यात्रा स्मरण - खाडी देखी गाऊँ सम्मको यात्रा स्मरण

बन्दिपुर तनहुँ
(हाल यूएइ)

खाडी मुलुक यूएईको अबुधावीबाट म मेरो प्यारो देश नेपाल दोश्रो पटक फर्कदै थिए । छोटो विदा भएको हुनाले साथीभाइहरुलाई नेपाल फर्कदैछु भन्ने शन्देश पनि दिन सकिन । भर्खरै नेपाली एयरलाईन्स फ्लाई एति साचालन भएको थियो नेपालकै एयरलाईन्समा सिधा काठमाण्डौ जान पाएकोमा यो पटक भने मन चङ्गा जस्तै उडेको थियो तर कता कता भित्र डरले ढ्याङग्रो पनि ठटाएको थियो कारण पःलाई एतिको पुलाईट कैयौ पटक क्यान्सिल भएर यात्रुहरु बिचल्लीमा परेको समाचार म आफैले लेखेको थिए र यात्रुहरुको पिडाहरु सुनेको थिए । खाडी मुलुक यूएईको अबुधावीबाट म मेरो प्यारो देश नेपाल दोश्रो पटक फर्कदै थिए । छोटो विदा भएको हुनाले साथीभाइहरुलाई नेपाल फर्कदैछु भन्ने शन्देश पनि दिन सकिन । भर्खरै नेपाली एयरलाईन्स फ्लाई एति साचालन भएको थियो नेपालकै एयरलाईन्समा सिधा काठमाण्डौ जान पाएकोमा यो पटक भने मन चङ्गा जस्तै उडेको थियो तर कता कता भित्र डरले ढ्याङग्रो पनि ठटाएको थियो कारण पःलाई एतिको पुलाईट कैयौ पटक क्या_िन्सल भएर यात्रुहरु बिचल्लीमा परेको समाचार म आफैले लेखेको थिए र यात्रुहरुको पिडाहरु सुनेको थिए । तर त्यस दिन भने त्यस्तो भएन दिनको करिव १ बजे म अबुधावीबाट काठमाण्डौकोलागि प्रस्थान गरे । नेपाली एयरलाईन्स भएको हुँदा प्लेनमा सबै नेपालीनै थियौ र एयर होस्टेज पनि नेपालीहरुनै थिए । म सबैभन्दा पछाडीको सिटमा बसेको थिए एयर होस्टेजहरुले कुरा गरेको सबै सुन्न सक्थे । उनिहरु मध्ये एकजनाले प्लेनमा यात्रा गर्दा आपत पर्दा सिट वेल्ट बान्ने तरिका नेपालीमा र अंग्रेजीमा गरी खरर पढे । पछि उनिहरुले कुराकानी गर्दा मेरो कानमा उनिहरुको शब्दहरु ठोकियो । कस्ती मोरी लेखेको पनि खरर पढ्न नसक्ने बिचमा अड्केकी अर्किले भनिन् के गर्ने त भर्खरै सिक्दै त होनी अब यस्तो हुदैन । यस्तै यस्तै कुराहरु उनिहरुले गरे । म भने सबै यात्रुहरुसँग भलाकुसारी गर्न लागे । प्लेनमा करिब ५० जना जति मात्र थियौ । त्यसमा पनि करिव २० जना जति नेपालीहरु विभिन्न समस्याहरुले सताईएर क्या_िन्सल नेपाल फर्कदै थिए । उनिहरुको तितो कथाले मेरो मन चसक्क चस्केको थियो । प्लेन खाली भएको हुदाँ म सिट बदली बदली बसे । एकैक्षणपछि एयरहोस्टेजहरु पानीको बोत्तल र केही खानेकुराहरु लिएर आए । मेमो सिटको पछाडी राखिएको छ हेर्नुहोला भन्ने आदेश दिए । बाफ रे मेमो हेरेको त दङ्ग परे । १५ रुपैया पर्ने पानीको नेपाली ६० वाई वाई चाउचाउको पनि ६० यूएईको मुद्राको तुलनामा पनि धेरै महङ्गो लाग्यो । बजेट एयरलाईन्स भएको हुनाले खानाको ब्यवस्था थिएन ।

प्लेनको सिसाबाट बाहिर चिहाउदा साच्चिकै हामी स्वर्गकै बाटो हिडिरहेका छौ कि जस्तो वातावरण थियो । निलो आकाश मुनी हामी थियौ त हामी भन्दा मुली विभिन्न आकारले थुप्रेको कुहिरोको बनावटी चित्र । उत्त चित्रले मन मग्न बनाएको थियो भने अझै तल समुन्द्र तथा मरुभूमी अलि अलि ठम्याउन मात्र सकिन्थ्यो । करिव साढे तिन घण्टाको यात्रामा प्लेनका झयालहरुबाट बाहिरको दृश्यले हामीलाई भुलाईरहेको थियो । विस्तारै हामी नेपाल भूमिमा प्रवेश गर्न लागेका रहेछौ । बाहिरी मौशम अहिले बदलिएको थियो हरिया डाँडा र पाखे खेत बारीले अति मनमोहक दृश्य देखिईरहेको थियो त्यसैले पनि अनुभव लगायौ हामी नेपाल भूमिमा प्रवेश गरिसकेका रहेछौ भन्ने । साँझको करिव ६ बजे हामी काठमाण्डौ अन्तराष्ट्रीय धावन मार्गमा उत्रियौ । प्लेनबाट उत्रिदा एयरहोस्टेजहरुले नमस्कार फेरी पनि यात्रा गर्नुहोला भन्दै थिए । मैले प्वाक्क भनिदिए यात्रा त गर्ने हो तर नेपालीकै प्लेन भएको हुँदा सिटमा अरबी अंग्रेजी पत्रिका होईन एक एक वटा नेपाली पत्र पत्रिका साथै नेपाललाई चिनाउने पर्यटकिय सम्वन्धि पुस्तक पनि राख्ने भन्नुहोला तपाइको म्यानेजमेन्टलाइ । एक जना एरहोस्टेजले हुन्छ भनीन् तर अर्को पटक यात्रा गर्दा पुस्तक हुने हो की होईन खै ।
मेरो मुटु गर्भले ढक्क फूल्यो किनकी म गणतान्त्रिक नेपालमा पहिलो पाहिला राख्दै थिए । अर्को पालीको छुट्टिमा अवस्य देशले विकासको मुल फुटाउने छ म जस्ता लाखौ प्रवासी नेपालीहरुलाई स्वदेशमानै बस्ने अवसर प्रदान गर्ने छ । अध्यारो छाएको र अन्तराष्ट्रिय विमानस्थल भन्न पनि नसुहाउने नेपालको एक मात्र अन्तराष्ट्रिय बिमानस्थल पनि परिवर्तन हुनेछ । यस्तै यस्तै कुराहरु सोच्दै म बाहिरिए । जलश्रोतको खानी भएता पनि भित्र अन्धकार छाएको थियो । मधुरो बत्तिको उज्यालोमा कर्मचारीहरु आगमन स्टिकर टास्दै थिए । हामीहरु आएको रेकर्ड पहेलो सानो पानामा बाहेक अन्य कतै राखेजस्तो लागेन । झोला लिने ठाउँमा पुगे र ट्रलीमा झोला राखेर ट्रली गुडाउदै म बाहिर निस्कन थाले । बिच बिचमा सेक्युरिटी चेक गर्ने सुरक्षाकर्मिहरु थिए तर एक ठाउँमा पनि चेक गरेनन् । झोलामा के थियो कम्प्युटरबाट पनि जाचँ गरेको देखिएन । कम्प्युटरबाट जाँच गर्ने मेशिन लोडसेडिङ्गको कारण बन्द जस्तो लाग्यो लिपुट पनि बन्द थियो सायद लोडसेडिङ्गले नै हो भन्ने सोच्दै म बाहिर लागे । पहिलो चोटी मलाई लिन एयरपोर्टमा मेरी श्रीमती छोरी स्मृति र स्नेहा अनि भाइ आएका थिए । मैले आँखा डुलाउदै थिए परबाट हात हल्लाएको देखे मन कपासझै फुरुङ्ग भयो । छोटो समय मात्र बिछोड भएता पनि कतिवेला भेटौ जस्तै भाको थियो । जव म एयरपोर्टको बाहिर निस्के मलाई त बौलाहा कुकुरले झम्टेझै झम्टीन आईपुगे । प्रवासमा भाडाका साधनहरु लाईनमा बस्ने चलन थियो यहाँ त तछाड मछाड हुदाँ अचम्म लाग्यो कहिले सुध्रने होला यहाँको चलन । हामी एउटा टयाक्सी लिएर कोठामा गयौ र भोली बिहानै हामी हाम्रो सुन्दर नगरी बन्दिपुर जाने निधो गर् र्यौ ।
बिहानीको झिसमिसेमा हामी बन्दिपुरको लागि यात्रामा निस्कियौ । बैषाख महिना भएको हुनाले बाहिरी मौशम केही गर्मि थियो । करिव बिहानको १० बजे हामी नयाँ बसपार्क पुग्यौ र बेशिसहर जाने बसमा चढ्यौ । काठमाण्डौदेखि करिव १ सय ३० किलोमिटर मात्र थियो हाम्रो गन्तब्य तर करिव ४ घण्टा यात्रा गर्नु पर्ने थियो । विदेशका ठाउँहरुमा १ सय ३० किलोमिटर भनेको साढे एक घण्टाको यात्रा थियो । खाडी मूलुकमा खजुरका बोटहरुमात्र देखिएको आँखाले हरियाली वातावरणहरुको अवलोकन गर्दा बसको झ्ायालबाट आँखा सधै बाहिरनै हुन्थ्यो । करिव ६ महिनाको बिछोडमा तड्पिएका मेरा छोरीहरु मलाई अँगालो हालीरहेका थिए । बिस्तारै हामी थानकोटको ओरालोलाई थिचोल्दै अगाडी पुग्यौ । मलाई पहिलो पटक विदेश जाँदा खेरी भएको पिडाको सम्झना आयो । डुम्रेबाट काठमाण्डौ आईपुग्दा करिव १० ठाउँमा उत्रेर चेक गर्दै ४ घण्टाको बाटोमा १० घण्टामा काठमाण्डौ आएको । अहिले त देशकेा अवस्था केही बदलीएको छ । कहि कतै नरोकिकन हामी दिनको करिब साढे दुई बजे डुम्रे बजारमा उत्रियौ ।
बन्पिुर नगरी पहिलाको तुलनामा अहिले धेरै प्रखयात थियो । स्वदेशी मात्र होईन विदेशी पर्यटकहरुको पनि आउने जानेको भिड हुन्थ्यो । बन्दिपुरको टुँडिखेल एउटा अति सुन्दर पिकनिक स्थल बनेको रहेछ । तनहुँ वरपरका जिल्लाबासीहरुको लागि । त्यतिमात्र नभएर बन्दिपुर एक पर्यटकिय क्षेत्र पनि भएको हुदा आन्तरिक पर्यटकहरुको पनि आगमन बाक्लै देखियो । वैषाख जेष्ठ महिनाको प्रचण्ड गर्मीमा पनि बन्दिपुरमा शितल हावा चल्दछ । बन्दिपुरको वातावरण एकैनासको हुने हुनाले यो समयमा बढि पर्यटकहरुको आगमन हुने गर्दछ ।
प्रत्यक १५ मिनेटमा बन्दिपुरको लागि जिप छुट्थ्यो । हाम्रो गाउष बन्दिपुरबाट पनि तल बेशीमा भएको हुनाले हामी बेशी जाने जिपको प्रतिक्षामा थियौ । दिनको ४ बजे डुम्रेबाट बेशी जाने जिप छुट्टने कुरा भाइले बताए । बाँकी रहेको समय हामी घुमफीर गरेर बितायौ ।
समयले कतिछिटो कोल्टे फेरीसकेको रहेछ । हामी पहिला बन्दिपुर जान नाकै ठोकिने उकालो जँगलको बाटो हिड्नु पर्दथ्यो भने मोटरबाटो भएर जाँदा धेरै समय लाग्थ्यो तर अहिले तल गाउष सम्मनै जान यहीबाट यातायात पाईने । दिनको ४ बजे जिप तल बेशी जान तयार भयो गाऊँकै एक जना छिमेकीको रहेछ जिप झनै सजिलो भयो । १५ १५ मिनेटमा जिप छुट्टने भएतापनि यात्रुको चापले गर्दा पछाडी झुण्डिएर बस्न बाध्य हुनपर्दथ्र्यो । डुम्रेबाट ७ कि।मी मात्र थियो बन्दिपुरको दुरी । बन्दिपुरबाट बेशी जान करिव ५ कि।मी जति थियो । जिपको पछाडी झुण्डिदै हामी बन्दिपुरको उकालो लाग्यौ । सानो मोटरबाटो र धेरै घुम्तिहरु भएको हुनाले यात्रा अति जोखिमपूर्ण त थियो नै तर पनि जानु पर्ने सबैलाई बेलैमा । बैषाख जेष्ठ महिना भएको हुनाले वनमा साल सेतै फुलेका देखिन्थे । बन्दिपुर उकाली लाग्दा बाटोमा सुन्तलाका प्रसस्त बगैंचाहरु पर्दछन् । भर्खरै फूलबाट फर्केर साना कोपिला लागेका थिए । असोज कात्तिक महिनामा यो बाटो सुन्तलाका दानाले पहेलै हुने गर्दछ ।
बन्दिपुर सम्म पिच बाटो भएकोले त्यति गाह्रो भएन । बन्दिपुरबाट तल बेशी पुग्न अझै त्यो भन्दा पनि महाप्रलय थियो । हामी बन्दिपुरबाट करिव साढे ४ बजे तिर बेशी हुईकियौ । बाटोमा रहेका ढिस्का र खाल्टाको अबरोधलाई पार गर्दै हामी तल बेशीमा झर् र्यौ । भर्खरै फूलेका आँपका बगैंचाको बिचबाट यात्रा गर्नु पर्ने भएकोले आँपको फूलको बास्ना अति मिठो आएको थियो भने फाटमा चैते धानले हरियाली छाएको थियो । बारीमा भर्खरै दुई पाते मकैले झनै मनमोहक बनेको थियो गाऊँको वातावरण ।
गएको दशैमा मात्र आएको हुनाले गाऊँलेहरु अचम्मित परे । ओ हो खाडी राष्ट्रबाट पनि यति छिट्टै आउन पाउने । हुन पनि किन अचम्मित नपरुन गाउँबाट खाडी छिरेकाहरु बर्षौ वित्दा पनि फर्केका थिएनन् । केही ठाउषमा अवरोध खडा भएतापनि सजिलै घर सम्म आईपुग्यौ । भर्खरै बसन्त ऋतुको आगमन हुन लागेको हुनाले वर परका रुखका पातहरु पलाउने क्रम जारी थियो भने बाटोमा औसेलु हाडे काफलका बोटहरुमा लटरम्म फलेका फलले मुखै रसाएको थियो । कुनै जमानामा डुम्रेबाट घर सम्म आउन ५ घण्टा लाग्थ्यो भने अहिले १ घण्टामा आउन सकिने । गाऊँ भए पनि कति छिटो बिकासले फड्को मारेको । बाटो मात्र नभएर अहिले गाउषमा बिजुली टेलीफोन पानीको पनि पहिलाको भन्दा धेरै सुविधा भएको छ ।

सानोमा कल्पना गर्दथे मेरो घरको आगँनबाट मोटरबाटॊ गाऊँमा प्रयोग भईसकेका टाईगर बेट्रीहरु सँगालेर रेडियो बजाएको दाजुलाई फोन गर्न भनि बन्दिपुर लगाएर धाएको र फोन गर्न पनि लामो लाईनमा कुरी बस्न परेको पिडा मेरो मानसपटलमा ताजै थियो । आज घरको आगँनबाट गाडी हिड्न थालिसकेको छ हप्ताको केही समय लोडसेडिङ्ग भएतापनि बिजुली बत्ती घरमानै पुगेको छ भने प्रत्येक घरमा टेलीफोनका सुविधाहरु छन् । पहिला पहिला काल्ला माथी वा जंगल भित्र जानु पर्दथ्र्यो पेट साफ गर्न अहिले प्रत्येक घरमा आ-आफ्नै सुविधासम्पन्न टवाईलेटहरु निर्माण भईसकेका छन् । १० बर्षको अन्तरालमा गाउषले यिनै विकासको फड्को मारेछ । अब आउने १० बर्ष भित्रमा सायद मेरो गाँऊ कुनै सुविधा सम्पन्न सहर नहोला भन्न सकिदैन ।
यस पटक मेरो खाडी राष्ट्र अन्र्तगत यूएई देखी मेरो गाउष बन्दिपुर सम्मको यात्रा रमाईलोनै गरी बित्यो ।

हप्ता हंगामा - सबैमा उत्कृष्ट

बेलोरुसका चर्चीत फुटबल रेफ्री Sergei Shmolik ले गत बर्ष उत्क्रिष्ट रेफ्रीको उपाधी हासील गरेका थिए। गएको बुधबार बेलोरुसमा भएको स्थानिय फुटबल म्याचमा भने दोस्रो हाफमा उनै निकै निष्क्रिय देखिए। केही दर्शकले भने उनले अचम्मको बानी बेहोरा देखाएको भन्ने टिप्पणी गरे। प्राय बल संगै दौडने फुटबल रेफ्री बल अर्को कुनामा पुग्दा पनि उनि वल्लो कुनैमा थिए। अन्त्यमा अत्यान्त ढाड दुखेको भनेर उनले खेलबाट बिधा लिए। तुरुन्तै उनलाइ अस्पताल लगियो। अस्पतालमा जांच गर्दा उनको ढाड दुख्नुको साथै अर्को आफ्नो उत्क्रिष्ट खेल जिबनमा अर्को उत्क्रिष्टता हासील गरेका थिए त्यो हो उनले अत्यधिक भोड्का पिएर खेल मैदानमा छिरेका थिए। अब उनलाइ अनुशाषनको कारबाही हुने भएको छ।

बिहानीले देखाउन खोजेको दिन

आजकल वास्तवमा कुनै कुराको बारेमा लेख्न मन नै लाग्दैन । मनमा भावनाको खडेरी परेपछि विचार र बुद्दि पनि स्फूरित हुन मान्दैन रहेछ । यसो नेपाली पत्रिकाहरूका अनलाइन संस्करण हेर्‍यो, नेपालका खबरका अनुहारहरूले भयानक उद्विग्नता जन्माउँछ । २१ औँ शताव्दिको यो भौतिक विकासको चकाचौँधवाला संसारमा एउटा आदिम बर्बर युगका विशेषताहरूमा बाँचेको नेपाल र आँफू नेपाली हुनुको नियति सम्झँदा लाग्छ, हामी नेपाली माथि कुनै दुष्ट दैवी शक्तिको दूर्दान्त अभिशाप परेको छ । हाम्रा समसामयिक समाचारहरूका भाँति हेर्दा यस्ता देखिन्छन्:



- वाइसिएलले कुटी कुटी जिल्ला शिक्षा अधिकारी मारे ।

- नेपाल गञ्जमा पुलिसले आफ्ना हाकिमहरूलाई बन्दी बनाए अनि कुटे ।

- युथ फोर्सले सचिवलाई कुटे ।

- डाक्टरहरू ज्यान सुरक्षा खोज्दै हड्तालमा ।

- माओवादीले सहमति र सहकार्य गर्ने तर राष्ट्रपतिका बारेमा कांग्रेससंग कुरै नगर्ने ।

- संविधानसभाको बैठक अद्यपि स्थगित ।

- टेक्कापट्टामा भाग लिन आउनेलाई वाइसिएलले कुटे ।

- थम्बुवानले छुट्टै राज्यका लागि संघर्ष गर्ने ।

- आज फलानो समूहद्वारा नेपाल। तराई वा फलानो ठाउँ बन्द ।



आजकल नेपाली समाचारको विषय यस्तै यस्तै हुने गर्छ । लाग्छ, नेपालीको दिलदिमागमा क्रान्तिकारी बन्न अनेक उपद्रो गर्नका लागि नया जुनून सवार भएको छ । जति चर्का र हुनै नसक्ने माग राख्यो, त्यति ठूलो क्रान्तिकारी होइने अनु दुई चार जना हाउडे आउरे बाउरे जम्मा पारेर बीच बाटोमा टायर बालेर बाटो छेकेपछि सरकारका शान्ति मन्त्रीसंग वार्तामा बस्न भाउ पाइने भएर हो कि किन हो , क्रान्तिको बजारमा इण्डेक्स एकैचोटि आकाश गतिमा उर्ध्वयात्रामा छ ।



केहि अघिसम्म क्रान्तिकारी नेताहरूलाई रुघा लाग्यो भने पनि दरबारको षडयन्त्र वा प्रतिगामीको चाल कहलाउँथ्यो ,तर आजकल यो भाष्य फेरिएर यसमा भारत वा गिरिजाको षडयन्त्रको गन्ध आउने बनेको छ । हिजो धुलिखेलमा माओवादीको नेताहरूको सभा बसेछ , निष्कर्ष निकालेछ कांग्रेसले सरकार गठन गर्न नदिएर भाँजो हालेको छ । तर गिरिजा कोईरालाले राजिनामा दिएको घोषणा गरिसकेका हुनाले , अब माओवादी र 'ए' माले बाट 'बि' माओवादीमा झर्न खोजेको कामरेड झलनाथ र बामदेवजीको पार्टीले बहुमतीय राष्ट्रपति खडा गर्दै गिरिजा कोईरालाको राजिनामा पत्र बुझ्ने मान्छे निकाल्दा छिटो निकास निस्कला नि । के को भद्रो हेर्नु पर्‍यो एउटै थर गोत्रका पर्टी मिलेर जनवाद तर्फको यात्राका लागि बाटो नाप्न थाल्दा , कांग्रेसीहरूलाई खुच्चिङ भैहाल्छ नि ।



तर पनि लाग्छ, संविधान भने बन्ने वाला छैन कि । कुरा सरकार गठनमा गएर अल्झिएको छ । संविधान बनाउन दुई तिहाइको अनुमोदन चाहिने, तर राजनतीको समीकरण भने बहुमतीय खिचातानीमा पसिसकेको यो परिस्थितिमा , प्रतेक दफा र धाराको छलफल र अनुमोदन कस्तो दशा र दिशाबाट गुज्रला केवल अनुमान मात्र गर्न सकिन्छ । देश विभाजनको संघारमा उभिएको छ , क्रान्तिकारीहरू प्रहरी र सेनाभित्र क्रान्ति रोप्न बल्ल थालनी गर्दै छन् । उता पार्टीका अर्धसेनाहरू कुटेर हाकिम मार्ने परीक्षणमा हात बटाउँदै छन् । ठेक्कापट्टाको 'चमत्कार' रूपी हिले पोखरीमा कामरेड भट्टराईका उफ्रने भ्यागुताहरू नराम्ररी लुटपुटिएर बिजोग छ भन्ने कुरा त हिजोका माओवादी बुद्दिजीवी मुमाराम खनालजीले 'नेपाल' साप्ताहिकमा मार्मिक ढंगले पेस गर्नु भएको पढेकै हुनुहोला !



तराईका २० जिल्ला अब आफ्नो छुट्टै सेनासहित एक मधेश एकप्रदेशको आत्म निर्णयको अधिकार नपाए सम्म आन्दोलन गरिरहला । त्यसपछि पहाडतिर डाँडा काँडा र खोँचहरू सयथरि जातपातलाई भाग बिलो लगाएर साँधकिला छुट्याउँदै र ढुङ्गा गाड्न बाँकि नै छ ।



अंग्रेजीमा उखान छ ' बिहानीले दिनदेखाउँछ' । यदि यो सही हो भने त , संविधान सभाको काष्टिङ त हामीले देखिसक्यौँ , कस्तो होला दिन ?

अङग अङग उदाङग

यो गजल ANA DJ को नाइट को नेपाली चेलीहरुको पहिरनको बयान हो ,

अङग अङग उदाङग रहेछ, हाबा भई छोइ दिउ कि
तरङगले भरङग भाको मन, तिमिमा फोइ दिउ कि

कस्तो उन्मुक्त माद नशाको कि जवानीको थियो
मिचिमिची भएभरका काउकुती जती धोइ दिउ कि

लठ्ठिएका थुप्रा आँखा भोका छन आहरा कतै नहुनु
तिम्रो कामुकतालाई जोगाउन पहरे होइ दिउ कि

हराए झै ,डराए झै किन हो यो फेरी लोकाचारी
आटे तिम्ले तिम्रा लागि बाघको दुध दोइ दिउ कि

तिम्रो हासोमा मन भरी लालिगुरास फुली दिए
हास सधैं तिमी,परे तिम्रो आशु मै रोइ दिउ कि

भानु तिम्रो संझनामा देउरालीमा फुल

पुरुशोत्तम सुबेदी
-बेल्जियम

भानु तिम्रो संझनामा आज म -चाढाउछु देउरालीमा फुल ।
तिम्रै नाममा सजियका छन आज -ध्वजा पतका राता तुल ।।

नेपाली साहित्य र संकृतिका -हौ कती धनी तिमी ।
संसार भरका नेपालीहरु माझ -मन भित्र छौ आज तिमी ।।

जन्म दिन पारेर आज तिमीलाई-अर्पण गरेकोछु एउटा फुल ।
सागर समुद्र र नदी पारी पनि -बाध्य बनायौ बनाउन मनको पुल ।।

रम्घा गाउको त्यो बस्ती तिम्रो -हिड्दथ्यौ सब संग हांसी ।
कुनै दिन भेटिगयौ त्यसै जगतमा -तिम्रै त्यो गाउले घांसी ।।

शोध पुछ गरेउ तिमीले त्यस घांसी लाई -के गर्दै छौ तिमी यहाँ ।
सोझो घांसी झट्ट दियो जवाफ घांस काटी -जांदै छु घर तिर त्यहां ।।

भानु फेरी प्रश्न गर्दा भय घांसीलाई -काट्छौ के का लागि किन घांस ।
धन कमाउने इच्छा जाहेर गर्‍यो घांसिले -फेरेर लामो सास ।।

गोठ भरी गाई बस्तु भोका छन मुखियाका -घांस काट्ने मेरो यो पेसा ।
घांस बेची खुशी पारी गाउले मुखियालाई -कमाउनु छ यहाँ केही पैसा ।।

भानु फेरी प्रश्न गर्दा भय घांसी लाई -केको लागि कमाउछौ धन ।
घांसी खोज्छन उत्तर दिन ओठ भिजाइ जिब्रोले -तिर्खायको त्यो मन ।।

ओभायको त्यो जिब्रो तिनको -दिन भरी को त्यो थकान ।
भरी डोका घांस काटी विचरा -फर्किदै छन आफ्नै वतन ।।

लिय चासो भानु भक्त्त तिनले -गरे प्रश्न घांसी लाई हेरी ।
मुखियालाई बेची घांस धन कमाइ -के गर्छौ त्यो धन्ले तिमी फेरी ।।

पोख्छन घांसी मनको वह भानु भक्त्त लाई -दिन भरिको तिर्खाको ।
पर्‍यो चोट भानु भक्त धनी लाई -सरह पथ्थरका छिर्काको ।।

कहन थाले घांसिले आफ्नो चाहना -भानुभक्त्त लाई उठेरै त्यहां ।
बस्ने ईशारा गर्दै भानुभक्त्तले पनि घांसिलाई -लगे डोर्याइ सितल महा ।।

खनाउनु छ यसै ठाउँ महां असल - पिउने पानिको एउटा कुवा ।
तव सबको मनले आसिश दिन्थ्यो मलाई -जान्थ्यो सहजै सुबिस्थाले सबको युग ।।

उत्तर मिल्यो सहज् गरीब त्यो घांसिको -भक्कानिय ति भक्त्त भानु ।
गरीब भयपनी लिनु बिचार ठुलो सबले -हरेस कहिलेइ पनि न खांनु ।।

भर जन्म घांस तिर मन दिई धन कमयो ..
नाम केही रहोस पछी भनेर कुवा खनायो ।।

घांसी गरीब घरको तर बुद्धी कस्तो ।
मो भांनुभक्त धनी भै क्यान यस्तो ।।

मनोन्यास - नेपाली राजनितिज्ञ र अन्धा चमेराहरु

लेखक। मृदुल

प्रिय सान्ती
यहाँ हाम्रा राजनीतिज्ञहरु अन्धा चमेरा बने र आँखा भएर पनि नदेख्ने तर मुसाको सिकार गर्न नछोडने यस्ता जादुगरी नेताहरुबाट यस देशले कहिलै सुख सान्ती र समृद्धिको अनुभुति गर्न पाएन। केवल आपसमा खिचातानी गर्ने र एक अर्कोलाइ गोर्खेलौउरी हाल्ने राजनीतिमा निपुर्ण भए। राजभत्त धेरै जन्मिय तर देशभत्त कोही जन्मिएन। तस्रथ पि्रय अब मैले तिम्रो अलौकि कोखबाट देशभत्तहरु जन्माउनु छ। यी बतासे अण्डाबाट देशभत्त जन्मिने आशा गर्नु त बिरबलको खिचडी पस्कने सपना देख्नु एउटै हुनेछ।
म भित्रै द्धोन्द चलेको छ। म बिनाको मेरो जीवन र जीवन बिनाको म बिच। म भन्छु जीवन म भएको हुनुपर्छ। म जीवन भएको हुनुपर्छ। अहँ छैन आपसमा नफ् र मासु बीच पनि मुगडा छ। आँखाले सुनेको चाहान्न।
कानले हेरेको देख्न चाहान्न। जिव्रोले स्वाद लिएको नाकले हेर्नै सक्दैन। तस्रथ पि्रय यो मुगडा मिलाउन आउ। मेलमिलापको निति लिएर आउ। एउटै शरिर भित्र पनि हरेक अंगबिच युद्ध छ। कुनै अंग लोकतन्त्र चाहान्छनन्। कुनै अंग गनतन्त्र! कसरी सम्झाउ म यो प्रसंगलाइ
शरीर नरहे केही छैन तर अंगहरु आपसमा एक अर्कालाइ देख्न चाहानन्।
यसरी आपसमा काटाकाट गरेका छन। गहबाट कनार्णली बगेको छ। मेचीमा चोट लागे महाकाली रुनुपथ्र्यो तर यहाँ त्यस्तो छैन। आफनो पोल्टो भर्ने भन्दा माथी उठन नसकेका अंगहरु शरीरमाथी आफनो शक्ती प्रर्दशन गर्न चाहान्छन्। पि्रय यो पाण्डब र कौरवको युद्ध बन्द गर्न आउ। भाइ भाइ बिचको युद्ध सान्त गर्न आउ। यहाँ माया ममताको धज्जी उडेको छ। बिस्वासको बिस्वास छैन। शुरक्षाको शुरक्षा छैन अब यहाँ कस्को बिस्वास भो र कस्को शुरक्षा भो र…।!
म हार खाइसकें। नदीका दुइ किनारा मिली सके तर यिनीहरु मिल्दैनन। बाह्र बर्ष कुकुरको पुच्छर ढुंग्रोमा हाले पनि उस्ता उस्तै बाँगो भए झै नेताहरुको नियति सैधै यो देश र जनता प्रति बाँगो नै रहयो। जनता अन्योलमा छन। बादल भित्र गु_िम्सएका छन। आँधी बिच फसेका छन। मुरी बिच रुमुेका छन। पहिरो भित्र पुरिएका छन। पहाडले थिचिएका छन। भेलमा बगेका छन। बाढीमा डुबेका छन। मायाका मुाेताहरु गुमाएर आमाहरु शोकाएका छन।
तन्नेरीहरुको लाश बोकेर बाबाहरु शोकाएका छन। गिद्धले अघाएर सिनो खान छोडी सक्यो तैपनी मार्न छोडृका छैनन। बाघ भएका छन मान्छेहरु। स्याल भएका छन मान्छेहरु बाँदर भएका छन मान्छेहरु ब्वाँसो भएका छन मान्छेहरु…। बनका तिखा काँडा भएका छन मान्छेहरु…॥ अजींगर बनेर कतिदिन खानेहुन जनताको जीवन। शिक्षा दिन नजानेर कुजात जन्मिए र तिनै देश बनाउन लागे। रगतको नदीमा तरबारको पुल तर्दे म कतिदिन देशको मुहार फेने सपना देखु……!गन्तब्य सुन्दर भएर पनि यात्रा कमजोर छ मेरो। शिथिल छ मस्तिष्क सोच्दा सोच्दै भबिस्य। गतिशील जीवन ओझेलमा पर्यो। तस्रथ हे पि्रय तिमी जसरी पनि आउ र निको पार जनताको घाउ। यहाँ धेरैको छ लुटने दाउ यि सबैलाइ तर लगाउ…॥!
सुन्दर ति मेरा सपनाहरु देख्नै नपाइ ओझेलमा परीसके।
अरुको लागी त म बाँचि दिएँ मेरा लागी अरु मरी सके॥
तिमी भन्दा अरु कोही छैन मेरो मर्म बुमुने। मेरो कर्म बुमुने।
मेरो आँशुलाइ हाँसोमा बदल्न सक्ने केवल तिमी नै हौ। मेरो िपंडालाइ आनन्दमा बदल्ने केबल तिमी नै हौ। खै यहाँ त अर्काको पालो पैंचो मिचेर मन्दिरमा पुजा गर्न जान्छन्। मलाइ बचाउ यी मान्छेहरु जुन जनावरभन्दा डरलाग्दा छन। जसरी हुन्छ जे गरी हुन्छ जस्लाइ फसाएर हुन्छ आफनो दुनो सोमुाउने धर्म चलेको छ। यो पाशबिक सभ्याताको अबशेष भएर म कतिदिन बाँचु…! अहो पि्रय यहाँ अनाथहरु कमजोरीहरु बेशाहारहरु सडकमै बस्ती बसाएका छन। केवल जीवनको भीष माग्दै िहंडेका छन तर ति भन्दा भिखारीहरु महलमा देखें जुन जनताका सपनाहरु बेचेर बाँचेका छन।
गरिवहरुको नमुनालाइ आफनो योजना बनाएर मागीखाने भाँडो बनाएका छन। माग्नेहरुको नाममा मागेर खानेहरुको हातमा यतिखेर मेरो देशको भबिस्य परेको छ। त्यसैले त भबिस्यालाइ पनि दरिद्र बनाए। यी मन्का दरिद्रहरु मन्का भिखारीहरु बिशिष्ट बनेका छन आज। शिष्ट नभएका बिशिष्टहरुको मामुमा म कतिदिन बाँचु मृत्युको प्रतिक्षामा। ……॥
हे मेरी पि्रय मैले तिम्रो साथ पाएँभने म यो थोत्रो आदर्शलाइ भत्काएर नयाँ आयाम थप्न चाहान्छु। न्ायाँ निर्माण गर्न चाहान्छु। तिमी त्यहि जिवन्त चाहाना बनेर मेरो जीवनमा नोटमाथी कतिन्जेल चढाउ म…॥! पुजारीहरुको भरमा नै देवताहरु बाँच्न बाँध्य छन भने ति कायर देवताहरुले कसरी समृद्धिको बरदान दिन सक्छन त…बागमतीको शुद्धजल नेपालीको बिशुद्ध आचरन बनेकोमा म कति दिन दुखी बनी रहुँ…
आफनो गोठमा भकारो सोर्न छोडेर अर्काको घरमा पोत्नु परेको छ। आफनो घरको छानो भन्काएर अर्काको पालमा ओत्नु परेको छ…॥!
यहाँ प्रकृतिले स्वयंम फुल फुलाउन पाएको छैन। लह लह पालुवा हाल्न पाएको छैन।
किन फुल्न छोडे फुल बसन्त आउदा पनी॥!
संधै पछि म किन परें अबसर पाउदा पनी…॥!
यस्को जवाफ बनेर आउ पि्रय। बिशाल पहरा भित्र हात हालेर तिमीलाइ मिुक्न तयार छु। पहरामा अमुल्यबस्तु तिमी नै हौ मेरो। बरु हात गुमोस बरु जीवन गुमोस तर म तिमीलाइ गुमाउन चाहान्न। तिमी त पहराभित्रको अमृतमय शितल जीवनदायिनी जल हौ जुन जमेर शिलाजित बन्छ। म त्यहि शिलाजितको रुपमा तिमीलाइ पाउन चाहान्छु। मैले सजाए धेरै भोगें
अध्यारो कोठामा लगेर हाने…।!
शिथिल शरिरलाइ जन्जीरले बाने॥!
मलाइ नै देशको बैरी ठाने…।!
यो कस्तो तमासा दैब नै जाने…।!
सम्वेदनशील अंगमा आगो झोसे…!
खै मेरो रगतले कस्लाइ पोसें…।!
नैस्रगिक अधिकार समपुर्ण खोसे…!
यातना दिएर मृत्युमा ठोसे…।!
सहज मृत्यु यहाँ पाइन्न…!
बाँच्न खोजेर बाँच्न पाइन्न…!
कति बगाउ आँशु कति बगाउ खुन!
जनताको रगत पिउने आखिर यी को हुन…
पि्रय मलाइ यस्को जवाफ चाहिएको छ तिमी त्यो जवाफ बनेर आउ।
चार जात छत्तिस वर्णको फुलबारीमा फुलहरु असमान्ताका सिकार भएका छन। फुल्न खोज्दा लखन थापा हुनुपर्छ। स्वतन्त्र जीवनको सुगन्ध छर्न पाइन्न। छर्न खोज्दा धर्मभत्त। पालुवा हाल्न पाइन्न पालुवा हाल्न खोज्दा दशरथ चन्द हुनुपर्छ। जीवनको उत्सव मनाउन पाइन्न मनाउन खोज्दा गंगालाल हुनुपर्छ अति त्यस्तै सृजनाका बिउहरु छर्न पाइन्न बिउ उमार्न खोज्दा शुक्रराज शास्त्री हुनुपर्छ। त्यसैले यस धरामा ज्यादती फैलिएको छ। यतिखेर दुर्योधन देशको हर्ताकर्ता बनेको छ। यहाँ बिदुरका लोकतान्त्रिक पथहरु भत्किएका छन। बरु सकुनीका जालहरुले सालको रुखलाइ मालुको लहराले बेरेझै मेचीदेखी काली सम्म हिमाल देखी तराइसम्म गाँजेको छ। हरेक दिन डोकोमा दुध दुने भाषण दिन्छन्। बिरोध गर्न्र पाइन्न नत्र फेरी सुरुगांमा लक्ष्मी पाण्डेलाइ मारे झै मार्छन। आँखा नदेख्नेहरुलाइ ऐना किनेर बाँडने योजना बनाउछन। मामाको घोडी मेरी िहंिहं…गर्नेहरुले नेपाल आमाको हुर्मत लुटेका छन। बिकासका बोत्तलहरु दिन प्रतिदिन नयाँ फेरिन्छन तर उपल्ब्धी पुरानै उही ढुसी परेको हुन्छ। यतिखेर भिमसेन थापाको जरुरत थियो तर त्यो बिना पर्खालको कैदी बनाइसके।
मित्रराष्टहरु थाकीसके चन्दा दिदा दिदा। चन्दा को कस्लाइ दिने…! कति सम्म दिने…।sतिन्जेल दिने…। पि्रय म यो प्रस्नको जवाफ खोजीरहेको छु तिमी त्यस्को जवाफ बनेर आउ। पुर्खाको बहादुरीलाइ कान्छा र कान्छीमा बदलेर जनताले बाँच्नु परेको दर्द कस्ले बुमुने…! तस्रथ यो पाशबिक प्रथा बन्द गरी स्वदेशमै रमाउने बाताबरण लिएर आउ। मेरो भाग्यलाइ आफनो खेत्ि गर्ने मलिलो जमिन बनाएका छन। मेरो जीवनको म मालिक हुदाहुदै पनि आफु मालिक भएर मैमाथी हैकम चलाएका छन। प्रजातन्त्रको वकालत गर्दै मेरै जीवनसंग खेलवाड गरेका छन। पि्रय यो प्रजातन्त्र हुनै सक्दैन। प्रजातन्त्रको असली रुप र सौन्दर्यता तिमी नै हौ। जति पनि मैहुँ भन्दै आउछन ति सव धमिलो पानीमा माछा मार्न खप्पिस मात्र आउछन। अनुहारमा शहिदको रगत पोतेका जिउमा जनताका सपनाहरु चिथोरेका त्यस्मा पनि नेपाली टोपी र बिदेशी पासो घाँटीमा बाँधेर राज्यसत्ता हत्याउन कसिन्छन र हानाहान गर्छन। यतिखेर देशका प्रबुद्ध बर्ग बुद्धि भएर पनि बुद्धिहिन जस्ता छन। खुटटा भएर पनि अपांग भएका छन। कान भएर पनि बहिरा छन। आँखा भएर पनि अन्धा भएका छन। बास्तवमा आँखाले देख्न नसक्नेलाइ दृष्टिहिन भनिन्छ भने आँखा भै भैकन पनि नदेख्नेलाइ नै अन्धा भनिन्छ। तस्रथ यस्ता अन्धाहरुको आँखा खोल्न आउ। तिम्रो उपस्थिति बिना यहाँ कसैका आँखा खोलिन्नन्। पि्रय तिमी यस्ता राजनैतिक अन्धाहरुको चेतनाको आँखा खोल्न आउ। नुन खाएका कुखुरा मुै मुाेक्राएका बुद्धिजिवीबाट के आशा गर्ने। ठर्राले मुम्केपछि मात्र होसमा आउने त्यस्ता बिहोसीबाट देशले के पाउन सक्छर…!
म हात्ति भएर के गरु एउटा घसेटो माउतेले ठीक पारी रहेको छ। यि जुकाजस्ता चुसाहा राजनैतिक माउतेहरुबाट पि्रय मलाइ मुक्ति देउ।
यि राजनीतिज्ञ माउतेहरुले निरकुस्ताको अंकुसले मलाइ ठिक पारी रहेका छन। म बीर हात्ति भै के गर्नेर…॥! जब बुद्धिमा नै बिक्रो लगाइ दिएका छन।
यसरी मेरी आमाको काखमा राजनैतिक माउतेहरुको बिकबिकि कति सम्म सहृेर बस्ने म…।! आउ पि्रय महबाट मौरी निकाले झै निकाल्न आउ। म सोच्थें अन्धकार अब सकिए छ भनेर तर होइन रहेछ। अन्धकार त भर्खर मात्र शुरु भएको रहेछ। मेरो देशको आकासमा ग्रहण लाग्न पो थाले छ। मेरो देशको धर्तिमा भर्खरमात्र भुकम्प चल्न थाले छ। अराजकत्ताको जग जति हल्लेपनी जति हल्लाए पनि डेग चल्दैन। किनभने नेताहरु त्यस्का खम्बा भएर उभिएका छन।
मलाइ मेरी आमाको आँशु पुछनु छ। मैले मेरो सामर्थलाइ चिन्ने र बुमुने अबसर चाहिएको छ। एकान्तमा बसेर म एक्लै हुन सक्दिन तर मान्छै मान्छेको बीचमा एकलो भएको छु। मेरो देशको ममुेरीमा अन्धकारले छाउन थालेको छ। मेरी आमा नेपाललाइ राजनैतिक बन्धक बनाउन थालेका छन। पि्रय यो संकटबाट मुक्त गर्न आउ।
हिजोको बिहानीमा कालोबादल लागेको थियो आजको बिहानीमा त सुर्यग्रहण पो लागेको छ र त्यस्मा पनि कालोबादल हटेको छैन। यो बिषम परिस्थितिमा आमालाइ बन्धक बनाएर आफनो दुनो सोझाउन नेताहरु आपसमा युद्ध गर्नेछन्। उहि पुरानो अन्धकारले नयाँ परिबेशमलाइ ढाकेको छ। आखिर परिवर्तणको अर्थ नै के रहयो र…!
आखिर जनताको बलिदानको महत्व के रहयो र…।! पि्रया अर्थहिन बलिदान र सवभौम समपन्न गर्न नसक्ने परिवर्तनको अर्थ नेताहरु बीचबाट चोरी भएको छ। आपसमा चोरी गर्छन र दोस एक अर्कालाइ लगाउछन र दयित्वबाट पन्छिनछन। यो मेरो देशका दरिद्रनेताहरुको अग्रगामी संस्कार हो। यो अंध्यारी रातमा जुनको दियो बालेर क्षितिजतिर टोलाइ रहेको छु जहाँबाट तिमी आउने छौ। आकासबाट जति पानी परेपनि मेरो धर्ति किन बाँझै छ…।!
मेरो प्रस्नको जवाफ दिने यहाँ कोही छैन। जवाफ चाहानेहरुको आर्तनाद गुन्जीरहेको छ हरेकका आगनमा यिबोग र बिजोग बनेर।
म यो परिवर्तनको शाक्षी हु र पनि मेरा दुइ आँखाले दुइ इसारा हेरीरहेको छु। एकातर्फ हिराको पर्खाल…अर्कोतिर काँचको दरबार। तासको जामा लगाएका मेरा अगुवाहरुको राजनैतिक नाटक हेर्न रगतको टिकट काटी रहेको छु। हे मेरी सुलोचना तिमी नआउदा सम्म म यि राजनैतिक मुसिलकीराहरु मेरो काँधबाट फुत्त फाल्न सक्ने छैन। आज धेरैले धेरै जानी सके… तर जे जान्नु पर्छ कसैलाइ थाहा छैन। आज धेरैले धेरै लेखी सके…॥तर के लेख्नु पर्छ त्यो कसैलाइ थाहा छैन। तस्रथ जुनकुरा थाहा पाएका छैनन त्यहि थाहा पाउन तिमी आउनु परेको छ। मैले तिमीलाइ मेरी आमाको कोख बाँझो नपार्न बोलाएको छु। तिमी नै आमाको कोखबाट जन्मिएर मेरो जीवनमा आउ। तिमी आउदाको िपंडा सहन तयार छिन मेरी आमा तर तिमी आउनु पर्छ। प्रतिक्षामा आमाले धेरै कोसी बगाइसकिन। धेरै गन्डकी बगाइसकिन। धेरै कर्नाली बगाइसकिन। धेरै मेची र काली बगाइ सकिन…। कति बगाउने आँशु यस्को पनि सिमा हुन्छ तर यहाँ त्यो सिमा पनि नाघिसकेको छ। र्मैले मेरा माउतेहरुलाइ कटबासको लौरो दिनुपथ्र्यो तर बन्दुग दिएर गल्ति गरे…।! आज बुद्धको आगन रगतले पोतिदै छ। आज शिबको भुमी लाशले ढाकीदै छ। बन्दुगको नसा लाग्छ यो पनि अफिम हो…यहाँ अफिमको खेती चल्दैछ। आज मलाइ हतियार खोस्न गारो भो। मेरै छातीमा ताकेर मेरै हुर्मत लुटन थाले।
मलाइ यस्तो लागीरहेको छ की गरिवीले नांगिएको छातीमा बुटले शासन गर्दै छ र बन्दुगले रक्तपात मच्चाउदै छ। आतंक्कको छत्रछायाँमा बुद्धको आत्मा छटपटाइ रहेको छ। पि्रया यो दुरदशा बेहोर्नु भन्दा पहिले नै तिमी आउ। कुण्ठाको रानीपोखरीमा डुबेका मान्छेहरु बचाउन खोज्दा आफै डुबीरहेको छु। तिमी बिना मलाइ निकाल्ने नै को छर…।! मेरी पि्रय मनोलिसाको अधरको मुस्कानको भेउ नपाए मुै मैले मेरो भबिस्यको भेउ पाउन सकिन। तिमी त्यो भेउ बनेर आउ। आजकाल मेरो नाथीगार गाउमा भाले नबासेर पनि बिहानी उदाउन थालेको छ। भ्ाालेहरु सबै बिस्तापित भैसके। पोथीबास्नु पर्ने भएको छ तर पनि बास्न पाउदैनन्। डर नै बन्धन बनेको छ। डर नै संस्कार बनेको छ। डर नै मृत्यु बनेको छ।
यो देशबाट डरको जरो उखेलेर फाल्न आउ। ………………………॥
दुख भयो सुख भयो भन्नु त केवल एउटा आफनो मनको अनुभुती मात्र हो। न दुख छ न सुख सवै कर्मका उतार चडाप मात्र हुन। हिराको दरबारभित्र राज गर्ने महाराज पनि दुखबाट मुक्त छैनन्। बेशाहारा पनि एक छाक खान पाउदा सुखी नै छ। तस्रथ जीवन जे सोच्यो त्यही हो त्यो बाहेक अरु केही होइन। पि्रय जीवनको मुल्य र मान्यताहरु स्थापित गर्न आउ। यहाँ तिमी बिना कसैले स्थापित गर्न सक्दैनन। यो समयको सन्दुसमा तमाम षडेन्त्रहरु गोप्य जालमुेलहरु र सन्धी सम्मुाैताहरु छिपेका छन। यी सवै पोलहरु खोल्न आउ। यदि मैले पोल खोले भने म आफै भिमसेन थापा भएर आफुलाइ रेटेर मार्नु पर्छ। भीम मल्ल भएर आफनो सतीको पिडादायक कन्तबिजोग देख्न नसकेर आफुले आफैलाइ मार्नु पर्छ। मर्दका लागी अपमान मृत्यु भन्दा पिडादायक हुन्छ। तस्रथ म आफनो घोर अपमान भएको कसरी हेरी रहन सक्छुर…।
पतीको लाशसंगै पत्नीका चुरा सिन्दुर र पोसाक जलाइने यो ठाउमा मेरो भाग्यसंगै हक हित अधिकार पनि आर्यघाटमा सेलाइन्छ। त्यसैले म पती भएर पनि मेरी पत्नीले बिधुवाको भाग्य लिएर बाँच्नु परेको छ। मेरो पत्नी भनेको आस्था हो पती भनेको मेरो आर्दश। तर आज त्यहि आर्दशका अगाडी आस्था बिधुवा भएको छ। कसरी मैले सतीजानबाट आर्दशलाइ रोक्ने…॥!
जस्को लागी गोठ बनाए आज उसैको पुच्छर बाहीर परयो॥आज॥!

पि्रय कसरी म यो गोरुको पुच्छर गोठभित्र पारु……!
आउ तिमीमा नै छ यो क्षमता जस्को लागी गोठ बनाए पनि पुच्छर बाहिर पर्दैन। ……!
शरदको पोल्टामा फुलेका सेता काँसका फुलहरु। हिमशिखरबाट उडेका काकाकुलहरु र चखेवाहरुको बथान। पहाडको उच्च टाकुरामा बसेर मरचुंगाको धुन अलाप्ने हिमवालाहरु। गुरासका राता ढकमक्क फुलेका फुलहरु। बेशीमा पहेलपुर पाकेका ऐशेलु। कालै पाकेका चुत्रा। रातै पाकेका काफलहरु। रापीलो घाम पहाडको चुचुरोमा बेरिएका सेता बादलका भुवाहरु। त्यसमाथी तरेली पर्दै बसेको गाउबस्ती अनि चौतारीमा राँकुली र बरपिपलका युगल जोडीहरु। कलकल गर्दै बगेका खोला नाला। मन्दिरमा बजेका समधुर घन्टीका धुनहरु। मौलिकता दर्शाउने मादल मुरलीको रसीला रागहरु। अनि त्यहि परिवेशमा हुर्किएको यो ज्यान आज पनि ती सुनौला दिनहरु सम्मुेर धेरै पटक रोएको छु ढुगेंधारा भएर। पि्रय मेरो यी आशु पुच्छनलाइ आउ…!
पृथवीका हरेक चल अचल बस्तुमा पनि आफनै स्पन्दन हुन्छ। यही स्पन्दन पृथीवीको पनि छ अनि अन्य ग्रहहरुमा पनि। ममा जे छ त्यही ब्रमान्डमा पनि छ। स्पन्दन नभएको पदार्थमा गति हुदैन। जसरी घडीको स्पन्दनले समय निकाल्छ त्यसैगरी पि्रय त्यहि समयबाट मलाइ निकालेर परिमार्जन गरीदेउ। जसरी भगबान रामले कर्तब्यालाइ कृष्णले कर्मलाइ बुद्धले मनलाइ क्राइष्टले आत्मालाइ सुकरातले न्यायपुर्ण बिबेकलाइ रावणले शक्तीलाइ गान्धीले सान्तीलाइ नेलसन मन्डेलाले स्वाभीमानलाइ र रजनीसले सभ्भोगलाइ महत्व दिए त्यसैगरी मैले तिमीलाइ महत्व दिएको छु।
म भएर नै संसार भएको हो तसर्थ म भएर तिमी हुने छौ। म तिमी भएर एकपटक यस मात्रिभुमीमा उदाउनु परेको छ। तिमी गोपाल प्रसाद रिमालको गीत भएर आउ। तिमी महाकबी देबकोटाका मुना-मदन भएर आउ। कबिबर माधब घिमिरेको गौरी भएर आउ। तिमी पारीजातको शिशिरको फुल भएर आउ। पानी आगो बन्न सक्छ भन्ने बिस्वासले बिजुलीको आबिस्कार भए मुै तिमी मेरो नितान्त साहारा र आस्था बन्न सक्छौ भन्ने बिस्वासले तिमी प्रति उत्सर्ग प्रेमको प्रस्ताव राखीरहेको छु।
कस्लाइ पोखुँ मर्म यहाँ कोही मार्मिक छैन।
कस्लाइ भनु पापी यहाँ कोही धार्मिक छैन॥
मलाइ मेरो भबिस्यको बारेमा चिन्ता छैन तर अरुको बारेमा सारै चिन्ता लाग्छ। पि्रय मेरो यो कमजोरीलाइ मेटाउन आइदेउ। आखिर अरुको भबिस्य बनाएर मैले के पाए…उही दुख॥उही चिन्ता…। जस्लाइ मैले भलो गरे उस्ले नै भलो सोच्दैन भने अरु कस्को आश गरु म॥! तस्रथ मलाइ अरुको आश र भरमा बाँच्नु पर्ने नभएर अरुलाइ बचाउन सक्ने बनाउन आउ। ठिकै छ जसरी रुखले छाया दिन्छ त्यसैगरी मैले मेरो बुद्धि दिएर भलो गरें। मलाइ यतिमात्र मनमा सान्ती छ कि कमसे कम मैले आफनो देशको नागरिकलाइ सक्क्षम बनाएँ। मैले नेताहरु जस्तो लुटेन। बिद्रोही जस्तो अस्मीता र बाँच्ने अधिकार सम्म खोसिन। मैले देखाएकोबाटोमा हिनेर कम्सेकम आफनो परिवारलाइ त डोरयाएको छ। कमसे कम दुइ पैसा कमाएर भएपनी आफनो परिवारको भोक मेटाएको छ। एक सरो लुगा हाली दिएको छ र नयाँ संसारको अनुभुती गरेको छ। बस मेरो मनमा कहिल्यै हिनता बोध नआवस। मैले कहिल्यै हरेस खान नपरोस। बरु मैले यो गित सुनाउनु परोस।
हरेस मैले खाइन आफनो जीवन सित।
मनले हारे हार हुन्छ मनले जीते जीत……!
क्रमश:…………………………

बलवान समय र म

पुरुशोत्तम सुबेदी
-बेल्जियम
समयले मलाई सवक सिकायको छ । गद्धी बाट पनि किनरा लगाइ दियको छ ।

समयले मलाई इमान्दार बनाउन खोजेको छ । नयाँ पिंढी को आगमन भयको छ ।

शान्तिले मलाई निम्तो गरेको छ । बन्दुक बिसायर आफ्नै घर फर्कायको छ ।

समयले मलाई सांचो बोल्न सिकायको छ ।जनताको घर दैलो गर्न बाध्य बनायको छ ।

समयले मलाई थप्पड दियको छ । चुनाव बाट नराम्ररी किनारा लागाइ दियको छ ।

समयले मलाई नयाँ ज्ञान दिलायको छ । लुटियकै कालो संपती लुटायको छ ।

समयले मलाई साध्य सिकायको छ । समाजबाद नै रास्ट्र को शान्ती हो भनेर ।

समयले मलाई अरास्ट्रबादी घोसित गरेको छ । सधैं अरुको बुइ चढ्ने गरेर ।

समयले मलाई जांगर दिन खोजेको छ । पहाड फोरी तराइ सरह गरा भनेर ।

समयले मलाई बताइ दियको छ । बेरोजगार नै नेपालको असान्ती र अस्थिरता हो भनेर ।

---------------------------------------------------------------

तिम्रो वैश

- अशोक "खलानको मान्छे"
ड्राम्स्टाड जर्मनी

तिम्रो वैश सँग सँगै मधुशाला रित्तिएछ
असली ति सोमरश पानी सरी भइसकेछ

वैश लाई कस्ले पो त रोक्न सक्छ जिन्दगीमा
पानी रक्सि, रक्सि पानी बराबर भइसकेछ

अब तिम्रो जवानीमा मात छैन हेर कतै
नयाँ नयाँ फूलहरु पाखा भरी फूलिसकेछ

झरीको बुलबुल फोका तिम्रो बैश भइसकेछ
तिम्रो अदा बदल है मधुशाला पुरानो भइसकेछ

म रित्तो बोट्टल

म रित्तो बोट्टल रक्सि बिनाको संग्लिएछु मेह्फीलमा
थामे होला कती हातहरुले रक्सि हाल्दा मेहफीलमा

म हेरिरहेछु पहिलो चोटि पिउनेलाई यो भट्टिमा
उस्को प्यासी आँखा तर चोटको निशानी छ हेराइमा

समात्दै छ कमाउदै हात मुटु जलेको निभाउन
मायालु डोली उठदा आफुलाई जिउदो लाश बनाउन

म हेरिरहेछु बिर्को खोल्दा गिलासमा पोखीइ नजरमा
चिट चिट पसिना पसिना हारको रेखा निधारमा

- अशोक "खलानको मान्छे"
ड्राम्स्टाड जर्मनी

ढिलो भयपनी उनी एक दिन आउंछन

दुरान फर्कायर हो गयको । एघार बर्ष भय । काआत बनाएर आउछु भनेका छन । लोग्ने बिनाकी बुहारी कसै संग हांसे पनि बोले पनि घरमा रिस गर्छन् । दाजुले फोन नगरे पैसा नपठाय पनि नन्द मै माथि जाइ लाग्छिन । छोराले हप्ता दिन फोन नगरे सासु पनि संका काट्छिन । आफ्न पोई लाई प्वाओ कमाउने अर्ती दियकी होली नि ? ---बिबाह हुंदा म २२ बर्षकी थियं अहिलेत म 7 कम २ बिसकी पुगें । बल्ल बल्ल भन सुन गरेर माइत हिंडेकी -आज भाईको छोरा भतिजाको बर्तवन्ध होरे । भरे तुरुंन्तै फर्कनु छ -देवोर को छोरा लाई बोडिंङ बाट ल्याउनु पर्छ चारै बजे आ इपुग्नु पर्छ । अस्ती फोन गरेका थिय । मुसिर सम्ममा अ।ई पुग्छु भनेका छन कुन्नी त्यसो भन्न लायको ३ बर्ष भयो ।खै मलाई त पत्यार पनि लाग्नै छोड्यो । आफु लाई राम्रो लागेको साडी लागायर हिंडे पनि कुरै काट्छन पोइ ले बेल्जियम बाट कमायार पठाइदियको छ र खुब लगाउने भयकी छे आदी आदी । हा - मलाइत यही घरे लु कै मन पर्छ । चप्पल पनि छिनेका थिय खाली खुट्टामै छु । बैंस त कुनै साह्रै नपाई ग इसक्यो के को चप्पल ? चाड पर्व आउँदा पनि खुशी लाग्दैन । पोहोर साल तिज्मा लिन बा आयका थिय जान दीनन सासुले । ४ वटा त भैंसी छन सबै मेरै थाप्लोमा हो । कहिले कांही त घांस काट्दा काट्दै टोलाएर आफु कहाँं छु थाहै नहुने -सानो भारी देखे सासुको मुखै बांङो देखिन्छ । मेरो सिरिमान ले कमायर न पठाय यो घर को छाकै टर्दैन । तैपनी म कती हेलां भयकी । सासु पनि मैना मैनामा मेरो कोठामा छिर्छिन -पोइले कन्ना पछाडि केही पठायको पो छकी यसलाई ? राती पनि चिओ गर्छिन कतै गाई कि भनेर । पानी लिन जांदा पनि कौसी बाट हेर्छिन रे ।रोपाइ का खेताला तिर पनि हियर संका काट्छिन । आखिर के को बन्धन हो मलाई यस्तो ? म उन्को छोराको सपना सजाउन आयकी । आखिर म गोठाली मात्रै भयं । पल्तिर जयन्द्रे संग के कुरामा हो कुन्नी म यक दिन हांसेकी थियं सासु ले कुरो लाइछन लोग्ने एस् मैना बोलेन न् । मलाई पनि कुरा लगाउनेको तांतिनै छन्नी । मत पत्याउन्न । खैरिनी ल्यायर बसिच्चन रे --तिम्रांकाले भन्छन - खै के हो के हो । दुरान को भोली पल्टै हिंडेका हुन ।मत राम्रो संग अनुहार पनि हेर्न कहाँं पायकी थियं र? तर मन त द यालु होला जस्तो लाग्छ । ढिलो भयपनी उनी यक दिन आउछन । --- ------------------------------------------------
पुरुशोत्तम सुबेदी
-बेल्जियम

हप्ता हंगामा - नाग कन्या कि बिष कन्या

यो हप्ता नेपालकी २० बर्षे केटीले प्रेम तथा अपराधको धरातलमा तुफान नै चलाइदिइन। हुन त प्रेम र युद्दको सबालमा केही कुरो समान हुदैन। तर पनि ४४ बर्षको असमान उमेर र अती असहज परिस्थीती बिच कुख्यात अपराधी चार्लस शोभराज गुरमुख सित बिबाहको लागी औंठी साटेर निहीता बिश्वासले जेलको डण्डीलाइ फितलो तुल्याइदिइन।
अबिबाहित भियतानामी आमा र भारतीय सुचिकारका छोराको रुपमा जन्मिएका शोभराजले आफ्नै सौतेनी दिदीको फर्जी चेक प्रयोग गरेर आफ्नो अपराधको यात्रा तय गरेका थिए।प्रथम पटक भने उनि चोरीको अभियोगमा १९६३ मा समातीएका थिए जुन उनको आचरणका कारण चाडै नै जेलमुक्त भएका थिए। चोरी र ठगी गर्दै पैसा समेटेर फ्रान्सका धनाढ्य समाजमा आफ्नो सम्बन्ध बढाउदै थिए। यसै बिच पर्सियन धनाढ्य प्रेमीसंग भेट्न चोरीको गाडी प्रयोग गर्दा उनी फ्रान्सेली पुलiसबाट पुन समातीए। जेलबाट मुक्त भए पछि उनै प्रेमीसंग बिहे गरेर अपराधको सहज बाताबरण खोज्दै उनि भारत हानिए। त्यस पछि फैलियो उनको कुख्यात अपराधिक श्रिंखला। सौखीन जिबनयापन र जुवाको नशालाइ निरन्तरता दिन उनि जता जता पुग्थे उता उता आफ्नो अपराधको जालो फिजाइहाल्थे।
उनका अपराधका कारण चर्चित बनेका शोभराज एक प्रकारका सेलीब्रिटी नै हुन। एउटा अन्तरबार्ता छपाउन उनी हजारौं डलर माग्ने गर्छन। आफ्नो जिबनी र डकुमेन्ट्री बेचेर पैसा जम्मा गर्ने शोभराज कै बारेमा बलिउडमा सन्जय दत्तबाट अभिनित चलचित्र बन्दैछ। केही बर्ष पहिला बलिउडमै ज्याक सर्राफबाट चार्लस शोभराजकै बारेमा चलचित्र बन्ने घोषना भए पनि अहिले सम्म उक्त चलचित्र देखापरेको छैन।
बिशेषगरी पूर्वी एशीयामा बिचरण गर्ने चार्लस शोभराजलाइ करिब ३५वटा हत्याको अभियोग लागेको छ। हत्या गरिएका मध्य अधीकांश महिला भए पनि महिला उनको प्रेममा फस्न छोडेका छैनन। भारतको जेलमा बस्दा सुनिता नाम गरेकी उनकी वकिल उनकै प्रेमीका बनेकी थिइन। सुन्दर मुहार र बोल्ने कलाका धनी शोभराज धनाढ्य ब्यपारीको रुप धारण गर्दै प्राय एक्लो महिलालाइ आकर्षीत गरेर उसका पैसा, गहना, पासपोर्ट तथा अन्य कागजात लुट्दै हत्या गर्ने गर्दछन। यस्तै कैयौं हत्यालाइ उनकै प्रेमीकाले सहगाउने गर्छन।
पाच पटक सम्म जेलबाट फुस्कन सफल शोभराज बहिरमात्र होइन कि जेल भित्र पनि सौखिन जिबन यापन गर्छन। दिल्लीको जेलमा बस्दा टेलिभिजन देखी अत्यन्त महंगा रक्सी समेत राख्ने शोभराज भद्रगोल जेलमा समेत बासुदेव पण्डित नामका पुलिसको सहयोगले मोबाइल फोन राख्न समेत सफल भएका थिए। प्राय भारतको कानूनी प्रक्रीयाको गुणगान गाउने शोभराजलाइ भने नेपालको राजनितिक अस्तिरथ्ताले जेलमै सडाउने हो कि सारै पिरमा परेका छन। तर पनि उनले सबैले जसो राजनितीक अस्थिरताको फाइदा उठाउन छोडेका छैनन। संयुक्त राष्ट्र संघ, फ्रान्सका राष्ट्रपती तथा तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रलाइ अपिल गर्दा गर्दा थाकेका यस पटेक भने माओबादी तर्फ सोजिएका छन। जेलमा रहेका माओबादी कैदीलाइ उपचारमा सहयोग पुर्याएको देखी माओबादीका कारण घरबाट बिस्थापित भएका महिलालाइ जिबन यापनमा सहयोग गरेको कथा समेटेर हिसीला यामीलाइ पत्र पठाएका थिए। तर यि दिनहरुमा भने महिलातिर सोजाइएका तिरहरुले उनलाइ काम दिएका छैनन। शोभराजको पहिलो हत्यामा भेटिएकी महिला बिकनीमा भेटीएकीले शोभराज बिकनी किलरको रुपमा चिनीन्नछन। ३ छोरीका पिता शोभराजलाइ उनकै फारसी पत्निले अझै माया गर्ने हुंदा उनैबाट निहितासित प्रेमजाल रचिएको भन्ने सुनिएको छ। प्राय प्रेमीकाकै सहयोगले महिलालाइनै बिष पिलाएर सुटुक्क हत्या गर्दै लापत्ता हुने हुंदा शोभराजलाइ बिषालु सांप (Serpent) पनि भन्ने गरिन्छ। पहिली छोरी नै ३८ बर्ष जती भएका कुख्यात अपराधी शोभराजसंगको चोखो माया निर्धक्कसंग उजागर गर्ने २० बर्षे मिडियाकी मोडल निहीता बिश्वास नाग कन्या हुन कि बिष कन्या हुन समयले नै भन्ने छ।

यन डि यफ बेल्जियम को पिक्निक कार्यक्रम भब्यताका साथ संपन्न

गत २९ जुन आ इतबार को दिन- यन डि यफ बेल्जियमको आयोजनामा नेपाल गणतन्त्रमा प्रबेस गरेको खुसियालिमा यक रमाइलो बनभोज कार्यक्रम गरेको थियो। अत्यधिक नेपालिहरुको उपस्थितिमा गणतन्त्र नेपाल लेखियका २वटा ठुला केकहरु काटेर कार्यक्रम शुरु गरियको थियो ।थुप्रै संघ संथा का पदाधिकारि सहित नेपालि राजदुतावास बाट महामहिम श्री प्रवेस हमाल ज्यु को समेत उपस्थिति थियो ।साथमा चर्चित कलाकार हरु द्वारा लोक दोहोरि कार्यक्रम ले बनभोज लाइ रमाइलो गराउन अझ थप टेवा पुर्यायको थियो ।साथै म्युजिक को तालमा थुप्रै कला प्रेमि हरुले नाचेर आफ्नो कला प्रदर्सन समेत गरेका थिय । बर्स भरिको थकान मेट्न र सबै साथि भाइहरु संग भेट्न र रमाउन गरियको सो कार्यक्रममा अझै

आकर्सित गराउन उपस्थित सबैलाइ गोला प्रथा बाट प्रथम द्वितिय र त्रितिय पुरस्कारको समेत ब्यवस्था गरियको थियो । उक्त पुरस्कार क प्रायोजक श्री शहदेव गौतमले पुरस्कार बितरण गर्नु भयको थियो ।

The Freedom we never lost

We had Amar Singh Thapa, Bal Bhadra and many who fought for our sovereignty. We have read a lot of stories about them and may be a lot of their works have been undocumented. Being a tiny beautiful country, we were thought an easy target. But all the time our ancestors saved our country at any cost. Instead of adding strength to our sovereignty we are losing it day by day. We never felt how life looks like without freedom, is this only reason that nowadays we have direct impact from our lovely neighbors? To tell the truth, even we can not form the government without outsider blessing. To achieve the country’s premiership, one can do any kind of compromise. This is the irony fact that we are in undue pressure of the northern and southern power. Even to run the country, our premiers borrowed brain from their fellow neighbors. If we keep on continuing having this kind of slave brain in our leaders, one day the country with triangular flag will be a part of history like many countries which have already been and some of them are trying to be in that category.
We can not limit our warrior’s contribution in just a paragraph but this is just a patriotic thought in the eve of American’s Independence Day.
=> I got an email at the work how their freedom fighter met the fate for fighting for their country.

Only two people signed the Declaration of Independence on July 4th, John Hancock and Charles Thomson. Most of the rest signed on August 2, but the last signature wasn't added until 5 years later.
Have you ever wondered what happened to the 56 men who signed the Declaration of Independence?
Five signers were captured by the British as traitors, and tortured before they died.
Twelve had their homes ransacked and burned. Two lost their sons serving in the Revolutionary Army; another had two sons captured.
Nine of the 56 fought and died from wounds or hardships of the Revolutionary War.
They signed and they pledged their lives, their fortunes, and their sacred honor.
What kind of men were they?
Twenty-four were lawyers and jurists. Eleven were merchants, nine were farmers and large plantation owners; men of means, well educated. But they signed the of Independence knowing full well that the penalty would be death if they were captured.
Carter Braxton of Virginia, a wealthy planter and trader, saw his ships swept from the seas by the British Navy. He sold his home and properties to pay his debts, and died in rags.
Thomas McKeam was so hounded by the British that he was forced to move his family almost constantly. He served in the Congress without pay, and his family was kept in hiding. His possessions were taken from him, and poverty was his reward.
Vandals or soldiers looted the properties of Dillery, Hall, Clymer, Walalton, Guinett, Heyward,
Ruttledge, and Middleton.
At the battle of Yorktown, Thomas Nelson Jr, noted that the British General Cornwallis had taken over the Nelson home for his headquarters. He quietly urged General George Washington to open fire. The home was destroyed, and Nelson died bankrupt. Francis Lewis had his home and properties destroyed. The enemy jailed his wife, and she died within a few months.
John Hart was driven from his wife's bedside as she was dying. Their 13 children fled for their lives. His fields and his gristmill were laid to waste.
For more than a year he lived in forests and caves, returning home to find his wife dead and his
children vanished. A few weeks later he died from exhaustion and a broken heart. Norris and Livingston suffered similar fates.
Such were the stories and sacrifices of the American Revolution. These were not wild-eyed, rabble-rousing ruffians. They were soft-spoken men
of means and education. They had security, but they valued liberty more. Standing tall, straight, and unwavering, they pledged: "For the support of this declaration, with firm reliance on the protection of the divine providence, we mutually pledge to each other, our lives, our fortunes, and our sacred honor."
They gave you and me a free and independent America.
The history books never told you a lot about what happened in the Revolutionary War. We didn't fight just the British.
We were British subjects at that time and we fought our own government! Some of us take these liberties so much for
granted, but we shouldn't. So, take a few minutes while enjoying your 4th of July holiday and silently thank these patriots. It's not much to ask for the price they paid.
Remember freedom is never free!

अध्यारो बिहानी

मृदुल

बिहानी तारा अस्ताइ गयो उज्यालो पनि देख्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परे नया इतिहास् लेख्नै नपाइ॥


लोकतन्त्रको जग् हाल्दै आधीले सबै भत्काइ दियो।
निरंकुस अध्यारोमा जाकेर सधैंलाइ नै थच्काइ दियो॥
अन्गिन्ती आशाका फुलहरु फर्कनै नपाइ मुर्न थाले॥
शान्तीको स्वास फेर्नै नपाइ फेरी पनि जन्ता मर्न थाले॥

हक हित अधिकार खोस्यो स्वतन्त्रता कुनै भोग्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परे नया इतिहास् लेख्नै नपाइ॥
सतीको श्र्राप परेर होकी कहिलै माथी उठ्न सकेन।
निहित् स्वार्थको परिधि नाघी आफै भित्र जुट्न सकेन॥


उज्यालोको कठोर् प्रतिक्षामा जिन्दगी अब थाकी सक्यो।
सर्वभौमको बिहानीलाइ कालो बादलले ढाकी सक्यो॥
खिचातानी मै अल्झिय नेता अराजकत्ता छेक्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परयॊ नयाँ इतिहास् लेख्नै नपाइ॥

मेरो संसार

म बाचेको सँसारमा पानी छैन छ आगो मात्र
जलाउछ रुवाउछ छन बेदना र चित्कार मात्र

तिमीलाइ देखाउदिन म खुकुरिको धारको बाटो
हिड्दैछु म पिल्सिएर सधै आफ्नोहरुको साटो

तिमी नआउ मेरो सँसारमा त्यहाँ हाँसो हराउछ
रोजबरु अर्को बाटो जहाँ फूलहरु फुल्छ

आगोको भुम्रोमा हिडन बिन्ति नगर साह्रो
जलन सहि जीवन काट्न हुन्छ अति गाह्रो


- अशोक " खलान को मान्छे "
ड्राम्स्टाड जर्मनी

बहुला र "पागलहरू"

सानै छँदा एक दिन बुबासंग डिल्लीबजार तिर हिडिरहेको थिएँ । बिच सडकमा एकजना चर्को स्वरमा चोर औला ठाडो पार्दै बर्बराउँदै थियो “ … मलाई यो देशको राजा बनाईदिनु, म यो बाटो सुनको बनाई दिन्छु … …” बाटोमा हिडने सबै त्यहि व्यक्तीलाई हेर्दै हिडिरहेका थिएं।

सुनको भाऊ र राजनीति बारे क, ख, ग पनि जान्ने उमेर थिएन त्यो, तर सुन भनेको महङ्गो बस्तु र राजा भनेका ‘जे पनि गर्न सक्ने’ व्यक्ति हुन भन्ने थाहा थियो ।

त्यस दिन घर फर्के पछि मैले साँझमा सबै परिवार भएको बेलामा त्यो दिउसो देखेको मान्छेलाई किन राजा नबनाएको भनेर प्रश्‍न गरें । मेरो कुरा सुनेर घरमा सबैजना गलल्ल हासें “धेत! त्यो त बहुला हो … ”

बहुलाको परिभाषा पनि राम्रो नबुझेकोले त्यस पछिका केहि दिनहरुमा मेरो मानसपटलमा त्यो व्यक्ति र उस्को आबाज गुञ्जिरह्यो … । मेरो बाल मष्तिष्कमा त्यसपछिका धेरै दिनसम्म बारम्बार यौटै कुरा आईरह्यो :- त्यो मान्छेलाई ‘राजा’ बनाए पनि हुन्थ्यो नी !

आफ्नो बचपनाको बारेमा हाँसो लागे पनि त्यो ‘राजा बन्न पाए सुनको बाटो बनाउने मान्छे’ को भने मलाई पछिसम्म सम्झना छ ।

यथार्थको धरातलमा बसेर सोच्दा सुनको बाटो बनाउने कुरा असम्भब भए पनि त्यतिबेला बाटोमा हिंडने ठुलै मान्छे पनि उसका कुरा सुन्दै हिडेको याद छ मलाई । त्यो यौटा केवल कोरा कल्पना र पागलपन थियो … तैपनि तात्कालीन समयमा ‘राजा’ र ‘सुन’ शब्दले सबैको ध्यान खिचेको हुनसक्छ ।

सोच्दा सोच्दै मेरो मानसपटलमा फेरि त्यो बहुलाको बिम्ब र आबाजहरु घनिभूत भएर गुन्जन्छन, म अचानक फेरि आफुलाई डिल्लीबजारको त्यहि सडक छेउमा पाउँछु । त्यो बहुला आज पनि पूर्वबत आफ्नो “घोषणा पत्र” को पाठ गरेर कराउँदै छ “ मलाई राजा बनाईदिनु … म यो बाटो सुनको बनाई दिन्छु … …”

अहिले म मा बचपना छैन र मलाई उस्को त्यो सुनको बाटो बनाउने योजनाले पनि तान्न सक्दैन । मलाई थाहा छ त्यो बहुला हो र उसलाई आफुले बोलेको कुराको न कुनै ज्ञान छ न जिम्मेबारिपनको बोध ।

म त्यो बहुलालाई वास्तै नगरि बाटोमा अगाडि बढ्छु … तर अचानक बाटोको आर्कोतर्फबाट झुण्ड-झुण्डमा हुलका हुल मानिसहरु देखापर्छन । म बिस्तारै त्यो झुण्ड भएतर्फ बढ्छु, अगाडि भीडको बिचमा अलिकता अग्लो मञ्च बनाईएको थियो र त्यसमाथी एकजना व्यक्ति चोर औंला ठडाएर मच्ची मच्ची कराउँदै थियो “ मलाई भोट दिनुहोस् म यो टोलामा ढल बनाईदिन्छु, … बाटो बनाईदिन्छु … , पानीको समस्या समाधान गर्छु … … ”

हेर्दा हेर्दै मेरो आखाँ अगाडी चलचित्रका दृश्‍यझै गरि सबै घटनाक्रमहरु घुम्न थाल्छन्। हेर्दा हेर्दै त्यस्तै अरु धेरै जना ठाँउ ठाँउमा देखीन्छन् । कोहि २ बर्षमा मेलम्चिको पानी ल्याउने, कोहि ५ बर्षमा नेपाललाई स्विटजरल्याण्ड बनाउने आदि आदि । सबैले यथार्थीय धरातलमा कुनै पनि हालतमा पुरा गर्न नसकीने सपना बाँड्दै थीए । तर सफा लुगा लगाएको र यौटा यौटा झण्डा पनि समाएकोले सबैजना ति व्यक्तिहरुको कुरा ध्यान दिएर सुनेका देखिन्थे ।

म पुन झसंङ्ग हुन्छु र बास्तबिकतामा फर्कन्छु । मलाई अब देशका नेताहरुको अगाडि त्यो डिल्लीबजारको बहुला ‘पागल’ लाग्न छाड्छ ।

हप्ता हंगामा - रित्तिएको बरफ

टेन्सन पनि अनेक अनेक हुन्छन, पानि परे पनि टेन्सन नपरे पनि टेन्सन,हिउ परे पनि टेन्सन,नपेरे पनि टेन्सन। यस्तै भएको छ उत्तरी धुर्वमा(north pole) अहिले। बार्है महिना हिउले ढाकिने उत्तरी धुर्व यस पटकको गर्मीमा पुरै हिउ पग्लिने संभावना औलाइएको छ। उत्तरी धुर्व र आसपासका शहरमा जाडो न गर्मि जती बेला पनि हिउ पर्न सक्छ। हुन त मुस्तागं माथी ५,५०० मिटर को उचाइमा जेठ महिनामा हिउमा खेलेको मैले नि अनुभव संगालेको छु। त्यसैले होला नेपालका हिमाललाइ तेस्रो धुर्व पनि भनिने गरिन्छ। ति हिमालमा कहिले हिउ पर्यो कहिले परेन, कुन बरफ कति बर्ष पुरानो यस्ता याबत कुराहरु कन्चन आकास मुनी हुदै गर्छन, कसैको केही आपत्ती हुदैन। तर बर्षौं लगाएर उत्तरी धुर्वको अध्यन गरेका बैज्ञानीक भने यस पटकको आत्तिएका छन। सधै जसो बर्षो पुरानो बरफ जम्ने उत्तरी धुर्वमा यस पटक एक बर्ष पुरानो बरफ मात्र छ जुन गर्मि समयको अन्तिम सम्म पुरै पग्लने संभावना ५०% प्रतीशत छ। ७ बर्ष पहिले अहिलेको समयमा २ मिटर बरफ थियो भने यस बर्ष १ मिटर मात्र बरफ जमेको छ। पानिले जमिन भन्दा बढी ताप लिने र त्यो तापको असर सिधै हिउमा पर्ने हुनाले प्रिथ्वीको तापक्रम परिब्रतन उत्तरी तथा दक्षिणी धुर्बले सजिलै बताउन सक्छन।

यसरी हिउ नै सक्किनुको मुल कारण बढ्दै गएको प्रिथ्वीको तापक्रम तथा मौसम परिबर्तन हो।तर यसरी हिउ नै सकाउने अर्को कारण Arctic Oscillation पनि हो जसले उत्तरी धुर्वको हिउ पुरै सोरेर गर्मि समुन्द्र तिर लग्दछ। यसरी बरफ पग्लिनुले त्याहा भएका polar beer तथा seal बाच्न समस्या पर्छ भने पानीको उचाइ बढ्नुले खेती योग्य जमिन नष्टहुनुको साथै समुन्द्र छेउका शहर डुब्ने खतरा हुन्छ। तर यसको फाइदा भनेको पानि जहाजलाइ पनामा क्यानल नभइ सिधै उत्तरी धुर्वबाट जान सजिलो हुन्छ। यसका साथै प्रचुर मात्रमा तेल भएको उक्त भुभागमा तेलको उत्खनन गर्न पनि सघाउ पुग्ने छ।

विडम्बना-२

प्रयोगसिद्द विज्ञानका असफलताका कल्मषहरू बोकेर
भोक, रोग, हिंसा र आह्रिसले अंकूरित भाष्य घोकेर
एक धोक्रो रहर घिसार्दै मनगढन्ते गन्धे डहरमा
हिँडेको छु , नशालु मादकताको अनौठो झोल धोकेर।

कसैले मानोस् नमानोस् म नै सत्य हुँ, मन्त्र हुँ
कसैले ठानोस् नठानोस्, म नै सर्वोत्कृष्ट तन्त्र हुँ
म स्वतन्त्रता हुँ , म बन्देज हुँ अनि परिबन्द हुँ
म बिनास हुँ , संहार हुँ अनि आफ्नैको आफन्त हुँ।

म कानून, नियम र तिम्रो जीवनको परिभाषा हुँ
सत्य , असत्य, निर्क्योलको अकाट्य आदेशक हुँ
कानुन,, वकिल, जज साहेब, जल्लाद र डोरी हुँ
म सर्वभक्षी सन्त्रासको संबाहक बाबा अघोरी हुँ।

म परिभाषा हुँ, को असल अनि कमसल को?
म निर्णायक हुँ, विज्ञान को औ मिथक को ?
म शासन, प्रशासन र अनुशासन अनि दुस्सासन
म आधुनिक ब्रम्हाजीको वाक्य अनि संभाषण।

यसर्थ,

शब्दहरू, तिमीहरू मेरो खटनमा चल्नुपर्छ
आवाजहरू, मेरो आदेशले मूक वा बोल्नु पर्छ्
नियमहरू, मेरो फर्मानलाई सकारात्मक पढ्ने गर
जीवन, यो शास्वत सत्यलाई स्विकार्दै बढ्ने गर ! -सन्नाटा

हरियो घांस र मन्छिएको बोको

टाढा गाउंबाट बगरेले बोको शहरमा लग्दा निकै कलाकारिता अपाउने गर्छ। बथानबाट छुटाएर शहर लग्न बगरेले हिरयो घांस अगाडी देखाउदै देखाउदै शहर सम्म पुर्याउछ। त्यसपछी तान्दै काट्ने ठाउ सम्म पुर्याउछ। बोकाले वगरेको हरकत देखेर कराउछ। बोकाको अन्तिम बिनयलाइ सुने झै गरी बगरेले भगवानको नाममा पानी मन्छिन्छ। जब बोको पानिले भिझ्छ, टाउको हल्लाउछ अनि वगरेले बोको भगवानमा अर्पिएको ठानी तरवारले टाउको छिन्दछ। यो बगरेको पेशा हो, आफ्नो पेशा चलाउन सानो बोको, ठुलो बोको,दुब्लो बोको,मोटो बोको जे जस्ता छन देखेका जती केही बांकि राख्दैन।
यस्तै भएको छ नेपालको राजनिती। लडाईंमा समजधारी भए जसरी राजाले पार्टीहरुलाई सरकारको साचो सुम्पिए। साचो सधैं को लागि गुमेको गुमिसकेको थियो त्यसैले केही हप्ता पहिले शताब्दिऔं पुरानो राज संस्थाबाट ज्ञानेन्द्र बाहिर जादा आफ्नो पुर्खाको बखानको साथै आफ्नो अनुनय प्रस्तुत गर्दै पहाड उक्लिएका थिए। पक्कै पनि राजाको हरियो घांस सुकिसकेको हुनुपर्छ र पार्टीहरुले मन्छिएको पानीमा मुन्टो हल्लाउदै उनी नागार्जुन तर्फ उक्लिए। भर्खरै गिरिजाको पनि हरियो घांस सुकेछ, उनले पनि पानीले भिजेको टाउको हल्लाउदै सहमती भए झै गरी संसदमा प्रस्तुत भए।उनले पनि राजाको शान्ति पुर्ण बहिगर्मन,माओबादीको सहज अबतरणको बोके पुराण सुनाएका थिए। Ninties मा हिंडेका गिरिजाको पक्कै पनि यो अन्तिम premeirship हुनेछ।
के त्यसो भए माओबादी बगरे नै हो त? २० बर्ष पहिले फाट्ट फुट्ट नाम सुनएको पार्टीले सत्ता समाल्ने कुनै लक्षण नै देखेन। उसका पुर्खाका अनेकौं जुक्ति मध्य गाउबाट शहर घेर्ने निती लियो। भर्खर प्रजातन्त्र आएको नेपालमा जनताले के के नै होला भनेर मुख आं गरेर बसेका थिए भने पार्टीहरु प्रजातन्त्र जादूको छडी होइन भन्दै जनता नचाइरहेका थिए। उता जंगलमा गोला बरुदको अभ्यास हुदै थियो। एक जना खाटी कमरेड मेरा परम मित्र थिए। सुनकेस्राको कथा जस्तै लाग्ने माओबादीको कथा हासेर उडाउदा उनि निकै निर्धक्कका साथ भन्दै थिए, जब कुनै देशमा भर्खर परिबर्तन भएको छ, जनता सरकारसंग खुशी छैनन त्यो नि कम्नियुष्टहरुको उर्बर भुमी हो। साच्चै त्यसबेलाको नेपालको स्थीती त्यसतै थियो। उनको कुरा सुन्दा लाग्थ्यो माओबादीको बाटो सुन्स्चित छ। तर पनि उतीखेर माओबादीको बन्दुकले देश कब्जा हुन्छ भन्नु एउटा जोक जस्तै थियो। प्रखर भारत बिरोधी पार्टी बनेर माओबादी पार्टी गाउ गाउमा उत्रियो। भारती ट्रक देख्ने बित्तिकै आगो लगाउदै अन्तिमा भारतीय सेना संग लड्नु पर्छ भन्दै मान्छे बटुल्यो। सबैले देखिहाल्नु भयो, दिल्लिमा १२ बुदे सहमती गरेर माओबादी भारतीय बिस्तारबादलाइ कसरी पराजीत गर्यो। जब नेपाली सरकार निकै कमजोर भयो, माओबादी गिरिजासंग घाटी जोड्न आइपुग्यो। म छक्क पर्दै मेरो साथिलाइ सोद्थे, गिरीजा त माओबादीको नं १ शत्रु होइन र? उनी भन्थे एउटा शत्रुलाइ पराजी गर्न अर्को शत्रुसंग मिल्नु युद्दको आबश्यक्ता हो। त्यसबेला उनिहरुको मुख्य शत्रु नेपालको राज संस्था थियो। उनिहरुले भने झै गरी पार्टीहरु संग मिलेर राजासंगको युद्द माओबादीले जिते। मुख्य शत्रु पराजीत भइसेकेको खण्डमा अर्को शत्रु नै आफ्नो बाधक थियो, त्यो शत्रु थिए गिरीजा प्रसाद कोइराला। माओबादीको अगाडी गिरीजा एक महिना पनि टिकेनन र अन्तिममा सहमती र जनताको नाम जप्दै बोकोलाइ तरबारले छिने झै माओबादीले आफुलाइ माइनस गरेकोमा बिक्षिप्त हुदै गिरिजा सरकारबाट बाहिरिए। सायद गिरिजा हवल्दार नै रहेछन, साधारण माओबादी कार्यकर्ताले गिरिजा माइनस हुने कुरो बर्षो पहिला थाहा पाउदा पनि गिरिजा माइनस भएपछि मात्र थाहा पाए।

ककपिटमा निदाउने पाइलटहरु र आफै उड्ने जहाज

करिब १५ दिन पहिले जयपुर देखि मुंबईको लागि उडेको एअर इण्डियाको विमान मुंबई विमानस्थलमा अवतरण नगरी सोझै अगाडि बढ्यो, कारण ककपिटमा रहेका दुवै जना पाइलटहरु मस्त निदाइरहेका थिए । एअरपोर्ट भन्दा करीब १०० माइल अगाडि नै उचाइ कम गर्दै तल आउनु पर्ने विमान मस्त गतिमा उचाइमा उडिरहेको थियो । मुंबई एअरस्पेशमा पुगेको विमानले कन्ट्रोल टावरको निर्देशको कुनै रेस्पोन्स नगरी अगाडी बढेपछि टावरका कर्मचारिहरुले विमान अपहरण भएको अनुमान गरे । त्यसैले हाइ फ्रिक्वेन्सीबाट सेलेक्टिव कलिङ गरियो । चर्को आवाज पछि ककपिटका पाइलटहरुको निद्रा खुल्यो र गोवा नजिकै पुगिसकेको विमानलाई फिर्ता मुंबई ल्याएर सकुशल अवतरण गराए । धेरै घंटा लगातार काम गरेका कारण र अनशेड्युल/आकस्मिक ड्युटीका कारण थाकेका पाइलटहरुले विमान "अटो पाइलट“ मोडमा राखी ककपिटमा निदाएका थिए ।

स्रोत: भारतीय पत्रिकाहरु

सिनोमै अडकिदो रछ

सिनोमै अडकिदो रछ गिद्धहरुका आँखा
भन्किनु के अचम्म भो र फोहोरमा माखा

लालिगुरास नफुलेको खाली सिउदो छामी
बारुद बिझेर रोइराछ उजाड त्यो पाखा

सदभाबको बिउ थियो कि आगोको घिउ
अतिक्रमणमा चेप्पी रछ कठै! बुद्धका भाखा

बली बली आयो कि कली,छली कै ढलिमली
निर्धालाई नर्क सुनाउछ चित्रगुप्तको शाखा

चिसो चुलो धुवाउनु नधुवाउनु के भो र
हुनेकै बैबभ नहुनेलाई को भन्छ ला खा

शहिद

- मृदुल

शहिद भय कसरी इतिहाँस पल्टाइ हेर
काँचुली फेरेन देशले बलिदान गयो खेर

हाँसी हाँसी शहिदले मृत्यु बरण गरे
दरिद्र सत्ताको सामु संधैं ओझेलमा परे

काँचुली फेर्नलाइ देशको जिवन भेटी दिए
अरुको सुखका लागी आफुलाइ मेटी दिए

न हटयो निरंकुस्ता यहाँ न आयो बिहानी
झन झन अलमल्लियो भबिस्यको कहानी

हप्ता हंगामा - एक सिंगे भमरा

जे मा पनि टप टेन। गित पनि टप टेन, मिस वर्लड पनि टप टेन, फिलीम पनि टप टेन, हुंदा हुंदा किरा फट्याग्रां को पनि टप टेन। हालसालै नया जिवाणुको उत्पतीमा टप टेन निकालिएको थियो जसमा सन २००७ मा पत्ता लगाइएका मध्य सर्बोत्क्रिष्ठ रुख तथा जनावरको नाम निकालिएको थियो। अच्चम्मको,डरलाग्दो या सुन्दर जिवलाइ टप टेनमा राखिएको थियो जसमा एक सिंगे भमराले दोस्रो ठाउ ओगटेको थियो। ठ्याक्कै एक सिगें गैडाको टाउको जस्तो देखिन भमराको टाउको डिज्नीले १९९८मा बनाएको फिल्म A Bug's Life को पात्र "निलो गैडा" जस्तै मिल्दो जुल्दो छ। डुगां,जहाज आदी को आबिस्कार गर्दा मानिसले हांस, चिल आदीको नक्कल गेरका थिए भने यस पटक मानिसले बनाएको पात्रलाइ प्रकितीले पछ्छाएको छ।

पाचौ स्थान संसारकै तेस्रो बिषालु परिवारमा पर्ने Taipan सर्पले ओगटेको छ। अस्ट्रेलियामा भेटीएको यो सर्पले गर्दा अब सर्पले डस्ने थप दबाइ निकाल्नु पर्ने भएको छ।

सातौ स्थान ओगट्न सफल च्याउ भने वनस्पती अनुसन्धान गर्ने बेलायतकै विश्वबिध्यालय परिसरमा भेटीएको थियो।

यता उताबाट

विरोधको तरिका !

बर्लिन, जर्मनी

Berlin police officers protest for better working conditions by bathing in the Plötzensee (a water lake) in their uniforms. More than 100 officers participated in the union event held under the motto: "We're Up to Our Necks in Water." There were no arrests made at the protest.

हजुरआमाको करामत

दक्षिण पश्चिम जर्मनीको एउटा शहरमा एउटी ७२ वर्षकी सरकारबाट पेन्शन पाइरहेकी हजुरआमाले आफ्नो बगैंचाको चेरि, आलु, प्याज खेति संगै आफ्नो अपार्टमेन्ट भित्र गांजा उत्पादन गरिरहेकी रहिछन् । “हजुरआमाको घांस” नामले त्यस क्षेत्रमा प्रख्यात गांजा तिन जना युवाहरुले प्रति ग्राम ७।५० युरोमा खरिद गरी अन्यलाइ बेच्दा रहेछन । त्यो हल्ला पुलिसको कानमा पुगे पछि हप्ता दिन देखि पुलिसहरु गोप्य रुपमा इन्भेष्टिगेशन गर्दै रहेछन । एक दिन ८ जना पुलिस अफिसरहरुको टीमले बुढी बाहिर गएको बेलामा घर घेरा हालेर छापा मार्दा बुढी त भेटेनछन , बरु रमाइलो कुरा गांजा चोर्न भर्याङ हालेर चढ्दै गरेका बुढीको एकजना रेगुलर एजेण्ट र अर्को एकजना मान्छे र बुढी आमैको “गमला फाराम” र ३५० ग्राम गांजा फेला पारेछन् । फुर्तिली तर कान राम्रो संग नसुन्ने ( hearing aid प्रयोग गरिरहेकी) र आंखा राम्रो संग नदेख्ने हजुरआमालाइ पेन्शन र सबै सामाजिक सुरक्षा हुदा हुदैं के उपद्रो गर्न मन लागेको होला । अझ उनका अनुसार आफुले गल्ति गरेको छु भन्ने उनिलाइ थाहा थिएन रे !

देश

देश
मृदुल
अन्योल देखि देशको भाग्य मन मेरो धर्किएको छ।
कहिलै नसुलमुने मर्मले छाती मेरो चर्किएको छ॥

छातीमा कुल्चि शासन गर्छन शत्तामा जो आए पनि।
निंरकुस्तले गला घोटछन जस्तो कसम खाए पनि॥

अन्धकार देखी देशको भविस्य मन मेरो धर्किएको छ।
बिहानी कहिलै नहुने पिरले छाती मेरो चर्किएको छ॥

शहिदको बलिदान गरी स्वतन्त्रता फेरी कहिलै आएन।
उत्सर्ग जति गरे पनि शान्तीले देशमा कहिलै छाएन।

अन्योल देखी देशको भबिस्य मन मेरो धर्किएको छ।
कहिलै नसुलमुने मर्मले छाती मेरो चर्किएको छ॥

यन डि यफ बेल्जियमको गणतन्त्रिक लोकदोहोरि सांस्क्रितिक कार्यक्रम

- पुरुशोत्तम सुबेदि -बेल्जियम

यहि आगामि २९-०६-२००८ आइतवारको दिन नेपालि डेमोक्रेटिभ फोरम बेल्जियमको आयोजनामा- बेल्जियममा ब्रिहत वनभोजको साथै लोकदोहोरि सास्क्रितिक कार्यक्रमको तयारि भैरहेको छ । वेल-कम-टु रि पब्लिक नेपाल नामक सो वनभोज कार्यक्रममा झन्डै ७०० को हाराहारीमा पुरुस महिला र वाल वालिकाहरु उपस्थित हुने अनुमान गरियको छ । सो संस्थाले हरेक सहरबाट यातायातको लागि छेत्रिय आयोजकहरुले नै मिलाउने जनायको छ । वनभोज सुल्क युरो-१० र यातायात खर्च अलग लाग्ने पनि संस्थाले अबगत गरायको छ ।हरेक बर्स सबै नेपालिहरुको रमाइलोको लागि र नेपालि संस्क्रिति जोगाइ राख्न र नेपालबाट बिदेसियका कलाकारहरु लाइ प्रोत्साहित गर्नु पनि यस संस्थाको उदेस्य रहेको छ ।२०-०६-२००८ सुक्रवार सम्म २९१ टिकट बिक्रि भैसकेको र बिक्रि टिकट मध्य अत्यधिक टिकट महिलाहरुले खरिद गरेको थाहा भयको छ।र आगामि २५ जुन सम्म ५०० टिकट बितरण भैसक्ने पनि संस्थाका अधिकारिहरुले जनायका छन । र २९ जुन बिहान सम्ममा ७०० टिकट बितरण गरिसक्ने पनि संस्थाले जनायको छ ।ठुलो संख्यामा कार्यक्रममा मानिस हरुको उपस्थिति हुने भयको हुनाले संस्थाले ७० सदस्सिय कार्यदल चयन गरेको छ ।झण्डै सात सहरमा छरियर रहेका नेपालिहरु कार्यक्रममा जान वा ब्यवस्था मिलाउन निम्न नामावलि प्रकासित गरेको छ --लुभेन सहर बाट------- पुश्पराजअधिकारि-(०४९७५०७४९१)-पुरुशोत्तम सुबेदि(०४८६६२१३५६)-बोधराज पौडेल (०४९५१४३४७०)-नारायण अधिकारि (०४७४४३४५५३)- रबि अधिकारि(०४९७८३८८३६)-गोपाल सिंखडा(०४८६१६१२२१)-युबराज गुरुङ(०४९५४१५९२९)-किरण शर्मा कंडेल (०४७९७९८५१८)-सानो पुश्प अधिकारि(०४८५०८९४८१) बिस्नु तिवारि - -सियन चौधरि(०४८५११२०२१)-गोरख बहादुर अर्याल (०४९५१११६८०)-प्रकास घिमिरे (०४८६९८०५७२)-संकर गौतम - यशोदा सुबेदि -ससि गुरुङ –साबित्रि पौडेल.भगवतिअधिकारि(०४९६८२४२४१)-लगायत २१ सदस्सिय कार्य दल चयन भयको छ ।त्यस्तै यन्टवेर्पेन सहर बाट---सरु चापागाइ(०४८६९९३८४५)-क्रिश्न खतिवडा(०४८४७७६२४६)-केसव चापागाइ -तुलसिनाथ सुबेदि(०४८४९२१२११)-किसान के सि (०४९८४०७१६१)-किस्ण नेउपाने -दुर्गा गुरुङ्(०४९८८००९१६)-टिकाराम गुरुङ (०४८४१४५५३६)-इसा गुरुङ मुना ताम्राकार -शारदा अर्याल -बिनोद नेउपाने- भरत लामा -मुना के सि -देवि कार्कि -टंक गुरुङ- अर्जुन गुरुङ - बुद्धि बराल लगायत २१ सदस्सिय कार्यदल सक्रिय रहेको छ ।त्यस्तै ब्रुसेल्स सहर बाट ----प्रकास कार्कि(०४७४२४५५६८)-जितेन्द्र केसि(०४८६४४२६८७)-आक बहादुर लामा -देबि छेत्रि -इन्द्रप्रसाद चापागाइ -सिवराम ढकाल-राजु स्रेस्ठ-बिमल गिरि लगायत ११ सदस्सिय कार्यदल चयन भयको छ .त्यस्तै गेन्ट ओस्टन्डे र बुर्गेलाइ समेट्ने गरि ---अर्जुन दाहाल (०४८५११२८९१)-इन्द्र प्रसाद ओलि- मोहन रावत -रमेश पौडेल -हिमाल लुइटेल लगायत ११ सदस्सिय कार्यदल सक्रिय रहेको छ ।त्यस्तै सिन्त्रैदुन सहर बाट ---सिव कुमार बरुवाल-( ०४९८१४५८०३)-राजु छेत्रि लगायत ७ सदस्सिय ब्यवस्थापन कार्य समिति रहेको यन डियफ बेल्जियमले जनायको छ . सोहि कार्यक्रममा बिना पुर्वाग्रहि उपस्थित भै गणतन्त्रिक मनोरन्जन लिन समग्र बेल्जियम वासि नेपालि दाजु भाइ दिदी बहिनि हरुमा यन डि यफ बेल्जियमले बिनम्र अनुरोध गर्दछ । कार्यक्रम लाइ आकर्सण गराउनका लागि संस्थाले गोला प्रथा तरिका बाट तिनवटाआकर्सणपुरस्कारको पनि ब्यवस्था गरेको जनायको छ ।

Euro-Cup 2008:-युरो कपका गोलखाडी

फुटबल गज्जबको खेल, गोल गरे खेलाडी नगेर गोलखाडी। ९० मिनेट खेल्यो, सबैको वाह वाह बटुल्यो, लास्टमा अर्कोले फुस्स गोल छिराए उसको त के टिमकै करिस्मा एकै मिनेटमा हराउंछ। क्रिकेट र बेसबल जस्तो न त लम्बेतान हुन्छ न त एउटै टिमले पिट्छ। अझ त्यो भन्दा नि चिताउदै नचिताएको टिमले राज गर्न बेर लगाउदैन। त्यस्तै भयो यस पटकको युरोकप। लिग चरणमा गोल गरेर संख्या बटुल्नु पर्ने हुंदा अर्कै निती हुन्छ। त्यसैले नि होला, लिग चरणमा धेरै गोल देख्न पाइयो भने सोचेका या चिताइएका तगडा टिम क्वार्टर फाइनलमा पुगे। तर क्वाटर फाइनलमा भने हारुवा टिमहरुले चमत्कारनै गरे। हुन त अझै क्वाटर फाइनलको एउटा खेल बांकी छ, त्यसमा पनि गएका तिनवटा क्वाटर फाइनलको द्रिष्य नदेखिएला भन्न सकिन्न।

Euro-Cup 2008 मा चार समुहमा १६ टिम थिए। जसवाट लिग खेलाएर ८ टिमलाइ क्वाटर फाइनलमा लगिएको थियो।

Team A:

Portugal -6 points (winner)

Turkey - 6 points (runner-up)

Czechkoslovakia-3 points

Switzerland-3 points

Team B:

Croatia - 9 points (winner)

Germany - 3 points (runner-up)

Austria - 1 point

Poland - 1 point

Team C:

Netherland- 9 points (winner)

Italy-4 points (runner-up)

Romania - 2 points

France - 1 point

Team D:

Spain -9 points (winner)

Russia - 6 points (runner-up)

Sweden - 3 points

Greece- 0 point

एउटा समुहको winner अर्को समुहको runner-up संग भिडेका थिए। यसो गर्नको कारण winner टिमलाइ माथी जान सजिलो होस भन्नु हो भने runner-up लाइ अर्को पटक खेल्न मौका दिनु हो। तर यस पटकको क्वाटर फाइनलमा सबै runner-up ले मौकामा चौका हाने।

Team A को winner Portugal Team B को runner-up Germany संग खेलेको थियो। निकै प्रंशसिय खेल खेलेको Portugal जस्लाइ युरो कपको दाबेदारको रुपमा लिइएको थियो, फितलो खेल प्रदशर्न गरिरहेको Germanyलाइ सजिलै जित्ने आकलन गरिएको थियो तर उक्त आकलनलाइ मिथ्थया साबित गर्दै Germany ३-२ को झिनो अन्तरल सेमी फाइनलमा प्रबेश गर्यो।

Team B को winner Croatia Team A को runner-up Turkey संग खेलेको थियो। हुन त Croatia र Turkey दुबै नब चमत्कारी टिम हुन तर क्रोएसीयाको थप चमत्कार भनेको लिग चरणमा सबै खेलमा जित हांसिल गर्नु हो। खेल निकै घमासान भए पनि ९० मिनेटको खेलमा कुनै तर्फबाट गोल भएन। थपिएको इन्जुरी टाइममा १-१को बराबरी भयो जसमा म्रिगौला प्रतयारोपण गरेका Croatiaका क्लासनिकले गोल गेरर इतिहांस रचेका थिए। तर पेनाल्टी सुट आउटमा Turkeyले ३-१ को अग्रता हासील गर्दै सिमी-फाइनलमा प्रबेश गर्यो।

Team C को winner Netherland Team D को runner-up Russia संग खेलेको थियो। टिम डि बाटै बाहिरिने हो कि भन्ने शंकामा रहेको Russia लिगमा हार नबेहोरेको ९ संख्या बटुलेको Netherlandसंग सजिलै पराजित हुन्छ भन्ने सबैले सोचेका थिए। अहिले सम्मै युरो कप २००८मा सब भन्दा बढि गोल गर्न सफल Netherland युरो कप २००८ को शस्क्त दाबेदार नै थियो। तर रसियन टिमले ३-१ को ठुलै अन्तरले डचहरु माथि धावा बोल्दै सिमि फाइनलमा प्रवेश गरे।

भोली Team D को winner Spain Team C को runner-up Italy संग खेल्दै छ। धेरै गोल गर्नेEuro-Cup 2008मा दोस्रो स्पेन लिग चरणमा कसै संग पनि हार खान परेको छैन। प्रंशसिय खेल खेले पनि थोरै अंक र झिनो गोल बटुलेको Italyको बलले Spain भन्दा बढी नेट चुमे आश्रर्य नमाने हुन्छ!

गणतान्त्रीक राजाको न्याय

कथा, ईतिहासमा पढेको थिएँ, कुनै जमानामा गल्ति गर्ने वा अपराधिलाई राजाको अगाडी उभ्याईन्थ्यो रे अनि राजाहरु आ-आफ्नो हिसाबले मनमा लागेको सजाय दिन्थे रे । न पुलिस, न प्रशासन, न कानुन, न अदालत, बस उनले जे जस्तो दण्ड-सजाय दिन्थे त्यहि सहि हुन्थ्यो ।

तर त्यो जमाना गयो र अहिले कानुनी राज्य छ भनेर यदि तपाई सोच्नुहुन्छ भने त्यो गलत हुनेछ । हो! हामिकहा अब राजतन्त्रको भने अन्त्य भैसकेको छ तर … “छोटे राजतन्त्र” भने झन मजबूतिका साथ स्थापित हुदैंछ।

कुरो केहि दिन अघिको हो, समाचार त हामि सबैले पढी सकेका छौं, हाम्रा छोटेराजा अर्थात वन तथा भू-संरक्षणमन्त्रीले एकजना “भ्रष्ट” लाई कार्यालयकै शौचालयमा थुनेछन् ।

यहा प्रश्न यो होईन की, ति एल. डी. ओ. साँच्चै भ्रष्ट थीए की थिएनन्, मुख्य कुरा के हो भने यदि ति भ्रष्ट नै थीए भने पनि यसरी सामान्य शिष्टता समेत नराखी र कानूनको खिल्ली उडाउने गरी तिनलाई यो तमासे सजाय दिने अधिकार हाम्रा छोटेराजालाई कुन संबिधान वा कानूनले दिएको छ? ।

भ्रष्टाचार रोक्ने वहाको चहना हो भने हामि सबै त्यसको स्वागत गर्छौ तर यो जगंलि पाराले ‘भ्रष्टाचारी’लाई थुनेर भ्रष्टाचार रोकीन्छ र? फेरी ति व्यक्ति भ्रष्टाचारी हुन होईनन् भन्ने निर्णय गर्ने अदालती अधिकार यौटा व्यक्तिमा आउने कानून नेपालमा कहाँ छ?

‘भ्रष्टलाई थुनेकै हो, अरूलाई पनि थुन्छु’ भन्दै केही पत्रीकामा त्यस घटना पछि उनले दिएका बहादुरीपूर्ण बक्तव्यले यो देखाउँदै छ की,यसरी कुनै व्यक्तिलाई आर्को व्यक्ति “भ्रष्ट” छ भन्ने लाग्ने बित्तिकै आफ्नो मनमानिपूर्ण सजाय दिने प्रथा शुरु गरेर माओबदिहरुले फेरी एक पटक नेपाललाई जंगलि राजतिर डोर्‍याउने संकेत गरेकाछन। जहाँ फेरी पुलिस, प्रशासन, कानुन र अदालतको कुनै दरोकार रहने छैन, सब छोटेराजाहरु आ-आफैमा स्वयं पुलिस, प्रशासन, कानुन र अदालतको पर्याय हुनेछन ।

मन्त्री जस्तो पदमा पुगेका नेताको यो मनोवृति छ भने सजिलै अनुमान गर्न सकिन्छ सामान्य कार्यकर्ता वा पार्टि सदश्यको सोच र स्तर कस्तो होला।

पटक-पटकको उपद्रो र विभिन्न विवादका कारण वाई. सि. एल. बदनाम भै रहेको अबस्थामा जनताहरु सोच्थे, यो केवल केहि तल्ला तहका कार्यकर्ताको स्वविबेकले निम्त्याएको समस्या हो र उच्चस्तरका नेताहरु नीतिगत विषय, पदिय आचरण र जिम्मेबारिपनमा संयमीत र अनुशासित छन। तर यो भ्रमको पनि अन्त्य भएको छ यो “शौचालय काण्ड” पछि ।

जंगलि राजको मोडेलबाट उनिहरु अहिले पनि गतिशिल छन र तल्ला तहका कार्यकर्ता देखि उच्च तहका नेताहरु पनि आफूलाई गणतन्त्रका ‘राजा’ ठान्छन । ढिलो-चाँडो माओबादि बृत्तबाट यो गणतान्त्रीक राजाको भुत उत्रेको जाति हुनेछ माओबादिलाई, होईन भने २४० बर्षको ईतिहास बिलय हुने ठाँउमा १२-१५ बर्षको धुमिल ईतिहास बोकेको माओबादिको वर्तमान कति दिन टिक्छ होला समयले नै बताउनेछ ।

युरो कप २००८

झण्डै वर्ल्ड कप जस्तै sensational र competitive हुने युरो कप फुटबलको सन्दर्भमा केहि प्रसंगहरु ।

जर्मन चांसलर डा. एन्जेला मर्केलको फुटबल क्रेज

राम्रा खेलाडिहरु हुदा हुदै पनि झण्डै लिगबाट बाहिर हुने अवस्थामा पुगिसकेको जर्मनीको अष्ट्रियासंगको खेल हेर्न युरोपियन युनियनको बैठकबाट सिधै गएकि एन्जेला मर्केलले खेल समाप्ति पछि समय भए पोर्चुगलका राष्ट्र प्रमुखसंगै सो देशसंगको क्वार्टर फाइनल हेर्न आउने कुरा च्यानलहरुलाइ बताएकि थिइन । तर इ. यु. को बैठक नसकिएकाले र बैठकका सहभागीहरुले टी भी बाट पनि खेल हेर्न नपाएका कारण जर्मन सरकारका प्रवक्ताले कुन कुन खेलाडिहरु मैदानमा खेल्दैछन, कति गोल भयो इत्यादिको बारेमा प्रत्यक क्षण एस एम एस बाट आफ्नो राष्ट्र प्रमुखलाइ जानाकारी गराइरहेका थिए ।

उत्कृष्ट मार्केटिङ वा अन्डरइष्टिमेसन ?

जर्मनीको एउटा इलेक्ट्रोनिक मार्केट चेन „Media Market“ ले मे र जुनमा एउटा स्कीम ल्याएको थियो : युरो कपको फाइनलमा जर्मनीले गरेको प्रत्येक गोलको सय युरोका दरले सो मार्केटबाट ५०० युरो भन्दा बढी मुल्यका सामान खरिद गर्ने ग्राहकलाइ रकम फिर्ता दिइने । टाइ ब्रेकर पेनाल्टी शुट आउट बाहेक अन्य गोलमा लागु हुने उक्त योजनामा ५ गोल जर्मनीले गरेको खण्डमा ५०० युरो नै फिर्ता हुनेछ !

कतिले यसलाइ जर्मन टीम कमजोर भएकोले यस्तो मार्केटीङ आएको हो, जर्मनी फाइनलमा पुग्न सक्दैन भन्ने हिसाबले लिएका थिए । तर एकाएक पोर्चुगल संगको खेलले त्यो शंकालाइ शंकास्पद बनाइदिएको छ भने अर्कोतिर जर्मनीको फाइनल यात्रा तुलनात्मक रुपमा सजिलो पनि छ। यसले सेमि फाइनलमा टर्की या क्रोयसियासंग खेल्नु पर्नेछ ।

अब लगभग ५०० वटा शो रुम रहेको Media Markt ले ३ हप्ताको अवधिमा बेचेको लाखौं युरोको प्रति गोल १०० युरोको दरले चुकाउन पर्छ, पर्दैन हप्ता दिनमा नै थाहा हुनेछ । स्मरण रहोस यस अवधीमा असंख्य प्लाज्मा, एल सि डी टी भी लगायतका सामानहरु बिक्रि भएका छन ।


Importing Goals at Euro 2008

Europe is a continent shaped by migration. Nowhere can that be seen more clearly than on the football pitch. So far in this year's tournament (league match), almost 30 percent of the goals have been netted by foreign-born players.

A glance at the squads shows that this is hardly a statistical anomaly. The Turkish team boasts five foreign-born players, including Colin Kazim-Richards, originally of England. Portugal also has five. Croatia and France have seven each. And four of the five strikers on the German national team were not born in Germany. (The fifth, Mario Gómez, has a Spanish father.) Only four teams -- Romania, Czech Republic, Netherlands and Russia -- don't have a single foreign-born player in their squads.



दौंतरीहरुलाइ फुटबल लाइभ लिंक
पे चेनलहरुको कार्टलिङले तपाइ बसेको देशलाइ खाइसकेको छैन भने निशुल्क लाइभ युरो कप तलको साइटबाट हेर्न सकिन्छ :
http://www.ard.de/ (Turkey-Croatia)
http://www.zdf.de/ (Holland-Russia)

टी टाइम

Enjoy if you like !!

संता र बंता
संतालाई दुखी देखेर बंताले सोध्छ
बंता : क्या हुआ दोस्त ?
संता : यार , एक दोस्त ने प्लास्टिक सर्जरी के लिए 1 लाख रुपये उधार लिए थे , अब उसे पहचान नहीं पा रहा हूं !!

संता र बंता
संता- तुम कहां पैदा हुए थे ?
बंता – पंजाब
संता – विच पार्ट ?
बंता – ओए पार्ट-वार्ट क्या कर रहा है, मेरी पूरी बॉडी वहीं पंजाब में पैदा हुई थी।

संता पुत्र
संता को सर्दी लग गई , रजाई में भी कांप रहा था तो बेटे से डॉक्टर बुलाने को कहा।
डॉक्टर ने फोन पर उससे पूछा क्या हुआ है।
संता का बेटा बोला , बीमारी का तो पता नहीं पर बापू सवेरे से वाइब्रेशन मोड पर चला गया है।

मुन्ना भाई र सर्किट बीचको कुराकानी
सर्किट : भाई , अगर बिना दांत के कुत्ते ने काटा तो क्या करने का ?
मुन्ना भाई : बोले तो एकदम सिंपल है , बिना सुईका इंजेक्शन लगाने का...


दानी शराबी

एकजना जड्याहा नेत्रदान गर्न अस्पताल जान्छ ,

अस्पतालमा क्लर्कले सोध्छ :जिसकी आंखोंको तुम्हारि आंखो से रोशनी मिलेगी , उसके लिए कुछ कहना चाहते हो ?
शराबी : जिसे भी लगाओ उसे बता देना कि यह (आंख) दो पैग लगाने के बाद ही खुलती हैं...

विभिन्न स्रोत हरुबाट सिधै कट एण्ड पेस्ट, आफ्नो केवल समय र कट पेस्ट बाहेक कुनै योग-अयोगदान वा संलग्नता छैन।

गनतान्त्रिक कबिता

गनतन्त्र नेपाल
- मृदुल

राजनीति नजानीकनै राजनीति गर्नेहरु………………………मुर्दाबाद!
माया भन्ने नै नबुझेर मायागर्न खोज्नेहरु……………मुर्दाबाद!
स्वतन्त्रता नबुझेर प्रजातन्त्रको वकालत गर्नेहरु………मुर्दाबाद!
नुनिलो बिनाको नुन बेच्नेहरु ………………………मुर्दाबाद!
पिरो बिनाको खुसा्रनी बेच्नेहरु……………………मुर्दाबाद!
रंगबिनाको रंग बेच्नेहरु ………………………मुर्दाबाद!
सान्तीमा असान्तीको मिसावटको गर्नेहरु ……………मुर्दाबाद!
पेट्रोलमा मट्टितेल मिसाउनेहरु……………………मुर्दाबाद!
महमा सख्खर मिसाउनेहरु……………………………॥मुर्दाबाद!
घिउमा चिउरी मिसाउनेहरु…………………………… मुर्दाबाद!
चामलमा ढुगा मिसाउनेहरु……… …………………… मुर्दाबाद!
प्रेममा धोका मिसाउनेहरु ……………………………मुर्दाबाद!
हिरामा शिसा मिसाउनेहरु……………………………मुर्दाबाद!
मोइ माग्दा कमेरो दिनेहरु…………………………मूर्दाबाद!
आगो माग्दा खरानी दिनेहरु……………………मूर्दाबाद!
फूल माग्दा काँडा दिनेहरु………………………मूर्दाबाद!
रगत दिदा मृगौला साटनेहरु…………………मूर्दाबाद!
म्वाइ खान दिंदा जिव्रो थूत्नेहरु… ……………………मूर्दाबाद!
हाद दिंदा कूइनोसम्म निल्नेहरु… ………………मूर्दाबाद!
जूका भएर चूस्नेहरु………… ……मूर्दाबाद!
सर्प भएर डस्नेहरु ……………………मूर्दाबाद!
अरु भन्दा आफुसंग धेरै धन होस भन्नेहरु……………मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफुसंग धेरै जमिन होस भन्नेहरु … …मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफुसंग धेरै सम्पती होस भन्नेहरु … …मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफुसंग धेरै अधिकार होस भन्नेहरु… ……मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफनो नाम चलोस भन्नेहरु………………मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफनो शत्ता टिकोस भन्नेहरु… ……………मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफनो हैसियत बढीहोस भन्नेहरु… मुर्दाबाद!
अरु भन्दा आफनो हैकम चलीरहोस भन्नेहरु… मुर्दाबाद
अरुलाइ दास आफुलाइ मालिक ठान्नेहरु.........मुर्दाबाद!
अरुलाइ कार्यकता्र आफुलाइ नेता ठान्नेहरु........मुर्दाबाद!
अरुलाइ तीतो आफुलाइ मिठो बाँडनेहरु … मुर्दाबाद!
माछा मिठो माछाको काडा तितो भन्नेहरु … मूर्दाबाद
देशलाइ भिषारी बनाएकोमा नै गर्व गर्नेहरु …………मुर्दाबाद
देशको भाग्यमा दरिद्र लेखाउनेहरु ……………………मुर्दाबाद
गरिवी र संकटको पराकाष्टामा पुरयाउनहरु। ………मुर्दाबाद
चेतनाको ढोका बन्द गर्नेहरु……… …………………मुर्दाबाद
मारेपछि पछुतो गर्ने राजनीतिज्ञहरु …………………मुर्दाबाद
दुखमा गोहीको आँशु झार्नेहरु………………………मुर्दाबाद
हात बाँधेर खुट्टा फुकाइदिनेहरु ……………………मुर्दाबाद
कुमारीमै आमा बनाउनेहरु ……………………… मुर्दाबाद

गजल ,बुवालाई घर सल्लाह

जपतपको बेला भो बुवा,मोह धेरै हुर्काउन हुन्न
हठ छाडे हामी चलाऊछौ घर धेरै घुर्काउन हुन्न

मिठो मसिनो सबै चपाकै हो, र्याल के लाई चुहाउनु
स्वाद बाँकी होला र हड्डिमा? आशु धेरै तुर्काउन हुन्न

पल्ला घरे दाइले उचालेको भरमा भडकिएर तेसै
आबेगमा आँफै घंटिमा लगाइ पासो सुर्काउन हुन्न

सिङौरी खेल्ल्न नि सिङ चाहिन्छ अबता अती भो
अलिकती भए नि बचेँको इज्जत बेर्थै खुर्काउन हुन्न

होशको कुरा केही हुन्न बर्बराउनथाल्नु भको छ
सुकेको जिउले थेग्दैन भार मन धेरै फुर्काउन हुन्न

गजल - धेरै साधु

धेरै साधु भए यहाँ बुद्दका आखा फुटाउनेहरु
बाटो छेकी हास्छन आमाको काख लुटाउनेहरु

दु:खका दिन सुखमा साटछु भन्दै कती आए यहाँ
मखमलको डस्ना देखाइ भुसमा सुताउनेहरु

बन्दुकले भबिष्य लेख्छ रे भनी कलम लुकाउदै
नारी हक भन्छन सिउंदोको रंग छुटाउनेहरु

पसिना माग्ने हातहरु रोइरहेछन श्रम रोप्न
पलायन भए गिदी भका,बाकी घर फुटाउनेहरु

राम राम भन्ने हराम भए रे,सुनिदैछ अचेल
जालझेलमा अलमल्लिए भरोसा जुटाउनेहरु

स्वयम्भूका आँखामा आँशु

- अशोक " खलान को मान्छे "
ड्राम्स्टाड जर्मनी

स्वयम्भूका आँखा शान्तीले लोलाएको छैन यतिबेला
स्वयम्भूका आँखाका त्राशले लोलाएको देखिन्छ यतिबेला
सत्यलाई अफिमको नशा मान्ने गिभ्रमित जमात देखी
स्वयम्भूका आँखा त्रश्त यतिबेला लाठेहरु देखी
नपत्याए हेर ति नेपाली आँखामा जो घर भएर पनि
सर्बहारा भएका छन सर्बहाराका हातबाट सबै हुँदा हुँदै पनि
जो श्रमको श्रीजनामा रमाउदा रमाउदै पनि
मी दिवश मनाउने हरुको जमातबाट खेदिएका छन लोकतन्त्रमा पनि
स्वयम्भूका आँखा त्रश्त देखिएका छन यती बेला
जिउदो मान्छे पोलियो बुद्द जन्मभुमी मा
न्याय कसले दिन सक्छ मेरो बुद्द लाई
भनु के म बन्दुक ले न्याए गर्छु भन्ने लाई
पञ्चशिलका आदर्श हरु जो पुर्खाले बनाएका थिए
सब च्यातिदै गयो निर्दई बाट जो हर जन का थिए
शिरमै टोपी लगाई सपुतहरु बर्खी बार्न बिवश छन यहाँ
अझ कती बर्ष डरको बर्खी बार्ने हो यहाँ
कलिलो दिलबहादुरको लाश माथि राजनीति मोहोर लादेर
अनी पाशविकता साथ बलराम र नन्दलाल माथि प्रहार गरेर
सुधखोरका बिल्ल भिराएका हुन क्रान्तिकारी हरु ले
न्याय क्षेत्र गोर्खामा अन्यायको बिजरोपे जालसाच
अहिलेत त्यो बिज झाङिएको व्रीक्ष भई फलदिन थालेछ
श्यामसुन्दरको रगतको साटो ४० हजार मत पाएछ
स्वयम्भूका दुई आँखामा तब त आशु देख्दै छु
बन्दुक विजय संग सँगै म सम्पूर्ण रुपले पराजित हुँदै
क्रमश घर बाट बेघर हुँदै सम्पूर्ण ईतिहासमा पूर्णबिराम लाग्दा
यति बेला मैले सम्पूर्ण देशबासी लाई साधुबाद दिन नसक्दा
प्रजातन्त्र को छिप्पिन लागेको बैश बलत्कार गर्ने हरु त
क्रान्तिकारी भिरु भईसके दिग्भ्रमित छन बुद्दहरु त
बोधिसत्व सम्पूर्ण बन्धन देखी को मुक्ती हो
स्वयम्भूका लोलाएका आँखा देख्नु बोधिसत्व खोज्नु हो
बोधिसत्व अब क्रान्तिकारी भिरुहरुको चालवाज उद्द्घोशमा खोज्नु पर्ला
बोधिसत्व क्रान्तिकारीहरु को भुमरिमा खोज्नु हो
बम पड्काउने हरु लाई शान्ती क्षेत्रको उदघोषणमा
राष्ट्रपिता बनाउने सपना सगाल्दै छन देशमा
म मेरो पिता लाई त्यो पुरानो कुर्चिबाट बन्चित गरी
बेघर गरेको निरही भएर हेर्दै छु अचम्ममा परी
यतिबेला स्वयम्भूका दुई आँखा शान्तीले लोलाएका होइनन
माकुराको फोहोर जालो टाङिएर आसुँ झरेको जस्तो देखिएको होइन ।।।

सहमति भित्र असहमति

सहमति भित्र असहमतिले गांजियको संघिय गणराज्य

- औंसिको रात-निभेको लाल्टेन-भिरको बाटो -
- पुरुशोत्तम सुबेदि -बेल्जियम
भारतिय यक चर्चित पुराना गायक मोहम्मद रफिक ले य उटा हिन्दी गजल मा भनेका छन -
नतो कारवां कि- तलास है-----
नतो हम सफर कि- तलास है --

आखिर कुरा त्यस्तै भयो नेपालि राजनितिको जोडघटाउ गर्दा यस्तो छ कि जातियता लाइ प्रस्रय दिने जुन कुनै संगठनले गणतन्त्र समाल्न सक्ने स्थिति हुदैन ।यहां यस्तै भयको छ कि ४ जात ३६ बर्ण लाइ ३६ जात ७२ बर्ण मा रुपान्तरित गरियको छ ।जसले गर्दा नेपाल का सबै जातिहरुको माग पुरा हुन सक्ने छैनन ।सबै जनताको समस्या लाइ य उटै संझेर गणतन्त्र लाइ संथागत गरेमा मात्र गणतन्त्र संथागत हुन सक्ला।माथिको हिन्दी कथनले यहि दर्सायको छ ।
न त्यहि गाडि- बयल ठेला -कार -जहाजमा चढ्ने भन्ने थाह छ ----- न त त्यहि ठाउं मा पुग्ने निधो छ भन्ने कथन आज नेपालका राजनैतिक पार्टि हरुको स्थिति भयको छ।ाफ्नो खुट्टा मा उभिन नसक्ने र राजतन्त्र कै पक्षपोसण गरेर धानियको कांग्रेस संग हुबहु हातेमालो गर्दै आयको यमाले को पनि नेत्रित्व पंति को मनमोजि ले गर्दा नेपाल मा उग्र बाम पन्थि भड्काव चर्किदै गयको छ । माल पायर चाल नपाउने कांग्रेस को अगाडि नेपालि कम्युनिस्ट हरु पनि त्यस्तै पाखे र पछौटे पनका कारण मुल बाटो पहिल्याउन सकिरहेको देखिदैन ।यका तिर २४० बर्से ताना शाह फाल्यौ भन्दै कुर्लिदै हिन्दै छन भने उनै मान्छे हरु मनमनै २४० बर्स खाइ पाइ आयको अधिकार आफ्नै हात बाट फुत्कायौ भन्ने पछुतो मानि रहेको अबस्था छ ।नेपालमा गणतन्त्र हांक्न सक्ने अैडोलोजि भयको नेताको अभाब देखिन्छ ।किन कि जातिय संगठन लाइ प्रस्रय दिनु भनेको देशमा अनाबस्यक दुन्द भद्काउनु हो । ४ जात ३६ बर्ण भनिने नेपालि समाज लाइ ३६ जात ७२ बर्ण मा बिभाजित गराइयको छ ।यसले अन्त्यमा जातिय हिंसा भट्काउने निस्चित छ ।अर्को तिर कुनै पनि नेपालि राजनैतिक सक्तिले छिमेकि रास्ट्र संग नजिक हुन सकिरहेका छैनन ।माओबाद लाइ मुल्धारमा ल्याउने बहानामा अंेरिकाले ठाडै हस्तछेप को खुल्ला राजनिति गरिरहेको अबस्था छ ।जति शुद र टिन संङ गला जोडेपनि आखिर ४० प्रतिसत तेलको भाउ घट्ने होइन ।गध्धि त्यागेर बाहिरियका राजा कै चर्चा परि चर्चा मै दिन बितेर गयको यस घडिमा कहिले कहां कुन किसिमको कानुन लेख्ने भन्ने कुनै निधो छैन ।यस्तै तरिकाले सहमति भित्र को असहमति हुने हो भने २ बर्स पछि देश ग्रिह युद्धमा नजाला भन्न सकिदैन ।यकातिर माओबादि ले जुन कुरा लागु गर्न सक्दैन त्यहि कुराको जिक्ग्रह गर्छ र जुन कुरा हुने निस्चित छ त्यसैको बिरोध गर्छ ।गिर्जा ले अंेरिका र भारत को अडान त्याग्न पनि भयको छैन ।भारतिय ९० नंबरको जर्दा पानको रिण अझै चुक्ता भयको छैन ।पंचायत कालमा भारतमा चपायको महंगो पानको रिण नेपालि कांग्रेस को खाता बाट कटौति गरिदै छ ।
यसरि आ आफ्नो डम्फु बजाउन मस्त रहेका दल हरुले देशलाइ निकास दिनुको सट्टा सहमति भित्रको असहमतिको गांठोमा अल्झियका छन ।यो पदिय भाग बंडा ले रुमलियका नयां नेपालका पुराना थोत्त्रे अनुहारले मल्लिक आयोग लाइ धोति लायर आफु चोखियका छन ।
यकातिर धर्म सापेछित देश लाइ निरुप्रेक्ष घोसणा गरेर झगडाको बिउ रोपियको छ भने अर्को तिर जातिक लैंगिक भासिक नारा अगाडि सारियका छन ।२१ सौं सताब्दिमा आयर नारि पुरुसमा भयको भेदभाब लाइ मात्र हेर्दा हुने बेलामा हजारौ समस्यालाइ कोट्याउनु भनेको गणतन्त्र लाइ उपयोग गर्न नसक्नु हो ।कतै माओबादि लाइ मुल्धारमा ल्यायकोमा कांग्रेस यमाले पछुतायका त होइनन? कतै माओबादि को सेफ लेन्डिंग लाइ ग्राउन्ड सांगुरो भयको त होइन? कतै राजा ग्यानेन्द्र संसद बिउंतायकोमा पछुतायका त छैनन ?
यिनै ३ राजनितिक दाउपेचले देश लाइ अधोगति तिर लैजांदै छ ।यस घडिमा नेपालि जनता औसिको रातमा निभेको लाल्टेन संग भिरको बाटो सफर गर्दै छन ।

गजल- रहर

मृदुल

अधरमा मन्द मुस्कान
बदनमा लालि जोवान
देख्न पाए पुग्छ मलाइ।
सौंन्दर्यको पृष्टभुमिमा
गाजुलु ति आँखाको भाव
लेख्न पाय पुग्छ मलाइ॥

सिउदोको त्यो गोरेटोमा
अनगिन्ती सपना बुन्दै
हिन्न पाए पुग्छ मलाइ।
दिलै देखि माया गर्ने
सिपनाकी ति रानीलाइ
चिन्न पाए पुग्छ मलाइ।
रेसमी पछयौरी ओडेकी
स्वर्गकी रुप्से परीलाइ
देख्न पाए पुग्छ मलाइ।
सौंन्दर्यको पृष्टभुमिमा
गाजुलु ति आँखाको भाव
लेख्न पाय पुग्छ मलाइ॥

संगै बाँच्ने अठोट गरी
हृदयको यो चोखो माया
साँच्न पाए पुग्छ मलाइ।
अग्नीलाइ नै साक्षी राखी
चखेवाको जोलि बनेर
बाँच्न पाए पुग्छ मलाइ।
सुन्दर गुलावी वैशमा
सिन्दुर पोते लगायकी
देख्न पाए पुग्छ मलाइ
सौंन्दर्यको पृष्टभुमिमा
गाजुलु ति आँखाको भाव
लेख्न पाय पुग्छ मलाइ॥

हप्ता हंगामा - मोटेको दुर्दशा

मोटोपन गजबकै कुरो हो। नेपालमा मोटो घाटोको शानै अर्कै छ। तर बिकशित देशमा भने कन्तबिजोग छ। मोटोहरुले जोडी गुमाउनु त सामान्य नै हो, पोहोर साल भारतमा मोटो भएकै कारणले इन्डियन एयरलाइन्सका कतिपय कामदारले जागिरनै गुमाए।

हुंदा हुंदा जापानमा त सरकारले नै जनतालाइ मोटोपन घटाउनु नत्र जरिवाना तिर्नु पर्छ भनेर उर्दि जारी गरेको छ। दुइ महिना अगी जापानीज सरकारले मोटोपन घटाउने एउटा कानुन ल्याएको थियो। जुन कानुनमा पुरुषको कम्मर ३३.५ इन्च भन्दा वढि र महिलाको कंम्मर ३५.४ इन्च भन्दा वढि भए मोटोमा गनिन्नछ। त्यस्ता मोटोलाइ तौल घटाउन तिन महिनाको समय दिइनेछ। तिन महिनामा खानपानको तरिका नमिलाए छ महिना पछि मोटोपन घटाउने शिक्षा दिइने छ। यसरी ४ बर्षमा १० प्रतीशत र ७ बर्षमा २५ प्रतीसत मोटोपन घट्ने जापानिज सरकारले आशा लिएको छ। मोटोपन घटाउदा मुटुको तथा डाइबेटिजका रोगी निकै घट्ने अनुमान लगाइएको छ। प्राय जनता सरकारी स्वस्थ सेवाबाट लाभावान्दीत हुने हुंदा स्वस्थको पैसा घटाउन नै सरकारले यस्तो निती लिएको हो।

तर ३३.५ र ३५.४ को निती नै लिने हो भने यस्ता मानिसको संख्या जापानको आधा भन्दा बढी छन। संसारमै दुब्लाहरुको देशमा गनिने जापानमा यस्तो कडा मापदण्ड कसरी पुराहुने हो, सोच्नैपर्ने बिषय बनेको छ। सरदर पुरुषको कम्मर ३९ इन्च तथा महिलाको कम्मर ३६.५ भएको अमेरीकामा यही नियम ल्याए त शत प्रतीसत जनता नै मोटोमा गनिने होलान!

पेट्रोलको भाउ बड्यो के गर्ने

नेपालमा पेट्रोलको भाउ रु १०० प्रती लिटर भएको छ। ५ बर्ष भित्र दोब्बर भएको पेट्रोल प्रयोग नगरे पनि सुख छैन। नेपाल जलस्रोतको धनी भएता पनि कतिपय पावर स्टेशन त डिजेलबाट चल्छन। पेट्रोलको को मुल्य ब्रिद्दिला ब्यंग गेरर एउटा इमेल आएको थियो। म त्यसलाइ प्रस्तुत गर्दैछु।
अब खनिज तेलको भाउँ बढ्यो भने के हुन्छ त ?

हवाई जहाजका प्वाख पलाउने भए

गाडीहरू ब्याट्रीले चल्ने भए

ट्याक्सी र कार हरू हावाको सहयोगले गुडने भए

यात्राको सवारी काले हुने भयो

मोटरसाईकलहरू १२ पाग्रेंले चल्नेभए

यदि पेट्रोलको मूल्य प्रति लिटर रू.१०० भयो भने

हट् हट् घोढी हट् हट् KAWASAKI घोढी हट् हट्

जाँदा जाँदै ज्ञानेन्द्र शाहका मनका कुरा

नेपाली राजनीतिले द्रूत रूपमा पेज पल्टाउने क्रम जारी नै राखेको छ । प्रतेक पृष्ठ पल्टिने क्रम संगै नया कथानक, तस्वीर अनि रहस्यहरू उद्घाटन हुँदैछन तापनि आख्यानाको अग्रगमन भने त्यति अप्रत्याशित नै भने छैन । घट्ना जुन रूपले घटिरहेछन्, तिनको चरित्र केलाउँदा ती नितान्त नया र अभूतपूर्व खालका भने छन् । गम्भीर भएर गम्यो भने, नेपाली इतिहासको बिगत डेढ देखि दुई दशकको अवधि घटनाक्रमहरूको गुणात्मक र परिणामात्क दुवै कसीमा सबैभन्दा अभुतपूर्व रह्यो भन्नुमा अत्युक्ति छैन भन्दा पनि हुन्छ ।

यही अवधिमा नेपालको इतिहासमै पहिलो पल्ट डेढ दशक लामो हिंसात्मक क्रान्तिको दौर चल्यो । साथासाथै संवैधानिक भनिएको राजतन्त्रको छत्रछायामा चलेका प्रजातान्त्रिक सरकारहरू बन्ने र भत्कने क्रम लगभग १५ वर्षे कालमा १५ पटक सम्पन्न भए र विश्व इतिहासमै दूर्दान्त ठान्न वा मान्न सकिने दरबार हत्याकाण्ड रहस्यात्मक रूपमा यही बेला सम्पन्न भयो । वंशवादी राजतन्त्रको अकस्मात उत्तराधिकार सम्हाल्न आइपुगेका राजा ज्ञानेन्द्रले ज्ञान वा अज्ञानतावस पहिले नै नाजुक मोडमा उभिएको राजतन्त्रलाई जनता र राजनैतिक दलसंगको मुठभेडको स्थितिमा ल्याएर उभ्याइदिए, फलत हिंसावादी बिद्रोहीहरू, कुनातिर धकेलिएका दलहरू अनि उपेक्षित गरिएको भनिएको छिमेकी मुलुक एक ठाउँमा उभिएर गणतन्त्रको एजेण्डाले मुलुकलाई संवोधन गर्दा संविधानसभा र राजतन्त्रको अवश्यम्भावी बहिर्गमनको बाटो तय भयो । अन्तत:, २४० वर्षे शाह राजाहरूको क्रम टुटाउने जस अपजस दुवै बोकेर राजाबाट रैतिमा घटुवा बनेका ज्ञानेन्द्र शाह हिजोदेखि नागरिक बनेको स्वघोषणा सहित नारायणहिटी छोडेर निस्किए । उनले बेलाको बोली पनि बोले । पूर्वाग्रह नराखेर समीक्षा गर्ने हो भने उनले बोल्न आवश्यक ठानेर पहिलोपल्ट मनका कुरा राख्न खोजेको प्रयासलाई सुन्दिनुमा कुनै अन्यथा हुँदैन, आफ्ना आग्रह, पूर्वाग्रह र दुराग्रहको नजरियाबाट एकैछिन पर उभिएर ।

ज्ञानेन्द्र शाहले नारायणिहिटीको कास्कि बैठकबाट पहिलोपल्ट पत्रकार सम्मेलनलाई सम्बोधन गरिरहँदा , 'मूर्दावाद', र 'बास्टर्ड' जस्ता शब्दहरू पृष्ठभूमिमा प्रष्ट सुन्न सकिन्थ्यो । यो केवल हामीबीच बाँचिरहेको हूंकार, अहंकार र घृणाको तस्वीरीकरण बाहेक केही हैन । किनभने कुरा सुनेर उसैको कुराको एजेन्डा समाएर हिँड्नु पर्ने वाध्यता कसैलाई नभएको परिस्थितिमा ज्ञानेन्द्र शाहलाई उनको कुरा भन्न रोकावट गरेर गाली र अवरोध सिर्जना गर्नेहरूले कुन लोकतन्त्रको श्रीगणेश गर्लान केवल समयले जवाफ देला ।

ज्ञानेन्द्र शाहले दरबार हत्याकाण्डदेखि उनको र दरबारको बारेमा चलेका वा चलाइएका अनेकौँ अफवाहहरूको जवाफमा केही भन्न खोजेको देखियो र ती कुराहरू भनेर उनले आफ्नो भारी मन पहिलो पल्ट हलुका पारेको अनुभव गरे होलान् । हुनत नितान्त एक्ला बन्न पुगेका ज्ञानेन्द्रले राजा बन्न खोजिरहेर पनि पाउने स्थिति बाँकि नभएको र उनलाई साथ दिने जुम्राहरु पनि उनको शरीर छाडेर कतै अन्यत्र गइसकेको यो परिस्थितिमा, मुस्काउँदै पत्रकार सम्मेलन गर्दै संविधानसभाको निर्णयलाई स्वीकार र गरेर श्रीपेच र राजदण्ड नेपाल सरकारलाई जतनसाथ 'बुझाएका छौँ' भनिरहँदा कता कता मन छोएको अनुभव भने भयो होला कतिपय स्रोताहरूलाई, मलाई जस्तै । यो अनुभव हुनुलाई र राजतन्त्रको आवश्यकताको दलील बनाएर सोच्ने पाखण्डीपन भने कसैले नगरून् ।यो नितान्त मानवीय कोणको अनुभूति थियो ।

शक्ति र जीवन दुवै सापेक्ष चीज हुन् । सम्पूर्ण अस्तित्व, आर्जन, जीवन, र दर्शन, भोग, साधन,सामर्थ्य, सबै क्षणभंगूर सांसारिकताका सांक्षी हुन् । जीवन हुन्छ , मृत्यु अपरिहार्य छ; हुर्कन्छौँ, बढ्छौँ , अजेय ठान्छौँ र एकदिन ढल्छौँ; महाविजयी ग्रीक योद्दाहरूका साम्राज्यहरू, रोमनहरू, तूर्कहरू र दुर्जेय बहादुरहरूका साम्राज्यहरू क्रमश: पतन भए । अलेक्जेण्डर दि ग्रेट, समुद्र गुप्त अनि सम्राट अशोक जस्ता अपराजेय ठानिएका योद्दा राजाहरूका वंशहरू आज कहाँ पुगे अत्तोपत्तो छैन । भारत स्वतन्त्र हुनुपूर्व विद्यमान अनेकौँ राजामहाराजहरू आज जनताको जिन्दगी बाँचेर नै मस्त रमाएका छन् , शान-शौकतपूर्ण जिन्दगी बाँचेका छन् । नेपाल कै कुरा गर्दा गोपाल, महिषपाल, किराँत, लिच्छवी, मल्ल कालहरू निश्चित समय अस्तित्वमा रहेर अन्त्य भए र अब शाह राजाहरूको युग ( विसं १८२५- २०६५ ) २४० वर्षे अवधि पार गर्दै अस्ताएको छ ।

जाँदा जाँदै ज्ञानेन्द्र शाहले देश र जनताका नाममा केही कामना छाडेका छन् , आँफूमाथि लगाइएका आरोपमाथि केही प्रतिवाद बोलेका छन् र आँफू देश छोडेर पलायन नहुने प्रतिवद्दता दोहोराएका छन् । एउटा नागरिकका रूपमा उनलाई यो गर्नबाट रोक हुनुपर्ने कुनै कारण छैन । तर पनि , उनकै शब्दमा 'आफ्नो रहरबिना नै जिन्दीका दुई विचित्र परिस्थितिमा राजा बन्न श्रीपेचका लागि टाउको थापेका' ज्ञानेन्द्र शाहले नेपाल मै बस्ने निर्णय गरेर अरू के के राजनैतिक विचित्रता अरू देख्ने भोग्ने हुन् हेर्न बाँकि नै छ । तर, नेपालमा अहिलेसम्म व्याप्त सम्पूर्ण खराबी, अफलता, तानाशाही चरित्रको दोषारोपण ज्ञानेन्द्रको बिगत ७ वर्षे राजअवधिको जिम्मा लगाएर, नेपाली राजनीतिका अरू सबै पक्षले आफ्नो दोष भागिदारीबाट छुट्टि लिन खोजेको देख्दा भने, ज्ञानेन्द्र शाहको बहिर्गमन पनि अरू डरलाग्दा पातकीहरूका लागि सन्देशमूलक बन्न सक्दैन कि भनी शंका गर्ने ठाउँ प्रशस्त छ !