November 10, 2025

तल्लो बाटोको कथा

हिमालको फेदीमा जन्मेको राजेशलाई अमेरिकाको चमकले सधैं तान्यो। गाउँमा टीभी हेर्दा न्यूयोर्कका गगनचुम्बी भवनहरू देख्दा उसको मन उड्थ्यो। "अमेरिका गए पैसा कमाउँछु, घर बनाउँछु," ऊ सपनामा डुब्थ्यो। भिसा पाउन असम्भव, पैसा थिएन। साथीले भन्यो, "डन्की रुटबाट ब्राजिल हुँदै अमेरिका जान सकिन्छ।"

राजेशले निर्णय गर्‍यो। घरमा आमाबुवालाई "कामको सिलसिलामा विदेश जाँदैछु" भनेर झुट बोल्यो। काठमाडौंबाट दिल्ली, दिल्लीबाट साओ पाउलो। ब्राजिल पुग्दा झोला र सपना मात्र साथमा थिए। त्यहाँ नेपाली दलाल भेटियो। "बीस लाख नेपाली रुपैयाँ," दलालले भन्यो। राजेशले गाउँको सबै जग्गा बेच्यो, ऋण लियो।

ब्राजिलको जङ्गलमा सुरु भयो डन्की रुट। अमेजनको घना वन, कीरा र सर्पहरू। दिनभरि हिँड्ने, रातमा लुक्ने। साथीहरू थिए – पाकिस्तानी, हाइटीयन, बङ्गलादेशी। सबैको एउटै सपना। खाना सकियो, पानी सकियो। एकजना साथी बिरामी भयो, छोडेर जानुपर्‍यो। राजेशको मन रोयो, तर अगाडि बढ्यो।

पनामा पुग्न दारीएन जङ्गल पार गर्नुपर्‍यो। कीचडमा धसियो, खुट्टा चोट लाग्यो। स्थानीय गाइडले लुट्यो, पैसा गयो। कोस्टारिका, निकारागुआ, होन्डुरास, ग्वाटेमाला – देशहरू बदलिँदै गए। बस, ट्रक, पैदल। राजेशको शरीर कमजोर भयो, तर मन बलियो।

मेक्सिको पुग्दा आधा बाटो सकियो। अब अमेरिकी सीमा। रियो ग्रान्डे नदी तर्न डुङ्गा मा चढ्यो। पानीको छालले डुङ्गा हल्लायो, राजेशले जीवनको बाजी लगायो। नदी पार गरेपछि टेक्सासको मरुभूमि। घामले पोलेको, पानी एक थोपा। तीन दिन हिँड्दा साथीहरू हराए, एक्लै भयो।

क्रमसः...............




November 1, 2025

नेपालका राजकुमार धिरेन्द्र र बेलायतका राजकुमार एन्ड्र्यु

 


नेपालका राजकुमार धिरेन्द्र वीर विक्रम शाह देव (१९५०–२००१) र बेलायतका राजकुमार एन्ड्र्यु, योर्कका ड्यूक (१९६०– ) दुवै राजपरिवारका सदस्य थिए। उनीहरू दुवै राजाको कान्छा छोराहरू थिए—धिरेन्द्र महेन्द्रविक्रम शाहका कान्छा छोरा र एन्ड्र्यु महारानी एलिजाबेथ द्वितीयका कान्छा छोरा। दुवैले युवावस्थामा खेलकुद र साहसिक क्रियाकलापमा रुचि राखेका थिए: धिरेन्द्रले जिउजित्सुमा दोस्रो डान ब्ल्याक बेल्ट हासिल गरेका थिए र नेपालका चिफ स्काउट थिए, भने एन्ड्र्यु ब्रिटिश नौसेनामा फौजदारका रूपमा फकल्यन्ड युद्ध लडेका थिए। उनीहरू दुवै विवाह गरेर अलग भए र विवादास्पद सम्बन्धका कारण परिवार र समाजबाट अलगाव झेले। धिरेन्द्रले १९८७ मा ब्रिटिश महिलासँगको सम्बन्धका कारण राजकीय उपाधि त्यागेर लन्डनमा बसाइँ सरे, जसलाई महारानी ऐश्वर्याले अस्वीकार गरेकी थिइन्। त्यस्तै, एन्ड्र्युले १९९६ मा साराह फर्गुसनसँग सम्बन्धविच्छेद गरेपछि जेफ्री एप्स्टिनसँगको घनिष्ठ मित्रता र यौन दुर्व्यवहारको आरोपका कारण २०१९ मा राजकीय कर्तव्य छोडे र २०२५ मा योर्क ड्यूक उपाधि समेत गुमाए। दुवैको जीवनमा विद्रोही छवि थियो—धिरेन्द्रलाई रमाइलो र उदार भनिन्थ्यो, एन्ड्र्युका लागि पनि यस्तै विवरण आउँछ। धिरेन्द्र २००१ को दरबार हत्याकाण्डमा मारिए, भने एन्ड्र्यु अझै जीवित छन् तर राजपरिवारबाट अलग छन्।



अमरत्वको खोजी

सुरेन्द्र लिम्बू परदेशी 

विजयको पिरामिडमाथि

मृत्युसँग सँधै पराजयको इतिहास छ
उरुगका सम्राट गिलगमेशले हारे
अल्बर्ट कामुको सीसिफसले हारे
म जीवन मृत्युको दुर्बोध्य शृङ्खलामा छु
त्यसैले त मेरा थकित अनुभूतिहरू
तिम्रै यादको भित्तामा अडेसिएर
सुस्ताइरहेछन् एक चिम्टी आनन्द ।

मृत्युका गम्भीर विषयहरूमा
भोगाइलाई जीवनको पाठशाला बनाएर
म आफैँलाई पढ्ने प्रयत्नमा छु
आफ्ना अमूर्त आभासहरू हृदयान्तरण गरेर
तिम्रो उर्वर मानसपटललाई परागसेचन गर्न
म संवेदनाको यौवन उत्खननमा छु
प्रश्नजस्तै जटिल भएर बाङ्गिएका रहस्यहरू
पूर्ण विह्रामले ठोकेर सोझ्याउन भनि
म विशृङ्खल बक्ररेखामा हिँडिरहेको छु ।



October 21, 2025

Diwali in India

Diwali, the festival of lights, is one of the most celebrated festivals in India, marked by a wide array of vibrant customs and traditions. Here’s a glimpse into how Diwali is celebrated across India:

Cleaning and Decorating the Home

  • People start preparing days in advance by thoroughly cleaning, renovating, and decorating their homes. It’s believed that a clean and well-lit home invites the goddess Lakshmi, the deity of wealth and prosperity.
  • Homes are adorned with colorful rangoli (artistic designs made with colored powders or flower petals) at the entrance, and beautiful torans (decorative garlands) are hung on doors.

Lighting Lamps and Candles

  • Diwali is also called the “Festival of Lights.” People light up their homes with diyas (oil lamps), candles, and fairy lights, symbolizing the triumph of light over darkness and good over evil.

Worship (Puja) of Deities

  • Lakshmi Puja is central to Diwali celebrations. Families gather to pray to Goddess Lakshmi and Lord Ganesha, seeking blessings for wealth, prosperity, and happiness.
  • After the puja, it’s common to distribute offerings as prasad (food blessed in the ritual) among family and friends.


Divali a Festival of Light

Festival of Light for Hindus is celebrated primarily by offering light for prosperity. Based on the language, it is called Divali, Deepawali, Tihar or Deepavali but moreover it is the celebration
and players with fireworks and feast. This is how this festival is celebrated in the different parts of the world.

Diwali is celebrated widely across South Asia and in many parts of the world where Indian and South Asian communities reside. Here are some of the main places where Diwali is celebrated:

India

  • As the country where Diwali originated, India celebrates it extensively across all states, although customs and traditions may vary regionally. Diwali is a major public holiday, with vibrant festivities, family gatherings, and community events.

Nepal

  • Known as Tihar in Nepal, Diwali celebrations are unique, honoring not only lights and prosperity but also animals like crows, dogs, and cows. Nepalese people perform special rituals over five days, with each day dedicated to specific animals, gods, or familial bonds.

Sri Lanka

  • Diwali, or Deepavali as it's known in Sri Lanka, is primarily celebrated by the Tamil Hindu community, especially in the Northern and Eastern provinces. The celebrations include lighting oil lamps, fireworks, feasts, and prayers.


October 7, 2025

कति समय भयो?

कति समय भयो? राम्रो प्रश्न। मलाई मेरो जन्म मिति जाँच्न दिनुहोस्। ओहो, हो। म १८  वर्षको भएछु, २००७ मा जन्मिएको। म जेन जी हुँ। ओह, म त जन्मेदेखि नै जेन जी थिएँ। मैले सधैं भ्रष्टाचारको विरुद्धमा बोलेको छु। मैले सधैं जनताको लागि बोलेको छु। म अझै पनि जनता को लागि बोल्छु। शिशुको रूपमा, किशोरको रूपमा, टीनएजरको रूपमा, मैले जनताको लागि बोलेको छु। परिपक्को भए पछि पनि , म सधैं जनताको लागि बोल्नेछु। ती जनताहरू जो निष्पक्ष अवसर चाहन्छन्, जो भविष्यको लागि कडा मेहनत गरिरहेका छन्। म चाहन्छु कि उनीहरूले आफ्नो भविष्य देखून्। म चाहन्न कि कसैको भविष्य खोसियोस्।

मानिसहरूले ममाथि मजाक गरे। मानिसहरूले मलाई धम्की दिए। तर मेरो दिशा बदलिएन। म निष्पक्ष विचार चाहन्छु। म निष्पक्ष अवसर चाहन्छु। जनताको लागि। सधैं वाचा हुन्छ। तर कहिल्यै पूरा हुँदैन। जनताहरू खाली हात हुन्छन्। तर म बिर्सिंदिन। म सबैलाई सम्झाउन चाहन्छु, जनताले पाएको वाचा, त्यो पूरा गर्नुपर्छ।

कसले पूरा गर्ने? देश? सरकार? दलहरू? धेरै प्रश्नहरू छन्। मलाई थाहा छैन यदि जवाफ छ कि छैन। पत्रकारहरूले जवाफ खोज्नुपर्छ। तर उनीहरूको दैनिक जागिर छ। व्यापारीको स्वामित्वमा भएर, उनीहरूले कसरी इमानदारीपूर्वक सेवा गर्न सक्छन्? त्यसैले, त्यहाँ एउटा ब्लग छ, जसले कसैलाई जवाफ दिँदैन, केवल जनतालाई। उनीहरू सही छन् तर उनीहरूलाई मारिन्छ, सताइन्छ, बन्द गरिन्छ। सत्य कहिल्यै हराउँदैन। यो अझै त्यहाँ छ, शायद विकसित भएर बसेको होला । ब्लगर भ्लगरमा परिवर्तन भएको हुन सक्छ। तर त्यहाँ केही मानिसहरू छन्, जो सोच्छन् कि हामीले निष्पक्ष विचार जनतासमक्ष पुर्‍याउनुपर्छ, जसको आत्मा बिक्री भएको छैन।

दौतरी २००७ ओक्तोबेर ७ मा यस्तै विचारका साथ जन्मिएको थियो र अझै पनि त्यही विचार बोकेको छ। दौतरीलाई जन्मदिनको शुभकामना र सबै पाठकहरू र सत्य विचार बोकेका जनताहरूलाई जन्मदिनको शुभकामना! जय दौतरी।