्यहि नै हो र कानून त्यहि नै हो । त्यसै कारणले जनता अत्याचार र दमनले चरम सिमा नाधेर गएकोले जनतामा रक्तपात क्रान्तिको थालनी भयो ।
त्यो क्रान्तिको थालनी गर्ने पार्टि थियो नेपाल कम्युनिष्ट पार्टि माओवादि । भण्डाफोरको निती लिएर बहुदलिय व्यवस्थाको बिरोधमा भुमिगत भएर नौलो क्रान्तिको विगुल फुक्न थाले कम्युनिष्ट नेता माओसेतुङ्गको सिद्धन्तलाई अंगालेर । त्यो भण्डाफोरको थालनी थियो २०५२ साल । सारा देशबाशी जनताको मनमा शंका उपशंकाहरुले बास गर्न थाल्यो । भयानक बिध्वङसकारी बिस्फोटनहरुको उत्पति हुन थाल्यो । आम जनतामा त्रासको भाव सृजना हुन थाल्यो । गाउँका बस्तिहरु दिन दिनै उजाड बन्दै जान थाल्यो । गाउँमा उमेर पुगेका पुरुष महिलाहरुको बास हुन छाड्यो । कोहि माओवादको नारा लिएर हिड्न थाले भने कोहि जीवन र मरणको दोसाधमा पिल्यिर बाध्यताले आफनो प्यारो देश छाडेर मुङलानिया बन्न पुगे । बाकि रहे ति उमेर पाकेका बुढा बुढी केबल आफनो जीबनको भरोसा नभएका ति पाका वृद्ध बाबा आमालाई पनि शान्तिले कहाँ बाच्न दिएर ति बहुदलबादीहरुले र क्रान्तिकारीहरुले कोहि कसैको जिवनको भरोसा भएन जिउने र मर्नेको एक आपसमा ठुलो सङग्रामको वातावरणको सृजना गराई दिए । खान लागेको भात भन्न पाएन न त परिवार भनेर नै शान्तिले बाच्न पाए । कतिको सिउन्दो पुछियो कतिको बेघरबार भयो । कोहि कसैले पनि यो मेरो हो भनेर भन्न पाएनन् ।बिशाल यूद्ध भुमि बन्न गयो त्यो सुन्दर शान्त नेपाल । ति निमुखा जनता कहिले सरकारको चपेटा कहिले क्रान्तिकारिको चपेटामा आफना सारा समय कसरी बितायो भन्ने कुराको अनुभव हुन सकेन । यो युद्धको कमाण्डर हुनु हुन्थ्यो प्रचण्ड र बाबुराम भट्टराई उहाँहरुको त्याग र बलिदानले १२ वर्षसम्म चल्यो युद्ध ।

यो युद्धबाट ति सिधा साधा जनताले ठुलो सास्ती र दुर्दशाहरु भोग्नु पर्‍यो । गोला र बारुद नदेखेकाले त्यसलाई आफनो दैनिकीको विषयमा सुचि करण बनाएर हिड्न थाले । को आफनो को अर्का भन्ने कुराको परिचय समेत भुल्न बाध्य भए ति सिधा साधा जनताहरु आफनो हक र अधिकारको खाजि गर्नको लागि आफुसँग भएको सार्मथ्यले भ्याएसम्म न बास न गासको ठेगान समेतको प्रवाह नगरिकन जंगली जिवन बिताउन बाध्य भए । ति सारा नेपाली जनताको त्याग र बलिदानले गर्दा १२ वर्षको लामो कठोर सँघर्ष पछाडि देशमा फेरि नौलो बिहानीको पात पलाउन सुरु गर् यो । त्यो नौलो बिहानीको कलकलाउदो पात थियो जुन नेपाली जनताले धेरै पहिला देखी नै चाहेको चाहानाको कुरा थियो । जनताले मन बचन र कर्मलाई साछि राखेर देशमा लोक तन्त्रको बहाली गरायो । कैयौ दमनकारीको दमन र थिचो मिचोलाई सहेर देशमा नौलो बिहानीको पुर्नवहाली गरेर छाडे । नेपाली जनताले चाहेको लोकले चलाउने शासन लोकतन्त्र । समान हक र अधिकार भन्ने नाराको साथमा एउटै नारा रचेर ल्याएको थियो यो लोकतन्त्र ।

त्यो दिनको हामी नेपालीको ओठमा छाएको हासो हस्रउल्लासमयका दिनहरुलाई हामीले कहिले भुल्न सक्दैनौ । ठुलो आशाको नौलो किरण छाएको थियो नेपालीको मुहारमा लहरा तान्दा पहरा थर्के जसरी संसार भरि छरिएर बसेका नेपाल आमाका सन्तानको मनमा खुशियाली छाउन थाल्यो । परदेशमा आफुलाई परेको सारा दुःख बिसर्िएर लोकतन्त्रको पुर्नवहालीको हस्रउल्लास मनाउन तिर व्यास्त भयो ति परदेशी मनहरु । लोकतन्त्रको पुर्नवहाली पछि देशमा समानुपातिकको नारा गिुन्जन थाल्यो । सारा देशमा रहेका देशबाशीहरुको मुहारमा हर्षको आशु बग्न थाल्यो । सानो र ठुलो भन्ने शब्दावली शब्दकोषबाट नै फाल्ने अठोट गरियो । सामान्ति शासन र हलियाँ प्रथाको अन्त्य गर्ने नियम कानुनको प्रतिपादन गर्ने अठोट गरियो ।

देशमा पुर्ण रुपमा लोकतन्त्रको बहाली गरियो । ठूलो त्याग तपस्या र बलिदान पश्चात सघर्षशिल पाटिलाई जनताले आफनो अमुल्य मत दिएर देशमा सबै भन्दा ठुलो दलको नामले चिनाई दिए । त्यो थियो नेपाल कम्युनिष्ट पाटि माओवादि । सो पाटिको नेतृत्व गर्ने बौद्धिक बिचार धार भएका दुई हस्तिहरु थिए । त्यो नाम थियो प्रचण्ड र अर्का नेता बाबुराम भट्टराई । देश चलाउने जिम्मा माओवादि पाटिको काधमा आयो । सधर्षबाट आएको देश र जनताको बारेमा सम्पुर्ण अध्याय जानकारी भएको पाटिको काधमा गएको त्यो देशको डाढु पन्नियो भाग वण्डा त राम्रै नै लगाउला भन्ने आशा थियो जनतालाई त्यो आशाको दियो थियो देशको प्रधानमन्त्रि हुनु भएका माओवादिका हस्ति प्रचण्ड पुष्पकमल दाहाल सायद यो नाम सारा नेपाली जनतालाई थाहा थिएन होला । उहाँको जोस र जागर हाउँ भाउँ जनतालाई धेरै मन परेको थियो । आशा थियो उहाँको नेतृत्व समान र काचन होला भन्ने कुरा । नेपाललाई सिङापुर बनाउने सम्म बोल्नु भएको थियो कुनै दिनमा त्यो कुरा त उहाँलाई नै थाहा होला । अब पालो आएको छ नेपाललाई के बनाउने हो हामीले हेर्न बाकि छ ।

समानुपातिकको नाराले देशलाई नयाँ रुप दिने बाचाका साथ त्यो कुर्सीको हर्ता कर्ता बन्नु भएको छ । नाताबाद र कृपाबादको नारालाई पनि उहाले औला उठाउनु भएको थियो । उहाले समान भन्ने अर्थमा आफना स परिवारलाई राज्यकोषबाट तलब भत्ता पाउने गरि नियुक्ती दिनु भएको छ । केवल पत्निलाई बाहेक । आफनो छोरालाई कम्प्युटर अपरेटरको नाम दिदै आफु जता गयो साथमा नै लिएर जादै हुनु हुन्छ । के त्यति ठुलो पाटिमा अरु कोहि थिएन कम्प्युटर अपरेटर अरुले सिकेका थिएनन् होला कम्प्युटरको क यो पनि समान नै गर्नु भयो । अनि अरुको पार्टिबाट त राख्न सकेन हुदैन पनि थियो भत्ता खुवाउन तर आफना पाटि भित्र त त्यस्ता योग्य व्यक्ति थिएन होला आफनो श्रीमतिलाई उपनेताको पद दिलाउनु भएको होला । अब यसलाई कुन बादको सँज्ञा दिने होला त नयाँ नेपाल बनाउने सपना लिएर देशको प्रधानमन्त्रि बन्नु भएको प्रचण्ड जीको कार्यकालको थालनी हामीले परिवारबादबाट हेर्न पायौ ।

उहाँलाई पनि थाहा होला आफनो पारिवारिक घटनाहरु परिवारमा बिहान बेलुकाको छाक टार्न हम्मे हम्मे परेकोले उहाँको बुबाले आफनो जन्म स्थान छाड्नु परेको कथाहरु हामीले त उहाँको मुखबाट निस्कीएको लवज मात्र सुनेका हौ । परिवार धान्न गार् यो भएकोले र पहाडमा उब्जनी कम हुने भएकोले तराईको बसाई सर्नु भएको कथा आज पनि सुनाउदै आउनु भएको छ प्रचण्डका बुबाले नेपाली पत्र पत्रिकामा । आफनो र देशको परिस्थितिलाई उहाँ कसरि बुझनु भएको हो । नेपालीको छोरोले ५० रुपैयाँ मिटरमा पाउने दौरा र सुरुवाल समेत किन्नलाई धौ धौ परेको बेलामा उहाँ नयाँ नेपालमा नयाँ परिवर्तन भनेर तेती राम्रो दौरा र सुरुवाललाई चटक्क फालेर बेलायती पोशाकमा सजिनु भयो । आज उहाँ पनि राजनितिक गरेर त्यो ठाउँमा नपुग्नु भएको भए के उहाँलाई त्यो आफनो शिक्षक पेशाले ती महंगा सुट लगाउन सक्नु हुन्थ्यो होला त अनि आफुले चाहि नलगाउने आफु उपस्थित हुने समारोहमा कर्मचारीलाई उपस्थित हुन चाहि राष्ट्रिय पोशाक लगाउनु पर्ने यो पनि नयाँ नेपालको नयाँ सृजना होला ।

नयाँ नेपालमा हाम्रा प्रधानमन्त्रिले गर्नु भएका नयाँ समानुपतिक व्यवस्थाको सृजना यस्ता छन् ।

१। आफनो परिवारमा चार सदस्य सरकारी तलवी ।
२। राष्टिय पोशाक दौरा र सुरुवाललाई त्याग्नु भयो ।
३। कम्प्युटर अपरेटरमा आफनो छोरालाई नियुक्ति गरेर बिदेश भ्रमणको साथि बनाउनु भयो ।
४। भारतिय नागरिकता भएको आफनो छोरीलाई निजी सचिवालयको प्रमुखमा नियुक्ति गर्नु भयो ।
५ ।सत्ता हस्तान्तरणमा आफनो पत्नीलाई साक्षी राख्नु भयो ।

एक टुक्रा

:हस्त गौतम मृदुल

पत्ता फेरिए पनि डाली उही छ।
हात फेरिए पनि ताली उही छ।

ब्याक्ति फेरिए नी चाल उही छ।
अग्रगामी कदमको ताल उही छ।

नेताहरु फेरिए नी गती उही छ।
जनबादी नेत्रित्वको मति उही छ।

इतिहासको जन्म

आचार्य प्रभा
नयाँ इतिहास जन्म दिनेहरु हो
सारा संसारलाई चकित गरी
नयाँ जन्म लिएकाछौ ,
त्यसैले ---जन्मेको सारलाई
सार्थक गर्न तिमीहरुले
नयाँ पालुवाको श्रीजना
गर्नुपर्छ /
नयाँ बिहानिको ढोका
उघार्नु पर्छ
जुन बिहानिको प्रतिक्षामा
सारा मन ,मस्तिष्कहरु
अध्यारोमा काला रातहरु
भोगिरहेका थिए /
अब ---तिमिहरु संसारकै
पाले अनी रक्षक भएर
जन्मेकाछौ
त्यसैले उत्साहित बन
अध्यारो कोठामा उज्यालो छर्न
अनी ---दर्हिलो रक्षक बन्न
अनी मात्र ,
तिम्रो आगमनले प्रतिक्षित मनहरु
प्रफ्फुल्लित हुनेछन /
देखाइ देउ नयाँ इतिहासको
पानाहरुमा स्वर्ण अक्षरहरुले
इतिहास भनेको रङ,जाती,भेद ,
धनी,गरीब को संघर्ष मात्र होइन
समानता र सहजता को पनि
लेखिनु पर्छ /
संसारभरी शान्ती र सद्भभावनाको
दियो बल्नु पर्छ भनेर/
(अमेरिका )
(समर्पित जो ,जो नयाँ इतिहास कोर्न आगमन गरिरहेका छन उनिहरुमा )
रचना ११ -०४ -००८-( ८ बजे साँझ मंगलवार )

चाणक्य बाट

पुरुशोत्तम सुबेदी

सामर्थ्यवान साहसि ब्यक्तिको लागि जुन कुनै कार्य पनि कठिन हुँदैन । त्यस प्ररकार का मानिसहरुले चाहेअनुसार का राम्रा काम हरु गर्न सक्छन । ब्यवसाय गर्ने मानिसको लागि कुनै ठाउँ पनि टाढा हुँदैन । बिद्वान मानिस लाई बिदेस पनि टाढा लाग्दैन । आफ्नो बिदुताको कारणले सबै ठाउमा मित्र र अनुयायी बन्दछन । जो ब्यक्ती नम्र भएर बोल्छ व्यवहार पनि त्यस्तै छ - उसलाई कोही पनि पराइ लाग्दैन । जसले शत्रु लाई पनि आफ्नो बसमा ल्याउन सफल हुन्छ ।

जसले पुल, ईनार - कुवा -बाटा घाटा मन्दिर -मठ -स्कुल -अथवा सार्वजनीक कुरामा ध्यान दिन्छ, काम गर्छ -त्यही समाज सेवी हो। आफ्नो लागि मात्र दौड धुप गर्ने त्यो अवसर बादी र स्वार्थी हो । देस र समाज लाइ निकास तर्फ डोर्‍याउन समाज सेविले मात्र दिन सक्छन । अवसर बादिले होइन, सामाजिक कार्यमा जसले अभिरुची राख्छ त्यही ब्यक्ती नै राजनीतिज्ञ ठहर्छ । राजनितिको नाम बाट आफ्नो स्वार्थ पुरा गर्ने जुन मतलवी मान्छे हुन्छ त्यो चान्डाल सरह हो । त्यो समाज सेवी हुनै सक्दैन । स्मरण रहोस नास्तिक हरु नै सामाजिक कार्य बिरुद्ध लाग्ने गर्छन् र अपराधी हरु नै सस्कृती बिरोधि हुन ।

कबिता- सपना

बिजय कुमार श्रेष्ठ
(हाल ईराक)

हजारौं सपनाहरुको मेल
हाम्रो आर्दश
मैले उनेको सपना
बगैचाहरुमा छरेको सपना
त्यसै टुकि्रंदैन आमा
यस सपनासंग गाथा छ
तिमै्र आंशु रगत र पसिना छ
तिम्रै लाम्टो चुसेर ठड्याएको सपना
तिम्रो आशा र भरोसाकेन्द्र
यो सपना महान क्रान्ति सपना हो
रगतको सपना निलो शान्तिसंग सौदा गर्दैन
क्रान्तिकारी आर्दश ठुले बडेसंग सम्झौता गर्दैन
हो आमा सपनाले कहिलेकािहं कोल्टे फेर्छ
सिधा र सपाट सपना
अहं यो त कल्पना मात्र हो
यो त घुम्ती मोड हुंदै लक्ष्यमा पुग्छ
ज्युंदै छ सपना
यो चित्कारहरुको सपना
यो भरियाहरुको सपना
चौतारीभित्र बस्दा
न्याउलिहरुले दिएको सपना
हो आमा
हाम्रो बचनबद्धता खुकुलो छैन
कति त सपना मर्यो भनेर आत्तिन्छन अनि मातिन्छन
यो सुन्दर सपनाबिरोधी
कुनै भोजमा मस्त होलान
मात्र रुप फेरिएको हो
सपना कहां फेरिन्छ र
मुल्य मान्यता कहां टुकि्रन्छ र
चाउरी अनुहारले दिएको आशिक
टुहुराहरुको सपना
यो त संधै फुलिरहन्छ
हो आमा मैले गमलाहरुमा सजाइरहेकी छु
मलजल पनि त गरिरहेकी छु
यो सपना निभ्दैन
हुरी बताससंग म लडिरहेकी छु

बराक ओबामा संयुक्त राज्य अमेरीकाको राष्ट्रपतीमा बिजयी

ओबामा * 338
मेक केन * 163
(*जितेको या अग्रता हासिल गरेको)
538 जम्मा इलेक्टोर भोटमा राष्ट्रपती बन्न 270 इलेक्टोर भोट ल्याउनु पर्नेहुन्छ ।

- बराक ओबामा संयुक्त राज्य अमेरीकाको राष्ट्रपती ४४औं हुने पक्का तथा उनका प्रतीपक्षी जन मेककेनले उनलाइ फोनबाट वधाइ ज्ञापन ।
- बर्तमान राष्ट्रपती जर्ज बुसद्वारा बराक ओबामालाइ बधाइ तथा वाइट हाउसमा स्वागत।
- बराक ओबामाद्वारा सिकागोमा बिजयी भाषण
विश्वकै शक्तीसाली राष्ट्र अमेरीकामा चुनाबी गर्मी उत्कर्रसतमा पुगेको छ। नेपालमा हुंदा आफू यता, त्यसै भोट हाल्न पाइएन, आफू नेपाली नागरीक भएकोले याहा पनि भोट हाल्न पाइएन तर चुनाबी प्रक्रीया भने निकै नजिक बाट हेरें। चुनाबको पहिलो परिणाममा ओबामाले खाता खोलेका छन। New Hampshireको सानो गाउं Dixville Notch मा २१ भोटर छन जसमा १५ भोट ओबामाले पाए बने ६ भोट मेक केन ले पाए। त्यहा अघिल्लो पटक जर्ज बुसले जितेका थिए। पोलबाट ओबामाले जित्छन भने पनि भोट बाट अब ओबामाले जित्ने छनक देखिएको थियो।

पोलले २००४मा जन क्यारीले जित्छन भनेको थियो तर जित जर्ज बुसले। त्यसैले यस पटक सबै समाचार एजेन्सीले बढो साबधानी पुर्बक पोल बटुलेका थिए। चुनाबको नतिजा जे आए पनि इतिहास रचीने भएको छ। ओबामाले जिते सबै भन्दा कान्छो तथा प्रथम काला राष्ट्रपती बन्ने छन भने मेक केनले जिते प्रथम पटक जित्ने सबै भन्दा बुढा राष्ट्रपती बन्ने छन भने सेरा पेलीन पहिलो महिला उपराष्ट्रपती बन्नेछिन। चुनाबी मतगणना हेर्नेहो भने ओबामाले राष्रपतीको छाता ओड्ने पक्का छ।

United States को केही ऐतिहासकि तथ्य
- सन 1789 मा पहिलो राष्ट्रपती निर्वाचन ( सबै निर्बिरोध निर्बाचित)
- सन 1865 मा काला जातीले भोटहाल्ने अधिकार पाएका
- सन 1920 मा महिलाले भोटहाल्ने अधिकार पाएका
- भोट हाल्ने उमेर 18 बर्ष या माथी
- राष्ट्रपती उमेदवार हुने उमेर 35 बर्ष या माथी

Halloween and Ryan

By Himal_Paari

"Why do you guys celebrate Halloween?" I asked this question to Ryan while he was driving his car and I was at the passenger seat right next to him. He looked at my face for a second and started looking at the road while he was driving. Halloween.........let me think why do we celebrate it........he mumbled for a while trying to remember as if he knew the answer and then replied back to me, I seriously do not know why we celebrate Halloween. It was Thursday before last Thursday that I asked this question to him while I was taking ride with him after work to take a Solid Works class. He is a very fun guy who likes to talk. He was saying me that he and his girlfriend were preparing costume to wear on the night of Halloween to participate in dance competitions organized by local bars at Rice Lake.

This question suddenly came out of my mouth as if I wanted to know how much a typical American guy knows about the reason behind celebrating his festival.

It was last Thursday when I was again taking ride with him after work for the class. He said me, "I asked to a group of people in lunch-room today the question you asked me". "What question?" I turned towards him with a little surprise. "The question about Halloween, and you know what, nobody knew why we celebrate Halloween." I saw a big smile on his face as if he has just conquered an Everest and he was saying me, "see, I am not the only guy who does not know it."

"Me and my girlfriend won the Halloween costume contest last Friday in the bar", Ryan shouted from his cubicle this morning. I looked towards his cubicle with big smile on my face with an exclamatory remarks, ........"r..e..a..l..l..y?" Yes! he nodded his head with a pride in his face. Jack peeked from his cubicle with his usual laughing style and asked Ryan, "Did ....you...? What did you win?" We won sixty-bucks and finished it within ten minutes buying drink for ourselves and for friends, Ryan replied. I remember that Ryan was telling me that he won the costume-contest last year too. Congratulations Ryan, you won it this year too. Even though you do not know the reason behind celebrating the Halloween, you are following your tradition. Congratulations Ryan for following your tradition and for winning the contest!!

क्रान्तिक्षेत्र नेपाल

शेखर ढुङ्गेल
कोतपर्व, भण्डारखाल पर्व मकैपर्व, पर्वैपर्व अर्थात् क्रान्ति नै क्रान्ति र रगतको छिट्टैछिट्टाले पोतिएको नेपालको इतिहासमा अझै क्रान्तिको त्रासदीपूर्ण आवाजको गन्ध आइरहेको छ । कुनै बेला तत्कालीन राजा वीरेन्द्रले शान्तिक्षेत्र नेपालको प्रस्तावको जामा पहिर्‍याउन  खोज्दा ‘निरंकुशता भित्रको मुर्दा-शान्ति’ भनी व्याख्या गर्दै नेपाली कांग्रेसले भारतलाई सो प्रस्ताब अस्वीकार गर्न अनुरोध गर्‍यो, बहुदलीय व्यवस्थापश्चात् सो प्रस्ताब रद्धीको टोकरीमा फ्याँकिदियो ।

क्रान्तिकारी संस्कार भएको राजनीतिक संस्कार नभएको नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वको कारण माओवादीलाई चोख्याएर सत्तामा मात्र पुर्‍याएन  शान्ति तथा पुनर्निर्माण नामको मन्त्रालय नै स्थापना गर्‍यो । जुन आफैंमा उपबुजु्रक र खोक्रो अभिनय थियो । यस मन्त्रालयको स्थापनाले नै नेपाल क्रान्ति र ध्वस्ततातिर गैराखेको देश हो भन्ने प्रमाणित गर्दछ ।

केही महिना अगिसम्म मात्र माओवादीलाई डोर्‍याएर  सत्तामा पुर्याएँ भनी स्याबासी लिने कांग्रेसका नेता स्वयं अर्को नयाँ क्रान्ति भन्न थालेका छन् । आफूलाई क्रान्ति-पुरुष भनाउन चाहनेहरु फेरि जुर्मुराउन थालेका छन् के क्रान्तिपछि क्रान्ति अनि फेरि क्रन्ति नै हामी नेपालीको नियति हो?

गणतन्त्र संविधानसभापछि सबै समस्याहरु ठीक हुन्छन् भनेर नथाक्ने गिरिजाप्रसाद कोइरालाहरुमा फेरि नयाँ क्रान्तिको आवश्यकता किन पर्‍यो आफूबाहेक अरुलाई सत्तामा देख्न नसक्ने नेपाली कांग्रेस प्रवृत्ति नेपालको लागि अभिशाप सावित भयो । शान्ति नेपालको लागि खोक्रो आडम्बर र सत्तामा पुग्ने झुठो खेती मात्रै सावित भयो । अमुक व्यक्ति वा दल सत्तामा हुँदा शान्ति-सुव्यवस्था देख्ने र सत्ताबाहिर पुग्ने वित्तिकै जताततै भुईंचालो आएको देख्ने प्रवृत्ति कतिको घातक हुँदोरहेछ भन्ने कुरो नेपालको संसदीय व्यवस्था दुई-दुई पटक असफल भएबाट स्पष्ट भएको छ । नेपालमा क्रान्ति होइन प्रवृत्तिमा परिवर्तन हुनु जरुरी छ । क्रान्ति नै क्रान्तिको बिगुल फुक्ने अनौठो रोगले दलका नेतालाई गाँजेको देखिन्छ । हो व्यक्ति स्वतन्त्रता मानवाधिकार प्रजातन्त्र वाक् एवं प्रकाशन स्वतन्त्रताको लागि लड्नु पर्दछ । २००७, २०३६ ,२०४६, २०५२ माओवादी जनयुद्ध प्रारम्भ २०६२, २०६३ लगभग ६० कै इतिहास बनिसक्यो क्रान्ति नै क्रान्तिको । बेलायत फ्रान्स जर्मनी रुस चीन र भारतमा पनि क्रान्ति भए देशले एउटा निश्चित राजनीतिक बाटो लियो र आर्थिक विकासतर्फ लम्किएर सफलताको शिखरमा पुगे । तर नेपाल सधैं अस्थिरताको दलदलमा फस्यो ।

नेपालका दल र तिनका नेता यस्ता असहिष्णु असमझदार अविवेकी देखिए कि ती सबै सधैं आफूलाई घट्ट र जनतालाई गहुँ सम्झी पिसिनै राखेका छन् त्यसैमा गौरब गरिराखेका छन् । इमान्दारिता र नैतिकता लाग्दछ तिनका दुष्मन हुन् त्यसैले त्यो दुई कुरा हाम्रा नेताहरु आत्मसात् गर्नै सक्तैनन् । यदि आत्मसात् गर्दा हुन् त न २०१७ न २०५२ न त २०५९ को घटना जन्मिन्थ्यो । लाग्छ जनता नेताका दास हुन् नेता जे गर्दछन् त्यो अकाट्य हुनुपर्दछ भन्ने जङ्गे प्रवृत्ति आफूलाई क्रान्तिकारी भन्न रुचाउने सबै पार्टीमा कायम देखिन्छ । प्रत्येक क्रान्तिपछि बनेको सरकार घमण्ड र अदूरदर्शिता नातावाद कृपावादको भुमरीमा फसेका छन् । उनीहरुले आफ्नो चिन्तन असफल भएको सत्यतालाई स्वीकारी परिमार्जित हुने सोच र व्यबहार लागु गर्न सकेनन् । २०४८ सालपछि बनेको नेपाली कांग्रेसको सरकार व्यक्तिको हठ र महत्वाकांक्षाको कारण जनताको बलिदानी आन्दोलनको अवमूल्यन गर्न पुग्यो राजनीतिक अस्थिरताको बिउ रोपियो । फलस्वरुप माओवादी जनयुद्ध विविध रणनीति पार गर्दै स्वयं कांग्रेसको अस्तित्वमाथि चुनौती बनेर उभिएको अवस्था छ । देशको राजनीतिक भविष्य आस्वस्त बन्नुको साटो झनै सशंकित बन्दै गएको छ । क्षेत्रीयता जातीयता संघीयताको लडाईं संविधान निर्माणजस्तो संवेदनशील अवस्था अनि देश र दलहरुको दिशाहीनताजस्तो खतरनाक परिस्थितिले कुनै न कुनै प्रकारको नयाँ राजनीतिक ध्रुवीकरण एवं क्रान्तिलाई नकार्न नसक्ने देखिन्छ । अबको क्रान्ति मौजुदा असफल दल र नेतृत्वको सामथ्र्यले नभ्याउने पनि निश्चित छ । दशैं-तिहारपछि सुरु भएको राजनीतिक घटनाक्रम र दलहरुको ध्रुवीकरणले नयाँ राजनीतिक शक्तिको जन्म हुने सम्भावना देखिएको छ । तत्कालीन सातदलको एकता र सहमतिको विकल्प नभएको अवस्थामा आआफ्नै तर्क र कुतर्कले दलीय एकता तोडिइसकिएको छ । आन्दोलनको मर्मलाई एकपटक फेरि अबमूल्यन गरिएको छ । नेपाललाई कहिले सुनको टुक्रा त कहिले सिङ्गापुर कहिले स्वीजरल्याण्ड त कहिले के बनाउने भन्ने सपना बाँडी क्रान्ति गर्ने मानसिकता जनता पिस्ने अनि सत्तामा पुग्ने वित्तिकै परिवार र दलीय स्वार्थको संकीर्णताभन्दा माथि उठ्न नसक्ने नेपाली राजनीतिक नेतृत्वको कारण देश असफलतातिर भासिदै गएको छ ।

जनताको महान क्रान्तिको नाममा माओवादीले चाहेको र उसको मागमा सहमति जनाई सबै दल गणतन्त्रात्मक संविधान बनाउने भनी भत्ता बुझ्दै संविधानसभा भवन धाइराखेको अवस्थामा फेरि नयाँ क्रान्तिको उद्घोष भएको छ । यो सरकारको पतनसँगै झनै खतरनाक अस्तव्यस्तता देशले व्यहोर्नु पर्ने संकेत देखिएका छन् । माओवादी सत्ताच्युत भै झलनाथ वा गिरिजाले अवस्थामा सुधार एवं सुशासन दिनसक्ने अवस्था पनि छैन । तत्कालको क्रान्तिले एउटा डरलाग्दो चक्रब्युहमा देश फस्ने छ संविधान बन्ने छैन अनि फेरि आजसम्मको सबै क्रान्ति मूल्यहीन बन्न पुग्नेछ । क्रान्तिमात्र बिकल्प होइन । सहमति समझदारी सहयात्रा दूरदर्शिता एवं सद्भाव स्याथी विकल्प हुनसक्छ । प्रतिपक्षमा बसेर कति पिस्ने नेपाली जनतालाई सत्तापक्ष र प्रतिपक्ष दुबैले सुझबुझ एवं सहमतिको यात्रा तय गर्नु आजको अनिवार्यता हो ।