April 14, 2011

नया बर्षमा नया जोश

नया भने पछी हरेको कुरा नया लाग्छ। मान्छे त्यही,वाताबरण त्यही तर जब हामी क्यालेन्डरको पान्ना फेर्छौं हामी आफूलाई नया अनूभुती गर्छौं। र केही नया गर्ने प्रण गर्छौं।

घुमी फेरी फेरी नेपाली क्यालेन्डर फेर्न बेला आएको छ। यसै अबसरमा नया बर्ष को हार्दिक मंगलमय शुभकामना। नया बर्षसंगै तपाईलाई पनि केही नया गर्ने जोश जागोस र सफलता पनि सोचेकै जस्तो मिलोस।


April 12, 2011

नयाँ बर्ष

नयाँ बर्ष तिमी खुशीको अंकुर लिएर आउ
बेसुरमा छ रे देश एक शुर लिएर आउ

कतै छिटा रगतका, गन्ध कतै बारुदका
चाहिएन सुनको लंका कान्तिपुर लिएर आउ

पाइला पाइला हाबी भो, कपट निती यहाँ
सकुनीको बिगबिगी भो बिदुर लिएर आउ

घडा त्यो पापको भरिदा नि चुप भो जग
सेक्नु पर्‍यो पुर्पुरो पापीका उजुर लिएर आउ

April 11, 2011

जिउदो मान्छे

- शेखर ढुंगेल

स्वास फेर्नु मात्र
जिउदो हुनु हो भने
जनावर को जीवन स्तुत्य छ
आत्मबल बिना को मान्छे
नैतिकता हिन त्यो मान्छे
को जीवन को के अर्थ छ ?
स्वार्थ कै लागि
नीतिहीन
चरित्रहीन ,मानबताहिन
अनि मुल्यहिन प्रवृति सित
सम्झौता हुन्छ भने
जिउदो र मृतक मा के फरक ?


April 5, 2011

के होला यो घुस प्रकरण?

हाल नेपालको समाचार घुस प्रकरणले छाएको छ। नेपाल संसारकै कुख्यात घुस्या देश भएको त सबैलाई जानकारी नै छ। नेपालमा मात्र के अमेरीकैमा पनि बाल्टीमोरका मोहन थापाले लाइसेन्स बिभागका कर्मचारीलाई लाइसेन्सको लागी पैसाले नै किनेका थिए। तर त्यो थियो अमेरीकामा। २० रुपयाको घुस लिएकोमा एक बिरष्ट प्रहरी बरखास्त भएका थिए,ति नेपाली त जेलै जान पार्यो।

नेपालमा भने घुस खाने ठाउंमा काम पाउनू भनेको भाग्यैको कुरा हो। घुस खाने ठाउमा सरुबा हुन कर्मचारीहरु तछाड मछाड गर्छन। यो नेपालीको लागी नौलो होइन। घुस्या र भ्रष्टलाई ठेगान लगाउने प्रक्रिया भने नेपालीको लागी पक्कै पनि नौलो हो। तर अब नेपालमा यो पनि नौलो हुने छाड्ने स्थीती देखिन्छ। चप्पल लगाएर सिंहदरबार छिर्ने नेताहरू चिल्लो पजेरोमा बहिरीन्छन। यस्तो आकास पातको फरक देख्दा देख्दै पनि घुस खाएको प्रमाण भेटीएन भनेर नेपाली अदालतहरुले नेताहरूलाइ


April 4, 2011

देशको ब्यथाले - दुखेको मन

- Bed Nath Pulami

"भन्न मन लाग्छ भने भन मलाई
 स्वदेश निन्दक वा घृणा चिन्तक
 तर यो देश तिम्रो जती कै मेरो पनी देश हो
अंश बण्डा गर्ने हो भने पनी
यो देशको एक करोड टुक्राहरु मध्ये
एउटा टुक्रा माथी मेरो पनी छाप्रो हुने'छ
र त्यो देशका असंख्य बगरहरू मध्ये
एउटा बगरमाथि मेरो पनी चिता हुने छ । " (भूपी शेरचन )
यी माथिका भूपिका शब्दहरु आज निकै घत लागी रहे , मनमा निकै गडेर वस्यो । अहिलेको देशको अवस्था - कल्पना र सोच बाहिरको छ । मनमा निक्कै पीडा छ , सम्झन्छु कतिन्जेल यो सब माहोल हेरेर बस्ने ? सहनु पनी एउटा हद हुन्छ नि ! ......... तर गर्ने के ... ? उपाय के ? अहिले सबैलाई अवगत नै भएको कुरा हो देशको समस्या मूर्धन्य भएर गाजिएको छ । जस्तै मै हु


April 1, 2011

April Fool कि चैते फूल

आज एप्रल १, अर्थात अरुलाई मूर्ख बनाउने दिन। कतै तपाईलाई पनि कसैले मूर्खको सुचीमा राख्न सफल भए? एक पटक मेरो गाउंमा बिले घर्तीलाई तिम्री सासू हस्पिटलमा छिन भेट्न जानू भनेर मूर्ख बनाएका थिए। यही फूल बनाउने खेलको अर्को कथा छ,त्यो छिटै लिएर आउने छु।


March 31, 2011

सारा खुसि बन्दकीमा राखें

- प्रकाश सापकोटा

जसको लागि सारा खुसि बन्दकीमा राखें
कोशी, कैले उर्लिएको गण्डकीमा राखें
उही पर भइदिंदा कस्तो होला मन
देख्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

फुल्ने हाँगै सुम्पिएर आफु झर्दा पनि
छाति पुरै ओछ्याएर माया गर्दा पनि
भोग्नु कति गाह्रो हुन्छ फगत एक्लोपन
सुन्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

न त वल्लो घाटको भएँ न त पल्लो तीरको
न मसानको हुन सकें, न त मन्दीरको
जिउनु कति गाह्रो हुन्छ भौंतारिई कन
देख्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

मार्च- २४, २०११ (त्रोम्सो, नर्वे)


March 27, 2011

चट्पटे मन

– राजेश नतांश

काया बच्ची भा'की छे । मानौं, उसको बाल्यकाल फेरि फर्किआएको छ । ऊ बाघले झम्टिएझैँ झम्टिन्छे । एकलौटी अडान नछोडि लडीबडी गर्छे । घरमा पालिएको बिरालो जसरी मेरो काखमा बस्न आउँछे । अनि मेरो सर्टको कलर समातेर मलाई
प्रेमालिङ्गनमा कस्छे । त्यसपछि ऊ बच्चीलेझैँ अनुरोध गर्छे– 'ओई ! चट्पटे खान जाम न !'
उसको उमेर बीस कटेको छैन तर लाग्छ ऊ अझै बालिकै छे । लाग्छ, जिस्किने,चल्ने उसको दैनिक कर्म हो । झन् राक्षसी स्वभावले हाँसी भने भने त बित्यास् नै पार्छे ! तर मलाई उसका बालसुलभ क्रियाकलापहरु एकदमै प्रिय लाग्छन् । म उसका अभिलाषाहरुप्रति तत्कालै सहमति जनाइहाल्छु– 'जाऔँ,हिँड् ।'
आकाश आगोको भुग्रोमा परिणत भएको छ । अर्थात रातो–पहेँलो घाम टल्किरहेको छ । गोधूलि साँझ छ । दुर क्षितिजमा बादलका राता धब्बाहरु प्रज्वलित भइरहेका छन् । उड्नपंक्षीहरु दिनभरिको घम्साघम्सीपछि आ–आफ्नो बासस्थान फर्किरहेका
छन् । चरनतिर गएका गाईबस्तुहरु धुलो उडाउँदै पंक्तिबद्ध आफ्नो गोठ फर्कदै छन् । बसन्त ऋतुको पूर्वसन्ध्या छ । वातावरण एकदमै रोमाञ्चक बनेको छ । बरपीपलहरुमा पालुवा अँकुराइरहेको छ । सायद्, चित्रकार हुदोँ हुँ त म यो सौन्दर्यलाई


March 25, 2011

गाउँखाने कथा ४५

अपडेट: गाउँखाने कथा ४५ को सहीउत्तर हो: सिंगान
उत्तरको प्रयास गर्नुहुने सबैलाई धन्यबाद। उत्तर मिलाउने पूष्पजीले अब गाउं माग्नूहोला।
लुनाजी त गाउंखाने कथामा एक्सपर्टनै पर्नूभयो,क्लू दिनु भएकोमा धन्यबाद।
उत्तरको नाउंमा उत्रीसंखल केमेन्ट लेख्नहुनेलाई न-धन्यबाद।
-------------------------------------------------
सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।



उभिण्डो ठेकीमा लतलते दही, के हो?

यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


March 22, 2011

प्रेरणा लियर आऊ है

नया बर्ष तिमि आयौ- गयौ
सधै झैँ एउटा नियमित प्रक्रिया बनेर
न कुनै खुसीको कोशेली दियर गयौ
न त् आखा मा आँशु नै छल्कायर गयौ
मैले पनि तिम्रो आगमन मा
केहि नुतन गरिन स्पन्दनहीन बनि बसे
न साष्टाङ्ग दण्डवत गरे न स्वास्ती
न टा टा बाई बाई को हात नै हल्लाए
सायद तिमि नेपाली नया बर्ष भएर होला
तिम्रो एस्तो अपमान भएको हगी ?
आयातित हुन्थ्यौ भने शहर भरि रंगी चंगी तोरण हुन्थ्यो
रिसोर्टहरुमा महँगा सिसि रित्तिने थिए तिम्रो स्वागत मा
एउटा अनौठो चहलपहल देख्ने थियौ
हुतिहारा पिछलग्गु हरु ले तिम्रो अपमान गरे
तिमीलाई त् थाहै छ हामी नेपाली हरु कस्ता छौ


March 12, 2011

जापानको सूनामी-ईतीहांसकै भयानक


टोक्योबाट ४०० किमी ८.९ स्केलको भूंइचालो गयो,जस्ले गर्दा जापानका समूद्री इलाकामा १० मिटर सम्माका अग्ला छाल उतपन्न गरायो। त्यसरी उतपन्न भएका छाल र पटक पटक आएका आफ्टर सक भुइचालोले जनजिबन नै प्रभावित पारेको छ। कतिपयले ज्यान नै गुमाउनु पर्यो भने केही घाइते भए त कोही हराइरहेका छन। धनजनको ठूलै क्षती भएको छ। गाडी,डुवां र घरहरु मात्र होइन एयरपोर्टमा रोकीराखेका हवाइजहाज पनि बगेका छन।

यो भूईंचालो १९०० पछीको ५औं ठुलो हो भने अघिल्लो महिना न्युजल्याण्डमा गएको भन्दा ८००० गुना शक्तीसाली थियो। कैयौं रेल हराइरहेका छन त कतै आगलागी भइरहेको छ। म्यागी भन्ने एउटा सहरको एक तिहाई पानी भित्र डुबेको छ। केही बांध भत्केका छन तथा एउटा न्युक्लियर पावर प्लान्टमा ठुलै क्षती भएको छ। कती क्षती भयो यकीन हुन अझै बांकी छ।

यस्ले जापानमा ठूलै संकट निम्ताएको छ। आशा गरौं जापानले अहिलेको प्रक्रिती बिपतीबाट छिटै मूक्ती पाओस। साथै जापानमा रहेका नेपालीहरु पनि सकुशल रहुन। फेसबुक,टुइटर,ब्लग आदी सामाजीक संजाल या फोनबाट आफन्तको सम्पर्कमा रहनूहोला।


उसको झझल्को

गुरु केदार बराल ओखल्ढुङगा, पोकली

उदा कदा ऐना हेर्दा
उसको मुहार देखेजस्तो लाग्छ
टाढा कतै कोही देखिँदा
एसको झझल्को आईदिन्छ ।

आज उसलाई भेट्दिन
ऊ के गर्दै होली
कुन संसारमा डुबेर
के- के योजना बनाउँदै होली ।
वा मलाई सम्झेर
रोइरहेकी पनि हुन सक्छे
विगतको पे्रम यात्रा सम्झेर
कल्पनामा पनि रम्न सक्छे ।


March 10, 2011

र पो हुंदोरैछ गृह मन्त्रालयमा हानथाप

छ महिना काम चलाउ सरकारले हल्लाएको देशमा काम गर्ने प्रधान मन्त्री भएको १ महिना भयो। काम गर्ने पनि पक्का काम गर्ने नै परेछन्। १ महिना सम्म मन्त्रीहरू जम्मा नपारी एक्लै काम गरेर सकाए। थप थाप मन्त्री जम्मा पारे पनि मुख्य मन्त्री पद अझै खाली छन। मुख्य को पनि मुख्य गृहमन्त्रालय चाही अझै खाली छ। यही खाली भएको मौका छोपी फाइदा लिए एक भारतीय अपराधीले। त्यो फाइदामा चिट्ठा पारे नेपाली प्रहरीले। भारतीय नक्कली नोट र लागु पदार्थको कारोबारमा संलग्न रहेको अभियोगमा केन्द्रीय कारागार सुनधारामा रहेका युनुस अन्सारीलाई जेल भित्रै गोली हानिएको भनेर पत्रिकामा समाचार आएको छ। कैदी भेट्न भन्दै विहान करिव साढे ११ बजेतिर गएका भारतीय नागरिक जगजित सिंहले चेनगेटभित्र हात घुसाएर युनुसलाई गोली प्रहार गरेको प्रहरीले जनाएको छ । एउटा थ्रिलर चलचित्रसंग मेल खाने यो घटना भारतबाट आएका व्यक्तिले कसरी गर्न सक्छन्?

भनिन्छ नेपालमा एउटा अपराधबाट आएको पैसा हाकिम देखी पिउनसम्म बांडचुड हुन्छ। यस अर्थमा १५ लाख रुपिया लिई नेपाल छिरेका जगजितले केही हिस्सा प्रहरीका हाकिम देखी पिउन सम्म पग्यो। गृह मन्त्री भएको भए तिनको खल्तीमा पनि पूग्थ्योहोला, अहिले त गृह मन्त्री प्रधान मन्त्री नै छन। भने पछि १५ लाखको एक हिस्सा खनालकै खातामा पनि पूग्योहोला।


March 8, 2011

Indian Bloggers - How are they doing?(भारतीय ब्लगरको चियो चर्चो)

नेपाल,दुई ढुंगाको तरुल। छेउ छाउका बडेमानका ढुंगा खै कस्ता छन तर हाम्रो तरुल आफैंमा नमुना छ। एउटै सामग्री अनेक ठाउँमा किन नआउन,नेपाली ब्लग मौलाउन छोडेका छैनन। तर हरेक ब्लगका सामग्री करिब करिब उस्तै हुनाले एक किसिमको खल्लो लाग्छ। मौका पाए हाम्रा ब्लगर तथा लेखक कपि पेष्ट या एउटै लेख आधा दर्जन बेब साइटमा छाप्न बेर लगाउँदैन। नेपाली मनोरञ्जन क्षेत्र भारतीय स्वादमा भिजेको र नेपाली राजनीति भारतीय राजनीतिमा घुलेको अबस्थामा भारती ब्लगर के गर्दै रहेछन् जान्न मन लाग्यो।
संसारको दोस्रो ठूलो जन संख्या भएको देशमा ब्लगर पनि उति नै फरक होलान् भन्ने ठानेर म भारतीय ब्लगमा सयर गर्न थाले। करिब १० लाख ब्लगर पुगेको भारतमा १०० जना मध्य १ जना ब्लगर रहेछन्।
भारती ब्लगरको खोज गर्ने बितीकै भारतीय ब्लगरको आम्दानी बारे लेखिएको एउटा लेख भेटियो। ब्लगकै विज्ञापनबाट मासिक ४० हजार अमेरिकी डलेर सम्म आमदानी गर्दा रहेछन। अमित अग्रवाल सबै भन्दा अगाडि रहेछन्। उनको ब्लग


March 7, 2011

मेरी बसन्ती प्यारी बसन्ती

इजरायलमा जाडो अझै घटेको छैन । आजकल अलि फुर्सद त्यति छैन, फेरी बिजी भएको छु, व्यस्तताको सेरोफेरो सधै उस्तै हुने रहेछ, जति मिलाए पनि नहुने । फेसबुक होस् या ब्लग कतै पनि अपडेटेड भइएको छैन ।

कता हरायौ हँ ? इनबक्समा कतै कतै प्रश्नका हरफहरु झुन्डिएका छन । कहिलेकाही कतै पनि केही नगरी त्यतिकै चुपचाप 'बिन्दास' बसे के फरक पर्ला र ? फेरी अलि अलि सन्चो पनि त छैन ।

धेरै दिन पछि दौतरीका नेपालियन भेटिए गुगल च्याटमा । कृष्णपक्षको लेखाइ पातलिदै गएको उनको गुनासो थियो, र यो सही थियो । साहित्यिक कथा, कविता र थोत्रा मोत्रा गन्थन बाहेक म के लेख्छु र नेपालियन जी ? अनि आजकल यस्तो सिर्जना(?) पढेर बस्ने फुर्सद पो कसलाई होला र ? गफ मोडियो, 'हो त नपत्याए हेर्नुस न कसरी ओझेल परे किशुनजीका अगाडी नेपाली भाषा साहित्यका अमुल्य निधि - डायमण्ड समशेर राणा । नेपाली भाषा साहित्यका लागि उनले छाडेर गएका अमुल्य सम्पत्ति र उनको योगदान के नेपाली मिडियाको चर्चाका लागि अपुग थियो त ? पक्कै थिएन । तर सत्य यो पनि हो कि मिडियाले त्यो पस्कन्छ वा पस्कनु पर्छ, जुन पाठक वा दर्शकले ज्यादा रुचाउछ, त्यो उसको व्यवसायिक धर्म पनि हो ।

तर यस्तो राजनीतिको मसला मात्र मन पराउने पारखी किन भयौं त हामी ? कता कता छाती भित्र दुखेझैं प्रश्न उभियो ।

फेस्बुक र ट्वीटर तिर केही मित्रहरुको स्टाटस पढेपछि मलाइ नि यस्तै लाग्यो, श्रष्टाको अवसानपछि पोखिने लोकाचारका झुठा आँसुहरुमा पनि कन्जुस्याइ हुदो रहेछ, भएको देखियो । त्यसो त नेता किशुनजीका महत्ता र सम्मानप्रति कसैको असहमति छैन तर उनका अनगिन्ति समाचार तस्वीर र प्रत्यक्ष प्रसारण समेत गरेर पलपलका खबर प्रकाशन/ प्रसारण भैरहंदा कतिपय वेव साइटले अहिले सम्म मुख पृष्ठमा नै साहित्यकार राणा केवल बिरामी भएको देखि यता उनको देहावसानको खबर अपडेट नै गर्न भ्याएका छैनन् ।

फेसबुकमा मित्र अशोक पार्थिवले लेखेका छन -

  • डायमण्ड शमसेरको मृत्युमा हामी साहित्य प्रेमीले मनमनै तोप पड्काएर बिदाई गर्यौं । जसलाई राज्यले सम्झिनुँ उचित ठानेन भने किसुनजीको मृत्युमा चाही पशुपतिको जंगल थर्किने गरी नेपाली सेनाले तोप पड्काएर बिदाई गर्यौ । धन्य होस् नेताहरूको बुद्दिलाई जसले यो देश तिनीहरूको मात्र ठानेका छन् । तर यो पनि नबिर्सिनु कि साहित्य, भाषा, संस्कृति ति मूला नेताहरू भन्दा पनि माथीको चिज हो जुन शताव्दियौं सम्म जिवित रहनेछ ।



तिम्रो निष्ठाको राजनिति प्रति असिम श्रद्वा सुमन।



-दौंतरी परिवार

March 6, 2011

बिदेशमा धनकमाउने सपना

कृष्ण के श्रेष्ठ"काल्स"

धन कमाउने ठूलो सपना देख्दै छु म विदेशमा
थाकेको यो ढाड घाममा सेक्दै छु म विदेशमा

उहाँ छँदा नाम्लो पनि नछोएका हातहरूले
सकी नसकी भारीहरू थेग्दै छु म विदेशमा

सक्दिनँ म हिँड्न पनि दुखिएका पैतालाले
ऐया! आमा भन्दै भुइँ टेक्दै छु म विदेशमा

संघर्षका तिखा तीर मैतिर ताक्दा खेरि
भाग्यलाई ढाल बनाई छेक्दै छु म विदेशमा

आमा ! अब फर्किन्छु हलो जोत्न स्वदेशमै
भनी गजल वेदनाका लेख्दै छु म विदेशमा

कृष्ण के श्रेष्ठ"काल्स" द्वारा सिर्जित अनाममण्डलीबाट प्रकासित गजलसंग्रह "धन कमाउने सपना"को विमोचन कार्यक्रममा फाल्गुन २८ दिनको २:३०मा मा पद्म कन्या क्याम्पस (डेनिस हल) हुंदैछ। अबश्य पाल्नुहोला।


March 4, 2011

कृपया, शिक्षा क्षेत्रलाई राजनीति मुक्त पारौँ

हुनत विश्वविद्यालयलाई व्यारेक बनाउनुपर्छ भन्नेहरू संग यस्तो प्रस्ताव गर्नु , मूर्खता हुन सक्छ । तर पनि यो भन्नै पर्छ , अब हाम्रो मुलुकमा राजनीति गर्न विद्यार्थीको प्रयोग नगरे पनि चल्ने भैसकेको छ । निर्दलीय पञ्चायती कलामा , राजनैतिक पार्टीहरू प्रतिबन्धित थिए , पञ्चायती पक्षधरहरूका लागि मात्र मुलुकको राजनीति पेवा थियो । असहमत विचार वर्जित थियो । तर चेतनाको फराकिलो संसारलाई जान्न बुझ्न खोज्ने विद्यार्थी वर्गले स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको नाममा फरक प्रतिपक्षीय राजनीतिको स-सानो प्रयोगका लागि स्थान बनाएका थिए, महाविद्यालय र विश्वविद्यालयहरूमा । विद्यार्थीहरूले आफ्नो संघर्षका कारण विश्वविद्यालय र कलेजलाई बाह्य राजनीतिको ठाडो हस्तक्षेपबाट स्वायत्त राख्न सकेका थिए । फलस्वरूप विद्यार्थी युनियनको रूपमा बहुदलियताको स-सानो अभ्यास सीमित ठाउँमा भएपनि सम्भव भएको थियो । विद्यार्थी युनियनको चुनाबमा भाग लिने बिभिन्न प्रतिबन्धित पार्टीप्रति वफादार विद्यार्थी संगठनहरू थिए र स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको चुनाबकालागि ती विद्यार्थी संगठनहरूका बीच हुने भिडन्तले बहुदलीय राजनीतिक चुनाबको स-सानो झझल्को गराउँथ्यो । तर पनि सबै कुरा राम्रो भने थिएन । कतिपय कलेजमा विद्यार्थी युनियनको नाममा हुने राजनीतिले, पठनपाठन गतिविधिको सम्पूर्ण रूपमा धज्जी उडाउने गरेकोहुन्थ्यो भने कहीँ राजनीतिको नाममा बिभिन्न समूहबीच गुण्डागर्दीका वारदातहरू महिनौसम्म चलिरहेका हुन्थे । यिनै विद्यार्थी राजनीतिका तनाबहरूले कतिपय स्थानमा हुने भिडन्तहरूमा मृत्यू र अङ्गभङ्ग बिच्छिन्न हुने घटनाहरू नभएका पनि हैनन् । थुप्रै व्यवधान, हिंसा र अप्ठ्याराहरूबीच पनि विद्यार्थी राजनीतिले , मुलुकमा रहेको एकदलीयताको राजनीतिक तानाशाहीभित्र, फरक विचार अभिव्यक्ति र क्रियाशिलताको एउटा स-सानो वैकल्पिक प्रयोग स्थल छुट्याइदिएको थियो र विविध विद्यार्थी संगठन र युनियनको चुनाब यसैका लागि थियो भनेर मान्नु पर्छ , त्यतिबेलाको परस्थितिमा विद्यार्थी राजनीति उचित थियो भन्ने मान्ने हो भने पनि ।


March 3, 2011

थेसिस लेख्ने-किन्नेहरु होशियार ! „Citation needed“

मास्टर थेसिस यहां लेखिन्छ भनेर टांसेका कम्प्युटर प्रिन्ट गरेका कागजहरु अचेल काठमाडौका गल्ली गल्लीमा देखिन्छ भनेर पढेको थिएं त्यो पनि जम्मा जम्मी १०,००० भन्दा कम मुल्यको ग्यारेण्टी सहित । लालू यादवले „हमारे राज्य मे कोइ भी अनपढ नही होना चाहिए“ सबको सर्टिफिकेट दे दो“ भनेर बिहारमा सर्टिफिकेट छ्याप छ्याप्ती पाइन्छ भन्ने जोक सुनिन्थ्यो पहिले । अचेल बिहारमा लालु राज खतम भए पनि नेपालमा लालु राज मौलाउदो छ ।
अब युरोपतिरको कुरा गरौं, जर्मनीमा एक जना अमेरिकी प्राध्यापकले नामको अगाडि डा लेख्दा झण्डै जेल जानु परेको । पुरानो कानुन अनुसार जर्मनि वा युरोप बाहिर पि एच डी गरेको मान्छेले यहां डा. लेख्न नपाउंदोरहेछ । तर एउटा प्रतिष्ठित संस्थाका डाइरेक्टर र हार्वाड युनिभर्सिटिको प्रोफेसर अफर छोडेर जर्मनी हानिएका प्रोफेसरलाई जेल हाल्ने कुरो पनि त भएन त्यसैले तुरुन्त सबै स्टेटका शिक्षा मन्त्रीहरु बसेर कानुन परिमार्जन गरी डा. लेख्न पाउने पारित भएपछि उनी जेल जानु परेन तर उनले त्यस पछि आफ्नो नेम प्लेट बाट डा. हटाएका छन भनेर पढेको थिएं ।


March 2, 2011

Coffee Chat with Sweta Baniya

Dautari Blog invites various Nepalese bloggers in the section "Blog Bhitra Blog"(Blog inside a blog). It gives our blogger to express their blogging ideology. It also gives other bloggers  an opportunity to learn about our blogger friends. This time we have invited blogger Sweta Baniya from The Coffee House Revival.

1.How did you start your blog writing?
- Well, I had loved writing always and used to write journals in the Hi5 and educationsansar.com and I felt like I need my own space in the web. Something that will be just mine and that’s why I felt like I need a blog for myself.

2. You have called your blog "A Coffee House". Do you really get freedom from a coffee shop?
- Yes, the title says it is not just a "coffee house", but also the revival of the coffee houses that were very much popular during the Eighteen Century in England. The Coffee Houses are regarded as one foundational base for the development of literature in the then time. During that time period people used to gather at the coffee houses and used to hold various kinds of intellectual talks.
Thus, I was trying to do something like that with some kind of freedom of expression.


February 26, 2011

गाउँखाने कथा ४४ (Nepali Gau Khane Katha)

अपडेट:  गाउँखाने कथा ४४ को सही उत्तर हो रुख कटहर। उत्तरको प्रयास गर्ने सबै पाठकालाई धन्यबाद। -----------------------------------------------------------------------
सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।



बाहिर सोला भित्र गोला, त्यो खान पाए कस्तो होला, के हो?

यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।


February 16, 2011

चर्चित गायक स्वरूपराज आचार्य सोध्छन- के वर माग्न मन्दिर गयौ..?

के वर माग्न मन्दिर गयौ, के वर मागी आयौ ?
यो मनमन्दिर उजाड पारी कुन मन्दिर धायौ ?
..................................................................

स्वरः स्वरूपराज आचार्य, संगीतः शिशिर योगी, शब्द रचनाः शिव प्रकाश
थपः http://www.nepalimanharu.com/ नेपाली मनहरू डट कम


February 13, 2011

प्रेम दिबसको शुभकामना सहित गजल

प्रेम दिबसको शुभकामना सहित यो गजल

देख्नेले के भन्लान छि: किन यसरी तानेको
जे गर्नु एकान्तमा गर्नु, कैले छैन र मानेको

ठाँउ न ठहर छ्या कस्तो गर्नु भा यस्तो रहर
अटेरी नहुनु, मैले पनि छु फेरि जानेको

मात्तेको किन? के छ र नजरमा त्यस्तो मेरो
लठ्ठ हुनु भो त, छैन जादु टुनाले हानेको

कटिन सक्छ कुरा कति,चियो चर्चा होला फेरि
शरम मान्नु अली कती त,किन ख्याल ठानेको

फुक्न मन न भाको कहाँ हो र मलाई पनि
रिसानी माफ होस है , समाजले छ बानेको


युएईमा तामाङ ल्होछार

"उभो उभो लाग्यो भेडीको बथान, उधो उधो लाग्यो चौरी गाई, हामीलाई पनी लैजाउन घुम्न दुवई तिर ए तामाङ दाई ..." । तामाङ गीत संगीतका पृथक जोडी मानिने एकै उमेरका हासिला र रसिला तुलसा वाईवा र इन्दिरा योन्जनले युएईको तामाङ ल्होसारको निहु पारेर आफ्नों मनको बह पोखे ।


गुलाबी रंगको तामाङ महिलाहरुको श्रृङगारमा सजिएर दुई
 महिला जोडी स्टेजमा आएर खुल्ला निम्तो दिदा युएईका दर्शकपनि के कम? श्रोता कक्षबाटै हात उठाउादै \\\'म लान्छु है दुबई घुमाउन\\\' भन्दै चिच्याए । \\\' युगल आवाजको अर्को सेलो चन्द्रमा जस्तो रुपैले मोहनी लागेछ लौ हेर च्याङवाले बोलायो मैच्याङ भन्ने अर्को गीतमा दर्शकहरु अझै बढी झूमेका थिए । तामाङ गीत संगितमा आफ्नो छुट्टै पहिचान बनाउन सफल यी राष्टि्य स्तरका कलाकारहरुका साथमा यूएईमा रहेका
  स्थानिय कलाकारहरु ज्ञान लामा, लक्ष्मी तामाङ, वले तामाङ, लाले तामाङ तथा अन्य कलाकारहरुलेपनि धोको फुकाएर गाए ।


तामाङ भेषभुषामा सजिएका यूवा गायक आसुसेन लामाले कार्यक्रमको पहिलो सन्ध्यामानै चर्चित तामाङ सेलोका गितहरु गाए । उनको नया एल्वम ढुङ्गामा है ढुङ्गामा लामाको अक्षर ढुङ्गामा, चोखो मायाा साटौलाहै दिएर फुलको थुङ्गामा, मैच्याङको हात माग्न स्वयम्भुको गुम्वामा जाने
 कुरा गितको बोलबाट गर्दै थिए भने दर्शकहरु उनको तालमा लय थप्दै थिए । सम्झेर ल्याउदा कुटुक्क कलेजी छेउ खान्छ, तानतुन गर्दै तुनेको छु माझी दाईले जाल बुन्छ, जन्मेको ठाउा हुर्केको गाऊा सम्झेर ल्याउदा मन रुन्छ उनको यो देशप्रेमी गितले प्रवासीएका नेपालीहरुको मन कटक्क खाएको थियो । ताली र वाहा वाहाले हल गुन्जयमान भएको थियो । उनी गितको भाकामा हलमा उपस्थित आसाङलाई छेड हान्दै थिए र गितको बोलमा भन्दै थिए लाएको यो माया एक तर्फी रहेछ ।


February 5, 2011

चौथो नेपाली अन्तराष्ट्रिय भेला समिक्षा(4th International Nepalese Blogger Meet Report -with archive)

चौथो नेपाली अन्तराष्ट्रिय ब्लगर भेला फेब्ररी ८ मा सफलता पूर्बक सम्पन्न भयो। दौंतरी ब्लगमा भएको भेलामा करिब ४० जना ब्लगहरुले आफ्ना कुराहरु राख्नुभएको थियो। भेलाको सभापतित्व नेपालबाट उज्वल आचार्यले गर्नुभएको थियो भने भेलामा जापानबाट ध्रुब पन्थीले स्वागत मन्तव्य दिनुभएको थियो। भेलामा अमेरीकाबाट नबिन मालाकारले ब्लगको महत्वको बारेमा बोल्नुभएको थियो। भेलामा जापान देखी अमेरीकासम्म,अरब देखी अष्ट्रेलियासम्मका नेपाली ब्लगरले भाग लिनु भएको थियो।

सारा बिश्वका नेपाली ब्लगरलाई एकै समयमा एक घन्टा भित्र आफ्ना कुरा राख्न समय मिलाउनु र त्यसमा छलफल गर्नु निकै कठिन कार्य हो तर नेपाली ब्लगरहरूको सहयोगले एक घन्टामा सफलता पूर्बक भेला संचालन गर्ने कठिन कार्य पनि निकै सजिलो भएको थियो। भेलामा हरेक ब्लगरले आफ्नो परिचय,आफूले संचालने गर्ने ब्लग र आफूले किन ब्लगमा लेख्न थालेको जस्ता कुराहरु राख्नुभऐको थियो। भेलामा ब्लगमा कपि पेष्टलाई कसरी रोक्ने देखी ब्लगमा रिडरसिप कसरी बढाउने जस्ता कुरा राखिएको थियो। साथै बिभिन्न ब्लगरहरूले थुप्रै प्रश्न राख्नुभएको थियो जुन अनुभवी ब्लगरले त्यती छोटो सममा उत्तर दिन सक्दो प्रयास गर्नुभएको थियो। दौंतरीमा ६-६ महिना हुने ब्लगरभेला कायम राख्ने बाचा गर्दै आउने अगष्टमा पांचौ भेलाको लागी संपूर्ण ब्लगहरूलाई अग्रिम निमन्त्रणा दिन चाहान्छु। भेलामा कस्ता कुरा भए त्यो भेलाको आर्काइभमा हेर्नुहोला। साथै भेलाका कुन कुरा ठिक लाग्यो,कुन कुरा चित्त बुझेन,आगामी दिनमा के गर्दा ठिक होला आदी प्रतिक्रिया दिन नभूल्नुहोला।


February 3, 2011

जहाँ म जन्मे नेपली भई...

शिव प्रकाश
जहाँ म जन्मे  नेपाली  भई,  मर्न  पाउँ   त्यही नेपाली भएर,
धरतीमा मैले पहिलो  पाइला, टेकेको  माटो  छातीमा टाँसेर ।

धरतीमा अर्को कहाँ छ संसार, हिमाल सधैं  मुस्कुराइरहने ?
मगमग गुराँस छातीमा फुलाई , सौन्दर्य-सन्देश फैलाइरहने 
अविरल बग्छन् मेची र काली, भातृत्वभाव  फिजाई संसार
तराई – पहाड  हिमाल  सबै,  भावना  एउटै,  एउटै  बिचार ।।

विर्सन्न कहिले काखको माया, कोखको  भार नेपाली भएर
जिन्दगी वितोस्  बिहान सधैं,  आँखाले  मेरा  नेपालै   हेरेर
घरदेश-परदेश  जाँ' रहे  पनि,  गर्न पाउँ  सेवा नेपली  भएर
स्वर्ग हो त्यही नेपाल मेरो,  मर्न पाउँ आमा पाउमा छोएर ।।
http://www.nepalimanharu.com/
अक्टोबर २०, २०१० बोस्टन ।


January 30, 2011

4th International Nepalese Blogger Meet (चौथो अन्तराष्ट्रिय नेपाली ब्लगर भेला)

4th International Nepalese Blogger Meet will be on Feb 5th 10 AM NST at Dautari Blog. Please visit http://www.dautari.org/ on 5th Feb 2011.

चौथो अन्तराष्ट्रिय नेपाली ब्लगर भेला माघ २२,२०६७-१० बजे शनिबार बिहान(Feb 5-2011,10AM NST) हुंदैछ भेलाको समय दौंतरी ब्लगमा(http://www.dautari.org/) पाल्नूहोला।

 भेलामा सहभागी हुने तरिका: तपाइ आउने नआउने सुचना पनि यही ब्लगको प्रतिक्रिया बाकसमा दिनुहोला जस्ले गर्दा सबैलाइ एकैसाथ जानकारी पुग्दछ। भेलामा सहभागी हुनेका निम्ती कमेन्टबक्समा आउने जानकारी दिंदा नै प्रयाप्त हुनेछ। तपाईको सहभागिताको जानकारी अनुसार भेलामा सहभागी हुनेको नाम प्रकाशित गरिनेछ। भेला नेपाली समय १० बजे भएता पनि भेला सुरू हुनु केही घन्टा अघी तथा भेला सकिए पछी पनि भेलाको लागी प्रयोग हुने च्याट बक्स खुलै रहने छ। भेलामा समयको अभावले आउन सक्नु भएन भने पनि केही समय अघी या पछी आएर आफ्नो कुरा राख्न सक्नुहुनेछ। विश्व भरी छरिएर रहेका नेपाली ब्लगहरुको एकै ठाउंमा बसेर छलफल गर्न अन्य ब्लगरलाई खबर गरेर तपाईले पनि सहयोग गर्नुहोला।

चौथो भेलाको अनुरूप


चौथौ नेपाली अन्तराष्ट्रिय भेलाको सभापती-उज्वल आचार्य
स्वागत मन्तब्य-ध्रुब पन्थी
नेपाली ब्लगबारे परीचर्चा -के.पी ढुंगाना
ब्लगको महत्वबारे बिचार-नबिन मालाकार
भेला संचालन-नेपालियन
प्रावाधिक सयोग-सपना संसार

भेलामा हरेक ब्लगरले आफ्नो परिचय र आफूले छलफल गर्ने बिषय राख्नुहुनेछ(आफ्नो परिचय र छलफलको बिषय टाइप गरेर रेडी गरेर समय बचाउनूहोला र परिचयको क्रम सहभागीको सुची अनुसार हुनेछ)। ब्लगर बारे परिचर्चा केपी जी ले गर्नुहुनेछ भने ब्लगको महत्व बारेमा नबिन जीले आफ्नो बिचार राख्नुहुनेछ तथा उहांहरुसंग ब्लगहरुले छोटा प्रश्न राख्नसक्नुहुनेछ। भेलाको आधिकारिक अबधी १ घन्टा रहनेछ तथा भेलालाई आबश्यक अनुसार थप १ घन्टा थप्न सकिनेछ। समय अभावमा आउन नसक्नुहुने ब्लगरहरुलाई ध्यानमा राखी ब्लग छलफल ४ घण्टा सम खुलै राखिनेछ।



भेला सहभागीहुने को सुची: सहभागीको सुची समय अनुसार यसै ब्लगमा प्रकासित गरिनेछ।

1) नेपालियन: http://www.dautari.org/
2) सपानसंसार : http://sapanasansar.com/
3) वेदनाथ पुलामी (उमेश) : http://bednath.blogspot.com/
4) सुदिप काफ्ले : http://technott.com/
5) शिब प्रकाश: nepalimanharu.com
6) कृष्णपक्ष - http://krishnathapa.com/
7) गूल्मी दर्शन: http://www.gulminews.com/
8) गम्भिर: http://www.kahilekahi.blogspot.com/
9) प्रबिण थापा: http://www.prabin-thapa.blogspot.com/
10) कृष्ण पुरी: http://thenepalromania-krishna.blogspot.com/
11) केपी ढुगांना: http://www.hamroblog.com/
12) यात्री शेखर: http://yatrishekhar.blogspot.com/
13) रबिन्द्र रिजाल: http://www.rabindrarijal.com/
14) अर्चना श्रेष्ठ: http://archanashrestha.blogspot.com/
15) जिवन शर्मा: http://marojiban.blogspot.com/
16) बिष्नु मरासिनी: http://bismar.blogspot.com/
17)narayan silwal: http://www.sahakarisarokar.blogspot.com/
18) पवन पौडेल: http://www.creativepaudel.blogspot.com/
19) Aakar: http://aakarpost.com/
20) dev neupane: http://blog.devneupane.com/
21) Ekendra: http://blog.ekendraonline.com/
22) Anish: http://blog.enepal.com.np
23) Suraj Kumar Aryal: http://www.hamropathshala.wordpress.com/
24) Dhruba Panthi: http://www.dhrubapanthi.blogspot.com/
25)Pradeep Kumar Singh: http://nepaliblogger.com/
26))Aayush Sammoha: http://www.sahityabatika.blogspot.com/
27) musicbid : http://www.musicbid.co.cc/
28) शेखर: http://myhealthschool.blogspot.com/
29) Anil Adhikari: http://learnnfun.wordpress.com/
30) Aashish Bista: http://www.entertainmentnepal.co.cc/
31) Deependra: https://sites.google.com/site/deependrakumarjha/
32) Nabin: nabinkm.com
33) ज्ञानु बस्नेत: http://sahityamanjaree.blogspot.com/
34)Ujjwal Acharya: http://www.nepalivoices.com/
35) Ajaya Dhungana: http://abhinaw.com/
36)Mukunda Nepal: http://meroreport.net/
37)Bhupesh Mardi:http://www.youthcircleonline.blogspot.com/
38)Sweta Baniya: http://www.swetabaniya.wordpress.com/
39)Nepali Movie: http://nepalimovie.wordpress.com/
40)Basanta Giri : http://giri25.blogspot.com/
४१)Sarlahi express: http://www.sarlahiexpress.com/
४२)मेचीनगर अनलाइन : http://www.mechinagaronline.com/







सबै पहेंला धातु सुन हुदैनन्

प्रकाश सापकोटा
बनेपा, काभ्रे, ( हाल:त्रोम्सो, नर्वे )

सबै पहेंला धातु सुन हुदैनन्
सबै नुनिला अणु नुन हुदैनन्

अपार अनन्त सारा ब्रम्हाण्डभित्र
सबै चम्किला पिण्ड जून हुदैनन्

बरु नालीका किरा एकैनासे होलान्
सबै बालीका किरा घुन हुदैनन्

अभिमान केवल रातो रगत तर
सबै नसामा तातो खून हुदैनन्


January 24, 2011

किताब - लघुकथा




त्यो किताब लेख्न सजिलो थिएन ।

किताब भित्र सम्पूर्ण नेपालीको भावना समेटिनु पर्थ्यो । यसले नया नेपाललार्इ संबोधन गर्नुका साथै वास्तविक परिवर्तनको आभाष दिलाउन सक्नु पर्थ्यो । प्रगतिशील राष्ट्रले अबलम्बन गर्नु पर्ने स्पष्ट दिशानिर्देश र उसले हिड्ने नया गोरेटोको खाका कोर्नु पर्थ्यो
अनि समतामुलक न्यायप्रणालीको हँसिलो अनुहार प्रतिबिम्बित गर्नुपर्थ्यो किताबले ।

त्यसैले किताब लेखिने उर्दी जारी भयो । सैयौंको संख्यामा देशभरिका बडे बडे लेखकहरु भर्ना भए । उनीहरुको मुख्य काम त्यो महत्वपुर्ण किताब लेख्नु थियो ।

सर्वविदितै कुरा हो, शान्त वातावरणविना, हल्ली खल्ली र भाडभैलोको अवस्थामा लेखनकार्य सम्भव हुदैन। दिन, महिना र बर्ष बित्दै गयो किताब लेखिएन । कुर्दा कुर्दा पाठकहरु निराश भए ।

एकदिन मैले यसो चियाएर हेरें, उनीहरु कापी कलम बोकेर घरबाट त निस्कदा रहेछन तर दिनभर चौरमा पारिलो घाम तापेर मस्त निदाउदा रहेछन, अनि कसरी लेखिन्थ्यो त त्यो किताब ?

बुझ्दै जादा थाहा पाएँ, त्यो किताबको नाम "संविधान" रहेछ ।



कृष्णपक्ष,इजरायल

January 23, 2011

म नेपालमा भएको भए ?(Nepal- The Country of Load Shedding)

विदाको मेसो पारेर भएभरका नेपाली ब्लग चाहर्दै थिएं। कुनै बेला कपि पेष्ट र चोरिएका सामग्री बारे गरिएको
गनथनको याद आयो। अन्जली तिमल्सिनाका चोरिएका सामग्री त के भयो कु्नी तर दिलीप आचार्यले भने चोरिएका सामग्रीको क्रेडिट लिइछाड्नू भयो। ३ बर्ष अघि दौंतरीले बनाएको स्वस्थानी फाइल धमाधम Rangeen Chara,X-Nepali, आदी जस्ता साइटले कपि गर्दै राखेका रहेछन्। यसो सोचें हामीले पनि सबैले सुनुन नै भनेर राखेका हौँ, उनिहरुले पनि बांढे स्वस्थानी माताले सबैको कल्याण गरुन।

हिजो आज नेपालमा फोन गर्यो प्राय फोन उठ्दैन। कि त मोबाइलमा चार्ज हुँदैन कि त मान्छे सुतिसकेका हुन्छन। बत्ती छैन ,मोबाइल कसरी चार्ज गर्ने? सबैका मोबाइल पिपलका पातले चार्ज हुदैन क्यार। जाडोको समय,दिन छोटा,लाइन नभए पछि रेडियो,टीभी सबै चट,अनि त सिरकको सहारा, ओक्षान जिन्दाबाद। साँच्चै नेपालमा अहिले मान्छे मात्र होइन टीभी,मोबाइल,राइस कुकर आदिको जिबन पनि कष्टकर छ। बिजुली भए ति सामानको भाग बढ्थ्यो। अब त मान्छेलाई टीभी देख्दा पनि रिस उठ्दो हो। त्यो सिसाको भाँडो के काम?


January 17, 2011

नग्न सत्य !

शिव प्रकाश 
लुगाले छोपेको छ 
तर अनुहारले देखाइरहेछ 
के अनुहारमा तिमीले लुगा लाउन बिर्सियौ ?
नबोले नि त्यो मुख 
बोलिरहेछन् ती आँखा 
के आँखामा तिमीले पट्टी लाउन बिर्सियौ ? 
नभए नि तिम्रा सामू 
भित्ता थिए ओरिपरी 
के ती भित्ताका तिमीले कान थुन्न बिर्सियौ ?
नदेखे नि मैले केही 
हेरिरहेथ्यो अँध्यारोले


January 15, 2011

जिउँदो मान्छे र हराएको मन

- मधु माधुर्य, मस्को
जनवरी-२, २०१०


कुनै बेला -
हावाको झोक्कासंग बहकिएर जहाँ गए पनि
आफूलाई यतै छोडी हिँडे जस्तो लाग्थ्यो
एक गुच्छा फूलमा अड्केको आस्था
वा प्रेमिल क्षितिज भन्दा फराकिलो
मेरो अस्तित्व
सुकिसकेको गुँद सरि
यतै टाँसिए जस्तो लाग्थ्यो !


आज -


January 13, 2011

उचालेका कुकुरले मृग मार्दैनन् ।

यतिका महिना बल्छि थापेर पनि आफ्नो ढडियामा माछा नपर्ने निश्चित भए पछि रामचन्द्र पौडेलले प्रधानमन्त्रीको उमेदवारी फिर्ता लिए । यसो गर्न , उनको ढडियामा माछा भर्न सकिन्छ भनेर खोला किनारमा बसेर उनलाई साथ दिने माधव नेपाल र केपी ओली नामका दुई माझीले हार खाएर लत्तो छोडेपछि मात्र सम्भव भएको हो । सुर्‍याउनेहरूले गति छाडेर एक्लै छाडी गए पछि, आफ्नै हूतिले माछा पक्रिने सामर्थ्य नभएकाले रामचन्द्रलाई नदी किनारमा बाँकि जीवन बिताउन सम्भव थिएन ।
आफ्नै पार्टीका वैकल्पिक नेता डाक्टर बाबुरामलाई प्रधानमन्त्रीमा मौका दिनु भन्दा एमाले नामको चमेरे पार्टीका अर्का लुब्ध कामरेड झलनाथलाई कामरेड प्रचण्डले उचालेका हुनाले, रामचन्द्रको उमेदवारी फीर्तिलाई उनले आफ्नो विजय ठानेको कुरा आजको कान्तिपुरमा पढ्न पाइयो । यो देखेर हाँसो मात्र उठेन ‘उचालेको कुकुरले मृग मार्दैन’ भन्ने उखान सप्रसंग याद आयो । हाम्रा उखानहरू बेजोड् छन् ।

रामचन्द्र प्रधानमन्त्री बन्ने कुरा जतिको अरुको निगाहमा भर पर्थ्यो , निवर्तमान प्रम माधव नेपालको नियति पनि त्यही थियो । माओवादीले सत्ता छोड्नु पर्ने परिस्थति आएपछि , कुटिल नेता गिरिजाले कम्युनिष्ट नामका दुईटा अवसरवादी पार्टीलाई लडाउने मौका स्वरूप माधव नेपाललाई प्रम हुन दिने प्रस्ताव अघि सारे । यो प्रचण्डको अवसरवादीता र उपयोगवादी व्यवहार माथिको प्रहार थियो भने , आफ्ना समकालीन राजनीतिका फट्के सांक्षी र मतियार माकुनेप्रति गरिदिएको ससानो उपकार पनि थियो । तर माधव कामरेडको सत्तारोहण र सत्ता बसाइको काकतालीले , एमाले नामको दहीच्यूरे पार्टीभित्र भने यदुवंशी गृहयुद्ध मच्चाएर छोड्यो । झलनाथ-वामदेव खेमाको वर्तमान संस्थापन पक्ष र माधव नेपाल-ओली खेमाको पूर्व संस्थापन समानान्तर शक्तिशाली पक्ष अहिले परस्पर बिरोधी शक्तिको शत्रूता बोकेर एकार्कालाई पल्टाउन उद्यत देखिएका छन् । यिनको मति र गति देख्दा , यिनले गरी खालान् वा गरी खान देलान् भनेर पत्याउन सकिने संकेत सुदूर क्षितिजसम्म देखा परेको छैन ।


January 8, 2011

‘कू’ को कुहल्ला र घाटे वैद्यहरू :


अनमिन प्रमुख करिन ल्यान्ग्रेनले आफ्नो जागिर अफ्रिकाको बुरूण्डी सरूवा हुने तय भए पछि , संयुक्त राष्ट्र संघमा आफ्नो प्रगति हैन दुर्गति विवरणको पेश गर्दै भनिन् – हामीले छाडेपछि कि माओवादी बिद्रोह हुन्छ कि राष्ट्रपति शासन वा सेनाको कु हुन्छ । हाँसो लाग्दो कुरो के हो भने यी भविष्यवाणी गर्न कुनै विशेषज्ञताको जरूरी नै पर्दैन । प्रतेक दिन प्रकाशित हुने नेपाली अखवारका पाना र माओवादी पार्टिका दावाहरू पढ्यो भने घर बसी बसी यी समाचारहरू हात लाग्छन् । यस्तो रहस्य को अन्वेषण गरी यु एन को सभामा सुनाउन अरबौँ रुपैयाँको लगानीमा नेपालमा अनमिन बसेको हो भने , यस्तो पत्रू संस्था नबसेकै राम्रो हो । तर पनि , यसको बिगत २-३ वर्षे उपादेयता केलाउने हो भने , केही नेपलीले यसमा डलरे जागिर पाएका थिए , अब त्यो नहुने भयो ठानेर केही नेपालीका पक्षमा दु:ख मनाउ गर्न सकिन्छ , नत्र यो अनमिन नामको काउछोले गरेको काम केही छैन त्यसैले यो जाओस् कि बसोस् यसले केही माने राख्दैन सर्वसाधारण नेपालीको जीवनमा ।

जहाँसम्म ‘कु’ को कुरा छ यो माओवादी कोणबाट फ्याँकिएको प्रायोजित हल्ला हो । कम्युनिष्टहरू, विशेषत कट्टरपन्थी माओवादी जस्ता, अरू दल वा समूहलाई अनेक विकृति र कुकर्मको आरोप लगाउन खप्पीस हुन्छन् । अरूलाई भ्रष्ट, प्रतिगामी र अधिनयाकवादीसम्मको आरोप लगाउने निर्लज्जता देखाउन सक्ने कम्युनिष्टहरू स्वयंमा निर्दलियता र अधिनायकवादका पर्यायवाची हुन आधुनिक संसारमा भन्दा फरक पर्दैन । आँफूसंग असहमत हुने विचारको नामोनिशान मेटाउन चाहने अधीनायकवादी सोचका कम्युनिष्टहरू संसारभर आफ्नो पार्टीको अधिनायकतावादमा मुलक र राज्यको संरचना राख्न चाहने आदिम सोचमा हिँडिरहेका हुन्छन् र पनि अरू विचार बोकेका दल, समूह वा व्यक्तिलाई प्रतिगामीको बिल्ला भिराउन लागि परेका हुन्छन् । अधिनायकवाद भित्र मौलाएको भ्रष्टाचार र निरंकूश अतिवाद मुनि प्रश्रय पाएको विकृतिले सन् ९० को दशकमा संसारभरबाट कम्युनिष्ट शासनव्यवस्था भएका मुलुकहरूको लज्जास्पद अवसान देखेर पनि , गरीब मुलुकका नागरिकहरूका अभाव जनित आकांक्षाहरूको मनोवैज्ञानिक शोषण गरी कम्युनिष्ट समानताको नक्कली सपनाको हरियो घाँस देखाएर , नेपालीहरूलाई बलिको बधशालातिर डोर्‍याएर आफ्नो अभीष्ट सिद्ध गर्ने उद्धेस्यमा नेपालका माओवादी लागिरहेका छन् । भ्रष्टाचार, भौतिक लाभ र सुख सयलका विषयहरू र लूटलाई संस्थागत गर्ने काममा छोटो समयमा नै माओवादीले अरू दललाई पछाडि पारेको देखिएकै छ र अब उसले गर्ने कुनै कामबाट नेपालको जनजीवनमा कुनै गुणात्मक सुधार होला भनेर सायदै कसैले आशा राखेका होलान् । किनभने अरूलाई विकृत्तिको आरोप चर्को रूपमा लगाउँदै, आँफै त्यही कुकर्म चार गूणा गर्नु अतिवादीहरूको विश्वव्यापी चरित्र हो ।

नेपालको सन्दर्भमा माओवादीहरूको अव्यवहारिक र सर्वसत्तावादी सैनिक चरित्रका कारण, देश भित्र र बाहिरबाट उनीहरूले कसैको विश्वास जित्न सकिरहेका छैनन् । विशेष गरी आफ्ना छापामारहरूको ब्यारेकीय संरचनालाई भंग नगरी राखि राख्ने वा सेनामा डल्लै मिलान गर्ने र अरू विचारका राजनैतिक शक्तिहरूलाई बाहुबली दादागिरीबाट मात्र नेस्तनाबूद गरी सत्ता कब्जा गर्न सकिन्छ भन्ने नीति लिएर , सहमतिको राजनीतिमा आउन नखोजिरहेको माओवादीलाई केवल उपद्रो गर्ने निहूँ चाहिएको छ । निर्वाचित संसदमा सबैभन्दा ठूलो दल हुँदाहुँदै पनि उसले आफ्नो दम्भका कारण सत्ता छोड्नु परेको जगजाहेर छ किनभने उसलाई उसैका सत्ता सहचारी दलहरूले साथ नदिँदा ऊ सरकारबाट हट्नु परेको थियो । अनेकौँ प्रपञ्च सहित लाग्दा र मित्रराष्ट्र चीनको ५० करोड उपहार सौजन्यमा पनि फेरि माओवादी सर्वोच्चताको सरकार बन्न नसक्दा , माओवादी पार्टी नेतृत्व भाउन्निएर बर्बराएको छ भन्ने कुरा बुझ्न गाह्रो छैन। उता माकुनेको सरकार राजीनामा स्वीकृत भएको महिनौँ पछि सत्तामा निर्लज्ज ढलिमली गरिरहेको छ , यता सुनौलो पलङमा सुतेर आफ्नी युवराज्ञी सिताजी र युवराज प्रकाश सहित बालुवाटारमा रमाउने प्रचण्डको सपना कुनै गीतको ‘उडायो सपना सबै हूरीले’ झैँ छरपष्ट बनेको छ । यस्तोमा माओवादीलाई अरूले यस्तो गर्न खोजेका छन् भन्ने आरोप चर्को रूपमा उचाल्दै , आँफूले उपद्रो गर्ने निहूँ चाहिएको कुरा प्रष्ट बनिसकेको छ । अझ भन्ने हो भने माओवादी पार्टीका एक मात्र बौद्दिक मुखौडा बनेका बाबुराम भट्टराईलाई भारतीय वा संशोधनवादी गोटी ठहर्‌याइसकिएको पालुङटार पर्व पछिको राजनीतिक सन्दर्भमा माओवादीलाई बाह्य र आन्तरिक राजनीतिको अप्ठ्यारो सामना गर्न एउटा तमाशा मञ्चनको खाँचो छ – त्यो खाँचो पेरिशडाँडाको खेस्रा दस्तावेज हुँदै करिन ल्यानग्रेनले वाशिङ्टन पुर्‌याएकी छन् । यसको मजबून हो – राष्ट्रपति रामवरणले सेनाको आडमा कू गर्न लागे भन्दै , कथित जनबिद्रोहको मोहन वैद्य धूनी बाल्नु । कुनै बेला संस्कृत छात्रावासको फ्रि खान्कीमा आफ्नो असहिष्णु कट्टरता तिखार्दै काठमाण्डुको सडकमा फ्री मा पाइने रसियन प्रायोजनका कम्युनिष्ट पोथा पोस्तक पढेर कम्युनिष्ट बनेका यी गैर नेवारी घाटे वैद्य, भने २ लाखको भीड जम्मा पारेर सिंहदरबार कब्जा गर्ने जडीबुटी जम्मा गर्न आफ्नो रुखो अनुहारलाई उजिल्याउँदै छन् । हुनत देशलाई ब्रम्हानालमा सुताएर , अक्षता टकटकाउने घाटे वैद्यहरू के पो जानून आफ्नो पेशाको लिखे बोसो टिप्नु बाहेक !

तर, ढुक्क भए हुन्छ , कुनै कू ले नेपाललाई २ महिना लतार्न सक्ने छैन । यसले गर्ने भनेको देशलाई अरू दलदलमा धकेल्ने मात्र हो । देश बनाउने हो र यसको भविष्यप्रति चिन्तित हुने हो भने सबै मिलेर संविधान बनाएर सबैलाई स्थान दिने राज्यव्यवस्था सहितको जनकल्याणकारी पद्दति बसाल्ने कोशिस गरे हुन्छ । हामीले आशासम्म गर्ने हो तर खल पात्रबाट प्रवृत्तिमा सुधारको आशा गर्नु पो कसरी ?

-एकलव्य


January 3, 2011

कोलोराडोमा यस बर्षको ल्होछार सुसम्पन्न


जहाँ पुग्छन नेपाली मनहरु ,झल्काउछन नेपाल र नेपाली पन
भिन्न भाषा ,भेष ,भुषा गुथेर माला,बढाउछन गौरब झन झन

तमु धि समाज कोलोराडोको आयोजनामा सन २०११ जनवरी ०२ का दिन यस बर्षको ल्होछार" हाम्रो संस्कार ,हाम्रो परम्परा "को
नारा सहित भब्य रुपमा मनाउन सफल भएको छ । अनेकतामा एकताको प्रतिकको रुपमा उदाउदै आएको ल्होछार पर्ब नेपालीहरुको
संस्कृतिलाई जोगाउने ,आपसी सदभाब अभिब्रिदी गराउने तथा शुभ कामना आदान प्रदान गर्ने पर्बको रुपमा बिकशित हुँदै 
गैरहेको छ ।


कोलोराडोका नेपालीहरु तथा बिदेशी पहुनाहरु समेतको बाक्लो उपस्थितिमा गत बर्ष झै यसपाली पनि बोल्डरको unity of boulder चर्चमा बिभिन्न सांस्कृतिककार्यक्रमका साथ मनाइएको थियो ।परम्परागत गुरुङ समुदायको भेष भुषामा सजिएका तमु तथा गैर तमुहरुको स्वागत पश्चात उदघोषक सुरेश गुरुङले कार्यक्रम अघि बढेको जानकारी दिनु भएको थियो । बिकास गुरुङ, सुसान थापा ,बिन्दु गुरुङ र सालीना रानाको 'माया पिरती 'बोलको गुरुङनाचबाट ताली र वाहावाही बटुले पछि साना नानीहरु महिमा गुरुङ र श्रेया थापाको मितिनि ज्यु भन्ने बोलको नाचले अझ रोचकता थपेको थियो ।


January 2, 2011

कथाकारको कथा - ए, को होस तँ ?

भरिलो यौवन झैं समय अब नयाँ बर्षका दिवसहरु माथि टेकेर पाइला चाल्न थालिसकेको थियो । पृथ्वी युगौं देखि जो अनवरत घुमिरहेथ्यो, एउटा रित एउटा नियम, सुर्य परिक्रमाको एउटा अर्को अध्याय उसले पनि पल्टाई सकेको थियो ।

ब्लग, टुइट या फेसबुक । डिजिटल भित्ता भरि उसरी नै छाएका थिए अंग्रेजी नयाँ बर्षका यी कामनाहरु - तस्विर, शव्द र चलचित्र बनेर । त्यही बर्ष थियो जो एक बर्ष अगाडी नयाँ थियो, यसरी नै आएको, अनेकौं कामनाहरु बोकेर , गुज्रिएर गयो । अब सम्झनामा मात्र रहनेछ । अगाडी घमाइलो सूर्य जस्तो उज्याला नयाँ दिनहरु थिए । जसको आगमनको खुसीमा समय एउटा उत्सव मनार्इ रहेको थियो ।

"नयाँ बर्षको हार्दिक मङ्गलमय शुभ कामना ...."

आफन्त साथीसंगी वा कुनै साइनोको परिचय बोकेर हिड्ने सबैका ओठओठ बाट पोखिईरहेका थिए यी शव्दहरु ।

"के तँ आज पनि कथा नै लेखिरहेको छस? "
तन्मयतालाई भंग गर्दै कसैले सोध्यो । मेरै कथाको कुनै पात्र, कुनै चरीत्र मानौं त्यो म आफैं हुँ । उसको आवाज इनारबाट कोही चिच्याए झैं अस्पष्ट सुनियो ।
"कहाँ गए तेरा पात्रहरु ? तँ किन एक्लो छस? के लेख्दैछस ?"


एनेकपा माओवादी भित्रको तिन समुह

एकिकृत नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी माओवादीमा अहिले आन्तरिक रुपमा जति वैचारिक मदभेदहरु भएता पनि सर्वसाधारणले बुझ्ने गरि विशेषत तिन थरि समुह सतहमा देखिन्छ। एउटै पार्टी भित्र गोलबद्द भएकोले सम्भवत सबैको लक्ष्य एउटै होला भन्ने जन विश्वास छ तर लक्ष्यमा पुग्ने बाटोको चयन गर्ने सम्बन्धमा भने गम्भिर अन्तरविरोध देखिन्छ।

तिन थरि समुह मध्ये पहिलो समुह आफुलाई कम्युनिष्ट सिद्धान्त निष्ठ थान्छ। यो समुहको बुझाईमा मार्क्स भनेका देवता हुन र मार्क्सवाद देववाणी हो जो अपरिवर्तनिय छ। यसका लागि मार्क्सले डेढ सय बर्ष अगि सारेको दर्शन अकाट्य छ, कुनै काँटछाँट आबश्यक छैन। मार्क्सवाद जन्मँदाको राजनितिक, सामाजिक पृष्ठभुमि खासै परिवर्तन नभएको देख्छ यो समुह। यसले वर्तमान विश्व परिवेश, सुचना प्रविधिको विकाश र मानविय चेतनाको वर्तमान अवस्थालाई खासै साम्यवाद उन्मुख देख्दैन। यो समुहको बुझाई सिमेन्टेड छ। मार्क्सवाद भन्दा फरक दर्शनको अध्ययन यसको लागी गम्भिर त्रुटिको विषय हो। जीवन र जगतको बहुआयामिक पक्षहरुलाई सिर्फ एकतर्फी तरिकाले बुझ्ने र बुझाउने यसलाई ‘सैद्धान्तिक बन्धक’ समुह भन्दा हुन्छ। माओवादी पार्टी भित्र यो समुह अहिले बोलवालाको अवस्थामा नै छ तर जिवनको बहुआयामिक पक्षलाई बुझ्न चाहने बौद्धिक समाज यो समुह प्रति त्यति आबद्ध छैन साथै सर्वसाधारण  कार्यकर्ताहरुमा बुझाईको क्षितिज बढ्दै जाँदा तथा वैचारिक द्धन्दात्मकताले निर्वाद रुपमा प्रश्रय पाऊँदा यो समुहको बोलवाला क्रमश घटने देखिन्छ। जे होस यहाँ जीवन शैलि भड्काव पाराको नभई सरल स्वभाबको छ। राष्ट्रियता यथार्थ भन्दा भावनात्मक बढि हो


January 1, 2011

नयाँ वर्षमा केही नयाँ गर्ने की?

नयाँ वर्षको अवसर पारेर म सधैं सधैं दौँतरीमा केही कुरा राख्ने गर्छु। पत्रिका र अन्य साइटहरु मसला भरेर आफ्नो साइट चलाउन व्यस्त रहन्छन्। झिली मिली सामग्री,उत्तेजक फोटो जबर्जस्ती विज्ञापन टाँसेर पाठकलाई आफ्ना कब्जामा राखिराखेका हुन्छन्। मलाई के लाग्छ भने समयको पारसँगै पाठकहरूलाई पनि आफ्नो यात्रामा समेटेर अगाडि बढ्नु पर्दछ। पाठकहरूको सफलता नै आफ्नो सफलता हो। र नियमित कार्यका साथै नयाँ वर्षमा केही गर्ने सोच राखेर आफ्नो जीवनको यात्रा सफल पार्नुपर्दछ।

भनिन्छ सफलता हासिल गर्न आफ्नो कम्फर्ट जनबाट बाहिर निस्केर भरमग्दुर प्रयास गर्नु पर्दछ। आफू सधैं जे गरिन्छ त्यही गरेर काम गर्दा पूरा नै नतिजा हात लाग्ने हुँदा केही फरक ढंगले काम गर्दा चाहेको सफलता मिल्न सक्दछ। सायद तपाईहरु कति पयले पनि नयाँ वर्षमा केही नयाँ गर्ने सोच बनाइसक्नु भयो होला। कोही अझै सोच्दै हुनुहुन्छ होला। नयाँ वर्षको प्रण गरिसक्नु भएको भए तपाईँलाई तपाईँको प्रण सजिलै प्राप्त होस,धेरै धेरै शुभकामना। अहिले सम्म सोच्दै गर्नुभएको भए म नयाँ वर्षमा गरिने प्रणहरु कस्ता कस्ता हुन्छन् प्रस्तुत गर्दैछु।
१)साथी भाइ र परिबारसंग थप समय बिताउने: काम या अन्य ब्यस्ताले गर्दा धेरै मानिसहरू आफ्नो परिवार ,आफन्त या साथी भाइबाट टाढिने गर्दछन। तर जिबनमा यी निकै महत्वपूर्ण अंग मानिन्छ। यस्तो महत्वपूर्ण अंगबाट कामको बाहानमा किन टाढिने त? करिब ५०% व्यस्त मानिसहरू नयाँ वर्षमा आफन्तसँग थप समय