ब्लगर प्रदिप बस्यालका ब्लग गफ

ब्लग भित्र ब्लग स्तम्भ पून लिएर आएका छौं। यसपटक दौंतरीमा ब्लगर निम्ताउने क्रममा http://pradeepbasyal.com.np/ का ब्लगर प्रदिप बस्याललाई निम्ताएका छौं। प्रदिपजीलाइ कसरी ब्लगर बन्ने भूत चढ्यो सुनौं उहांकै गफबाट। प्रदिपजीको ब्लग तथा दौंतरीको ब्लग भित्र ब्लग स्तम्भ कस्तो लाग्छ प्रतिक्रिया दिन पक्कै नभूल्नुहोला।

१) ब्लगर कसरी बन्न पुग्नु भयो ?

यसको एउटा वेग्लै रोचक कथा छ । पिताजीको जागीरको दौरान म नवलपरासीमा रहेर पढ्थेँ । सानैदेखि नै आइटीमा रुचि राख्ने हामी केही साथीहरुको (गृष्मराज पाण्डेय, ज्ञानेन्द्र आचार्य, सुरेन्द्र पौडेल) एउटा बेग्लैखाले समूह थियो । सूचना–प्रविधि सम्बन्धी केही नयाँ कुराहरु समाचारमा कतै भेटियो भने त्यसको ‘कटिङ्ग’ लिएर आउँथ्यौं हामी र पढ्दैमा निकै उत्साहित हुन्थ्यौं । कक्षा ५ मा पढ्दादेखि नै इमेल, इन्टरनेटबारे धेरै पढ्ने र सुन्ने गरेता पनि कक्षा ९ मा आएर बल्ल त्यसको अनुभव गर्न पायौं, परासीमा साइबर क्याफे खुलेपछि । हामीहरु बरोबरी पैसा भाग लगाएर इन्टरनेटमा बस्थ्यौं । पत्रिकामा त्यसबेला हामीले ध्यान लगाएर खोज्ने
 भनेकै वेवसाइटहरु हुनेगर्थे । त्यसैले इमेल एकाउण्टसँगै वेवसाइट ग्यामरले गर्दा मैले कक्षा ९ मै पढ्दै गर्दा ‘विवो’ सबडोमेनमा ब्लग खोलेको थिए । पछि काठमाण्डु आएपछि म दीपक अधिकारी र दिनेश वाग्लेको ब्लगिङ्ग शैलीबाट निकै प्रभावित भएँ । त्यसैक्रममा आशिष लुइटेल, रमेश न्यौपाने, आकार अनिलहरुको ब्लगहरु पढ्ने र वहाँहरुको संगतले पनि मलाई ब्लगबारे धेरै जान्ने अवसर मिल्यो ।

खालि बेकारमा !

शिव प्रकाश

 

छोड अब प्रेमका मात्र, गीत गाउन  खालि बेकारमा

जहाँ पनि जहिले पनि प्रीत लाउन खालि बेकारमा  !

गर्न खोज्यो एउटा यहाँ, हुन्छ फरक थाह छैन किन ?

तिम्रै छायाँ आउँछ माया, छानो छाउन खालि बेकारमा !

अरु केही धेरै छ गर्नु, धेरै  छ लेख्नु, यही जिन्दगीमा,

घुमीफिरी पुग्छ यो  मन तिम्रै टाउन खालि बेकारमा !

गीत  पनि, गजल  पनि, कथा – कविता सेरोफेरो उही

लेखुँ भन्छु अर्थोक केही, केही आउन्न खालि बेकारमा !

दोष दिउँ किन कस्लाई  छैन वसमा यो  मनको तृष्णा

साँचो सत्य बोल्छ प्रकाश तिम्रै ध्याउन्न खालि बेकारमा !

डिसेम्बर ०१, २०१०।

अनिर्णयको बन्दी

शर्मिला खड्का दाहाल

अमेरिकाको केन्ट राज्य- बाहिर निकै चिसो छ । सडकहरू सुनसान छन् । चहलपहल केही छैन । शून्यता र नीरवताले वातावरण निलेको छ । आज विदाको दिन- दिन त्यसै उराठलाग्दो भएको छ । त्यसैले न्यास्रोपना र एक्लोपनाले अझ बढी गाँजिरहेछ । झन् रिचर्डको सम्झनाले थप नैराश्यता जगाइरहेछ । पोहोरको चिसोमा रिर्चडसँग बिताएका न्याना दिनहरूको सम्झनाले झन् चिसिन पुग्दछु म । उसँग बिताएका प्रत्येक क्षण मस्तिष्कमा ताजै भएर उम्रिन्छन् । गन्तव्यविनाको यात्रा थियो रिचर्ड र मेरो, तर पनि मैले साथ छोड्न सकेकी थिइन । छुट्टीको दिन अझ बढी सताउने गर्छ मलाई उसको यादले । अचानक कलवेल बज्छ । रिचर्डको आकृति आउँछ अनि कतै हराउँछ ।

      "ओहो † भिनाजु कहिले आउनुभयो नेपालबाट ?"

      "केहीदिन भयो , तिम्रो पार्सल थियो ल्याइदिऊ भनेको समय नभएर.. अनि सालीज्यूको के हालखबर छ ? ह्वाट अबाउट यु ? "

      "सालीज्यूलाई भिनाजुले नै बिरानो सम्झनु भएपछि के हुन्छ । "

यस्तै गफ चन्छ प्रो. डा. शान्ताराम र मेरो । ऊ मेरो भिनाजुको साथी त्यसैले भिनाजु नै भन्ने गरेकी छु । कहिलेकाहीँ म जस्तो डायनामिक लेडी जीवनसाथी बनाउन पाइनँ भनेर तीतो ओकल्ने गर्छन् मसँग उनी, तर पनि आफ्नो पत्नीप्रति इमान्दार नै छन् । नत्रभने व्यक्तिगत स्वतन्त्रताले निलेको अमेरिकी संस्कारमा रमाउन उनलाई कुनै गाह्रो पर्ने थिएन । यसो नहुनुमा मेरो दुइवटा अनुमानित कारणहरू छन् । पहिलो त उनी अति ब्यस्त हुनु हो, अर्को चाहिँ भेनाजुको साथी भएर पनि हुनसक्छ । अरू जे सुकै भएपनि मसँग ख्यालठट्टा  गर्नमा चाहिँ पछि पर्दैनन् उनी । " ओहो † दिदीले कति मीठो लप्सीको अचार पठाइदिएकी रहिछिन् । "

अस्तव्यस्त काठमाण्डु :

केही समय वा वर्ष बिदेश बसेर नेपाल फर्किएका हाम्रै नेपालीहरूले ‘फर्केर आउँदा नेपालको तस्वीर उदेक लाग्दो पाएँ ‘ भनेर बताउँदा मलाई त्यो मान्छेप्रति भाउन्न भएर रिस उठ्थ्यो । जिन्दगीको विडम्बना , आँफूलाई पनि परदेशी नै हुन केही विवशता र जीजीविषाका रहरहरूले वाध्य बनाए । एकाध वर्षमा स्वदेश फर्किनु पर्ने सन्दर्भ र परिस्थिति आउने नै भए , आखिर हाम्रा हाँगाबिँगा जता छरिएका भए पनि जरा त स्वदेशमा नै गाडिएका छन् । तर स्वदेश फर्किएर प्रथम गासको रूपमा आँफूले हासिल गर्ने अनुभवहरूले भने प्रतेक पटक दाँतमा ढुङ्गा लगाउने परिस्थिति बनाएका छन् , यसपालि पनि मैले खुशी हुनु पर्ने सन्दर्भ र घटना फेला पार्न सकिन । यसो भन्दा बाहिर बसेर स्वदेशको कन्तो खन्ने शठ-बुज्रुकमा म पनि दरिउँला तर पनि इमान्दारिता पूर्वक भन्ने हो भने मैले स्वदेशमा आशा र भरोसा कहीँ कतै फेला पारिन । मुलुक दश वर्ष उताको भन्दा हरेक क्षेत्रमा मूल्यवत्ता , संस्कार, परिष्कार र आशा-अपेक्षा का पक्षमा जतासुकै खस्केको हो कि भन्ने निराशाववादिताले मलाई यस पटक पनि निर्लिप्त गाँजेको छ ।
काठमान्डू , देशको मुटु र मष्तिष्क दुवै हो , जब यो अस्वस्थ हुन्छ मुलुक दुर्घटनामा पर्छ । अहिले काठमाण्डु जनसंख्याको चाप , भीड र तत्जन्य समस्यामा डुबेको छ । धुँवा, धूलो , यातायातका साधनहरूको अथाह चाप, साँघूरा र नियमबिहीन सडक, सडक पेटीमा जीविकाकाका लागि खोलिएका नाङ्ले र कुम्ले पसल र हजारौँ अराजकताको समष्टि बोकेर पनि निकै व्यस्त, सुस्त र आँफैमा

भ्रमपीडा !

शिव प्रकाश


उ आज आफ्नै कथा लेखिरहेछ । अरुका कथाव्यथा लेख्दालेख्दै थाकेका हातले आफ्नो कथा लेख्न उसलाई मरुभूमिको पैदल यात्रा जस्तो भएको छ । उसको मस्तिष्कमा तिक्तता र मनमा रिक्तता छाइसकेको छ । मन, मस्तिष्क दुबै एक प्रकारले मरुभूमि जस्तै भएको छ । उ बाँचेको छ, हारेर ! उ हाँसेको छ, रोएर !
उ मान्छेभित्र मान्छे निरन्तर खोजिरहेछ ।
उ सबैलाई मान्छे देख्छ तर कसैलाई मान्छे भेट्दैन । उ सोच्छ- यो मेरो दृष्टि भ्रम हो !
उ मान्छे पढ्छ तर मान्छे बुझ्दैन । उ सोच्छ- यो मेरो अज्ञानता हो !
उ मान्छे बोल्छ तर मान्छे, मान्छे बोल्दैन । उ सोच्छ- यो मेरो मुर्खता हो !
उ मान्छेलाई सबैभन्दा ठूलो मित्रु ठान्छ तर मान्छेलाई नै सबैभन्दा ठूलो शत्रु देख्छ । उ ठान्छ- यो मेरो पुर्वाग्रह हो !
उ मान्छेलाई सबैभन्दा नजिकको ठान्छ तर मान्छेसँग नै सबै भन्दा बढी त्रसित छ । उ सोच्छ- यो मेरो कायरता हो !
मान्छे, मान्छेको यो संसारमा न त उ मान्छे भेट्छ, न त उ मान्छे देख्छ, न त उ मान्छे बुझ्न सक्छ, न त उ मान्छे बोलेको
  सुन्छ !
अब उ आफूसँग आफैं सशंकित हुन्छ – “मान्छे के हो, जड हो कि चेतना ? अस्तित्व हो कि शून्य ?”
“म के हुँ ?”
उसको विचारमा संसार उल्टो हुदैछ । त्यसैले उ उल्टो विचारलाई सुल्टो ठान्न थालेको छ, सुल्टोलाई उल्टो । उ सुल्टोभित्र उल्टो र उल्टोभित्र सुल्टो देखिरहेछ, सुनिरहेछ, पढिरहेछ, बुझिरहेछ । उ उल्टो देशमा सुल्टो मान्छे् भएर बाँचेको छ ।

गजल

तिमीले जस्तो कालोलाई सेतो भन्न जानिन मैले
आत्मा बन्धकी राख भन्नेका कुरा मानिन मैले

स्वाभिमानको मोल के था इमान बेच्नेहरुलाई
चोर बजारका नक्कली मान शान छानिन मैले

बिना बिधी बिधान, कस्तो पूजाको उपसना गर्नु
शाधक फटाह थे आफुलाई योग्य ठानिन मैले

जलपमा चम्किदैमा सबै पहेलो सुन हुँदैन
जानाजानी पित्तललाई सुन भनी तानिन मैले

जन्दिन भन्थ्यौ लप्पन छप्पन खेल खेल्नलाई
तिमीले जस्तै फेरि मौकामा चौका हानिन मैले

माटोको सिन्दुर र कुशको औठी

- लुना

आज बिहानै देखी इन्द्रा को घरमा चाहलपहल छ । हिजो अस्तिको भन्दा आज बेग्लै किसिमको रौनक छाएको छ । इन्द्रालाई बर पक्षकाहरु हेर्न आउदै छन् । दिनको १२:३० तोकिएको छ भेटघाट कार्यक्रम । १२ बजिसक्यो ! अब आधा घण्टा मात्रै बाकि छ । घरका सदस्यहरु पाहुना पक्ष लाइ स्वागत गर्न तम्तयार छन् । सबैको आखामा खुशीका साथ् एक किसिमको त्रास पनि छाएको छ । निर्मलाको निरस बर्तमान झैँ इन्द्राको जिबन पनि त्यस्तै भैदियो भने ?--- बर पक्षले हेरेर न स्विकारी दिदा इन्द्राकी फुपू निर्मला बुढी कन्या भएर बस्नुपर्यो माइतीमा । २-३ ठाउ बाट हेर्न आउनेहरुले देखाउने गरेको खोट निर्मलाको 'उचाई' थियो । बर भन्दा अग्ली भएकीले नसुहाउने भन्दै अस्विकार गरेका थिए । आफ्नो जिबन भन्दा बढी परिवारको इज्जतलाई मूल्यवान सम्झने आदर्श स्बभाबकि निर्मला त्यसपछि माइतीमा नै जिबन बिताउदै बसिन् ।
छोरीको जन्म हारेको कर्म सोच्ने पुरुष प्रधान समाजका पात्रहरु मध्यका थिए इन्द्राको परिबार पनि । निर्मलाको जिबनलाइ हारेको
  कर्म सम्झी चित्त बुझाइ बसेका इन्द्राको परिवारलाई कतै इन्द्राको जिबन निर्मलाको झैँ अपूर्ण निराश हुने त होइन भन्ने एक किसिमको त्रास हुनु स्बभाबिकै थियो । 'यहि पहिलो भेटमा नै बर पक्षकाले स्विकार गरिदिउन् इन्द्रालाई !' , इन्द्राकी आमाले भगवानलाई भाकल गरिरहेकी थिइन् मनमनै ।

सबभन्दा ठूलो मन

गुरु केदार वराल

आकाशको तुलना गर्न सकिन्न
त्यो भन्दा ठूलो छ मन
प्रकाशको पछि लागेर उछिन्ने केही छैन
छ भने मानिसको मन ।
सुपर सोनिक जहाज बने
त्यो भन्दा छिटो उड्छ मन
चन्द्रमामा मानिस पुग्नु अघि
मंगलमा पुगिसकेथ्यो मन ।
मनलाई मनले टक्कर दिन्छ
दुई मध्ये एक हार्छ मन
मनलाई नै अधिनमा राख्न नसक्नेको

रङ्ग - कूचिकार र भमरा

लुना

सप्तरंगी इन्द्रेणी शुन्दर रङ्ग कति
रङ्गमा रमाउने कूचिकार हुदो हो दङ्ग अति !

पोख्दो हो रङ्ग फिजाउदै थरि थरि
चोबल्दो हो कूचिलाई रंगमा घरीघरी

देख्दो हो प्राकृतिक सौन्दर्य अपार
सोच्दो हो स्वर्ग कै टुक्रा संग साछात्कार !

सुन्दो हो चराचुरुंगीको चिरबिर मधुर झन्कार
' सा रे ग म --- ' छुदो हो उसको दिलको सितार --

सम्झिदो हो प्रियसी कुशुम लता
चुम्दो हो नजिक गइ पुष्प कोमलता

भमरा भुन्भुनाउदो हो देखि कूचिकारको भाबुकता
लाग्दो हो उसलाई पनि इष्र्या कताकता ----

तिहारको नेपाली ब्लगर भेला

तिहारको समय पारेर नेपालको काठमाण्डौमा गरिएको नेपाली ब्लगर भेला रमाइलो भएछ। स्थान बिशेष पारेर गरिएको यो भेला भूगोलको परिबन्दीले गरेर काठमान्डौ र यसको आसपासका २०-२२जना ब्लगरहरु मात्र भेला हुनुभएछ। बिदा र चाडको मेसो पारेर अन्य ब्लगर मित्रहरु पनि समेल भएर

नेपाली ब्लगिगं बारे चर्चा परिचर्चा गर्नुभएछ।

छलफलको बिषयमा नेपाली ब्लगलाइ कसरी सकारात्मक दिशा तिर डोराउने,पाठकहरु माझ कसरी पूग्ने जस्ता कुराहरु भएका रहेछन। नेपाली ब्लगलाई दिघो राख्न यि २ कुराहरु अत्यन्त जरुरी छन। यि कुराहरु जती महत्वपूर्ण छन यिनलाई कायम राख्न उतिक्कै कठिन पनि छ। प्रयास अनेक हुन सक्छन तर केही प्रयासले मात्र परिणाम दिन सक्छन। यस्ता कुरामा सोच दिएर हरेक ब्लगरले आफ्नो ब्लग संचालन गरे नेपाली ब्लगको सतह पक्कै पनि माथी उठ्नेछ। साथै असल ब्लग लेखनमा ध्यान दिए नेपाली ब्लगप्रती पाठकहरुको चाख पक्कै पनि बढ्नेछ।

ब्लग कपी पेष्टको बारेमा कुरा उठ्यो कि उठेन तर यो समस्या नेपाली ब्लग जगतमा घटे पनि हटेको भने अझै छैन। अरुका ब्लग सामाग्री चोरी गर्ने ब्लगरलाई सबै ब्लगर मिलेर दुरुत्साहित गरे ब्लग सामाग्री चोरी न्युन भएर जानेछ।

केही सकारात्मक प्रयासको खाँचो

स्वदेशदेखि परदेशसम्म अक्सर भेटहरूमा सदाशयी नेपालीहरूको चर्चाको विषय नेपाली राजनीतिको दिशाहीन बन्दै गरेको तस्वीर नै हुने गर्छ । सबैले आफ्नो ज्ञान र बुझाइको आयतनलाई तन्काएर सजिलै गर्ने टिप्पणी हुने गर्छ ‘ नेताहरूले बर्बाद पारे देश, यिनलाई झुण्ड्याउन पर्ने’ आदि आदि । मुलुकलाई कागज र वेबपेजका समाचारमा चित्रित अतिरञ्जनामा मात्र बुझ्ने र सोझै नेताहरू बिरूद्ध मृत्यूदण्डको फतवा जारि गर्दै मिनट भरमा सकिने देश भक्तिको चिन्ता कुनै समाधान हो कि हैन सबैले सजिलै बुझ्ने कुरा हो । तर मुलुकमा सकारात्मक प्रयास हुँदै नभएको भने हैन । त्यसको सबैभन्दा ठूलो उदाहरण हो बिगत डेढ दशकदेखि लम्बिएर रहेको हिंसात्मक युद्ध एउटा टुङ्गोमा पुग्न लागेको कुरा । भलै खुद्रा हिंसाले देश झन खतरनाक बनेको छ , तर पनि तुलनात्मक रूपमा थोक मृत्यूको भयावह स्थतिबाट भने हामी बाहिर निस्केका छौँ । हुनत यो निमिट्यान्न हुन बाँकि नै छ , आशाका संकेतहरू पनि देखिएकै छन् ।

हामीले नबुझेको एउटा मुख्य कुरा के हो भने संसारका जुन जुन मुलुकमा हिंसात्मक युद्धहरू लडिए , तिनको अन्त्यका लागि गरिएका प्रयासहरू त्यति छिटो फलदायी हुन सकेका छैनन् र थिएनन् । त्यस मानेमा नेपाली शान्ति प्रयास वा प्रकृया वास्तवमा नै अति छिटो गतिमा नै अघि बढेको थियो, एउटा निश्चित बिन्दुसम्म । तर , यो शान्ति प्रकृयालाई एउटा निश्चित प्रणालीका रूपमा

Qantas A380 jumbo emergency landing - what was the reason?

Qantas Airbus flew from Singapore had to come back after 15 minutes. Reason, one of the engine blew out. It is an Airbus with Rolls-Royce engine. Some people are saying that there was an explosion however Quantas official are denying that. But there is a big hole beneath the wing with a mark of smoke chute.

We know the reason why it flew back but what made the engine to blew out, we do not know that.Was it due to fatigue on the blade? Or was it due to design error? Or a maintenance error? Or domino effect of all of them?

After the engine's removal it was found that the turbine blades had separated from intermediate pressure rotors. The low pressure turbine bearing and adjacent phonic wheel and speed probes were destroyed and the intermediate pressure shaft was severed. Expert are saying it is an uncontained engine failure. Which means if turbine debris get into the engine,it makes to fail the engine.

A long time back, an engine fell in south dakota from a flying aeroplane. Infact bolts they used did not have sufficient strength. So engine got loose from a flying plane. Engine did not fall off from Qantas plane. So this is not the case. However turbine got broken. It may be due to fatigue or it might have inferior material. It looks like pure mechanical failure. That means strength of the rotor blade was not enough to overcome the circumstance A380 faced in the Singapore sky.

गाउखाने कथा ४३

सप्ताहान्त आउने समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

पहाडमा पहिरो गयो, हुर्हुराउंदो छ बुर्बराउंदो छ, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।

यूएईमा देउसी भैलो साँस्कृतिक कार्यक्रम

गत शुक्रवार अक्टोवर १९ २०१० का दिन वर दुवईको एभरेष्ट होटल नेपाली दर्शकहरुले खचाखच भरिएको थियो । उक्त अवसर दुवई नेपाल जनकल्याण राहत प्रतिष्ठानले जुराई दिएको थियो ।दशै लगत्तै तिहारको आगमनसँगै आयोजना गरिएको विविध साँस्कृतिक कार्यक्रममा स्थानिय कलाकारहरुले दर्शकहरुलाई भरिपूर्ण मनोरञ्जन दिलाए ।बरु सुनकोशीले सुसेलेको दुधकोशीले सुन्छ यो मनले सुसेलेको कस्लेपो सुन्छ, कविता राईको नृत्यको भाकाले यहि भन्दै थियो । रुप खोज्ने आँखाहरु धेरै धेरै आउछन्, मन खोज्ने मायाँलुलाई कहाँ  भेटिएला, हितैको मायाँलाई कहिले भेटौला, उनले प्रवासमा मायाँलुलाई खोज्दै थिइन् यहि गीतको भाकाको नृत्यमा, उनको उत्कृष्ट नृत्यले दर्शकहरुलाई भरिपूर्ण मनोरञ्जन दिएको थियो । दर्शकहरुको आग्रहमा दोश्रो पटक पनि नृत्य गर्न बाध्य भएकी थिइन् ।आँखैमा सपना छ मुटुभरि चाहना ओठमा नौलो तिर्सना भन्छे चोरी चोरी गीतको बोलमा प्रीया लामाको नृत्यले दर्शकलाई

गायिका अन्जु पन्त्त यूएई जाने

दिपावलीको पावन अवसर पारेर आयोजना गर्न लागिएको सास्कृतिक दिपावली साँझ कार्यक्रमकोलागि अहिलेकी जल्दिबल्दी गायिका अञ्जु पन्त पहिलो पटक यूएई आउने भएकी छिन् ।
आगामी शुक्रवार नोभेम्वर ५ २०१० लक्ष्मिपूजाका दिन बरदुवईमा अवस्थित अष्टोरिया होटलमा आयोजना हुन लागेको उक्त साँगेतिक कार्यक्रममा उनलाई साथ दिदै छन् यूवा जमात्का लोक हिपपप गायक मिङ्गमा सेर्पा । तिहारलाई लक्षित गरि आयोजना गर्नलागिएको उक्त कार्यक्रमा अञ्जु पन्त मिङ्गमा सेर्पा मात्र नभई यूएईमा विगत लामो समयदेखि नेपाली साँगेतिक कार्यक्रमहरुमा तहल्का मच्चाएका स्थानिय कलाकारहरुको पनि सहभागिता रहने आयोजकले बताएको छ । राजु श्रेष्ठ सरोज थापा तथा भोजराज घलेले सयूक्तरुपमा आयोजना गर्नलागेको उक्त कार्यक्रमको सहयोगीको भूमिका भरौला यूवा जमात यूएईले गरिरहेको तथा कार्यक्रमको अन्तिम तयारी भईरहेको आयोजकले बताए ।
उनको सुरीलो आवाजले लठ्ठै परेका प्रवासी नेपालीहरु प्रत्यक्ष आफूअगाडीनै गायिकालाई भेट्न पाउँने हुँदा उक्त कार्यक्रममा प्रवासी नेपालीहरुको उपस्थिति बाक्लो रहने आयोजकले बताएको छ ।

नियम

के पढि राख्नु भा?’
'नकाराउ न, प पढ्दै छु?’
त्यहि त, के बारेमा हो?
'किन चाहियो तिमीलाई? कत्ति नै जान्ने जस्तो- आज एउटा लेक्चर दिनु छ क्या ‘महिला,घर अनि नियम।'
‘निकै मज्जाको रहेछ नि ,साच्चै महिलासंग पुरुष पनि आउनु पर्ने होइन र? के पुरुष नियम र घर संग जोडिदैन र?!
‘हो हो तिमीलाई सबै मज्जाको लाग्छ शीला तर तिमी कहिल्यै बुझ्दिनौ कसरी जोडिन्छ।‘

भन्नुस न के हो त्यो भनेको?अनि कसरी जोडिन्छ ? ‘ शीला यसरी नजान्ने हुन रत्ति भर अड मान्दिनन्। किनभने समझदारिता चाहिन्छ नि घर परिवार मा !उनी भित्र को आत्म विस्वास वास्तवमा उन्को जीवनको कडी नै हो!’हेर घर भनेको ढुंगा र माटोबाट दिइएको एउटा आकार हो। तर नियमले त्यसलाई मन्दिर बनाउछ । त्यै मन्दिर बनाउने काम महिलाको हो । एउटा
  घर घर परिवार सफल हुनलाई महिलाको हात हुन्छ’’

अनाथ परिवर्तन र बुर्जुवा बनेको जनवाद

नेपाली आधुनिक इतिहासको एउटा कालखण्डमा माओवादी हिंसा अवधि भित्रका चित्कारमय आवाजहरूको समिक्षा हुने नै छ । माओवादी पार्टिले केही आर्थिक र सामाजिक मुद्दा समातेर आफ्नो हिंसात्मक युद्ध शुरू गरे पनि यसको राजनीतिक लक्ष्य आमूल परिवर्तन र अग्रगमनको आवरणमा एकदलीय अधिनायकवादी साम्यवादी व्यवस्था मुलुकमा सञ्चालनमा ल्याउनु थियो भन्ने कुरा प्रष्ट नै थियो । तर आफ्नो लडाका शक्ति सबै खर्च गरेर सकिउञ्जेल लडे पनि युद्ध जितेर आँफू ‘भाले’ बन्न नसक्ने निष्कर्षमा माओवादीका सीमित ‘थिंक ट्यांक’ हरूको बुद्धि ‘ल्याण्ड’ हुँदा र यिनका भारतीय ‘प्रभू’ हरूको शुभेच्छाका कारण अन्तत: , नेपाली राजनैतिक दलहरू र माओवादी बीच १२ बुँदे सम्झौता भई अहिले जारि रहेको ‘शान्ति प्रकृया’ नामको अधमरो नाटक नेपालमा मञ्चन हुन सम्भव भएको थियो ।

माओवादी हिंसा र अपराधका घटनाहरूलाई गाउँ र वस्तिमा गएर देख्ने र सुन्ने वा भोग्ने मान्छेहरूका लागि , तिनीहरूले कायम राखेको ‘जनयुद्ध’को सक्कली रूप देखेको भए त्यो सम्झिँदा अझै आतंकले जीऊ सिरिङ्ग हुनुपर्छ । ती हत्याका स्वरूपहरू , सभ्य मानव समाजको परिकल्पनामा आउन नसक्ने खालका थिए । आँफूसंग असहमत हुने जो कोही बिरुद्ध तालिवानी शैलिको ‘फतवा’ जारी गर्नु र उसलाई घोचेर, थिचेर, पिसेर, लतारेर, कुटेर, हड्डि फुटालेर, छाला तारेर वा क्रमश: अंगभंग गर्दै तड्पाउँदै मार्ने वा अर्धमृत छाडेर आजीवन नारकिय जीवन बाँच्न विवश छाडिदिनु माओवादी ‘जन कारवाही’ का दूर्दान्त उदाहरणहरू थिए ।

 अहिलेसम्म पनि , त्यो कथित ‘जनयुद्ध’ को पीडा र अभिशाप लिएर अधकल्चो जीवन बाँच्न विवश सामान्य नेपालीहरूको आर्तनाद यदाकदा पत्रिकामा पढ्दा अनि त्यो कथित ‘जनयुद्ध’ मा जीवन गुमाएका १५ हजार नेपाली, हजारौँ घाइतेहरू, लाखौँ

सरकारी अजिंगरले निलेको वाक स्वतन्त्रता (नेपालमा बिचारमूलक ब्लग पनि सेन्सरसिपमा)

प्रजातन्त्रको सराद्द गरेर लोकतन्त्रको दोसल्ला ओडेको बहुदलिय सरकारले इन्टरनेटमा छाडापन आयो भनेर बेभसाइटहरु
भटाभट रोक्न थालेको छ। जनताको नाम जपेर नथाक्ने पार्टीहरु वाक स्वतनत्रताको धज्जी नै उडाउने गरी भाषण ठोक्दै
हिड्दछन। तर व्यबहारमा भने जनताको ढाडनै भाच्ने गरी मैदानमा उत्रन्छन। संबिधानको धारामा बगेर संचारमा ताला ठोक्ने प्रयास गरेको नेपाली राजतन्त्रलाई कात्रो ओढाएर आएका बहुदलीय पार्टीहरु संबिधान बनाउने नाममा आफ्नो भागमा कती पर्ने हो दाउपेच खेल्दैछन। देशलाइ अन्यौलको भडखालोमा जाकेर उत्तेजित भएका नेपाली पार्टीहरुको सरकारले अहिले आएर नेपालीको वाक स्वतनत्रमा दाम्लो कसेको छ।

करिब ६० वटा साइट ब्लक गरेर ब्लकिगं यात्रा सुरु गरेको नेपाली सरकारको लिस्ट बुझिनसक्नु छ। जनताका बिचार दिने हफ्टिगंटन पोस्ट साइट देखी यौनसंग सरोकारै नराख्ने बिशुद्द ब्यवसाहिक साइटहरु नेपालबाट हेर्न रोक लगाइएको छ। यही रोकको मारमा आफ्ना बिचार ब्यक्त गर्न ब्लगस्पट प्रयोग गर्ने ब्लगरहरु पनि परेका छन। यदी नेपाली सरकारले यो कदम जारी नै राखे ब्लगसप्टबाट संचालन हुने सबै ब्लगहरु नेपालमा हेर्नमिल्दैन। सरकारको यही हरकत हो भने उनीहरु वर्लडप्रेसबाट संचालनहुने ब्लगलाई पनि चाडैं निशाना बनाउने छन।

शुभ चिन्तक पाठक को आँखामा कर्णाली ब्लुज

सेप्तेम्बर १८- १९ तिर म काठमान्डौ मै थिए । २० तारिख मा मलाई बेल्जियम फर्किनु थियो । यता फर्किनु अघी २-४ बटा राम्रा नेपाली किताबहरु सँगै लिएर फर्किन्छु भन्ने सोचमा थिए । अलिअली किताब पढ्ने बानि Satelite’s blog हेर्दा हेर्दाइ - हेर्दै हुन थालेको थियो । स्याटेलाइट जिले किताब पढि सक्नु भए पछीयस्तरी बर्णन गर्नु हुन्छ कि त्यो किताब पढू पढू भैहाल्छा। नेपाल हिड्नु अघि मैले satelite ji संग पढ्नै पर्ने राम्रा किताब हरु को नाम लेखिदिनुस न २-४ बटा भनेर अनुरोध गरेकी थिए। ति किताब हरुको लिस्ट मा ' कर्णाली ब्लुज ' पनि थियो। १०-१२ दिनको काठमाण्डौ बसाइमा भोटाहिटी सम्म पुग्ने फुर्सद मिलाउन सकिरहेकी थिइन , भोटाहिटी नपुगे पनि आफू हिड्दा देखिने अन्य ठाउँ गोंगबु , सामाखुसी ,सोर्ह खुट्टे , बसन्तपूर नजिकका पुस्तक पसलहरुमा ' कर्णाली ब्लुज ' सोधिरहेकी थिए तर कहिँ पनि भेट्न सकिन। कान्तिपथ को बुक सेन्टर , बागबजार या भोटाहिटी नै पुग्नु पर्ने थियो मलाइ कर्णाली ब्लुज को लागि । आइतबार यता आइपुग्नु पर्ने भएकोले शुक्रबार

सरकारको मलामी जाऊँ

हस्त गौतम मृदुल

न उदाउदै अस्ताएको बिहानीमा
सुर्यको उज्यालो हत्केलाले छेक्दै
नारा जुलुस लगाउदै बुलन्द पार्दै
आए सरकारमा नयाँ नेपाल जप्दै
ति नै सपना झाडापखाला भए,
अनी गाउ र बस्ती बस्तीमा छायो
त्यही युद्धको रुप लिएर माहामारी
अकाल मृत्युले तान्डव मच्चायो
कति मरे बिना अर्थ जाजरकोटमा
अनी मेरो प्यारो रुकुम जिल्लामा
त्यसै गरी अरु बिकट जिल्लामा

दिन प्रतिदिन सयौ मान्छेहरु मरे
उपचार कुन चराको नाम होला

जेल भित्रका केटाकेटीलाई सहयोग

नियम कानुनको संजालमा अली ठुलै अपराध गर्नेलाई जेल अर्थात सुधार ग्रिहमा राखिन्छ। अपराधी एक्लै भए त ठिकै छ तर जब अपराधीका बच्चा बच्ची हुन्छन,तिनको भने सार्है बिजोग हुन्छ। आफन्त हुने खाने भए केही हद सम्म भए पनि सहयोग पाउलान तर गरिब गरुवाका छोरा छोरी तिनकै बाउ आमासंग जेलको अंध्यारोमा दिन बिताउन बाध्य हुन्छन। अपराध गर्ने बाउ आमाले त जेलमा बसेर सुध्रन मौका पाउलान,तर स्कुल जाने बेलाका कुनै कसुर नगरेका केटा केटी जेलमा बसेर हरेक सिक्ने अबसरबाट बन्चित हुन पुग्दछन।

यस्तो कुरा सबैको मनमा आएको होला। तर यस्ता समस्यालाई समाधान गर्न पू्ष्प बस्नेत लागी पर्नुभएको रहेछ। काठमाण्डौमा Early Childhood Development Centre भन्ने संस्था खोलेर यसरी समस्यामा पर्ने केटा केटीलाई जेलबाट बहिर ल्याएर पढ्ने ब्यबस्था मिलाईदो रहेछ। केही दिन पहिले उहांहरुले आर्थिक सहयोगका लागी गरेको स्पेसल ओलमपिक्समा भाग लिने मौका मिलेको थियो। पछि थाहा लाग्यो उक्त दौडमा भाग लिने नमिल्नेले अनलाईनबाट पनि सहयोग गर्ने सकिंदो रहेछ।

सहयोग र खर्चको बिबरण उहांहरुले समय समयमा निकाल्नुहुन्छ। नेपाललाई सहयोग गर्ने भनेर थुप्रै संस्था त छन तर यसरी नेपालीबाट नेपालीलाइ नै सहयोग गर्ने संस्था कमै होलान। पूष्प बस्नेतको होस्तेमा तपाईहरु पनि हैंसे गरेर जेलमा रहेका बालबालीकालाई पढ्ने मौका दिलाउन तपाईहरुले पनि पक्कै सहयोग गर्नुहोला।

सहयोगका लागी तयार पारीएको बेबसाइट: http://www.growingbeyondbars.org/

लौ हासौँ !

अघील्लो हप्तासम्म दौँतरीमा पनि दसैँ लागेकोले शुभकामना र दसैँ सम्बन्धि लेखहरु बढी टाँसीए। सधैँ गम्भिर विषय वा विन्तन मनन हैन, कहिलेकाहीँ ठट्टा पनि गर्दै रहनु पर्छ भनेर सुरु देखि नै थालिएको यो 'टि टाइम' फेरि केहि हप्तासम्म ओझेलमा परेछ । अत: आज फेरि केही नेपाली तथा अंग्रेजीका चुटकिलाहरु लिएर आएका छौँ । ल त अफिस, कलेज, घर जहाँ-जहाँ हुनुहुन्छ एकछीन सबै भुलेर हाँस्ने काममा लागौँ :

---

एकजना गाउँको विद्यार्थीले सहर पस्ने बित्तिकै एउटी सहरकी केटी साथी बनाएछ । एकदिन एउटा रेष्टुरेन्टमा रहेको बेला ती युवती आफ्नो मोबाइल सेट टेबुलमै छाडेर ‘रेस्ट रुम’ मा छिरीछन् । केटा मान्छेलाई ती युबतीले आफ्नो नाम मोबाइलमा ‘डार्लिङ’, ‘माइ लव’ वा अरु नै के लेखेकी होलीन भनेर जान्न खसखस लागेछ।

उसले आफ्नो मोबाइलबाट हत्तपत्त तीनको नम्बर डायल गरेर केटी साथीको फोनमा हेर्न थालेछ । एकैछिनमा तीनको मोबाइलमा घण्टी बजेछ र स्क्रिनमा नाम आएछ “नयाँ बोका” Calling…

---

A man walked into a bar and sat down next to a drunk man with a dog at his feet.

Man: Does your dog bite?

Drunk man: No!

A few minutes later, suddenly, the dog took a huge chunk out of the man's leg. Furiously, the man started shouting “…Man, you said your dog doesn't bite...!”

Drunk man: “Yes… but that's not my dog.”

यूएईमा नेपालीहरुले मनाए दशैं

यूएई
नेपाली पोषाक दौरा सुरुवाल अनि ढाका टोपिमा सजिएका प्रगतिनगर नवलपरासीका राजु पाठक दशैंको टिकाको दिन अक्टोवर १७ २०१० को साँझ सात वजेदेखि राती एघारबजेसम्म पनि व्यस्त देखिन्थे । नेपालीहरुमात्र नभई विदेशीहरु सहित करिब २०० जनालाई टिका लगाईदिएको बताए पाठकले ।

नेपालीहरुको ठूलो वाहुल्यता रहेको अलकुजमा अवस्थित दुवईको ईनोक पेट्रोलियम कम्पनीको आवासगृहभित्र एक हलमा विजयादशमीको अवसरमा नेपालीहरुले आयोजना गरेको कार्यक्रममा नेपालीहरुमात्र नभई फिलिपिन्स भारतका नागरिकहरु पनि टिका र जमारा लगाएका देखिन्थे । उक्त अवासगृहमा नेपाली महिला तथा पुरुषहरु गरी २५० जनाको हाराहारीमा रहेका छन् भने कम्पनीमा कती नेपाली छन् रेकर्ड छैन । रमाईलो भयो आज दाजुभाइनै यहीं छौ तरपनि परिवारविनाको दशैं खल्लो हुने रहेछ । एक छोरा छोरीका बावु प्रगतिनगर
 भृकुटीमण्डी बोर्डिङ्गमा ७ बर्ष शिक्षक भई यूरोप छिर्ने रहरमा जागिर छोडी खाडीमा छिरेका पाठकले प्रवासीएको छैटौ बर्षमा

इराकको जोइन्ट बेस बलादमा दशैंको रन्को

लेखक बिजय कुमार श्रेष्ठ
इराक

हिन्दुहरुको महान चाड २०६७ सालको विजयादशमीको पावन अबसरमा इराकको जोइन्ट बेस बलादमा अबस्थित अल फुरात भिलेज क्याम्पमा भएको नेपालीहरुले अल फुरात भिलेज क्याम्पको प्रदशनी हालमा भव्यताका साथ महान चाड विजयादशमी मनाए । कार्येक्रमको ब्यबस्तापक सोहि क्यामका क्याम म्यनेजेर श्री राजेन्द्र अधिकारी जीले गर्नु भएको थियो । कार्येक्रममा बिशेष अथिति सोही क्याम्पको मालिका र केहि बिदेसी पाहुनाहरु थिए । कार्यक्रम संचालक श्री राजु बस्नेतले गर्नु भएको थियो र श्री बिजय श्रेष्ठबाट स्वागत मंताब्य दिदै दशैंको बारेमा केहि जानकारी गराउनु भएको थियो । अतिथि पाहुनाहरुबाट पनि कार्यक्रम मा खुसि ब्यक्त गर्दै केहि शब्दहरु बोल्नु भएको थियो। कार्यक्रममा विजयादशमीको केक काटेर प्रमुख अतिथि

एकादेशमा एउटा देश छ

एकादेशमा एउटा देश छ

देश के भन्नु अब त

मात्र एक अवशेष छ ।

हुंकार र दम्भको दावानलमा

हिंसाले अधकल्चो र निशेष छ,

अपराध राजनीतिको जामा ओढेर

अघोरी निद्रामा निर्निमेष छ,

आक्रोश र अधीर मनुजमा

सभ्यताको यहाँ केवल लेस छ,

स्खलन र ध्वंश बोकेर मानसमा

लोक यहाँ रागले अटेस मटेस छ

सरकार बनेर उपद्रोमा रमेको

विद्रुपता र चटकेको भेष छ

दशै

सुकेका पेट, दुखेका मनमा, खुशी बोकेर आउ दशै
चन्ड मुन्डको झुन्ड धेरै भो ,लात ठोकेर आउ दशै

कौरबको बिगबिगी धेरै हुँदैछ, अर्को कुरुक्षत्र रच्न
कपटी सकुनिको जाली पासा ,रोकेर आउ दशै

घिच्नेहरुले थिच्न छाडेनन, निर्धा घाँटिहरु यहाँ
दुर्गा कालीको जस्तै ,अग्नी ज्वाला पोखेर आउ दशै

मान्छे मान्छेको हुलमा, मान्छे भेटिदैन अचेल यहाँ
युग बदल्ने एउटा सच्चा मान्छे खोजेर आउ दशै

जात नेपाली, मन नेपाली, पन नेपाली, धर्म नेपाली
एकै सन्तान, एकै घर ,सदभाब रोपेर आउ दशै

कोलोराडोको अरोरामा दशै

घरदेश सम्झी परदेश रुन्छ मन छैन थिर यो
बिना जमरा र टिका,दुखेको छ आमा शिर यो
नेपाली मनमा नेपाल बोकी नेपाल खोजेर
रोप्यौ सदभाब भुलाई थोरै भए नि पिर यो

कोलोराडोको अरोरामा आपसी सदभाब बढाउने उदेश्य अनुरुप दशै पर्बको उपलक्ष्यमा बिभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रम बिच दशै कार्यक्रम मनाईएको छ। बिभिन्न स्वादिस्ट भोजन र आफ्नो कला संकृतिको प्रस्तुतिले परदेशमा बसेर पनि घरदेशमा रहेको अनुभुनी उपस्थित अरोरा बसिले गरेका थिए।

स्थानिय युबा बाशु दाहाल ,शैलेश पोखरेल ,गंगा चौलागाँई आदिको सक्रियता भएको उक्त कार्यक्रम बाक्लो जन साहभागिता भएको थियो । स्थानिय कलाकार शिमा पोखरेलको दुर्गा भजनबाट शुरु भएको उक्त साँझमा अनिल बस्नेतको क्यारिकेचर, र भुपेन्द्र महतको हास्य चुटकाले हसाएको थियो भने अम्बिका अधिकारि ,सलोना सिघ्देल ,सहारा कार्किको निर्त्यले बातावरण तताएको थियो। साथै शुरेश प्रधान ,नबिन डंगोल वाध्यबादनमा शुरेश प्रधान र,सिमा पोखरेल तथा गंगा चौलागाईले आफ्नो गायकीले दशैलाई सुमधुर बनाएका थिए भने बाल कलाकारबाट बिभिन्न जन जातिका पोशाक पर्दशन गरिएको थियो। साथै सारोन श्रेष्ठ ,श्रेया श्रेष्ठले रोचक निर्त्य प्रस्तुत गरेका थिए।
एक आर्कामा शुभकामना आदानप्रदान गरी मनाइएको यो सदभाबना दशैलाई निरन्तरता दिने कुराको आयोजक पक्षले जनाएको छ ।

प्रवासमा यसपालिको दशैं खल्लो भयो

खेमनाथ पौडेल
बन्दिपुरे माहिलो
यूएई

पूजनिय बुवा आमा
सास्टङ्ग डण्डवत प्रणाम्
यो खाडीमा म लगायत भाइ आरामका साथ छौ त्यहाँ पनि तपाईहरु कुशलआरामै हुनुहुन्छहोला भन्ने उनै दयालु भगवान बसाहाथान सँग प्राथना गरिराखेको छु ।
आज हिन्दुहरुको महानचाड दशैंको आगमन भईरहेको बेलामा म भने प्रवासमा भौतारीरहेको छु । यसपालिको दशैंसँग छ ६ वटा दशै प्रवासीभूमिमा यस्तै खल्लो मानी बिताए । विगतका दशैंमा भने त्यति खल्लो महशुस भएको थिएन तर यसपालीको
  दशैंमा किन हो किन म भित्र भित्र रुन पुगे ।
आज मेरो साथिसंगीहरु विदेशबाट झोला गुम्टा बोकी घरतिर जाँदै गरेको बेलामा म भने त्यहि झोला गुम्टा बोकी दुवाईदेखि अबुधावी पुगें । संगै बसेका साथीसंगीलाई चटक्क मायाँ मारी फेरी अर्का नयाँ नौला साथीहरुको बिचमा घुलमेल हुदैछु । कम्पनीको कामले गर्दा एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा सरुवाहुँदा यहाँ यस्तै हुन्छ । केही समय सँगै बसेका साथीहरुसँग बिछोड हुँदा

दशैंको शुभकामना (दशैं नामै राम्रो चाडै राम्रो)

दशैं नामै राम्रो चाडै राम्रो। केटा केटी देखी बुढाबढी सबै दंग। दु:ख सुख जसरी होस,चाड मनाउने सबै तम्तयार। स्वदेशमा हुन या बिदेशमा,भुल्नै नसकिने चाड हो यो। चाडै चाड भएको देश भएपनि यो चाडमा त पत्रिकै बन्द हुने गरी मनाइन्छ। चक्का जाम,हडताल देखी गुरिल्ला युद्द पनि दशैमा बन्द गरिन्छ। शान्ती अशान्ती सबै थप्प गरेर परिवार तथा आफन्तसंग भेटघाट गरी मनाउन चाड हो दशैं। सायद तपाईहरु पनि कतिपय दशैंको लागी घर जाने तरखर गर्दैहुनुहुन्छ होला। कती घर पुगी सक्नुभयो होला। बिदेशमा रहने खशीको ब्यबस्था गर्दैरहुनु भएकोहोला। यस पटक त टिका आइतबार परेको छ,सायद धेरै जनाको त बिदा नै होला।

दशैको गफ जती गरे पनि सकिदैन। दशैंको रमाइलो पनि यस्तै हो। नामै लिंदै मन त्यसै प्रफुल्ल हुन्छ। चाडको महोलसंगै दशैमा चोरी पनि बढेर आउंछ। त्यसमा सबैले पक्कै ख्याल गर्नुपर्दछ। त्यो भन्दा पनि बढी ख्याल गर्नु पर्ने कुरा त पिंग खेल्दा चोटपटक लाग्ने या आस्वस्थ मासु या धेरै मासु खांदा बिरामी पर्ने। सधैं जस्तो यस्तै यस्तै गरेर दशैं बित्ने गर्दछ। यसपटक पनि सधैं जसो रमाइलो गरेर दशैं मनाउनुहोला। अन्य सालको भन्दा यस साल कसरी तपाईको दशैं भिन्नहुंदै छ त्यो पनि पक्कै भन्नुहोला। बिजया दशमी २०६७को सबै लेखक तथा पाठकबर्गमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना तथा उत्तोरत्तर प्रगतीको कामना।

दौतरी परिवार

सम्झनामा

यात्राभरी साथ दिने हात भए राम्रो
नछुटिने अजम्बरी साथ भए राम्रो ।

त्याग अनि र्समपण हुन्छ प्रेममा तर
भेट हुदा मिठा मिठा बात भए राम्रो ।

सम्झनामा एक्लै हाँस्ने एक्लै बसि रुने
पिडा पनि मिठो लाग्ने मात भए राम्रो ।

हिजो साँझ छुटिएर आज मिलन हुँदा
बर्षौ पछि भेटिएको छाँट भए राम्रो ।

आयुष चौधरी "सम्मोहन"
रझेना ५ कृष्णनगर बाँके

सहमतिको राग र अधिनायकवादको एजेण्डा

दलहरूबीच हुने सहमति र सहकार्यबाट नेपालको वर्तमान राजनीतिक गतिरोधको अन्त्य खोज्न सकिन्छ। तर यो सहमति सरकार बनाउनका लागि मात्र नभएर संविधान निर्माण र बाँकि भविष्यतर्फका लागि पनि हुनु पर्छ । यसका लागि नेपालको राजनैतिक वा शासकीय स्वरूपलाई कांग्रेस वा लोकतन्त्रावादी खेमाका दलहरूले भने जस्तो बहुदलियता र बहुलवादलाई अंगिकार गर्ने लोकतान्त्रिक खालको बनाउन सकिन्छ भने , मुलुकको आर्थिक ढाँचा, सामाजिक न्याय र सम्पत्ति वितरणको तरिकालाई माओवादी वा कम्युनिष्टहरूले भनेको जस्तो समाजवादी प्रकारको बनाएर सबैले स्वीकार्ने खालको बनाउन सकिन्छ । राजनैतिक दलहरू सहमतिमा जान चाहने हो भने , नेपालको समग्र स्वरूपलाई या त माओवादीले भने जस्तो विपक्षी बिहीन बनाउने हो भने दक्षिण अफ्रिकाको संवैधानिक मोडेल अनुरूप जान सकिन्छ या त लोककल्याणकारी राज्यस्वरूपका स्कण्डेनेभियन मोडेलमा जान सकिन्छ । किनभने यी दुई मोडेल पूर्ण संसदीय पूँजिवादी वा पूर्ण कम्युनिष्ट दुवै हैनन् । स्मरणीय रहोस् , पूँजिवादी युरोपका स्वीडेन, फिनल्याण्ड , नर्वे र डेनमार्क जस्ता मुलुकले अवलम्बन गरेको नर्डिक वा स्कण्डेनेभियन मोडेलको आर्थिक तथा राजनैतिक स्वरूप स-साना मुलुकको लागि अति नै सकारात्मक रूपमा प्रभावकारी मानिएको छ र यी मुलुकहरू नै जनताको जीवनस्तरको कसीमा संसारमा लगातार उच्च स्थान बनाउन सफल पनि रहेका छन् ।

दौंतरीहरूलाई शुभकामना

दौतरीका पाठक तथा लेखक सबैलाई शुभकामना। दौंतरीमा सामेल भएको ३ बर्ष पूरा भएर आज ४ बर्ष लागेको छ। यो समय छोटो या लामो के भन्ने खै,तर लेख,समिक्षा र संबाद धेरै भएछन। धेरै मित्रता गांसियो,कती त टुटाइयो,कती अझ गांसिदै छ,प्रक्रितीको नियती नै यस्तै होला। दौंतरीबाट धेरै गर्ने सोच थियो,कती गरियो त्यो त पाठहकरुले नै मुल्याकंन गर्ने हो। जे जती गरियो त्यसमा अझ अन्य सामाग्री थप्दै सदैब यो इन्टरनेटको जालोमा दौंतरी बनेर रहिरहने छौं। नेपाली भएर निर्भिक स्वच्छ तथा सही बिचार संप्रेषण गर्दैरहने छौं। दौंतरीसंगै अहिले सम्म रहनु भएकोमा तपाईहरुलाई सबैलाइ बधाइ साथै आउने समयमा पनि दौंतरीसंग रहिरहनु हुन आशा गर्दछौं। दौंतरीबाट हराउनु भएको भए पुन दौंतरीमा आएर रमाउनुहोला।

के राम्रो गरियो,के गर्दा राम्रो होला पक्कै भन्नुहोला,साथै एक आपसमा शुभकामना बाढ्न पक्कै पनि नभुल्नुहोला। नेपालीको ब्लग चौतारी दौंतरी,तपाइ हामीकै साझा सम्पती हो।

विश्लेषण

आदरणिय दिदी बहिनीहरु!

'आज म यहाँहरुको अघि यसरी ऊभिन पाउदा भाव विह्वल भएको छु।
तपाई दिदीबहिनी मात्र होइन तपाईहरु आमा हो । आमा सृष्टीको मुहान हो र ममताको खानी हो।'
उ बोल्दै थियो। 'आजको युग भनेको सभ्यताको युग हो। सभ्यताको शुरुवात हो नारी ! ऊठ्नुस! जाग्नुस!धर्मको ढोगी बनेर होइन कर्मको हत्केलाहरु उठाउदै। अब नारी घर र चौघेरा, पर्खालको पहरेदार होइन सिंगो राष्ट्रको महान योद्दा बन्नु पर्छ.' तालीको गडगडाहटले ऊ भित्र झन उत्साह बढि रहेको थियो।
‘पुरुषको बोलवाला रहेको यो समाजलाई नारी शक्तिको गुन्जयमान ध्वनी चाहिएको छ ।हामी सबै मिलेर नारी ध्वनीलाई प्रतिध्वनीत गरौ। अब यहाँ, नारी पुरुष बिच भागबण्डा हुने छैन स्वामित्वको ,बरु ,शंखघोस् हुनेछ एकताको!

शुभकामना गजल

झुल्कियोस दैलो दैलोमा अध्यारो चिरी ज्योति
धेरै भयो निभेको खुशी आउ उषा लाली पोती

पसिना माग्ने माटो रगतको छिटामा रम्दैन
श्रम र शिप कदर भए फल्छ यही मोती

सदभाबको बाताले आस्थाको छानो कसम
झरी छेकिन्न कसै आर्काको छातामा ओती

भोक किन्न सकिन्न चौरासी बेन्जन भए नी
अंऋत हुन्छ बरु पसिनाले कमाको रोटी

खुशीको जमरा पलाओस हर नेपाली मनमा
अटल होस शान्ति बिबेक देउ सरस्वोती

पहिला नेपाल, नेपाली अनीमात्र जनसम्पर्क समिति- गगन थापा

यूएई

गत शुक्रवार दुबईको एक होटलमा आयोजना गरिएको नेपाली जनसम्पर्क समिति यूएईको प्रथम महाधिवेशनमा प्रवासमा पहिला नेपाल, नेपाली अनि मात्र जनसम्पर्क समिति भई चिनिन नेपाली कांग्रेसका युवा नेता गगन थापाले कार्यकर्ताहरुलाई अनुरोध गरे ।

उक्त अवसरमा यूएईमा रहेका सम्पूर्ण संघसंस्थाहरुका प्रतिनिधीहरुको उपस्थितमा अन्तकृया कार्यक्रम समेत सम्पन्न भएको थियो । एनआरएन आई सी सीका कोषाध्यक्ष रामेश्वर शाह, नेपाली समाजका अध्यक्ष, यम तमु, एनआरएन एन सी सीका अध्यक्ष चुडामणी ढकाल, नेपाल पत्रकार महासाघका
 अध्यक्ष शंकर ज्ञवाली, जनजाती महासाघका अध्यक्ष भुवन राई, लगायत अन्य संघ संस्थाका प्रमुखहरुले नयाा कार्यसमितिको उत्तरोत्तर प्रगतिको कामना व्यक्त गरे । प्राय वक्ताले गगन थापालाई भर्खरै भएको नेपाली काग्रेसको महाधिवेशनबाट थपिएको जिम्मेवारी सफलतापूर्णरुपमा गहन गर्न आग्रह समेत गरे ।

'एक्काइसौँ शताब्दी' : मताग्रही अवधारणा कि वस्तुगत संज्ञा

( निर्मलमणि अधिकारी 'आयोदधौम्य'

धेरै नै प्रयोग गरिने शब्दावली हो यो 'एक्काइसौँ शताब्दी' । लेखाइ र बोलाइ दुवैमा 'एक्काइसौँ शताब्दी' को दुहाइ दिने क्रम बढ्दो छ । तर,हाम्रो देशमा जसरी 'आधुनिक' (Modern), 'आधुनिकतावाद' (Modernism), 'उत्तर आधुनिकतावाद' (Postmodernism),, वैश्विकरण (Globalization) आदि अवधारणाहरूलाई तिनको अर्थ नबुझेरै सर्न्दर्भबिना प्रयोग गरेको देखिन्छ त्यसरी नै 'एक्काइसौ
शताब्दी' लाई पनि नबुझेरै बोल्ने/लेख्ने गरेको देखिन्छ । मोर्डन, मोर्डर्निज्म, पोस्टमोर्डर्निज्म,
  ग्लोबलाइजेसन आदि वस्तुगत संज्ञा होइनन्, यी त मताग्र ही अवधारणा (Ideological concept)हुन् र 'एक्काइसौँ शताब्दी' पनि त्यस्तै हो ।

यी सबै अवधारणाहरू युरोपकेन्द्रित (Eurocentric) भनिने ज्ञानपद्धतिबाट निःसृत हुन् ।


'शताब्दी' मात्रै भनियो भने यो शब्दले सामान्यतया एक सय वर्षो समयावधि भन्ने अर्थ दिन्छ र कुनै सिद्धान्त, वाद, दृष्टिकोण वा मताग्रहलाई जनाउँदैन । तर जब 'शताब्दी' को अगाडि 'एक्काइसौँ' भनी विशेषण लगाइनासाथ यसले वस्तुगत आधार गुमाउँछ । अर्थात्, 'एक्काइसौँ शताब्दी' भन्ने अवधारणा

राम्रो कुरो बाहेक बाँकि सबै हुने देशमा

आफ्नो मुलुकबाट प्रवाहित हुने समाचारको शृंखला हेर्दा माथिको शीर्षक दिमागमा फुर्‍यो ।

माओवादी हिंसाले लखतरान र जीर्ण पारेको देशमा, केही वर्ष चुनाबका मुखमा एउटा पार्टीको नाममा झड्केलो जन्म्यो , तराई जनतान्त्रिक फोरम । फोरम विचित्रको थियो किनभने यसमा कुनै स्पेशल र ओरिजिनल मान्छे र प्रवृत्ति थिएनन् । अत: यो भगवानको श्रृष्टिमा बन्न नभ्याएको तर पछि सबै जीवजन्तुका चुनिन्दा अंगको गठजोडले बनेको ऊँट जस्तो देखिन पुग्यो । हिजोका भग्नावशेष पञ्चदेखि सबै पार्टीका 'लेफ्टओवर' बटुलेर आकार दिइएको यो तराईको राजनीति गर्ने फोरमलाई कतिले त दक्षिणी छिमेकीको नेपालस्थित प्रतिनिधि भनेर समेत आरोप लगाए । कुरो जे भए पनि , फोरमका काम , कर्तूत र ध्येय भने नेपाललाई कसरी “फोरौँ’ र 'सिध्याऔँ' भन्ने नै हो कि जस्तो लाग्ने कृयाकलाप यसले देखाइरह्यो, आफ्नो स्थापना कालदेखि ।

गत संविधानसभा चुनाब ताकाको मतदाता नामावलीमा २५ देखि ३०% फर्जी मतदाता रहेको कुरा निर्वाचन आयोगले एउटा सर्वेक्षण मार्फत पत्ता लगाएछ । यसैलाई आधार मानेर , अहिले निर्वाचन आयोगले निर्वाचन प्रणालीमा सुधार ल्याउन नया परिचयपत्र जारी गर्ने कार्यक्रम ल्याएको कुरा समाचारमा पढ्दा खुशी लागेको थियो , कमसेकम केही कुराका लागि असल पर्यास हुन थाल्यो भनेर । अझै भन्दा , यो प्रकृयामा जानु पूर्व निर्वाचन आयोगले सर्वदलीय भेला समेत गराई सो कुराको बारेमा दलहरूबाट सहमति पनि लिई सकेको रहेछ ।

ब्लगर बेदनाथका आफ्नै कुरा

ब्लगरका कुराकानी प्रस्तुत गर्ने क्रममा यस पटक ब्लगर बेदनाथ पूलामीलाई दौंतरीमा निम्ताएका छौं। "आफ्नै कुरा "नामक ब्लग लेख्नुहुने बेदनाथ जीको इमेलद्वारा तयार पारिएको कुराकानी प्रस्तुत गर्दैछौं।:

१) ब्लग यात्रा कसरी शुरू गर्नु भयो ?

नमस्कार मेरा सबै ब्लगर मित्रहरु, पाठक र सुभचिन्तकहरुमा !

रहरै रहरमा नजानिँदो तरिकाले ब्लगको शुरुवात गरिन पुगिएछ ! जति वेला धनकुटाको मित्र टिका जी ले वेब बनाउनु न, मलाइ त अलिक पारा आएन भनेर Blogger.com को लिंक दिनु भो, उति वेला hi5.com र facebook जस्तो एउटा सामाजिक संजाल मात्र होला भन्ने लागेको थियो र रजिष्टर मात्र गरे ! उहालाई पनि त्यो लिंक उहाको साथीले दिनु भएको रहेछ व्यक्तिगत वेब बनाउनु भनेर ! जब

  मैले ब्लग एउटा फ्री वेब पेज हो भन्ने थाहा पाएपछी र ब्लगमित्रहरुको हौसला पाए पछी भने यसको नशा नै लाग्यो ! अनि नजानिदो रुपमै भए’नी मेरो ब्लगको यात्रा शुरु भो ........"पाइलटको बाटोमा धुलो उडाउदै’’ !

मेरो यात्रा कुण्डली

के हुन्छ यांहा
खै पत्तो भेटिएको हैन
जुगौं बिताए मैले
थाहा पाएको छैन
यो जकटिएको धागो
शुरु कुन हो
अन्त्य कुन हो
खोज्दा खोज्दै म त बिचमै हराएछु
झल्यास्स बिउझिएं
पून यात्राको मर्म जान्न खोजें
अनयासै यात्रामा सामेल नभएको भान भो
जे पनि यात्रा
जता पनि जात्रा
के श्वास प्रश्वास पनि यात्रा नै हो त?

घडी पला सबै यात्राका बिन्दू हुन त?

फटिंग्रे

यो कथा मैले धेरै पहिले यै दौतरीको लागि भनेर लेख्न शुरु गरेकी थिए । कारण वस ढिला भयो ।यस्का मथिल्ला दुइटा भाग यहि दौतरीमा पहिले नै आइसकेको छन ---आशा छ यो मेरो कथा लेखनको पहिलो प्रयास हो हजुरहरुलाई मनपर्ने नै छ! -आश्मा
*******************************************************

कहिले काही मलाई त्यो गाँउको यादले निकै सताउछ । त्यो घर, त्यो आगन, ति उकाली-ओराली, खोला-पाखा ,जहाँ उ र म संगसंगै हिड्ने, डुल्ने र खेल्ने गर्थ्यौ। म सधै सधै अतितका पानाहरुलाई पल्टाइरहेकी हुन्छु।चाहेँ सपना होस चाहेँ बिपना मेरो मनसपटलमा लगातार घुमिरहने त्यो आकृति
  मेरो मुटुमा अमिट छाप बनेर बसेको छ। जब बिर्सन्छु मबाट केहि हराएको महसूस हुन्छ, जब संझन्छु मन भित्र अदृष्य भावनाहरु खट्किन्छ—यो वर्षौको समय अन्तराल पछि पनि बाल्यकाल
 को उही छायाँ मेरो वरिपरि घुमिरहेको पाउछु-

गाउखाने कथा ४२ (Nepali Gau Khane Katha)

सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।

नुवाईधुवाई जीउमा चन्दन लाई, के हो?
यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।

खाडीमा एक दिनको रमाईलो यात्रा

जिवनको हरेक उकाली ओराली अनि देउराली पार गर्न एक किसिमको यात्रा गर्नु पर्ने नै रहेछ । यात्रा जिवनको एक महत्वपूर्ण अंग रहेछ जस्तो लाग्छ मलाई । कुनै न कुनै माध्यमबाट हामीहरुले प्रत्येक दिन घण्टा मिनटमा यात्रा तय गरिरहेका छौ । या त्यो यात्रा जिवनको यात्रा होस् या कुनै लामो दूरीमा जाँदा बटुलेको अनुभवको यात्रा होस् आखिर यात्रा यात्रानै हो ।
२००९ सालको अन्त्य र २०१० सालको सूरुको दिन जनवरी १ का दिन यूएईका एनआरएनहरुले एउटा पिकनिकको आयोजना गरे । म यात्रा पिकनिक स्टेज प्रोग्राम सांगेतिक कार्यक्रम भने पछि दुई दिनको जेठो । यसैले म २०१० सालको पहिलो दिन लामो यात्रा र पिकनिकमा गएर रमाईलो गर्ने
सोच बनाए । म मात्र नभएर म जस्तै प्रवासीएका सयौ जना पिकनिकमा जानको लागी तम तयार भए ।
२०१० सालको पहिलो दिन बिहानै म तुलसी बस्याल अली भएर बाहिर निस्कियौ भर्खरै विहानी पखको स्वस्थ हावा चलि रहेको थियो सुर्यका किरणहरु दुवईका गगन चुम्बी महलका रंगी

दरखाने दिनको यात्रामा देखिएको रमझम

सेप्टेम्वर १० २०१० अर्थात भाद्र २५ २०६७ नेपालमा तिजको दर खाने दिन विदेशमा अर्थात खाडी देशहरुमा शुक्रवार विदाको दिन मुस्लिम धर्मालम्बिहरुको चाड ईदको विदाको दिन । यसपाली भने जुरेकै रहेछ दर खान प्रवासमा भएका दाजुभाइहरुलाई । यति मात्र नभएर उक्त दिन सधैझै यसपालीको शुक्रवार पनि तिजको रमाईलो कार्यक्रम हुँदै थियो ।

कार्यक्रममा नगाएका अन्य तिन जना भित्र चेतन राना अली र टिकारामलाई लिएर देरा दुवई तिर हुईकिए । खाडी मुलुकको मध्यान्नको टन्टलापुर घाम एकैछण वाहिरी वातारणमा हिडडुल गर्दा पसीनाले खलखल्ती भिजाउने हामी घामको कुनै प्रवाह नगरी नेपाली चोक आब्रा तिर लाग्यौ । ओ हो वाटो आवज जावत गर्ने मानीसहरुको भिड थिचोल्नै गाह््रो । नेपालीहरु मात्र नभएर अन्य देशका नागरीकहरुको पनि भिड थामीनसक्नु थियो । लाग्थ्यो काठमाण्डौ पशुपतिनाथमा शिवरात्रीको मेला चलीरहेको छ ।

नेपाली चोकमा दुई चार जना साथीहरुसँग भेट भयो जाने होईन तिजको रमझममा मैले भने भन्दै थिए आफ्नो त यतै छ रमझम नेपाली क्यासेट बेच्ने भाइले । लौ आयो नयाँ नेपाली लोक गित चलचित्र अनि तिजका गितहरु सबै नेपालीहरु उनकै बोलीलाई पछ्यादै झ्याम्मीए । पुरानो तन्नामा छरपस्ट फीजाईएका नेपाली सि।डी ब्यवसायिहरु कराउदै थिए । उनिहरुलाई त्यो टन्टलापुरको घामको पनि कुनै प्रवाह थिएन कार्यक्रम त परै जाओस् । सबै सि।डी व्यवसायीको बोलाई बेचाई र सामान एकै किसिमका हुने रहेछन् ।

गीत-फुल फुल्ने

खोंच अनि कन्दरामा सुनगाभाको फुल फुल्ने
संकेत हो कि बाधा बिच जीवनको फुल फुल्ने!

झुके हार उठे जित
जिन्दगीको चक्र
भेटिन्छ है पौरखले
सफलता को बक्र,

अध्याँरो लाई भत्काएर जुनेलीको जून खुल्ने
संकेत हो कि बाधा बीच जीवनको फुल फुल्ने!

सिमा आँफै तिर ढेपिएको छ रे

सुन्दैछु ,मेची र काली पनि चेपिएको छ रे
भुत्ते भो कि गोर्खे खुकुरी नै हेपिएको छ रे

कती धितो राख्नु बिचरो छ सगरमाथा नि
धाक नलगाउ भो लाजले सेपिएको छ रे

हात मुख जोर्न शिप शिल्प पलायन भए
बचेँका पेटमा अझै रिन खेपिएको छ रे

शान्तिको कान्ती नि अटेन रे आँखा भित्र हाम्रा
बुध्दको माटो यो रगतले लेपिएको छ रे

क्रान्तिकारी निर्लज्जता !

लाग्छ माओवादीलाई मात्र जे केही भन्ने र लागेको गर्न पाउने छूट छ हाम्रो मुलुकमा । क्रान्तिकारी र आमूल परिवर्तनकामी हुँ भन्ने डाँको डरलाग्दो श्वरमा बोलेपछि , काम जत्रो तुच्छ र निकृष्ट गरेपनि , चल्दो रहेछ ! के गर्ने आफ्ना बलिष्ठ भुस्तिघ्रेले जे भन्दिए पनि पत्याउँछन् र बाँकि नपत्याउने बिरोधीलाई प्रतिगामी भनेर हिंसा र हतियारका मतियारहरूले दनादन दिए भैहाल्यो, कसको के खैरियत ? चमत्कारी गुणडाराजको यो गनतन्त्रमा । कसले रक्षा गर्छ ती असहमत विचारवाला सोझा हतियारबिहीन जनताको यो मुलुकमा ? पुलिस र प्रशासन काम नै गर्दैन , सेनालाई व्यारेक बाहिर निसक्नै अधिकारै छैन । त्यसैले त निर्धक्क छन् ती मत्त साँढे जस्ता जत्थाहरू !

कामरेड प्रचण्डले शक्तिखोर प्रशिक्षणमा राज्यसत्ता कब्जा गर्ने माओवादी राजनीतिको तिकडम कस्तो तरिकाको छ भन्ने पेटारो फोरे , तर त्यत्रो योजना त्यत्रो भीमकाय शरीरधारी जूंगे नेताले ‘भाले हुँदै’ छताछुल्ल पार्दा पनि हामीलाई माओवादीको कुत्सित नियतमाथि औँला ठड्याउन मन लागेन ! राजाको कथित निरंकूशता बिरुद्ध क्रान्ति गरेर , लोकतन्त्रको उदार राज्यनीतिका मातहतमा स्वतन्त्रता र निर्भिकताको जीवन बाँच्ने हाम्रो सन्तति दरसन्ततिको इच्छामाथि , कामरेड प्रचण्ड मार्काको अधिनायकवादी राजनीतिले डंका मार्न खोज्दा र यिनैका नेताले त्यो योजनाको साखुल्य प्रमाण पेश गर्दा पनि हामीले माओवादीको षडयन्त्रकारी राजनीतिक उद्देश्यमाथि पर्याप्त बिरोध गर्नु पर्ने दरकार नै ठानेनौँ । ज बोले पनि जे गरे पनि माओवादी क्रान्तिकारी नै रहिरह्यो , उसले उही ढर्राको सर्वऔषधीमय राजनीतिक नाच नाची रह्यो र आज पनि उसैको ठूलो डाँको बजेकै छ । उसले जे सोचेर जुन योजना हाकाहाकी सार्वजनिक गरे पनि , जुन नौटंकी नाचे पनि , जुन तानाशाही विचार बोके पनि ; मान्छेहरू यो नै चमत्कारिक राजनीतिको मसिहा नै हो भनेर ह्यामलिनको बाँसुरीवादकका पचाडि लागेका मुसाका झून्ड सरह , गल्छिमा खसेर अन्त्य हुन हतारिएर पछ्याइरहेका देखिन्छन् ।

जस्ट १० मिलीयन नेपाली रुपिज पर् पर्सन

आम्मै १ करोड प्रती ब्यक्ती,त्यो पनि नेपालीलाई। त्यसले त सारा नेपालीलाई धनी बनाउंछ होला। पूल अस्पताल,स्कुल ,खानेपानी...ए यो त माओबादी पार्टीका महराले चिन संग ५० सांसद किन्न प्रती ब्यक्ती मागेको पैसा पो रहेछ। कता कता ठमेल तिर सडके भुरा भुरीले गोरेसंग सर १ रुपिज भनेको याद आयो।

सही या गलत के हो तर महराले चिनका एक अधीकारीसंग सांसद किन्न गरेको संबाद मिडीयामा आइसक्यो। महाराले यो नया प्रबिधीबाट जोड जाड पारेर तयार पारिएको भनेका छन। तर उनले एक 'चिनियाँ अधिकारी'सँग सभासद् खरिदका लागि पैसा मागेको विवादास्पद टेलिफोन संवादलाई भने
  स्विकारेका छन। माओबादीको केन्द्रीय समिति बैठकले उक्त प्रकरणबाट पार्टी गोपनीयता भंग गरेको, आन्तरिक सुरक्षामा विदेशी हस्तक्षेप र मानवअधिकार हनन भएको टिप्पणी गरेको छ।