गजल - भेट्न मन लाछ मलाई

एकल प्रेम बहादुर गम्बो
सरमथली ५ रसुवा
हाल इराक

अति हुन्छ प्रेमपिडा थाहा छ मलाई
निल्नु न ओकल्नु तिम्रो माया भाछ मलाई

खोज्दा खोज्दै बिगतको मुटु बिझ्ने मायालाई
पागल नै हुन्छु अब यस्तै लाछ मलाई

जब दिएँ तिमिलाइ तनमन सुम्पीएर
कस्ले पो आफनो भन्न पाछ मलाई

बिर्सनै नसक्ने गरी कलेजीको यो दाग
कस्तो दियौ याद भित्र भित्रै खा’छ मलाई

जलिसकेको छु म तिमीलाइ अब के छ र
निष्ठुरी माया एक चोटि भेट्न मन लाछ मलाइ

कबिता - आफै भए दंग

कान्छा लाल तामाङ्ग
मकवानपुर फापरवरी-२ सित्रे दोभान
नेपाल हल- ताजि इराक

अनगिन्ती सुख थियो रम्न सकिएन
धोका हजार पाए पनि भुल्न सकिएन
तिम्रै अघी हजार दुख पाए पनि हुन्थ्यो
मायालुको दुई चार शव्द सुन्न पाए हुन्थ्यो

व्यक्त गर्दै छु म आज मेरो मनको व्यथा
आउने पिडी सम्झिने छन् यसलाई छोटो कथा
मनको व्यथा आज यहाँ यसै कोर्दै छु
दुखिएको घाउ आज सबलाई देखाउदैछु

सपनाको संसारमा मलाई हिडाएको रहेछ
आफ्नो भन्दै अंगालेर धोका दिन रहेछ
कति सम्म निस्ठुरी बनि हिडछौ आज तिमी
चाहेर पनि अब एक कहिल्यै हुन्नौ हामी

धन्यवाद त दिनै पर्छ धोका दिएकोमा
आर्षिवाद त दिनै पर्छ सामुन्ने अएकोमा
सयौ वर्ष मेरो माया बाँचि रहोस भन्दै
छोड्दौ छु म तिमीलाई आज आर्षिवाद दिदै

सोच्या थिएन यस्तो धोका तिमीले दिन्छ भिन
सवै सुम्पि दिएको थे आफ्नै प्राण ठानी
देखाई छाड्यौ संसारलाई आफ्नो रुपरंग
तिम्रो व्यवाहार देख्द आज आफै भए दंग

गजल - तिमी फूल बनेर हेर

बसन्त मोहन अधिकारी

तिमी फूल बनेर हेर ।
मेरो पिडा सहेर हेर ।

पूजाको सरदम बनी
मन्दिरमा गलेर हेर ।

फक्रिएर बंगैचा बिच
आफैलाई चुसेर हेर ।

बनेर सृष्टि कर्ता तिमी
सुन्दरता लुछेर हेर ।

हे निष्ठुरी भमराहरु !
आफ्नो रुप फेरेर हेर ।

जीवनको उमङ्ग बिच
आफैलाई चुडेर हेर ।

अरुको गला सजाउन
सियोमा उनिएर हेर ।

फूल जस्तै छ यो नारी
कठ्ठै ! जीवनको खेर हेर।

अतीतको पानाबाट (दोस्रो भाग)

(अतीतको पानाको पहिलो भाग यहा छ)

यसो हेर्दा नौ-दश कक्षामा पढ्ने देखिए पनि तिनी सात कक्षामा पढ्दीरहेछिन। तिनकै क्लासमा मेरो एउटा साथी थियो जसले पढ्न ढिलो शुरुगरेको ले भक्खर् सात कक्षामा पुगेको थियो। उ बाट तिनको बारेमा केहि सोध्न थालें। तिनको खास् घर तनहुंको खैरेनीटार तिर रहेछ र यहा सानिमाको घरमा बसेर पढ्न आएकी रहिछन्। मलाइ त्यतिखेर खैरेनीटार् कहा छ भन्ने पनि थाहा थिएन। तिनी राम्री थिईन् तर अहिले झन् तिनको सुन्दरता बढ्दै गए जस्तो लाग्न थाल्यो। दिन् पर् दिन् झन् झन् राम्री। तिनले हेरेको, हांसेको, सबै राम्रो लाग्न थाल्यो। अझै बोलचाल् भने भएको थिएन। त्यसै त केटीहरु संग बोल्न गाह्रो, झन् "कुछ् कुछ् होता है" हुन थाले पछि त झन् कस्तो गाह्रो। प्रयास् चांहि जरुर् गरें। तिनी बस्ने घरको बाटो, काम् नपरे पनि अलि बढि हिंड्न थालें। तिनकी सानीमाको पसल् पनि रहेछ र केही किन्ने निहुँले पसल् पनि जान थालियो, तर नचाहिएको भए पनि सामान् किन्यो, फर्कियो, र तिनीलाइ देखिईहालेमा यसो मुस्कायो अनि हिंड्यो। खास केही प्रगति भएन।

मैले तिनको कक्षामा पढ्ने मेरो साथीसंग कुरा छेडें। उसले चिट्ठी लेख्, म दिन्छु पनि भन्यो, तर हिम्मत् भएन। त्यतिखेर कस्तो स्थिति थियो भने, कुनै केटाले केटीलाई चिट्ठी लेख्यो र त्यो स्वीकार् भएन भने त्यो चिट्ठी स्कूलको अफिसमा पुग्थ्यो अनि शिक्षकको भक्कुमार् खाइन्थ्यो । र कहिले काहि त केटाको अभिभावकलाई समेत स्कूलमा झिकाइन्थ्यो। मेरो क्लासको दुई-तीन जना आशिक-दिवानाहरुले त्यो भोगि सकेका थिए। म त झन् क्लासको फर्स्ट ब्वाइ, अनुशासन, लगनशील र जिम्मेवार नमुना बिध्यार्थी भनेर चिनिएको। कहिले कांही यो इज्जत भन्ने कुराले पनि अवरोध पुर्याउदो रहेछ। चिट्ठी दिएर कथंकदाचित् approval भएन र त्यो स्कूलको अफिसमा पुग्यो भनेत बर्बादै भयो नि। यत्तिकैमा दशैं आयो। दशैं, नयाबर्ष आदिको मौकामा शुभकामना साटासाट खुब् हुन्थ्यो। कसले कसलाई पठायो, के लेखेर पठायो, र त्यसको के अर्थ हो, खूब् चर्चा हुन्थ्यो। अकास पात्ताल् जोडेर नेपाली अनि हिन्दीमा सायरी लेख्थे। कत्ति साथिहरुको शुभकामना पत्र, प्रेम् पत्र मैलेनै लेखि दिएको पनि थिंए। स्कूलको साहित्य प्रतियोगिताहरुमा, कथा, कविता, निबन्धहरु लेख्ने गर्थें र स्कूलको भित्ते पत्रिकामा त म सम्पादक मण्डलमा नै थिएं। त्यसैले यसको साहित्य राम्रो छ भनेर केही साथीहरु प्रेम पत्र लेखाउन म कहा आउथे। मलाई यसको राम्रो अनुभव थियो। तर आफ्नो लेख्ने बेलामा कस्तो गारो।

मेरो साथीले दशैंको यो मौकामा शुभकामना पत्र पठाएर हेर्न भन्यो। मलाई पनि हो जस्तो लाग्यो। बजार गएर एउटा राम्रो ग्रीटिङ् कार्ड किनेर ल्याएं, अनि आफूले उसलाई मन पराएको कुरा हल्का रुपमा राखेर, तिनलाई स्वीकार भए जवाफ लेख्नू, नभए पनि ठिकै छ नराम्रो नमान्नू वा नरिसाउनू वा यस्तै केही जे होस आफू बच्ने खालको भाषा प्रयोग् गरेर लेखें र साथीलाई दिएँ। यत्तिकैमा दशैं को छुट्टी भयो अनि त्यसपछि लगतै सेन्ट अप् टेस्ट पनि थियो। अलि याद् भएन,सेन्ट अप् टेस्ट दशैं पहिले थियो वा दशैं पछि। जे होस प्रत्यूत्तर् को प्रतिक्षा गरिरहें। प्रतिक्षाको घडी कस्तो ढिलो हुन्छ, भनिरहन पर्दैन। अति ब्यग्र र अधैर्य हुन्छ त्यो समय। त्यस माथि प्रेम पत्र लेखेको सार्बजनिक भएमा हुने लाज त छदै छ। यस्तो मान्छे ले पनि यस्तो गरेको भन्ने हुन्छ। जे होस प्रत्यूत्तर् को प्रतिक्षा गरिरहें। हरेक् दिन साथीलाई सोध्थें, जवाफ आयो कि भनेर । छैन भन्ने जवाफले निराश तुल्याउथ्यो।

क्रमश.....

तीन सय पचासका सभासद र नया नेपालको संबिधान

देशको हालसम्मको सबै खराव कार्यको लागी होलसेलमै राजतन्त्रलाई दोष लगाए पनि र गणतन्त्रको नाममा आफ्ना सबै पुराना पाप धोएर गौदान गरी चोखीन खोजे पनि हाम्रा देशका महानतम नेताहरुले आफ्नो रंग देखाउन थालिसकेका छन ।

एक जमानामा खसी बोका जस्तो गरि किनबेच भएर बदनाम भएका हाम्रा नेताहरु आजका दिनमा आँउदा सुध्रिसके भन्ने कसैलाई लाग्छ भने त्यो बिल्कुल गलत हुनेछ ।

यो कुनै व्यक्ति वा दल विषेशको कुरा होईन, तर हाम्रा नेताहरुको नैतीकताको स्तर झन झन घट्दो हालतमा छ । अझ सिधै कुरा गर्ने हो भने यिनिहरुको मूल्य '… लाई भन्दा देख्‍नेलाई लाज' भने जस्तै यति सस्तो भएको छ कि पत्याउन पनि मुश्किल हुन सक्छ ।

केहि दिन अगाडी पत्रिकामा यौन क्रिडाका लागी चाहिने औषधिको बिल सरकारी ढुकुटिमा पेश गर्ने सभासदको महानता भरिएको समाचार सेलाउन नपाउँदै यो हप्ता ३५० रुपैया मा बिक्ने सभासदहरुको आर्को समाचार आएको छ।

हालको नियमावलीमा गरिमामय संबिधान बनाउने जिम्मा पाएका सभासदले हाजिर गरेपछि दैनिक २ सय रुपैया बैठकभत्ता र १ सय ५० रुपैया यातायात खर्च गरि ३५० रुपैया पाउने व्यबस्था छ । अनि हाम्रा माननियहरु त्यो रकम प्राप्त गर्न मात्र सभामा हाजिरि जनाउन जाने गर्दछन ।

यो कुनै मनगढन्ते कुरा होईन डिसेम्बर ४ तारिखका दिन ४७ जना सभासदहरु ३५० को हाजिरी मारे पछि सभाहल बाट अन्तर्ध्यान भएछन । अब यो क्रम कति दिन देखी जारि थियो र कति दिन सम्म चलिरहनेछ भन्ने त यिनै ३५० मा बिक्ने सभासद र तिनका दलका नेताहरुलाई थाहा होला तर यो उच्च पदको निचो अबमूल्यन गर्ने सभासद र यिनका दलले कस्तो संबिधान बनाउलान र देशको कुन गती गर्ने हुन भन्ने चाहि सबैले सहज अनुमान गर्न सक्ने कुरा हुन ।

संबिधान सभाको चुनाव भएको दिनलाई छाडी पहिलो बैठक बसेको दिनबाट गन्ति गर्दा पनि यो गरिमामय सभाले पुरै ६ महिनाको समय यस्तै बिबिध जन-प्रिय र जन-सेवाको कार्यमा खर्चि सकेको छ ।

हुन त केहि समय अगाडी नया नेपालको संबिधान कुन दिन, कसरी र कहाबाट लागु गर्ने भन्ने सम्मका तिथि मिति तोकीएका खवर पनि आई सकेका छन, तर विकाउ सभासदका व्यस्तताका कारण चुनाव सक्कीएको सात महिना हुन लाग्दा समेत केहि स्थानमा गर्नु पर्ने उप चुनाव समेत हुन सकेका छैनन् । फेरी सरकार पक्ष र प्रतिपक्षको हालसम्मको रवैयालाई हेर्दा कसैलाई पनि यो संबिधान बनाउने हतार भएको पनि देखिन्न । जनतको बलिदान, ईच्छा, आकांक्षा सबै एकातिर राखेर हाम्रा सभासदहरु भने चिया-गफ, घाम तप्ने –बदाम खाने र दिनमा ३५० रुपैया कमाउनैमा व्यस्त र मस्त छन ।

नया संबिधान बने पछि हुने चुनावमा फेरि आईने, नआईनेमा यि ३५० का सभासदहरुलाई शंका होला र त यिनिहरु यहि सभालाई जति सक्यो त्यति तन्काउनु र लम्बाउनुमा नै लागेका छन। तर यस्ता ३५० का सभासदले कहिले संबिधान बनाउलान र कहिले देखी लागु गर्लान? खै मलाई त शंकै छ !

लोकतन्त्रले उदाएका दिनहरु

बिजयकुमार श्रेष्ठ, ईराक

परिवर्तनको खोजिमा भौतारिएको ति हातहरुले आफनो गाउँ समाजलाई देखेर आफूमा नै विहल हुदै संघर्षको मैदानलाई अंगालेर परिवर्तनको पुर्नरसंरचना तिर लाग्नलाई आफनो ज्यानको सम्म परवाह नगरि आफना भुन्टे च्यान्टे लाला वालालाई समेत चटक्क छाडेर सँधर्षको मैदानमा उत्रिए । आफनो हक र अधिकारको लागि न त दिन नै भनेर बसे न त रातमा नै विसराम मारे । आटे र गरे के नै हुदैन भन्ने पुर्खौली उखानलाई साबित गराएर देखाउन सफल भए ति हाम्रा पौरखि हातहरु ठुलो त्याग र तपस्याको बलिदन पछि सफलता आफनो पोल्टामा भित्रयाउन सफल भए । हाम्रो नेपाली उखानले उख्याएको छ नि त ‘कुवाँको भ्यागुताले संसार भनेको नै त्यहि कुवाँलाई सोच्ने गर्दछ’, किन कि उ त्यो कुवाँ भन्दा बहिर गएको हुदैन यो उखानलाई लत्याएर होईन हामीले देशको मुहारलाई बदल्नु पर्छ र सामान्ति शासनको जालबाट पार गर्नु पर्छ भनेर आटिलो शाहस लिएर यो परिवर्तको हातलाई अगाडि बडाएका थिए ।

तिमी गाउँबाट एका एक हराए देखि गाउँमा धेरै विकासहरु भए । एक पछि अर्को गर्दै नयाँ नयाँ किर्तिमानहरु तोडिन र जोडिन थाले बहुदलिय प्रजातन्त्रको दमनकारीहरुको शिकार बन्न पुगेका ति कलिला हातहरुले लोकतन्त्रको बिगुल फुकेर देशमा लोकतन्त्रको पुर्नवहाली गर्न सफल भए । जब देशमा लोकतन्त्रको बहाली भयो धेरै कुरामा उथल पुथल हुन पुग्यो ।नयाँ र नौलो बिचारहरुको उत्पती हुन थाल्यो । कमरेड अब तिमीले पनि आफनो गाउँ फर्कने बेला आएको छ किन कि अब गाउँ घरमा धॆरै बिकासको लहर फिजि सकेको छ त्यसैले म पनि मेरो प्राण भन्दा प्यारो जन्मभुमिमा फर्कदै छु र अब हामीले हातमा हात मिलाएर गाउँलाई सिङ्गगार्नु पर्छ । कमरेड म कसरि वर्णन गरु यि विकासका अग्र गतिहरुलाई तैपनि मैले यति छिटै भएको एक्काइसौ शताब्दिको परिवर्तनलाई मान्नै पर्छ उजागर पार्नै पर्छ ।

कमरेड पहिलो विकास भनेको तिमी छदांका ति धाराका बिगि्रएका टुटीहरु खिईएका फाली कोदाँला हसियाँ र खुकुरीहरु लिलामीमा बिकि्र गरीदिए किन की तिनको मर्मत सम्मार गर्ने काईला मिजार पनि सभासद् भएछन् रे । त्यसैले गाउँमा पुराना फाली कोदालो हसियाँ अर्जाप्ने मान्छे नभएको कारणले आर्थिक बिकासका लागी बिक्री गर्नु नै उत्तम ठानेर बिकासमा लगानी गरि दिए । अब गाउँमा पुराना टालेका कपडाहरु पनि पाईन छाड्यो, किनकी ति कपडा सिदिने साईला सुनामहरु पनि शहर पसि सके । उनीहरु पनि संसद भवन तिर धाउन थालेरे । अनि गाउँमा टालटुल गर्ने मान्छे नभए पछि सबैले नयाँ लुगा लगाउन पाउने भए गाउँमा भट्टि पसल गर्ने ति लामा कान्छा दाई पनि उनिहरुको पछि लागेरे । त्यसैले गाउँमा रक्सी चुरोट र खैनी खान सबैले छाडि सके ।पल्ला घरे पण्डित बाजेलाई पनि मन्दिरबाट निकाली दिए खै कुन्नी कुन दलित भन्ने पुजारि आएका छन् रे । पुजारि बाजे पनि बसाई सरे पछि गाउँमा कर्म कि्रया गर्ने मान्छे नभए पछि गणतान्त्रिक लोकतन्त्रले तय गर्ने झमेला पनि हटाईदिने सम्भावना छ रे । गाउँका अलि अलि हुने खानेहरुलाई लुटी पुटि पारेर गाउँबाट निकालेर बस्न नदिएर निकाले पछि गाउँमा सरसापाट चो पैचो पनि लिन दिन छाडेको छ । सर सापट अैचो पैचो नपाए पछि आफैमा आत्म निर्भर बन्न पर्ने हुनाले त्यसलाई पनि बिकासको मुल आधार मानिएको छ । अर्को कुरा गाउँका ति पिडित पुजारिले मन्दिरका वरिपरि सुन्गुर र कुखुराको फाराम खोलेका छन् रे । त्यसबाट पनि आर्थिक विकास हुने नै भयो । ति पल्ला गाउँका मास्टर साहेब देशका सबैभन्दा ठुला मान्छे बनेका छन् रे । हिजो फालि कुट्ने दानबहादुर पनि कमाण्डर बनेर खै अब त देशलाई सुधार्ने र उन्नतिको बाटोमा लम्काउने रे अब के को कमि हुने भयो त अनि हामीले लोकतन्त्रबाट पाएको शान्ति सुरक्षा र अमनचयन यस किसिमबाट उपलब्धि हासिल गर्न सफल भयौ । यो परिवर्तन त सुरुवात मात्र हो हेर्दै जाउँ । सर्वहारा वर्गको परिवर्तनले सर्वहाराको उजागर गरेर नौलो नयाँ रुप धारण गर्दछ कि उतार चडापको चपेटामा पानी बिनाको माछो बनाउने हो त्यो त समयले नै बताउने छ ।

अतीतका पानाबाट

सायद दश कक्षातिर पढथें होला। म प्राय: अघिल्लो बेन्चमा नै बसेको हुन्थें। हाम्रो कक्षा कोठाको ढोका प्राय खुलै हुन्थ्यो र म ढोकातिरकै छेउमा पर्दो रहेछु वा त्यहि नै मेरो रोजाइ थियो, थाहा भएन तर एउटी केटीले ढोका बाहिरको खम्बामा आड लगाएर मलाई हेरिरहने गरेको आभाष हुन थाल्यो। तिनी कतैबाट केही महिनामात्र हाम्रो स्कूलमा आएकी थिईन र उनको गाउँ पनि मेरो गाउँबाट नजिकै थियो। मलाई यति सामान्य जानकारी भने जरूर थियो।

तिनको त्यो ढोका बाहिर आएर हेर्ने क्रम जारी रहन थाल्यो र मलाई पनि कता कता रमाइलो लाग्न थाल्यो र कुनै दिन तिनी आईनन भने के के नभएको जस्तो, आजकलको भाषामा भन्ने हो भने, मैले तिनीलाई मिस् (miss) गर्न थालें।

हाम्रो पालामा सेन्ट अप टेस्ट हुन्थ्यो, सायद अहिले पनि हुन्छ। सेन्ट अप् टेस्ट नजिकै आईरहेको थियो र मेरो शिक्षकहरुको म प्रति केही आशा थियो, जिल्लामा बोर्ड फर्स्ट ल्याउछ कि भन्ने। मैले अन्य कुराहरुमा नअल्झि पढाइमा ध्यान दिनु थियो। तिनले मेरो ध्यान खिच्न थालेको जस्तो लागेपछि, मैले ढोका बन्द राख्न खोजें तर कोठा अंध्यारो भएकोले शिक्षकहरुले खोलिदिन्थे र सायद म पनि तिनी ढोका नजिक आऊन भन्ने चाहन थालिसकेको थिएँ।

यो क्रम चलिरह्यो। हाम्रो पालामा केटीहरुसंग बोल्न, संगै उभिन, हिंडनु ठूलो साहसको कुरो थियो। अहिले पनि म सम्झिन्छु, कक्षाका केही केटी सहपाठीहरुसंग कहिल्यै बोली मिसिएन। तै पनि सुनिन्थ्यो फलानाको फलानासंग, फलानाको फलानासंग प्रेम छ आदि आदि कुराहरु। त्यसले जरुर केही प्रभाव पार्थ्यो र मेरो पनि "कोही" सँग "त्यस्तै केही" भएहुन्थ्यो भन्ने कता कता लाग्थ्यो तर त्यस्को लागि कसैको पछि लागिएन, वा केही प्रयास् गरिएन। नजिकमा केही केटीहरु थिए तर तिनीहरुको सम्बन्ध कि दिदी कि बहिनीको हुन्थ्यो।

क्रमश:

भन राजा तिम्रो माया

सुमन बगाले,
आबुँ खैरेनी ५ तनहु (हाल इराक)

भन राजा तिम्रो माया कति
देवी देवताको शरणमा तिम्रो गाए भजन भक्ति
मठ मन्दीर बाकी छैनन् नबालेका मैले बत्ति
कयौ दिन कयौ रात अन्धाकारमा बिताइसके
कति कुराइ राख्छौ मलाइ अब भयो अत्ति
कि माया मारीसक्यौ कि त अन्तै डेरा सार्यौ
लाग्नै छोडीसक्यो मलाइ बिश्वास भर रत्ति
आजसम्म कुरेकी छु कुरी रहने छु पछिपनि
अझै देउ देवी देवता मलाइ धैर्यधारण शक्ति
मलाइ मात्र यस्तो हो कि ज्यानलाइ पनि हुन्छ
मेरो माया सय हो भन राजा तिम्रो कत्ति

गीत - नेपाल आमा

राकेश कार्की, लस् एन्जेलस्

बाटो हेर्दी हौ नेपाल आमा आँखा तानी तानी
यसपाली त पक्कै छोरो घर आउँछ कि भनी

दशैँ हाम्रो महान चाड आमा तिम्रो माया
छाति भरी बिछोड पोल्छ बिदेशको छायाँ

पाखामा हामी भयौँ पर कता कता टाढा
छुट्यो काख हातको टीको आफ्नो डाँडाकाँडा

रातभरी सम्झे आमा मैले दिन भरी पनि
पक्कै जान्छु एकदिन त आशिक बोक्छु भनि ।।

कबिता -मेरो अपिल पाठकलाई

आचार्य प्रभा
मेरो अर्थमा सबै कुरा सहि नहुन सक्छन
यदी उसो हो भने पनि,
म पक्कै नकारात्मक सोँचहरु त
बाँड्न चाहन्न,
तर ---हुन सक्छन
भावनाहरु कसैको पनि
बिचार सँग मेल नखान सक्छ
वा ---अर्थको अनर्थ हुन सक्छ
साँचै त्यस्तै तारतम्य मिल्न गएमा
मेरो श्रीजना यदी कसैले
अद्ध्यन गर्छ भने
सबै मेरो बिचार सँग सहमत् हुन जरुरी छैन /
पक्कै पनि 'ऊ'मेरालागी
असल समिक्षक बन्न सक्छ
जस्ले ---मेरो बिचार को कमिलाई
असल भावनाको कसी लगाएर
पुर्णता गरिदिन्छ
अनी ---जस्ले मेरो श्रीजनाको कमीकम्जोरिलाई
औल्याएर सहि न्याय दिन सक्छ
हो त्यस्तै पाठकको पर्खाइमा
मेरा श्रीजनाहरु प्रतिक्षित छन
हो त्यसतै कम्जोरिको ढाड भाँच्ने
समिक्षकको अभावमा मेरा भावनाहरु
अलपत्र छन
त्यसैले म अपिल गर्दछु
म प्रसङ्शाको भोको छुइन
सहि,सत्य गालीको आशामा छु
न कि ---श्रीजनाको अर्थ बुझ्ने प्रयास नगरि
बेअर्थको प्रतिक्रीया पाउने अभिलाषामा /
(अमेरिका )

पदीय गरिमाको उपहास

शेखर ढुंगेल
मानवले आफुले व्यवस्था गरेको नेतृत्वको अवधारणा ज्यादै महत्वपूर्ण संवेदनशील एवं गरिमामय मानिन्छ । नेतृत्व वर्ग भाषा व्यवहार चरित्र आहार आदिलाई अनुकरणको विषय मानिन्छ । त्यसैले बाइबल कुरान हिन्दू शास्त्रका नायकलाई आदर्शका रुपमा प्रस्तुत गरिएको हो यस कारणले कि ति नायक रुपि पात्रको अनुकरण गरुन र समाज स्वस्थ चरित्र एवं नैतिक वान भै शान्ति छाओस् ।

सबका साझा शत्रु तत्कालिन आठ दलको दिल्ली सम्झौतामार्फत राजसंस्था फ्याकियो । संविधानसभाको निर्वाचन गणतन्त्र घोषणा गरि सत्ताको नेतृत्व सम्हालि सकेपछि प्रम दाहालले कसलाई अब दुश्‍मन देखेको आफु इतरका दल र जनतालाई दुश्‍मन देखेको हो भने त्यो दाहालको अल्पबुद्धि मात्र हो । संविधानसभा निर्वाचनमा खसेको मत मध्ये २८ प्रतिशत मत मात्रै दाहालको पक्षमा छ बाँकी ६२ प्रतिशतलाई दुश्‍मन घोषणा गर्ने हो भने आपुनै खुट्टामा बन्चरो हान्ने काम मात्र हो । बाइबलमा एउटा उक्ति लेखिएको छ- ‘बहुमतले अल्पमत माथि अन्याय नगरोसू’, नेपालमा त अल्पमतले बहुमतमाथि अन्याय गर्दैछ यो कुन शास्त्रको नीति हो?, यो प्रवृत्तिले कतै जनआन्दोलनको पुनरावृत्ति नहोस् ।

सभ्य समाज र स्वस्थ राजनीतिमा धम्की एउटा सामाजिक अपराध हो जुन कानुनत बर्णित हुन्छ । अमेरिकाको कानुनको कुरा गर्ने हो भने सरकारी कर्मचारी मात्र होइन एक सामान्य नागरिकले पनि कसैलाई कुनै प्रकारको धम्की दियो भने सजायको भागी हुनुको विकल्प छैन ।

देशको प्रमले अरुलाई धम्काउन मिल्छ मिल्दैन हाम्रो देशको कानुन कानुनविद र सभ्य नागरिकलाई चासोको विषय नै होइन जस्तो देखिन्छ । देशका प्रम दाहालको हामी एक भै दुश्‍मनमाथि बर्जन्छौं भन्ने अभिव्यक्तिले सिङ्गो राष्ट्र र कुटनैतिक समूहको कान ठाडो भएको छ । यस अगि पनि प्रम दाहालले त्यस्तै विवादास्पद र व्यक्तित्वको गरिमा विपरीतको अभिव्यक्ति दिइ आलोच्य भैसकेका छन् । आत्म विश्वासको कमि र आवेगलाई संयम् गर्न सक्ने क्षमता नभएका यस्तै व्यक्तित्वबाट विवाद र विमतिका पर्खाल बन्ने गरेका छन् । दाहालको यो उद्घोष विचलित एवं पराजित मानसिकताको उपजको रुपमा नागरिक समाजले लिएको छ ।

नेपालमा आजको राजनीतिमा दुश्‍मनको र दाहाल को माथि वर्जने अहम् सवाल खडा भएको छ । राणा र पंचायती शासन प्रजातन्त्र विरोधी थियो बहुदलीय व्यवस्था दाहालको दुश्‍मन थियो रे, अब त तत्कालिन आठ दलको बाह्र बुँदे सम्झौतादेखि संविधानसभा निर्वाचनसम्मको यात्रा तय गरि प्रम बनेका दाहालको दुश्‍मनको संविधानसभा विरोधी मासिए राजतन्त्रवादी भास्सीए संसद्वादी पराजित भए वा आतमसमर्पण गरिसके यो अवस्थामा दाहालको दुश्‍मन को र को माथि बर्जने?

नागरिक समाज भन्दैछ दाहालको कमजोर आत्मविश्वास, कमजोर साङ्ठानिक क्षमता लोलुपता नै सबैभन्दा ठूला दुश्मन हुन् कि कार्यकर्ताबाट लुटाउने र राजश्वबाट क्षतिपूर्ति दिलाउने तपाईको सोच दुश्मन हुन। आलिशान राजशी शोख तपाईका दुश्मन हुन, दललाई विवाद मुक्त बनाएर लैजान नसक्ने तपाई स्वयम्को नेतृत्व क्षमता दुश्मन हुन। उल्लेखित तत्कालका दुश्मनसित विजय हासिल गर्न नसके स्वयम् माथि बर्जनुको विकल्प छैन । यो देशमा अरुमाथि बज्रनेको लामो फेहरिस्त छ राणा बज्रे, राजा बज्रे, गिरिजा बज्रे सबै पाखा लागे अब बज्रनि होइन सहमति र सद्भावको बाटो नखोजे स्वयम् बजारिनु पर्नेछ । अरु माथि बज्रीने क्रमभङ्ग गर्न ढिला गर्नु हुन्न । प्रतिपक्षमा बसेको कांग्रेसलाई दुश्‍मन बर्जन्छ भनेको हो भने झनै अन्याय हुन्छ किनकी ६० वर्षे आपुनो स्थापित नीति परित्याग गरि प्रचण्ड पथ मै आत्म सर्मपण गरिसकेको दल कसरी दुश्‍मन हुन्छ? । तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्रलाई सत्ता च्यूत गराई दाहाललाई सत्तासिन गराउने कोइरालालाई दुश्‍मन देख्ने हो भने झनै हास्यास्पद हुनेछ । यो त छोरी कुटेर बुहारी तह लगाउने उक्ती जस्तो अरुलाई दुश्‍मन देखाइ आपुनै दल भित्रकालाई किरण पक्ष धम्काएको झनक दिने आत्मविश्वास गुमाएको सिपाही जस्तो ताल यो भयो ।

दाहाल माओवादी मात्रका प्रम होइनन्, देशका प्रम हुन । उनले प्रत्येक शब्द र पाइलामा पदिय गरिमालाई ध्यानमा राखी संयमित अनि अनुशासित अभिव्यक्ति र आचरण देखाउनु पर्दछ । व्यक्तिगत शौख, र आलिशानी तृष्णा, देश र जनताका नाममा त्याग गर्नु पर्दछ अनि मात्र पदिय गरिमा कायम राख्न सकिन्छ । देशका प्रम आपुनै देशबासीलाई विपक्षी दललाई दुश्मन सम्झी बजि्रन्छ भन्दछन् ।नेपालीले यो विडम्बना विरुद्ध छाती पिटेर बिलौना पोख्नु बाहेक के गर्न सक्दछौं देश र जनताको हित एवं संरक्षण गर्न जिम्मा दिएको आफ्नै प्रम आफैमाथि बजि्रन्छ भनेको सुन्दा उनी स्वयम्लाई नै आफु देशको प्रम हुँ भन्ने विश्वास छैन रहेछ र जनयुद्धको हाङ्गओभर अझै नउत्रेको रहेछ भन्ने जनताले बुझेका छन् ।

विलिन व्यक्तिगत स्वतन्त्रता

किरण पौडेल,
कुबेत

हराएछन् प्रजातन्त्र, खोज्न जाने को पो होला
बिलाएछन् स्वतन्त्रता माग्न जाने काँ पो होला

०७,१५,३६,४६ अझ कति कुर्ने होला
धेरै पटक भुंग्रो भईयो अझ कति जल्ने होला

कति मरे, कति परे कसैसंग गिन्ति छैन
शहिदको रगत पानी हुंदा चिन्ता लिने कोहि छैन

शाही शासन, राणाकालीन पंचायती र बहुदलवाद
प्रजातन्त्र जनगणतन्त्र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको विवाद

यात्रा लामो गर्दा धरी उपलव्धि शुन्य भयो
अन्यौल का जनतालाई कुरा बुझ्न गाह्रो भयो

यिनको चासो दुई छाक खाना एक टुक्रा कपडाको
गर्मी झरी हावा छेक्ने एक सानो झुपडीको

होईन ठूलो आशा यिनको पर्याप्तछन् योगदान
मातृभूमि जोगाउन धेरै नै दिए बलीदान

कहिले उत्तर कहिले दक्षिण सापट माग्ने हाम्रो बानी
संविधान त धेरै बने मर्म बुझ्ने कहिले हो नी

पुत्र नेपालकॊ जन्मी उद्दार गर्ने कैले होला
विलिन भाको स्वतन्त्रता भोग्न पाईने कैले होला

घाउ

सुमन बगाले
आबु खैरेनी ढकलटार ५ तनहु
(हाल ईराक)

काली ! मिठो सम्झना अनी अदृष्य मायाका सौगातहरु !!

अल्पकालीन जिन्दगीको दिर्घकालीन न्यानो माया सदा खुशी रहनु जिन्दगीका अनमोल तृप्तीहरु पुरा गर्न कोशीश गर्नु । जीन्दगीका तीता मीठा सपनालाई सपनामा नै राखी एक मुठी श्वास लिएर बाच्दै थिए, बाच्दैछु र बाँचिरहने छु जब सम्म तिम्रो याद तिम्रो माया मेरो मनसपटलमा अटल अमर रहनेछ ।लेखीरहनु पर्ने नितान्त कतै देखिदैन् तैपनि जीन्दगीका आरोह अबरोह अनि उकाली ओह्राली गर्दै जादा जीबनलाई अहिले बमगोला लन्चरहरुसगं आत्मासाथ गर्दैछु । जन्माउन नपाउदै टुहुरो भइ निमोठिएको अपाङ्ग भएको हृदयबिदारक घातक घाउ बोकी यो मरुभूमिमा मृत्युसँग लडदै छु ।तिम्रो तस्वीर नयनमा उभाएर तिमीसँग तिता मीठा कुराहरु गर्नु मेरो दैनिकी नै बनेको छ । फुस्कीनै लागेका मधुर मुस्कान सुकीलो मुहार चन्द्रमा भन्दा कम देखिदैन । काली किन अली पातलो भयो जस्तो लाग्यो मलाइ कीन हो पीर चिन्ता नलीनु आफ्नो स्वास्थ्य ख्याल राख्नु । तिमीसँग कुरा गर्न यो मन आतुर हुन्छ । अनेकौ भावनाहरु तछाड मछाड गर्दै उर्लिरहनछन । ओछा्यानमा पल्टीदा यि नयनहरु तिम्रै तस्विरमा गइ अडि अनी मस्तिष्कले उही प्रश्न् सोधिहाल्छ तिमी कहा छौ के गर्दै छौ कसरी चल्दै छ बैबाहीक जिवन मसँग पुरा नभएका चाहानाहरु पुरा भए जस्तो लाग्छ म कल्पीन्छु भने तिमी मेरो कल्पनालाइ साकार बनाइरहेकी होली मित्रले दुःख दिदै होला यो समयमा त जस्तो लाग्छ । एक चुम्वनको लागी कुमले गाला छोप्ने रानी अहिले खुलेआम लम्पसारीन स्वतन्त्रा मिलेको होला । यस्ता यस्तै कल्पनाहरु तिम्रैसाथ लुटुपुटिन थाल्छ अन्तमा आफुले आफैलाइ धिक्र्कान शिबाय के हुदैन कति खेर निन्द्रादेवीको कोखमा पुग्छु पत्तै हुदैन मरुभुमी भएको जिन्दगी हरीयालीको कल्पना बाहेक अन्य केही हुदैन । तिम्रो सम्झना आउदा कोरीएका भावानाका क्षणहरु कथा कबिता बनी उही कपीका पन्नाका अडिक रहेका छन् । कसैको मोहमा मान्छे पुरै कवि हुदोरहेछ ।

भेट हुनु नै छुटिनको लागी हो सँसारमा कोहि कसैको जिन्दगी भरीकोलागी एक अर्काको साथ रहन सक्दैन । समयको साथ सँगै तिम्रो र मेरो भेट भयो फेरी उही समयले बिछोडको नमीठो घाउ लगायो र त्यहि घाउ सम्झना स्वरुप अहिले मिठो कल्पनाको सँसार बनाउने साधन भएको छ । तिमीलाइ पत्र पठाउन ढिलो गरेको पक्कै होइन । मनमा अनेकौ तरङ्गहरु आउछन् । कसैलाइ पनि म प्रतिको गुनासो नराखौ भन्ने सोचले यो कदम चालेको छु । फेरी पनि एक त तिमी पारिवारीक भइसकेकी छौ । तिम्रो जिबनमा फेरी फेरी पुराना अतितलाइ बल्झाइ दुख दिन चाहान्न । नभन अब मलाइ लेख्दै गर चिठी भनेर म त्यसरी तिम्रो बनेको घरमा पसेर बिर्गान चाहान्न। किनकि तिम्रो नव पति पनि म जस्तै एक पुरुष हो । तिमीलाइ थाहा छ पुरुषलाइ आफनो श्रीमति र खल्ती पराइले आखा लगाएको सहन सक्दैन । त्यसैले विचराको त कुनै कसुर छैन साथ दिनु उनको मनमा कुनै शङखा उत्पन्न हुने कुनै कसुर नराख्नु । म भन्दीन कि तिमीले धोका दियौ भनेर तिम्रो वियोगमा दिन डाहाडै नशामा डुबेर दुनियालाइ देखाउनपनि जान्दीन साथमा हुदा त लुकी चोरी लाएको माया बिछोडमा किन पर्दशन गर्नुपर्‍यो  र होइन पिउनका लागी वाहाना मात्रै हो जस्तो लाग्छ । म मा त के नै छ र बिल्कुल खाली छु नानी ह्दयविरक घाउ चहराइरहेका छन एक तन्कारले सदा सदाको लागी ।

तिमी जब पराइको भयौ, त्यो दिन देखी यो मनमा चन्चलाताले बास पाएन जाहा गएपनि सँसार सुन्य लाग्यो त्यसैले कसलाइपनि थाहा नै नदिइ यहा आए। यहा आएर पनि त्यहि त रहेछ जति टाढा हुन्छु निश्ठुरीको माया त्यति गाडा हुदोरहेछ सबै तिर बाट हेला भइ कसैको माया पाउन नसकेका म अभागी कसरी विदेशमा आएर माया अनी चोखो बन्न सक्थेर सबै परदेशीनेहरुको व्याथा पनि कथामा नै रुमालीएका हुदोरहेछ । यो दुखी लाइ दु:ख पाउन लेखेको जाहा गएपनि छोडदोरहेनछ । भगवानलाइ तिम्रो र मेरो जोडी सुहाएन कि कसो हो त्यसैले बिछोडको घाउ लागाइदियो त्यैपनि केहि छैन कुनै न कुनै आगामी आउने जुनीहरुमा त सुहाउला कि त । यति लेख्दैमा तिमी नसोच सुमनले माया मारेछ भनेर माया त गाडा छ गहिरो अन्नन्त अन्नन्त सम्मको लागी । जसले मलाइ माया गर्न सीकायो उसैलाइ भुलीयो भने सीकाउनुको अर्थ नै भएन नी होइन र मपनि त्यस्तो भुल्लकड त छैन नी । समाज स्वार्थी छ व्याक्ति स्वार्थी छ यसै स्वार्थी समाजमा हुर्कीएकी तिमी कसरी चोखो बन्न सक्छौ र । तिमीले भुल गरेकी होइन मेरो माया मा नै खोट रहेछ चाहेको सबै चिज पाउनैपर्छ भन्ने पनि केहि छैन तिमी साथ हुदा दुइ दिनको जस्तो लाग्ने जिन्दगी अहिले त्यहि जिन्दगीले मोड मोडमा ठक्कर दिदा लामो लागेको छ । खबरहरु यस्तै हुन तर तिमीसँगको सँगतले केही भावुक बनाइ यो मनलाइ हल्का भएपनि शाहानुभुति मीलेको अनुभव भएको छ ।

तिमी जस्तो साथी पाएर म यति खुशी छु की अब मलाइ जीवनको मोहपनि छैन सबै कुरा बाट सन्तुष्ट छु । तिमीलाइ थाहा नै होला जिवनको मोह नहुनु भएको मृत्युमुखी हुनु हो । भनि राख्नु त नपर्ला तैपनि एक साथीको नाता वा हकले यि शव्द पुन दोहोराउदैछु काली! तिम्रो जिन्दगी राम्ररी चलाउनु पारिवारीक भएपछि अलि तिमीमा जिम्मेवारी थपिएको छ जस्तो लागेको छ बिगतको कुरालाइ सम्झेर बर्तमानलाइ धमिलो नपार्नु । ल त आजलाइ ओझेल पर्न चाहान्छु बाकी अर्का पत्रमा तर धेरैपछि किनकी यो दुखेको घाउलाइ पटक पटक कोट्टाइ नुनचुक थप्न चाहान्न । ज्यादै दुख्दो रहेछ बिछोडका घाउहरु बरु बिष पिइ एक छिन छटपटिएर मर्न सजिलो होला तर बिछोडको घाउ सहन ज्यादै गाह्रो हुदो रहेछ । रुन्छु कराउछु जति रोए कराएपनि सुनीदिने कोहि हुदोरहेनछ । आखामा आशु रित्तिएपनि आशु बगेको डोब गालामा नबस्दोरहेछ सम्झनाका ज्वारभाटाहरु यो सानो कागजको टुक्रामा कोरीएतापनि छटपटि त आखिरी मुटुमा नै हुदोरहेछ । मेरा दिनर्चाय त यसरी नै बितिरहेको छ र वित्नेछपनि पहिलो माया मा नै ठेश लागेपछि अर्को नया बनाउनलाइ मन मरिसकेको छ । त्यहि पनि तिमीले भने जसरी जिन्दगीले एक बाटो बिराएपनि अरु बाटाहरु आउछन त भन्यौ तर मेरो जिन्दगीमा त्यो नै अन्तिम बाटो रहेछ । बाटोहरु त आए नआएका होइन तर तिमीले देखाएका बाटो भन्दा भिन्न बिल्कुल फरक जहा तिम्रो मेरो मायाको कुनै अश्त्तित्व नै छैन । त्यो सँसार मेरो लागी विरक्तिएकॊ छ कतिन्ज्ोल यसरी बिताउन लगाउछ समयले विताइदीउला तर तिमी भने आफनो राम्रो गर्नु बनिसकेको घरलाई सम्माल्नु ल त नमरी बाचिएछ भने कोरौला सधा खुशी रहनु तिम्रो खुशी नै मेरो शान्तोनाका प्रसाद हुनेछ ।

(सहयोगी बिजयकुमार श्रेष्ठ)

स्वदेश र शुन्य मन

प्रभाजीका स्वदेश गित र शुन्य मन कबिता बिशेष
आचार्य प्रभा , संयुक्त राज्य अमेरीका

''कविता ''-''शुन्य मन ''

यौटा शुन्य मन
मनहरुको शिविरमा पस्यो
अनी ---आफु नितान्त एक्लिएको
अनुभव पोख्यो ,
त र ---ती मनहरुले उस्लाई
अर्थात त्यो शुन्यमन लाई
उनिहरुको शिविरमा स्थान
नदिने घोषणा गरे
किनकी ---त्यो सुन्य मन
मान्छेहरुको छातीबाट
निस्किएको मन थियो
अनी ती मन हरु
जनवारहरुका छातीबाट
निस्किएका मनहरु थिए /
शुन्य मनले प्रश्न गर्‍यो
आखिर ---मलाई किन
तिमीहरुको साथमा राख्दैनौ ?
ती मनहरुले जवाफ दिए
किनकी ---तिमी
मान्छेको छातीभित्रको मन हौ
हामी निरीह पशुहरुका मनहरु हौ /
अब तिमी नै भन ---,
तिमी पनि मान्छेको छातीबाट
निस्कियौ भने झन मान्छेको
दुर्दशा के होला ?
त्यसैले हाम्रो अपिल
तिमी फर्क,जाउ
अनी सिकाउ मान्छेहरुलाई
कोमलता,मनुष्यता र सर्वश्रेश्ठ
प्राणिको कर्तब्य
अनी ---कोशिश गर फेरि
मान्छेको मन लाई पशुहरुको
भन्दा अझ ब्रिहत बनाउन

''स्वदेश गीत ''

बैरी नठान आमा मलाई म त तिम्रै सन्तान हुँ नि
छाती तिम्रो पीडाले चर्किए मै मल्हम बन्न सक्छु नि ---
जन्मियौ हामी तिम्रै कोखबाट सन्तान थरी थरी ,
सजायौ सपना मिठो तिमीले हाम्रै भर पर्छु भनी---
तर सकेनौ हामीले सपना सार्थक बनाउन तिम्रो
पश्चतापको आगोमा जलिरैछु म अहिले ---
पराइ नठान आमा मलाई म त बुढेसकालको साहारा हुँ नि
ह्रीदय तिम्रो ब्यथाले जले मै शितल जल छर्न सक्छु नि ---
एौटै हातको पाँच औंला पनि छन बेग्ला बेग्लै नै
सबैको भर नभए पनि काम दिन सक्छ कुनै एकले ---
त्यस्तै ठान आमा मलाई पाँच औंला मध्य एक
थाम्ने प्रयास गर्नेछु म आउने बाधा अड्चन हरेक ---
बैरी नठान

जय ब्लग! ह्याप्पी ब्लगीङ।।

तपाईले गुगल, याहू वा अन्य कुनै सर्च ईन्जिनमा 'blog' लेखेर खोज्नु भयो भने, हजारौं वा लाखौं होईन, करौडौं पेजहरु भेटिनेछन । शुरुमा 'अनलाईन डायरी' भनिने यो ब्लगको क्षेत्र, विस्तारित भएर हाल साहित्य, समाचार, विज्ञान लगाएत समाजका हरेक क्षेत्रको विचार र सूचना प्रवाह गर्ने यौटा सशक्त माध्यम बनी सकेको छ ।

हरेक सेकेण्डमा केयौं नया ब्लग बन्ने क्रम जारि रहेकाले ब्लगको संख्या कति छ त भनेर निश्‍चित आँकडा दिन सकिने स्थिति छैन र केवल यो निरन्तर बढदै गएको छ मात्रै भन्न सकिने स्थिति छ ।

हाम्रै देशको कुरा गर्ने हो भने, Blogger मा करिव ८,४०० अनि Wordpress र आफ्नै डोमेनका बल्गसमेत गर्दा नेपालीका नाममा दर्ता भएका बल्ग करिव ९-१० हजारको हाराहारिमा रहेको रहेको मेरो प्रारम्भिक अध्ययनले देखाएको छ ।('दर्ता' लाई जोड दिनुको मतलव ति मध्य अधिकांश ब्लगहरु नियमित छैनन्)

ब्लगको ईतिहास हेर्ने हो भने; १९९४ मा त्यतिवेला बिद्यार्थी रहेका Justin Hall ले शुरु गरेको links.net लाई नै विश्‍वको प्रथम बल्ग मान्न सकिन्छ । त्यतिबेलासम्म सरकारी कार्यालय, बहु-देशिय कम्पनि वा केहि ठुला बिजनेस हाउसको मात्रै अधिपत्य रहेको ईन्टरनेटको पृष्ठहरु Justin Hall को ब्लगको शुरुवातले सर्वसाधारणको पहुँच बढन थाल्यो ।

ब्लगको रुपमा ईन्टरनेटको पृष्ठहरु सर्वसाधारणको पहुँचमा पुगे पनि बल्ग बनाउन कम्तिमा पनि वेबपेज डिजाईन र HTML सम्बन्धि केहि ज्ञान चाहिने भएकोले निजि बल्गहरुको अझै राम्ररि विकास हुन सकेको थिएनन् । तर जब १९९९ मा Evan Williams र Meg Hourihan ले Pyra Labs को गठन गरी निशुल्क रुपमा करिव करिव 'तयारी' ब्लग पेज उपलब्ध गराउन थाले त्यसपछि भने ब्लगिङको दुनियाको ईतिहास भिन्दै भयो।

यसरी Pyra Labs, (जुन अहिले गुगललेल लिएको छ र Blogger को नामले चीनिन्छ) ले साधारण कम्प्युटर सम्बनधि ज्ञान हुनेले आफै साज-सज्जा गरि चलाउन सकिने पेजहरु उपलब्ध गराए पछि ब्लगको दुनियामा बाढि नै आयो ।

हाल आएर विषय बस्तुको विबिधता मात्रै होईन, पढन, सुन्न, हेर्न र प्रतक्ष कुराकानी गर्ने सबै खाले सुबिधा ब्लगमा उपलब्ध हुन थालेको छ ।

नेपाली ब्लगको कुरा गर्दा दर्ताको संख्या निक्कै भए पनि नियमित संचालनमा आएका ब्लगको संख्या भने १००-१५० को हाराहारिमा छन ।

नेपाली बल्गरहरुको सूचीकरण गरेर राख्ने पहिलो वेबपेज bloggers.com.np मा करिव ६३३ ब्लग दर्ता भएका छन । त्यस्तै nepalibloglist.blogpost.com मा ३२० त hamrocircle.blogspot.com मा ५० को हाराहारिमा नेपाली ब्लगको प्रवृष्टी देखीन्छन् । तर नियमित अपडेट हुने वा बितेका तिन महिना अघिसम्म अपडेट भएका ब्लग गन्ने हो भने त्यसको संख्या डेश सय भित्र हुन्छ र एक महिना अघि सम्ममा अपडेट गरिएका ब्लगको संख्या करिव १२० जति मात्रै छन र त्यसमा पनि मुख्यतया नेपाली भाषामा मात्रै लेखिने ब्लग १०० जति मात्रै छन ।

नेपालि युनिकोडको विकास र माथि उल्लेखित प्रदायकहरुले उपलब्ध गराईदिएका निशुल्क पृष्ठ अनी बदलीदो परिस्थितिका बिच बढि भन्दा बढी नेपालि ब्लगहरु बन्नु पक्कै पनि खुशिको कुरा हो ।

अबका ब्लग केवल आफुलाई मन परेका पेजहरुको लिन्क राख्ने वा साथी-भाईका फोटोहरु राखेर व्यक्तिगत सूचना दिने मात्रै रहेनन। आधुनिक ब्लग विश्‍वभरि छरिएर रहेका सबैको जमघट स्थल, विचार, सूचना र समाचारको आदान प्रदान र नया खोज वा कुनै पनि सामाजिक वा समुहिक कार्यको लागी हातेमालो गर्ने स्थान पनि बनि सकेको छ ।

हामी आफ्नो विचार सम्प्रेषण गर्न स्वतन्त्र छौं र ब्लगले हामिलाई सहि अर्थमा त्यो स्वतन्त्रता दिएको छ, जहा तपाईको विचारमाथी कुनै पनि तगारो वा बन्देज लाग्दैन । मलाई लाग्छ भोलिका दिनमा ब्लगको क्षेत्र र प्रभाव अझै फराकिलो र दह्रो हुने छ । दिनदिनै यसको प्रविधिमा आएको सुधार, सरलता र विबिधताले समाज र देशको निर्माणमा पनि पक्कै पनि प्रतक्ष भूमिका खेल्न सक्ने छ ।

अन्तमा मेरो एकजना विदेशस्थित साथी केहि महिना अगाडी कामको लागी अन्तर्वार्तामा गएका रहेछन। अन्तर्वार्ता लिनेले उनको वैयक्तिक विबरण हेरेपछि सोधेछन "तिम्रो ब्लग छ?"। पढाईको हिसाबले ईन्जिनिएर भए पनि यो क्षेत्रमा त्यत्ति ध्यान नगएकोले उ एकैछिन अलमल्ल परेछ। पछि अन्तर्वार्ता लिनेलेनै उनलाई 'तिम्रो वायोडाटाले तिमिले के पढ्यौ र के जान्छौ भन्ने देखाउँछ तर तिम्रो बल्ग भएको भए तिमि के सोच्छौ र कस्तो विचार राख्छौ भन्ने पनि थाहा हुन्थ्यो" भनेपछि उ अलि प्रष्ट भएछ ।

जे होस अन्तर्वार्ता लिने सबैले सबैलाई यस्तो प्रश्‍न नगर्लान र केवल ब्लग लेखेकै भरमा कसैले राम्रो काम पाउलान नै भन्ने पनि कुनै ग्यारेन्टि छैन। तर यो विचार सम्प्रेषण गर्ने यौटा सशक्त माध्यमको भने हामिले भ्यायसम्म प्रयोग गर्नै पर्छ । जय ब्लग! ह्याप्पी ब्लगिङ।।

टी टाइम जोक्स is back!!

छोटो गफ देवनागरी लिखित उर्दु जोकको विषयमा

बेला बेलामा दिमागलाई बोझ दिएर लेख्ने कुरा भन्दा यता उताबाट कट पेष्ट गर्ने खालका विषयहरु टी टाइममा हाल्दिन्छु भन्ने बिचारले हिन्दी जस्तो देखिने भाषामा कहिले काहीं जोकहरु हालिदिने गरेको थिए । नेपालमा राष्ट्रपतिको चुनाव भयो र त्यहि मेसोमा बिना चुनाव काकताली परेर पार लागेका उपराष्ट्रपतिले फ्याट्ट हिन्दी भाषामा सपथ लिएर सो भाषा सम्बन्धी बबाल मचिए पछि आंफुलाई पनि हिन्दी भाषाको जोकहरु ठाडै राखिदिन मन लागेन । अनि अहिले सम्म थन्क्याएर राखिदिए ।

कुनै पनि भाषा बोल्न प्रयोग गर्न जान्नु भनेको आंफैमा एउटा उपलब्धी हो र योग्यता पनि हो तर हाम्रा दक्षिणतिरका बन्धुहरुको व्यवहारले हामीलाई यति आजित बनाइसकेको छ कि हामीलाई उनीहरुलाइ मात्र नभएर उनीहरुको भाषालाइ पनि राम्रो रुपमा लिन अप्ठेरो लाग्छ । अर्को कुरा बोल्न जाने भन्दैमा वा पायो भन्दैमा आफ्नो पदीय मर्यादाको ख्यालै नराखी परम आनन्द लिने झा देखि प्रचण्ड सम्मले नेपालको सलामी लिंदै भारतीय भाषा बोल्न चाही पटक्कै मिल्दैन ।

हाम्रो मामिलामा (हामी सर्व साधारण वा असाधारणको मामिलामा) भन्दा खेरी बाल्टिमोर देखि न्यू योर्क सम्म दुख परेको बेलामा २-४ डलर देखाउने माध्यम होस या बर्लिन देखि लन्डन सम्म काम नपाएर रन्थनिएको बेलामा काम गर्ने ठाउंमा प्रयोग हुने माध्यम भाषा यहि नै रहेछ भन्ने भुक्त भोगाइ आफैले पनि सकसेको हो । त्यसको मतलव हिन्दी भाषा , एक छिन पछि तल गएर मैले यसलाई हिन्दी भन्दिन, भारतीय संग नतमस्तक भएर बोलेको कुनै पनि हालतमा हैन । बरु जर्मनी, बेल्जियम, डेनमार्क, स्विडेन आदि देशहरुमा पनि बंगलादेशी, पाकिस्तानी, अफ्गानी, भारतीय, नेपाली आदिको एक आपसमा बोल्ने सम्पर्क भाषा भनेको हिन्दी भनिने भाषा नै रहेछ ।

कुनै बेला होस्टलमा पाकिस्तानीहरु थिए, उनीहरु फरर हिन्दी जस्तो लाग्ने भाषा बोलिरहेका थिए । म पनि प्रष्ट बुझ्ने मात्र होइन हैदराबादीहरुलाई नै मात दिने गरी हिन्दी बोल्छु भन्ने सोचाइ भएको मान्छे उनीहरुले बोल्ने भाषा बोलिदिएं । अनि के भन्छन ! “आपतो बहुत बढिया उर्दु बोल्ते हैं!” मैले यसलाइ हिन्दी भनेर भन्दा झण्डै युद्द होला भन्ने डर ! त्यस पछि त म भारतीयहरुसंग बोल्दा ठोकिदिन थाले, म उर्दु बोल्छु भनेर । भारतीयले हैन यो त हिन्दी हो भन्यो भने, पाकिस्तानीसंग भिडाइदियो, आफ्नो टन्टै साफ ! त्यहि भएर कसैलाई हिन्दी भाषामा जोक लेख्यो भनेर रीस उठ्यो भने देवनागरी भाषामा लेखिएको उर्दु भनेर पढिदिनुभो भने रीस आंफै शान्त हुन्छ !

ल शुरुवाति शायरी,

फूल गिर जाते हैं जब भी आप आते हो,
फूल गिर जाते हैं जब भी आप आते हो
जरा संभल के चला करो
बार-बार गमलों से क्यों टकराते हो ?


संता र बंता

बंता : संता ! तुम इतना परेशान क्यों हो ?
संता : मुझे यह बात समझ में नहीं आ रही है कि कैसे मेरा एक ही भाई है जबकि मेरी बहन के दो भाई हैं।


गाउंले संता
एक ग्रामीण (संता) अपने बेटे के साथ मॉल (shopping mall) में पहली बार घूमने गया। वहां उन्हें लिफ्ट दिखाई दी। दोनों ने लिफ्ट पहली बार देखी थी।

तभी वहां एक बुढ़िया आई। उसने बटन दबाया और दरवाजे के खुलते ही वह अंदर चली गई। दोनों बाप-बेटे इस नजारे को आंख फाड़-फाड़कर देख रहे थे। कुछ देर बाद लिफ्ट नीचे आई और उसके अंदर से एक लड़की निकली।

यह देखकर ग्रामीण संता चिल्लायाः बेटा जल्दी घर जा और अपनी मां को लेकर आ।

(last line has been removed on 28.11.2008-Panda)

नखोज्नु मलाई

बिजय कुमार श्रेष्ठ, मानकाजी तामांग
(हाल ईराक)

नखोज्नु है मलाई बसन्त ऋतुको हरियालीमा,
म त उजाड मरुभुमिमा हराई सकेछु ।

नसम्झिनु है मलाई कुनै खुशियालीमा,
म त दुःख र आँशुको सागरमा पो डुबि सकेछु ॥

नखोज्नु है मलाई पूर्णिमाको जुनेली रातमा,
म त ५५ डिग्रीको घाममा जल्न पुगेछु ।

नखोज्नु है मलाई हजारौ दुनियाँको भिडमा
म त बालुवै बालुवाको भरुभुमीमा पो पुगी सकेछु ॥ ॥

नखोज्नु है मलाई बिहानीको सुस्तरी पवनमा
म त समुन्द्रि आँधिमा बडारीन पो पुगी सकेछु ।

नखोज्नु है मलाई वरपिपलको छहारीमा,
म त रुखै नभएको मरुभुमीमा पो मडारिन पुगी सकेछु ॥ ॥ ॥

नखोज्नु है मलाई जन्म भुमीको कुना कुनामा,
म त गाउँ घर छाडि समुन्द्र तरि पराई बनि सकेछु ।

नखोज्नु है मलाई पहिलाको गाउँ घरको ठेगानामा,
म त अब परदेशि पो भैसकेछु परदेशि पो भैसकेछु ॥ ॥ ॥ ॥

गजल - कती रछन यहाँ

कती रछन यहाँ छानोमा आगो फुक्नेहरु
माहत्मा भए रे सुने निर्धाको बाटो ढुक्नेहरु

घरको बाघ बन्को स्याल हुइया कि गर्जन
शेर को?टांग मुनी पुच्छर लुकाइ भुक्नेहरु

अर्तिले पाक्यो कान,अर्तिकै भयो हानाहान
सत्य र निष्ठा भन्छन कर्तब्यमा चुक्नेहरु

स्वछ,निर्मल,शान्त आधारको बर्णण भो रे
अर्थ्याउने तिनै थिए पिच्च पिच्च थुक्नेहरु

सापटिमा हल्लिएका हुल्का हुल टाउका
वीर भएछन कसरी? थाङनामा लुक्नेहरु

ब्लग भित्र ब्लग

नेपाली ब्लग जगत बिस्तारै फराकीलो हुंदै गएको छ। कुनै बेला औलामा गन्न मिल्ने ब्लग अहिले १५० को हाराहरीमा छन। राजनीती देखी स्वास्थ सम्म,ब्यापार देखी यात्रा सम्बन्धी ब्लग रहेछन। प्राय ब्लगरहरु आफ्नो मनको भावना पोख्ने तथा मनका कुरा लेखाइमा प्रस्तुत गर्न ब्लग लेख्ने रहेछन। केही भने समाचार नै ब्लगको मुख्य आकर्षण बनाउने रहेछन। ब्लगको संख्या धेरै भए जस्तै सामाग्री पनि फरक फरक छन।
दौंतरी कै कुरा गर्दा साझामा गफकै भरमा १० मिनेटमा नाम जुराएर खोलीएको थियो। केही साथीहरु सक्रिय लेखनमा नभएता पनि नया पुराना दौतरीहरु अझै मिठो तथा उत्क्रिष्ठ लेख पस्किराख्नु भएको छ। तुरुन्तै पेन्ट ब्रसले दौतरीको लोगो बनाएर सामुहीक ब्लगको रुपमा प्रतक्ष प्रस्तुत भएको थियो। अहिले जस्तो होला भनेर सोचेको पनि थिइन। साथीहरु धेरै सल्लाह दिनु हुन्थ्यो यता उता गरेर,अरु दौतरीको सहयोगले अहिलेको स्थीती सम्म आइपुग्यौं। हुन त अगाडी बढ्न धेरै बाकी छ तर पनि १ बर्षको बिगत हेर्दा ठुलो फड्को मारिएछ। आशा छ पुराना साथीहरु पनि सक्रिय भएर दौतरीलाइ अझै मजबुत पार्नुहुनेछ।

दौंतरीको एकै उदेश्य हो, स्पष्ट बिचार बिना छेक थुन प्रस्तुत गर्नु। यसैलाइ मध्यनजर राख्दै दौतरीलाइ अगाडी बढाउने छौं।

तपाइ हरु छक्क पर्नु भयो होला,ब्लग भित्र ब्लग भनेको त दौतरी भित्र दौतरी रहेछ भनेर। त्यो भने पक्कै होइन। मैले पहिला फाट्ट फुट्ट लेखे पनि पक्का ब्लगर भएर लेखेको दौंतरीमै हो। तर पनि अन्य नेपाली ब्लगरसंग साक्षतकार अहिले सम्म भएको छैन। सधै अरुको खबर ब्लगमा उतार्ने ब्लगहरुको आफ्नो खबर ब्लगमा उतार्दा कस्तो हुन्छ भनेर हेर्ने प्रयास गरेको छु। ब्लगमा नया पन थप्न मात्र नभएर नेपाली ब्लग जगतको धरातल केलाउने प्रायस पनि यस्ले गर्नेछ।

हप्ता मा १ पटक हुने गरेर ब्लग भित्र ब्लग स्तम्भमा कुनै एउटा ब्लगरको कुराकानी समेट्ने प्रयास गर्ने छु।

कबिता- डल्ली,पुड्की जे भए नि आमा भनेकी आमा नै हुन ''

आचार्य प्रभा

भ्रममा नपरौ कोही
ठुलो देशमा गएर
सानो देशलाई मानसपटलबाट
निकाल्छु भनी
त्यसो ---होइन ,
भौगोलिक स्वरूप सानो भएर के भो ?
आखिर ---'हीरा'सानो भएपनी
प्रज्वलित हुन्छ ,
आफ्नी आमा ''डल्ली '',''पुड्की ''
भएपनी जन्म दिने आमा नै हुन्छिन
आकार भनेको त स्वरूप हो ,
आफ्नोपन र सर्वगुण होइन /
विश्वस्त नहौ कहिल्यै पनि
द्रब्यको मुल्य उचा छ भनी
ठुलो देशमा दु:खले
सानो मन लिएर जब हामी
'डलर','पाउन्ड ',जे नै कमाउछौ
तर ---हामी भित्रको
स्वाभिमान,माया ,स्नेह,सारा
हामीले गुमाइरहेका हुन्छौ /
हो ---हामी रमाउन सक्छौ
अग्ला ,अग्ला गगनचुम्बी महलहरुका
उचाइ देखेर
तर ---हामीले बिर्सिसकेकाहुन्छौ
सगरमाथा ,अन्नपूर्ण ,मकालुका अग्लाइहरु /
हामी गम्किन सक्छौ महलभित्रको
बिलाशितापूर्ण जीवन भोगाइदेखी
तर ---हामी बिस्थापित बन्छौ
आफ्नी आमाको सानो काखको
न्यानोपनको आभासदेखी /
हुन सक्छ ---कहिलेकही
आफ्नो आंगन पनि बिरानो हुन्छ
आफ्नी आमा पनि सौतेनी झै लाग्न सक्छिन
तर --- आफ्नो आँगनलाई पैतालाको
भार मात्र बोकायौ भने /
अनी ---आमाको छातीलाई परेड खेल्ने
मैदान मात्र ठान्यौ भने,
त्यस्तै ---आफ्नी आमालाई सन्तान जन्माउने
मेसिन सरह मात्र सोच्यौ भने ,
सानो काखलाई न्यानोपन दिने
केवल ---स्वार्थी भावना मात्र राख्यौ भने /
त्यसैले ---समग्रमा भन्नु पर्छ ,
आकार,उचाइ ,मुल्य ,आफ्नोपन
जे भने पनि
हाम्रो ''भित्रीमन'' नै स्वाभिमानी हुनु पर्छ
आफ्नो आँगन मै सौन्दर्यको प्रतिक लालीगुरांस
फूलाऊनु पर्दछ ,
आफ्नी आमालाई नै ''हीरा''मा अनुवाद
गर्न सक्नु पर्दछ /
हजारौ सन्ततिको गणनामा परेर लुछाचुडी हैन
एौटै सन्तानको ''प्रतिक'' बनेर
आमाको अधरमा मुस्कान छराउन सक्नु पर्दछ
अनि मात्र सानो देश पनि प्रज्वलित
''हीरा ''बन्न सक्दछ /
आफ्नी आमाको स्वरूप जे जस्तो भए पनि
निसकलंक, निर्मल साईनो बन्न सक्दछ ,
अन्तमा ---देश ,आमा नै हामी सबैको
आफ्नोपन र स्वाभिमान
बन्न सक्दछ /

परदेशबाट पि्रयसीसँग बिछोडको तरङ्ग

विष्णु रेग्मी काठमाडौ वार्ड नं ९
वत्तिसपुतली गौशाला काठमार्डा नेपाल
हाल जोईन्ट वेस बलाद ईराक

मेरी हृदयकी ढुकढुकी!,

अविरल मायाका वर्षाहरु तिमिलाई सम्झना अनि आशीर्वाद प्यारा नानीहरु साथै तिमीलाई पनि । आफन्त तथा मान्यजनहरुमा दर्जानुसारको दण्डवत् प्रणाम उहि प्रवासिको तर्फबाट । सर्वप्रथम तिमीहरुबाट क्षमा चाहन्छु किनकी मैले आफनो गन्तव्य पुरा गर्न सकिन बाबा वा श्रीमानको अनुभुति दिन सकिन सदाँ सर्वदा गरिवीको मार र आर्थीक कठिनाईले गर्दा बाध्य भएर तिमीहरुबाट टाढा हुन परेकोमा मलाई ज्यादै चिन्ता लागी रहेको छ ।सक्छौ भने दया राखि एक चोटिलाई माफ गरि देउ है ल ।

जीवन भनेको यस्तै रहेछ अनेकौ आरोह अवरोहहरु आई पर्ने रहेछ । अनेकौ उकाली ओरालीहरुसँग सामना गर्न पर्ने रहेछ । अतितका ति दिनहरुको रमाईला क्षण कति रमाईला थिए । आज अचानक नदिका दुई किनार सरि तिमीबाट धेरै टाढा वादल पारि भिड भएर पनि एकान्त जस्तो लाग्न निर्लज्ज शहरको गर्व भित्र बम बारुद र हावासँग निस्सासिएर तिमीहरुको आधात माया अनि मिठो सम्झनाको कल्पनामा डुवेर हर दिन र रातहरु व्यतित गरि रहेको छु । बिछोड हुदाँको पिडा कतिसम्म घातक हुन्छ आफन्तहरुको यादले कतिसम्म सताउदो रहेछ । अनि जीवनमा कल्पना गरेका मिठा मिठा सपनाहरु चैत्रको हुरी बतासले उडाएर कहाँ पुर्‍याई दिन्छ कस्लाई के थाहा बितेका अतितहरु कहिले पनि फर्केर आउन सक्दैन भन्ने कुरा । त्यसैले यो छिया- छिया भएको पापी हृदयलाई मरि सकेको मन अनि जिर्ण र सिथिल शरिर भित्रको कमलो अन्तस्करणमा तिमीहरुको माया ममता अनि सम्झनामा भविश्यले साथदिएमा एक दिन मिलन हुने आशा र उमंगमा बाची रहेको प्रवासिको तर्फबाट तिमीहरुको सुस्वास्थ्यको दिर्गायु एवं सफलताको शुभकामना प्रकट गर्दै श्री पशुपतिनाथसँग प्राथना यो गर्दछु कि सारा दुख र कष्टहरु पिर व्येथा र बेदनाहरु सबै मेरै भागमा पारिदिनु किन कि म मेरो पत्नी तथा बच्चाहरुको लागी जस्तो सुकै पिडा सहन पनि बाध्य हुने छु ।

प्यारि पत्नी मलाई माफ गरि देउँ जुन ईच्छा र चाहनाहरु लिएर बिदेसिनु बाध्य भएको थिए ति आशा र भरोसाहरु दिएको थिए त्यसको बिपरित दिसादिन र अर्थहिन श्रम तथा सिपहरु बेचि रहेको छु । केवल मिठो सपनाको लागी सारा दिन व्युझिएर ६० डिग्रीको तापमा खटि रहेको छु पसिना र आसुको कुनै पर्वाह नगरि आफुलाई बेचिरहेको छु । म जस्ता हजारौ नेपाली यूवा शक्तिहरुले यस्तो पिडा सहन नपरोस् आफनो श्रम र सिपलाई जन्म भुमिमा सदुपयोग गर्न पाउने अवसर प्राप्त होस् भन्ने आशा र भरोसाका साथ सम्पुर्ण परिवार गाउँ तथा नेपाली दाजुभाई दिदी बहिनीहरुमा यो पत्र मार्फत सन्देश दिन चाहन्छु । कुनै व्यक्ति वा एजेन्टहरुका मिठा मिठा आँस्वासन र प्रलोभनमा फसेर बिदेशीनु कुचेष्टा नगर्नु होला सकभर आफनै मातृभुमिमा आधा पेट खाएर भएपनी मेहनत र परिश्रम गर्नु होला । स परिवारको माया र ममतालाई बन्दकीमा नपार्नु होला ।

प्यारी मायालु पत्र लेख्न त धेरै मन लागेको थियो तर तिमीलाई चोट पुग्ने वा पिर पर्ने खालका शब्दहरु यसमा समाबेस गर्न चाहिन किन की एउटा अवला नारि आफनो सिउँदोको सिन्दुरमा कत्ति गौरवान्तित बन्छे र कति भाग्यमानी ठान्छे आफुलाई त्यसैे मायाँको सम्झनै सम्झनाका रात अनि दिनहरु महिना र वर्षहरु जुग जुगसम्म आशाको दियो बालेर बस्दै समय र परिस्थीतिले हाम्रो भेट हुन लेखेको रहेछ भने हजारौ अन्धकारहरुलाईचिर्दै तिमीले बालेको दिपमा तेल थप्न आई पुग्ने छु । अनर्थ पापी दैवले हाम्रो मायामा विश्वासघात र ममतामा अुखा लगाएको रहेनछ भने यस जुनिको हाम्रो सँगमलाई हाम्रो माया अनि ममतालाई सँयोग मात्र ठानिदेउँ हुदैन । त्यसैले माया नानीहरुको अनि आफनो ज्यानको राम्रो ख्याल गर्नु बढि चिन्तामा डुबेर प्रबाशीको यादमा आफनो जीवनलाई निरास नबनाउनु तिमी जननी हौ विश्व ब्रह्रमाण्ड सारा तिमीमा नै अडेको छ । तिमीले कसैको दुख र पिडामाआत्तिनु हुन्न । तिमीले आफनो नानीहरुको उज्वल भविष्यको बारेमा सोचिदिनु पर्छ । तिमीले हरेक कदम पाईला चाल्नु पर्छ । तिमीले तिमी जस्ता ति निमुखा आमाहरुलाई साहासि र उजागरको पाईलामा उभिन सिकाउनु पर्छ । तिम्रा पति जस्तै बिदेशिएका हजारौ यूवाहरुलाई रोक्नु पर्छ । तिमीले पनि देशमा रक्तपात गरेर ठुलो बलिदान गरि पाउन सफल जनताको हक अधिकारको बारेमा आवाज उठान देशमा चेतनाको बिगुल फुकेर अधिकारको सुरक्षाको भागिदार बन्नु पर्छ । अनि मात्र विदेशिएका हजारौ नेपाली यूवाहरुको आत्माले शान्ति पाउने छ । तिमीलाई वषौ वर्षसम्म अथाह मायाँ दिने हरपल सम्झनाहरुमा तट्पिएर बाँची रहने उहि प्रवाशी पति ॥ ॥ ॥

(पत्र लेखन सहयोगी बिजय कुमार श्रेष्ठ, हाल इराक)

माओवादी उपयोगिताबाद र कांग्रेसको दौडाह

शेखर ढुङ्गेल

उपयोगिता अनि भड्काउ रणनीति अपनाई आफु इतर उभिएका सम्पूर्ण राजनैतिक धारलाई फकाउँदै, उचाल्दै र पछार्दै सत्ता प्राप्त गर्न सफल भएको माओवादीलाई थाहा छ सरकार चलाउनु र आफ्नो बर्चस्व कायम राख्नु फलामको चिउरा चपाउनु भन्दा गाह्रो छ । त्यसो भनेर माओवादी नेतृत्व अव आफ्नो जनयुध्दताकाका प्रतिबध्दता जनसेना एबं कार्यकर्तालाई छोडेर एमालेको बाटोमा अवतरण गर्ने घातक काम गर्न पनि सक्दैन । त्यसैले सत्ताको नेतृत्व गरेको माओवादीले फुटाउ र राज गरु भन्ने पुरानै सिध्दान्तको उपयोगबाट अगाडि बढ्ने संकेत गर्दैछ ।

माओवादीले एमालेबाट आफु पक्षीय इतरलाई अनि हिजोसम्म कट्टर दुश्मन मानेको राजावादी पक्षधर हस्तीहरुलाई हरियो घाँस देखाउँदैछ । माओवादीले यसो गर्नुको पछाडि उनीहरुको अनुभव उपयोग गर्ने भन्दा पनि कांग्रेस-एमाले वा कांग्रेस र अन्य संसदवादी दलहरुलाई सामिप्य हुन नदिनु हो । माओवादीभित्र अविश्वास भ्रम अनि विवादको अझै डर भनेको कतै कांग्रेस-तीनैथरि राजाबादी दलहरु र स-साना दललाई एकत्रित गरी शक्तिशाली नबनोस् । त्यसो भएमा माओवादीले आजसम्म प्रयोग गरेको रणनीति असफल बन्नेछ । अन्तर्राष्ट्रिय जगतले समेत प्रजातान्त्रिक मोर्चाको साथ दिनेछ ।

माओवादीले सरकारको नेतृत्व सम्हालेपछि बिभिन्न गोप्य एवं सार्वजनिक कृयाकलापले भारत र अमेरिका झस्किसकेका छन् । माओवादीले दर्जनौं शान्ति सम्झौतामा गरेका प्रतिबध्दता पुरा गरेको छैन । माओवादीले जबर्जस्ती कब्जा गरेका सम्पत्तिको बदला सरकारले क्षतिपूर्ति दिने भनेर उल्टो देश लुट्ने उद्घोष गर्दैछ । चीनसित माओवादीको बढ्दो सामिप्य, पासाङ्लाई प्रधानसेनापति बनाउने र चीनमा उसलाई बिशेष तालिमको चर्चा, मन्त्रीहरुको गोप्य चीन भ्रमण र भेटघाटले भारत अमेरिका झस्केका हुन्- कतै चीनले बर्मालाई बाजले छोपेझैं छोपेर अमेरिका र भारतको छायाँसमेत पर्न नदिए झैं नेपाललाई चीनले त्यस्तै बनाउने त होइन भन्ने चिन्ता अमेरिकालाई बढेको देखिन्छ ।

यस्तो अवस्थामा माओवादीको लागि कांग्रेस इतरका स-साना दललगायत पूर्व दरबारिया र शैनिक अनि कर्मचारीको सहयोग प्राप्त गर्नु आवश्यक छ । जोसित कांग्रेसले ऐतिहासिक भूल गरी दुश्मनी बढाएको छ । पूर्व राजावादीहरु राजसंस्था खत्तम हुनुमा माओवादीभन्दा पूर्व प्रधानमन्त्री कोइराला नै बढी दोषी देख्दछन् । बयोबृध्द नेता कोइरालाले राष्ट्रपति बन्ने लालचमा अन्तमा पूर्व राजा ज्ञानेन्द्रलाई धोका दिएको भन्ने एबं विश्वास गर्नेको संख्या ठूलै छ । अर्का बृध्द नेता श्रीभद्र शर्मा भन्नुहुन्छः प्रजातन्त्र र राष्ट्रियताका लागि वीपीले राजासित सम्झौता गर्नु उचित देख्दथे भने गिरिजाले माओवादीसित सम्बन्ध बढाएको परिणाम देखिएको छ ।

त्यसै माओवादीले १० वर्षे ४० वर्षे योजना अघि सारेका छैनन् । त्यसभित्र ठूलै ग्य्राण्ड डिजाइनको अनुमान गरिएको छ । माओवादीले परम्परागत संसदवादी व्यवस्था वा माओको कम्युनिष्ट व्यवस्था दुबै असान्दर्भिक बताउनुको बीचको व्यवस्था कतै बर्माको स्वरुप त होइन जेहोस् माओवादी तत्कालै र सजिलै अव सत्ताबाट अवतरण गर्नेवाला छैन । चीनमार्फत अमेरिका र भारतको विरुध्द ढालको तर्जुमा गरिसकेको हो भने अधिनायकवादी शासनको गन्ध आएको मान्नुपर्छ । बचन प्रतिबध्दता दिने तर कार्यान्वयन नगर्ने माओवादी रणनीतिको अगाडि रुकावट बन्न कोही सकेका छैनन् । माओवादी आफु सृदृढ हुन अन्य दलका सदस्यलाई फकाउने अभ्यास गर्दैछ । कारवाहीको त्रासदीबाट बच्न राजावादी पूर्व प्रशासक माओवादीप्रति नजिक हुन लालायित देखिन्छन् । ‘मरता क्या नही करता’ भन्ने हिन्दी कथनजस्तै एकातिर उनीहरु माओवादीप्रति आकर्षित हुनु अर्कोतिर कांग्रेस वा अन्य दलसित राजावादी पूर्व प्रशासकहरु नजिक नहोउन् र आफ्नो हात बलियो पार्ने माओवादीको उपयोगिताबाद नीति स्पष्ट देखिन्छ ।

बदलिएको परिस्थितिमा नेपालको एकमात्र पुरानो र प्रजातान्त्रिक दल नेपाली कांग्रेस भने अस्तित्व बचाई राख्ने जोखिमपूर्ण पीडा बोकेर छटपटाइरहेको छ । यो दल असफल हुनुमा नेतृत्वको तानाशाही प्रवृत्ति नै एकमात्र कारण देखिन्छ । तानाशाही नेतृत्वकै कारण पुरानो कर्मठ त्यागी विव्दान कैयौं नेता-कार्यकर्ता पाखा लगाइए स्वयं पाखा लागे वा निस्कृय भएर बसेका छन् । कोही फुटेर कोही छुट्टिएर गए पनि यो ऐतिहासिक दललाई फरक नपर्ने भनी अति अहम्कारी बक्तव्य समेत नेतृत्व बर्गबाट आयो । कत्ति फरक पर्‍यो  कि परेन त संविधानसभा निर्वाचनको परिणामले देखाइदियो । तमलोपा फोरममा गएका कांग्रेस सदस्य र तिनको संख्या जोड्दा कांग्रेस आज पनि अग्रपंक्तिमा छ । ती नेता कार्यकर्तालाई समेट्नुको साटो घचेट्ने अदूरदर्शी कांग्रेस नेतृत्वको कारण यो दलको यस्तो दर्दशा भएको छ । स्वदेशमा मात्र नभै विदेशमा पनि कांग्रेस समर्थकहरु शर्मनाक बिबादमा अल्झिएर एकले अर्कालाई नङ्ग्याउँदैछन् । केन्द्र मूकदर्शक बनी तमासा हेरिराखेको छ । या त एकत्रित गर्न सक्नुपर्छ या बिघटन गरी अर्को समिति बनाउनु पर्छ त्यो गर्न कांग्रेसको नेतृत्व पक्ष असफल देखिन्छ ।

अरु त अरु संविधानअनुसार संसदीय दलको नेता आजसम्म चयन गर्न सकेको छैन । बिना औपचारिक प्रकृया र निर्णय नै गिरिजाबाबु स्वयं संसदीय दलको नेता मै हुँ भन्दैछन् । कार्यकर्ताको लागि यो जस्तो लज्जास्पद तानाशाही प्रवृत्ति के होला यस्तो अहम् र तानाशाही कांग्रेसको नेतृत्वले देशको लागि आवश्यक प्रजातान्त्रिक मोर्चा बनाउने पहल एवं नेतृत्व गर्ने मनोबल कसरी प्राप्त गर्नसक्छ कसरी विश्वासमा लिन सक्छ आफु इतरका राजनैतिक दलहरुको पूर्व प्रधानमन्त्री सूर्यबहादुर थापाले माओवादीसित बाह्र बुँदे सम्झँैता हुनुभन्दा अगाडिदेखिनै प्रजातान्त्रिक मोर्चाको आवश्यकता बताउँदै आएका थिए । तर कांग्रेसको अहमताले कार्यान्वयन हुन पाएन र आज देश बामपन्थीकरणको घेरामा फस्नपुग्यो ।

गिरिजाबाबुलाई प्रजातन्त्र मासिन लागेकोमा चिन्ता त छ कसरी जोगाउने जवाफ वहाँसित छैन । वहाँकै हातबाट कांग्रेसको नेतृत्वमा बनाइएको संविधानको अवशान भयो । कांग्रेससितै सम्झौता गर्दै प्रजातान्त्रिक पध्दति अगाडि बढाउन सहयोग गरेको राजसंस्थालाई बिस्थापित गराउनु भयो । परम्परागत रुपमा कांग्रेसको ढाल बनी सहयोग गरेका शक्तिहरुलाई लत्याउनु भयो । अझै पनि कांग्रेसको नेतृत्वमा चेत खुलेको छ भने प्रजातान्त्रिक संविधान बनाउन एक सशक्त शक्ति निर्माण गर्नुपर्छ र माओवादी इतरका सम्पूर्णशक्तिलाई एकत्रित गरी अगाडी बढ्नुको बिकल्प छैन । नेतृत्व जोसुकैको होस् सबै संसदवादी दल एवं शक्ति एक भई यो संवेदनशील अवस्थामा देशलाई पार लगाउने व्दन्व्द र त्रासमुक्त देश र समाज निर्माण गर्नु आवश्यक छ । सत्ताबिमुख हुनुपर्दाको तीतो फ्याँक्नमात्र क्रान्ति होइन क्रान्तिको उद्देश्य लक्ष्य र गन्तव्य समेतको स्पष्ट सिमाङ्कन पनि जनतामा राख्नुपर्छ । माओवादीलाई सत्ताबाट झार्नमात्र क्रान्ति गर्ने हो भने त्यो स्वयम् कांग्रेस र देशको लागि झनै प्रत्युत्पादक बन्नेछ ।.

श्रद्दान्जली स्रष्टा थापालाइ

हस्त गौतम मृदुल

एउटा तारा मुरयॊ शोकाकुल पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो मायाँ मारी।

स्तब्ध पारीकन भौतिक चोला छोडयौ।
कैले भेट नहने गरी पाइलाहरु मोड्यौं।

अनयासै दुखद खबर धर्तीभरी छायो।
श्रद्दान्जली अर्पणने कस्तो बेला आयो।

एउटा फूल झर्‍यो बोटै सून्य पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।

दिवंगत आत्मामा मिलोस चीर शान्ती।
बाँचिरहोस ह्रदयमा स्मृतिको कान्ती॥

हजारौका ति ह्रदयमा जिवन्त भै रहे।
श्र्दद्धिय स्रजक तिमी अजर अमर भए।

एउटा दियो निभ्यो अन्धकार छरी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।

हाम्रा सामु रहेनन् ज्वजल्यमान तारा

बिजय कुमार श्रेष्ठ
धादिङ्ग, हाल जोईन्ट वेश
बलाद ईराक

अब रहेनन् हाम्रा सामु पि्रय गायक राम थापा ।उहाँ २०१५ साल मंसिर महिनामा काठमाडौको कमल पोखरीमा बुबा हस्त बहादुर र आमा हिरा कुमारी थापाको कोखबाट जन्म लिनु भएको थियो । उहाँ हस्त बहादुरका साहिला छोरा हुनु हुन्थ्यो ।हुने बिरुवाको चिल्लो पात भने झै उहाँ सानै उमेरमा तृष्ण दिमाखका हुनु हुन्थ्यो ।सानै उमेरमा कसैले गुन गुनाएको देख्दा उहाँ त्यो गुन गुनाएको घुनमा तल्लीन भएर सुन्नु हुन्थ्यो । परिवारको ठुलो सँख्या भएकोले आफनो पढाई पश्चात उहाँ प्रहरी सेवामा पनि सेवा गर्नु भयो । उहाँ अति मिलनसार र नरम स्वाभावका हुनु हुन्थ्यो । उहाँ सँगित भन्ने बितिक्कै मरि हत्ते गर्नु हुन्थ्यो ।उहाँले सँगितको स बाट सुरु गर्नु भएर सँगित क्षत्रको ज्ञ सम्म पुरा गर्नु भयो । आफुले जानेको बिधालाई आफूसँग मात्र सिमित राख्न हुन्न भन्ने उहाँ उदार बिचार थियो ।

नेपालको मुटु मानिने काठमाडौ जस्तो ठाउँमा जन्म लिएर पनि उहाँले खोलानाला बनपाखा र कुनाकन्दरालाई रसाई दिनु भयो।उहाँले लेकबेसी मेलापात जादाँ गाउने गित देखि लिएर आधुनिक र नेपाली फिल्मी क्षेत्रको समेत गित गाई सक्नु भएको थियो । उहाले दर्शकको मन सारै राम्रासँग जित्नु भएको थियो । कुनै पनि कार्यक्रमहरुमा राम थापाको उपस्थितिमा हुन गई रहेको रमाईलोको स्वाँद अझ बढि हुन्थ्यो उहाँ हसिलो मुहार र हृदय छुने गितको भाकाले गर्दा समय बितेको पत्तै पाउदैन थियो । उकाली आराली र पाँखा पखेरामा उहाँको लयले साथ दिन्थ्यो हामीहरुलाई । अति सरल र नेपाली पन झल्केको हुन्थ्यो उहाँको लयमा को सानो को ठुलो को पढेका को नपढेका सबैले सजिलैसँग बुझने सरल तरिकाबाट स्पस्र छुने खालका हुन्थ्यो उहाँका भाँकाहरु । उहाँ आफनो राष्ट्रमा मात्र नभएर अन्तराष्ट्रिय स्थरमा पनि चिर परिचित हुनु हुन्छ । बिबिसिले सन् २००२मा विश्वभर सर्वेक्षण गरि छानेका १० उत्कृष्ट मध्यमा उहाँले गाउनु भएका ऋतुहरुमा तिमी बोलको गितले सातौ स्थान हासिल गर्न सफल भएको थियो ।त्यसैले उहाँलाई बहुप्रतिभाको प्रतिकको रुपमा पनि हामीले पाउन सकिन्छ ।अति मिलनसार उहाँको नजरमा को सानो को ठुलो भन्ने भिन्नता हामीले कहिले पाउन सकेन ।आफुले हासिल गरेको विधाहरु सबैलाई समान तवरले बाड्न चाहान्थे ।उहाँ गायककार मात्र नभएर संगितकार पनि हुनु हुन्थ्यो । २०३५ सालमा कल्पनाको नौलो संसार भन्ने गितको बोलमा उहाँले संगित भरेर आधुनिक सँगीतको सुरुवात गर्नु भएको थियो ।पाँच सय जति गितमा उहाँले सँगीत भर्नु भएको थियो ।उहाँले दोस्रो नेपाली तारा २ मा निर्णायकको भुमिका निर्भाह गर्नु भएको थियो ।उहाँलाई हामी बहुप्रतिभाका धनी भनेर चिन्खछौ ।उहाँको जीवनमा नैरास्यता भन्ने कुराले बास गर्न पाएन आफुलाई भन्दा अरु साथि भाईको खुशिमा उहाँ प्रशन्न हुनु हुन्थ्यो ।

उहाँमा एउटै कुराको कमि थियो ।त्यो हो आफुले चाहेर न त किन्न नै सकिन्थ्यो न त बनाउन नै त्यो थियो भगवानले प्रसादको रुपमा हामी मानव जातीको वंश फहिलाउनको निमित्त दिएको उपहार पुत्र उहाँमा अतृप्तृय थियो ।नभएको त होईन तर के गर्ने बिधिको बिधानलाई कस्ले रोक्न सक्छर एउटा भएको छोरा पनि दुष्ट कालले चुडेर लग्यो ।साढे दुई करोड नेपालीको मन जितेर उहाँले आफू गायक राम थापा हो भन्ने कुराको परिचीत हामीलाई गराउनु भएको थियो ।उहाँका स्वाँर यो मरुभुमीमा पनि गुन्जयमान छ के यूद्ध भुमि के शान्ति भुमि हामी जहाँ गए पनि उहाको मधुरमय स्वार हाम्रो कानमा गुन्जि रहने छ ।ति पहरा कंदराहरुमा गुन्जि रहेको छ आज पनि राम थापा भनेर नचिन्ने विरलै होलान् उहाँलाई नचिन्नेले पनि उहाँको मधुर स्वाँर गुन्जना साथ यो त राम थापाको परिचय हो भनेर अड्कल काट्दछ ।आफनो जीवन संगीनी एक्लो पारेर र हामीलाई मर्माहत बनाएर छाडि जानु भएको छ ।

उहाँका कृतिहरु यस्ता थियो । ‘लेकाली हो चोयाको डोको’, ‘कटहर कटहरमा’ , ‘हाई हाई वनकाली माई’ , ‘पहाड झुक्नु पर्छ आँधि रोक्नु पर्छ’ , ‘ऋतुहरुमा तिमी’ जस्ता गितहरुले नेपालीहरुको मन मुटु चुमेका थियो ।उहाँले संगित भरेका केहि गितहरु यस्ता थियो ‘टाढैबाट देख्दा’, ‘तिम्रै गालाको’, ‘तिमी त्यसै लजायौ’, ‘थामेर किन छाड्यो हातहरु’, ‘छिटको साडी’ , ‘कहिले यो मन खहरे’ लगायतका दर्जनौ गीतको लोकपप्रीयताको मानक नै बनाएका छन् ।आज हाम्रा सामु रहनु भएन ।उहाँ अमर हुनु भयो ।उहाँ रहनु नभए पनि उहाँका कृतिले हामीलाई नजिक बनाई रहने छ । आज हामी यो यूद्ध भुमिमा रहेर पनि हामीलाई कोशेली स्वारुप आफनो मधुरमय स्वर छाडेर जानु भएको छ ।हामी परदेशमा भएर के भयो र उहाँको पर्थिवशरिर नरहे पनि उहाँ हाम्रो मनको तरङ्गमा जिवित हुनु भएको छ र अमर हुनु भएको छ ।कलाकारलाई देशको गहना हो भनेर सँज्ञा दिने ती हाम्रा देश बाहाकहरु देशको संगितस्त्रष्टाको निधन हुदाँ श्रद्धान्जली सभामा भाग लिन समेत उहाँहरुलाई फुर्सद मिलेन आफनो नातागोता पार्टिका कार्यकत्ता भएको भए लाखौ खर्च गरेर देशको ढुकुकीमा पौडि खेलेर प्लेन चार्टर गरेर भए पनि उपस्थित हुने थियो । यो नाताबाद-कृपावादको घृणित राजनितिक संजालले कहिले सुधारबादको निति लिने हो ।खाली भाषणको शासनले यो स्वास्च्छ हराभरा सुन्दर शान्त नेपाललाई भाषणी खोल ओडाई दिएर अन्धकारमय बनाई दिएको छ ।

नेपाली मन परदेशि बसाई भए पनि हाम्रा संगित क्षेत्रका जाज्वल्यमान तारा सगितस्त्रष्टा राम थापालाई मेरो र मेरा मित्रहरुबाट हार्दिक श्रद्धान्जली व्याक्त गर्दछौ ।
श्रद्धाजली व्याक्त गर्ने प्रवासी मनहरु:

बिजय कुमार श्रेष्ठ, धादिंग
राम प्रसाद पन्थ, धादिङ्ग
बिष्णु रेग्मी, काठमाडौ
प्रेम पाठक, बुटवल
हरि खनाल, अर्घाखाँची
किसोर श्रेष्ठ, ललितपुर
मान बहादुर श्रेष्ठ, पोखरा
मान काजी तामाङ्ग, सोलुखुम्बू

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई प्रचण्ड पत्र

बिजय कुमार श्रेष्ठ, धादिङ्ग
(हाल ईराक)

लामो समयको अन्योलता अर्कमण्यता र संक्रणकालीन स्थितिलाई चुनौती दिंदै माओबादीले फेरी एकपटक राजनीतिक गेममा गोल गर्न सफल भएको छ । मलाई लाग्छ यो गोल नेपाली जनताको चाहना र भाबना अनुरुप नै भएको छ । बैचारिक मतभिन्नता र पार्टीगत नीति सिद्धान्तलाई पर सारेर आगामी दिनमा राष्ट्रियता गणतन्त्र र जनजीबिकाको पक्षमा कति डटेर काम गर्छ तपाइहरुको अग्नी परिक्षा अब सुरु भएको छ । सचेत र उत्सुक आँखाले नेपाली जनता गार्ड बसेर तपाइको परिक्षा लिइरहेका छन् । कमरेड प्रचण्ड सहमति सहकार्य गठबन्धन निरपेक्ष होइन सापेक्षतामा हुने गर्छन । राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा बनेको ३ दलिय गठबन्धनको कारक तपाइहरु पनि हो । ठुलो दलको हैसियतले बिगतका बास्तबिक कमी कमजोरीहरुको समिक्षा पनि तपाइहरुले गर्नुभयो होला । जनयुद्ध भन्दा संसदीय लर्डांई पेचिलो र कठिनपूर्ण हुने यथार्थ तपाइहरुले ब्यबहारिक रुपमै यो २ बर्षमा भोग्नुभयो । तपाईहरु होसियार हुनुस् तपाईकै सिद्धान्त संसद खसिको टाउको झुण्ड्याएर खसिको मासु बेच्नेथलो लाई बस्तुगत यथार्थका आधारमा थाती राखेर संसदीय लडाईं लड्दै हुनुहुन्छ ।

अहिलेको संसदमा लडाईं भनेको यथास्थितिबाद र परिबर्तनका बिचको लडाईं हो । मेरो बुझाइ अनुसार यथास्थितिबादको मुख्य कमाण्डर कङग्रेस हो र परिबर्तनको नेतृत्व गर्ने मुख्य कमाण्डर तपाइहरु हो । एमाले बैचारिक स्पष्टता र राजनीतिक कार्यदिशा बिना आफ्नो स्वार्थ पुरा गर्न पाए कहिले ओल्लो भित्तो त कहिले पल्लो भित्तो पछारिरहन्छ । तैपनी आसा गरौं एमालेले आगामी दिनमा सामन्तबादीहरुको पुच्छर बनेर बामपन्थीको नाममा नाक फुल्याउने लाज मर्दो काम गर्नेछैन ।

तपाई प्रधानमन्त्रीमा निर्बाचित भएलगत्तै नेपाली जनताले असङख्य सपना साचेर बसेका छन् । तपाईलाई पुष्पकमल दाहालबाट प्रचण्डको परिचय दिन जनयुद्धको क्रममा त्यागतपस्या र बलिदानी गरेका अनी आफ्ना आफन्त गुमाएर तपाईलाई नै मुली मान्छे मान्दै आइरहेका १३ हजार शहिदका आफन्तजनले तपाइलाई आसाबादी नजरले हेरिरहेका छन् । जनताका लागी लड्न भनेर युद्धकालमा लडाइंको ब्याटलमा खरो उत्रीएका जनसेना कति अभाब र पिंजडामा बाच्नु परेको छ । प्रचण्ड कमरेड । तपाइलाई जनताले कार्यकारी राष्ट्रपतीको निम्ति अत्यधिक बहुमतले बिजयी बनाएका थिए । राष्टपतिको माला पहिरन नसके पनि तपाई शक्तिसाली ठाउंमा आइपुग्नुभएको छ ।

युद्धकालमा दिर्घकालिन जनयुद्धको नीति तपाइहरुको लागी जसरी अमृत साबित भयो । हुनत तपाइहरुको परिभाषमा दिर्घकालिन जनयुद्धले नयाँ रुप लिएको छ । मलाई लाग्छ निरन्तर क्रान्तिको सिद्धान्तलाई तपाइहरुले भुल्नु भएको छैन । संबिधानसभा निर्बाचन अगाडी तपाइहरुले सार्बजनिक गरेको प्रतिबद्धता पत्रमा कोरिएका सुन्दर नक्साहरु अब निर्माण गर्नेबेला आएको छ । साझा नीति कार्यक्रममा तपाइहरुले प्रस्तुत गरेका राष्ट्रियता र जनजीबिकाका सवालहरु जबरजस्ति पुरा गर्नुपर्छ । त्यसक्रममा हुने सबैखाले षड्यन्त्रबिरुद्ध लड्न नेपाली जनता तयार छन् ।

अब तपाइहरुको काधमा धेरै जिम्मेवारी आएको छ । जिम्मेवारी त संबिधानसभाले नै दिएको थियो तर संबैधानिक प्राबधानको बाहनामा जनताको नेतृत्व गर्न नदिने षड्यन्त्रलाई लात हान्दै दुई तिहाइ भन्दा बढी बहुमत बटुल्न सफल हुनुभएको छ तपाइहरु ।

बधाई छ कमरेड प्रचण्ड । तपाइको राजनीतिक चतुर्‍याई र दुरगामी सोंचकॊ सम्मान गर्न आतुर छन् सबै जनता । भबिष्यमा देखिन सक्ने बाधा र अड्चनलाई पनि दृष्टिगत गर्दै जानुपर्छ तपाईले ।

तितो यथार्थको सामना गर्न तयार भएकोमा मैले तपाइलाई बधाई दिएको हुँ । अन्तमा कमरेड प्रचण्डलाई मेरो र सारा जनताको तर्फबाट बधाई छ । बधाई संगसंगै खबरदारी पनी । प्रचण्ड साच्चीकै रोल्पा रुकुमको बरदान साबित हुनुपर्छ । अब धेरै समय अगाडीको प्रतिबद्धता पुरा गर्नुपर्छ प्रचण्डले । त्यो हो रोल्पालाई गणतान्त्रीक नेपालको राजधानी बनाउने प्रतिबद्धता । रोल्पा समग्र नेपालकै राजधानी नभएपनी संघीय गणराज्यको राजधानी हुनुपर्छ । संघीय गणतान्त्रीक नयाँ नेपालमा राजधानी केन्द्रित राज्य मध्य तथा सुदुरपश्चिमका बिकट पहाडी जिल्लाहरुमा पुग्नुपर्छ । शिक्षा स्वास्थ्य र रोजगारीको स्वाद जुम्ला कालिकोट जाजरकोट सल्यान बाजुरा दार्चुला र बैतडीहरुले चाख्नुपर्छ । सुधार्नु छ प्रचण्ड तपाईले अब प्रशासन न्यायपालिका र सबै निकायलाई । जहा भ्रटाचारले लपक्कै पोतेको छ । ठगी खाने बसिखाने लुटीखाने सिमा मिचिने सबै प्रबृतिलाई लात हान्नुपर्छ अब ।

सरकार भएर पनी बाबु मरेको छोराछोरी जस्तो बस्नु नपरोस नेपालीहरुलाई । रोग भोक गरिबी अशिक्षा बेरोजगारी सबै बाईबाई । तपाइको परिभाषाको समुन्नत नेपाल चाहियो नेपालीलाई ।

उहाँले साढे दुई करोड नेपालीलाई दिनु भएको बाँचाहरु सबै केबल भाषणमा सिमित रहन गयो, यो हामीले पहिलो नयाँ नेपालको सपनाको जाल बुन्ने पहिलो सुरुवात यसरि थाल्नु भयो। जसरि उहाँले आफना नयाँ र नौलो सोच लिएर त्यो लोकतान्त्रिक नेपालको पहिलो प्रधानमन्त्री हुनु भयो त्यसैको बिपरितमा लाग्नु भयो ।उहाँले प्रधानमन्त्रीको पद जित्नु भए पछि साढे दुई करोड नेपालीलाई मन परेको नेपाली दौरा सुरुवाल ढाकाको टोपिलाई चटक्क छाड्नु भयो र बेलायति पहिरनमा सजिएर नौलो नेपालको नयाँ सृजना गर्नलाई प्रधानमन्त्रीको सपथ खाएर देश र जनताको गुलाम भएर काम गर्ने बाचा लिएर बालुवाटारमा छिर्नु भयो । त्यहाँको अवलोकन गर्नु भयो ।त्यो अवलोकनले उहाँको पहिलो परिवर्तनको सुरुवात गर्ने जोस जाग्यो त्यो थियो आफनो पलङ्ग जब उहाँ बालुवाटार छिर्नु भयो उहाँको नजर बिलासिता अहेस आरामको नौलो सृजना गर्ने अनुभुति जाग्न थाल्यो र आजसम्म नेपालमा कुनै पनि ओहोदाको व्यक्तिले चयन नगरेको र नेपालमा समेत बन्न नसक्ने पलङ्गको सोच गर्नु भयो र छिमेकि देश चिनबाट झिकाउनु भयो ।त्यसको मुल्य थियो नेपाली सवाँ लाख यो रकम थियो साधारण नेपाली जनताको तिन परिवारले बर्षभरि आफनो जिविकोपार्जनमा उपभोग गर्न पुग्ने रकम थियो एउटा व्यक्तिकॊ रातमा ६ घण्टा बिस्राम गर्ने पलङ्ग । अर्को कुरा उहाँ सधै भरि भन्ने गर्नु हुन्छ म नरहे देश रहन्न भनेर आफुलाई निडर र शहासि ठान्नु हुने व्यक्तिले यस्तो शब्द निकाल्दा ति नेपाली जनताले के सोचे होलान् । राजनितीमा उथल पुथल भन्ने कुरा जति बेला पनि हुन सक्छ तर त्यो उथल पुथललाई साम्य पार्ने खुबि हुनु पर्छ जब कि त्यो कुसर्िको हकदार हुन पुगे पछि जिम्मेवारि पनि लिने काथरता पनि देखाउने यो लाचारि प्रबृद्धि त्यो कुसर्िमा बस्ने व्याक्तिलाई सोभायमान हुदैन ।

नेपाली जनताले धेरै त्यस्ता कुराहरु सहदै आएका छन् ।सबै कुराको नून चाखि सकेका छन् ।लाचारि अन्यायदमन अत्याचार भ्रष्टचारनाताबाद कृर्पाबाद यी सबै कुराको अनुभव लिई सकेका छन् । नेपाली जनताले फेरि पनि यो दसा भोग्नु पर् यो भने कसैलाई पनि माफ गर्ने छैन । खबरदारिको औला उठाउन सबैले जानि सकेका छन् । पुष्पकमल लाई प्रचण्ड कसले बनायो र कसरि बन्यो भन्ने कुराको पृष्ठभुमि त उहाँलाई बताई रहन पर्ने कुरा होईन ।उहाँ केवल माओवादि पार्टिको मात्र प्रधानमन्त्री होईन नेपालको साझा प्रधानमन्त्री हुनु हुन्छ ।उहाँको साझा दस्तावेज हुनु पर्छ ।अब यति बेला उहाँको मन्त्रिमण्डलको परिक्षण काल पनि सकि सकेको छ ।अब उहाँले नेपाली जनताले चाहेको र आफुले कुन उदेश्य लिएर त्यो पदको लागि लडाई गर्नु भएको थियो त्यो कुराको बाचालाई पुरा गर्ने समय आएको छ । अब हामीले आशाको किरणलाई अवलोकन गर्ने मौका आएको छ । ति १३००० हजार शहिदका आफन्तले हेर्ने दिन आएको छ शहिदको सपना सकार पार्ने हो कि निराकर पार्ने हो । हाम्रो प्रतिक्षाको घडि आई पुगेको छ ।
समाप्त ॥ ॥ ॥

नबदलिएका माओबादी र हत्याको निरन्तरता

पहिला अपहरण, अनी अपहरणको ईन्कारी, त्यसपछि हत्या, हत्या पछि हत्याको पनि ईन्कारी । अनि पछि कतै जन दबाब र राजनैतीक सरगर्मी ज्यादै बढेमा कुनै यौटा मोहरा खोजेर अपहरण र हत्या दुबैको होलसेलमा ईल्जाम बोकाउने। अहिले सम्म कुनै पनि हत्या वा अपराध लुकाउन माओबादि नेतृत्वबाट हुने गरेका नाटक यहि नै हो ।

देशको स्थितिले पल्टा खायो, नीयम कानून फेरीए, नेतृत्वको पासा-पलट पनि भयो तर माओबादिको हत्या, हींसाको सिलसिला र माओबादिको नेतृत्वको सफेद झूठ बोल्ने परिपाटि जस्ताको त्यस्तै रह्‍यो ।

प्रसंग काठमाडौं स्युचाटारका २२ वषीय पुष्कर डंगोल र २४ वषीय निर्मल पन्तको अपहरण र त्यसपछि भएको अमानविय हत्याको।

राजनैतीक परिवर्तनकै लागी पनि मानव हत्या हुनुहुदैंन र मानवको अत्यन्त नैसर्गीक जिउन पाउने अधिकारको हनन कुनै पनि समुह वा व्यक्तिबाट कुनै पनि हालतमा हुनु हुदैंन भन्ने मेरो बिचार छ । तर सायद माओबादीको नैतिकतामा राजनीतिमा जे पनि जायज ठहर्छ वा मानव हत्या गर्नु उनिहरुकोलागी कुनै ठुलो कुरा होईन, त्यसैले त जनताले जे जत्ती जिम्मेवारि र विश्‍वास प्रकट गरेपनि माओबादिले राजनीतिको नाममा तिनै जनताको हत्या गर्न छाडेनन् ।

अनि हत्या पछि नेतृत्वतहबाट हुने लाचार ढाकछोप झनै शर्मनाक छ । पत्रकार बिरेन्द्र साह देखि लिएर ज्ञात अज्ञात सबैको हत्या पछि हत्यारा कार्यकर्तालाई बचाउन भरमग्दूर प्रयत्न गर्ने माओबादी नेतृत्वको यो स्वभाव हेर्दा नचाहेपनि जनतालाई यो विश्‍वास गर्न कर लाग्छ कि यी सबै हत्या, हिंसा नेतृत्व तहकै ईशारा वा समहतिमा हुने गर्छन ।

अनी कहिलेकाहि हत्यारा वा अपराधिलाई 'आन्तरीक कारबाहि' गरीने वा गरेको समाचार आएपछि झन कानूनि राज्यकै उपहास हुने गर्छ । लाग्छ माओबादीको शब्दकोषमा 'कानूनि राज्य', 'सत्य', 'अहिंसा' वा 'मानव अधिकार' जस्ता कुनै शब्द छँदै छैनन् ।

दिन दहाडै देशमा फेरी दुईजना युबाको पासविक र अमानविय हत्या भएको छ –-- त्यो पनि केवल राजनैतीक दुश्मनीको लागी ।

हुन त देशमा यस्को बृहत बिरोध जारि छ, तर माओबादी भने अझै पनि 'वाक युद्ध' बाट हत्याको जिम्मेबारि पन्छाई पानी भित्र ओभानो हुने कोशिसमा लागी परेकाछन।

कुनै समयमा देसमा ४-५ पटक प्रधानमन्त्री भएर देशको हालत यो स्थितिसम्म ल्याउन प्रमुख भूमिका खेल्ने आर्का नेताले वाई. सि. एल. को माने 'योङ्ग कम्यूनिष्ट लिग' भनेर व्याख्या गरेका थिए । छाडा, अनियन्त्रीत र अमानविय कार्यमालत रहने र हालसम्म नसुध्रिएको यिनको छविलाई देख्दा लाग्छ वाई. सि. एल. को माने 'योङ्ग कम्यूनिष्ट लिग' नै सबैभन्दा सहि छ ।

मानव हत्या गर्नु संसारकै सबैभन्दा जघन्य अपराध हो र यस्तो पाशविक कार्यको बिरोध गर्नु सबै मानवता वादीको कर्तव्य पनि हो। त्यसैले यो जघन्य अपराधको बिरोध गर्दै दोषिमाथि तुरुन्तै कारबाहिको माग गरौं ।

राजनीतिको नाममा व्यक्तिहत्या गर्ने अधिकार कसैलाई छैन !

नेपालीले भारतकै दास भएर बाँच्नुपर्ने भयो त

शेखर ढुंगेल
अमेरिका
हालसालै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड बिमिस्टेकको शिखर बैठकमा सहभागी भएर स्वदेश फर्कनु भएको छ । फर्कदा फर्कदै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले एयरपोर्टमै भन्नुभयो- अनमिनको म्याद थप्न भारत सकारात्मक रहेको छ । हाम्रा प्रधानमन्त्री जनतालाई सार्वभौमिक शक्तिसम्पन्न बनाउँछु भनेर डिङ् हाँक्छन् व्यवहारमा चाहीं फिजीको महेन्द्रिसंहजस्तो भारतको पपेट प्रधानमन्त्रीको चरित्र देखाउँछन् भने यस्ता प्रधानमन्त्रीको नेपाली जनताले कुन हदसम्म विश्वास गर्नुहुन्छ ।

निश्चय नै संविधानसभाका माध्यमबाट जनताले माओवादीलाई सरकारमा पुर्‍याएका हुन् राजनीतिक शक्तिका रुपमा सम्मानित गरेका पनि हुन् । जनमतको जनादेशको कदर माओवादीका नेता तथा देशका प्रधानमन्त्रीका यस्तै अभिव्यक्तिले हुन्छ त के नेपालको निर्णय भारतको सकारात्मक र नकारात्मक अनुमतिमा निर्भर छ के प्रचण्ड भारत निर्देशित प्रधानमन्त्री हुन् होइन भने उनका अभिव्यक्तिले नेपाली जनताको जनमतको अपमान गर्यो कि गरेन ।

यही भ्रमणमा प्रधानमन्त्री पचण्डले सुपुर्दगी सन्धि सीमामा हुने सबैखाले आतंककारी गतिबिधि नियन्त्रण गर्नका लागि भारतलाई सर्वशक्ति सुम्पेर आएका छन् । के प्रधानमन्त्रीले भारतीय फौजलाई आतंककारी गतिबिधि नियन्त्रण गर्ने नाममा नेपालमा निर्वाध पस्नका लागि अनुमति दिएर आएका हुन् त हुन् भने यसबारेमा नेपाली राजनीतिज्ञ सुरक्षाबिद सुरक्षा निकाय किन बोल्दैनन् ।

भारत परस्तहरुको कुनै कमी छैन नेपालमा । राजनीतिदेखि पत्रकारितासम्म समाजसेवादेखि परोपकारसम्म उद्योगदेखि व्यापारसम्म अर्थनीतिदेखि अर्थतन्त्रसम्म जताततै भारत परस्तहरुको लर्को छ । नेपालमा भारतबादीहरुको बहुमतीय जमात खडा भइसकेको छ । यो भीडमा नेकपा माओवादीका नेताहरुको चर्को राष्ट्रबादी नाराले जनतालाई आकर्षित गरेको छ । तर प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएपछि लज्जा पनि लज्जित हुनेगरी प्रचण्डले ब्राण्डेड भारत परस्तहरुलाई पनि परास्त गरेर भारतबादी चरित्र देखाईदिएका छन् । योभन्दा जनताको अपहेलना अरु के हुनसक्छ ।

भारतले जलस्रोतमा कव्जा जमायो । हिजो महाकालीका कुरा थियो आज सप्तगण्डकी अपरकर्णाली देखि सेती र बुढी गण्डकीमा पनि भारतको नङ्ग्रा गाडिसकेको छ । मेचीदेखि महाकालीसम्म ६५ ठाउँमा सीमा बिबाद छ । प्रचण्डजी दुईपटक भारत के जानुभयो कालापानी र सुस्तामा बाहेक कहीं सीमा बिबाद छैन संयुक्त कार्यदलले सीमा बिबाद टुङ्ग्याईसक्यो भनिदिनु भयो । यही कुरा परराष्ट्रमन्त्री तथा फोरमका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले पनि दोहोर्‍याईदिनुभयो । सबैलाई थाहा छ नेपाल र भारतकाबीच सीमा बिबाद छ । भारतले दिनदिनै सीमा अतिक्रमण गरिरहेको छ । सबैलाई थाहा छ भारतले सीमामा नेपालीलाई लुट्ने नेपाली बालीनाली लुटेर लाने काम गरिरहेको छ । सबैलाई थाहा छ भारतको सीमा सुरक्षाबलले नेपालीको इज्जत लुटिरहेको छ बलात्कार गरिरहेको छ । तर माओवादी र फोरम प्रचण्ड र उपेन्द्र यादव हाँमा हाँ मिलाएर भनिरहेका छन्- नेपाल र भारतका बीच सम्बन्ध सुधार भइसक्यो । कुनै समस्या छैन । १० वर्षमा १० हजार मेगावाट बिद्युत निकाल्न भारतले सघाउने भएको छ ।

हिम्मत छ स्वेतपत्र निकाल्ने जब हिम्मत छैन भने जनताको आँखामा छारो हालेर कतिदिन चलाउने प्रचण्ड र उपेन्द्र यादवमा भिन्नता छैन भने माओवादी र कांग्रेस समानान्तर छन् भने नयाँ नेपाल बनाउने र पुरानो नेपाललाई बिगार्नेमा फरक छैन भने राजतन्त्र फालेर नेपाललाई सिध्याउने बाहेक के उपलव्धि भयो त स्वाधीनता नेपालीको चाहना हो स्वतन्त्रता र शान्ति नेपाली जनताले खोजेका हुन् । शान्ति सुरक्षा र समान अवसर नेपालीको आवश्यकता हो भने त्यसलाई आपूर्ति गर्ने अवधारणा कार्यक्रम माओवादीले ल्याएको खोई जब टाट उग्रनारा हो भने त्यस्तो उग्र नाराले अस्थिरतामात्र सिर्जना गर्न सक्छ । सम्पन्नता ल्याउन सक्दैन ।

आज युवाहरु विदेश पलायन हुन आतूर देखिन्छन् । किन तिनीहरुलाई स्वदेशमै बसुँ-सुँ पार्न नसक्ने विदेश पलायन भएकालाई नेपाल फर्कन आकर्षित गर्न नसक्ने माओवादीको कुन चाहिं निर्णयले स्वाधीनताको रक्षा गरेको छ। हिजो २३ लाख नेपाली नागरिकता बिक्री गर्दा माओवादीले समर्थन गर्‍यो । आज आफै सत्तामा छ भारतको दास प्रवृत्ति देखाईरहेको छ । यो सब देखेपछि कुनै पनि नेपाली मानसिक रुपमा गलित र शारीरिक रुपमा दबित हुन्छ हुन्छ । अनि उसले बिदेश पलायन हुने अवसर नखोजे के खोज्छ नेपालमा बस्ने केही गर्ने वातावरण नै नपाएपछि नेपालको निर्णायक तहमा पुगेका व्यक्तिहरु भारतीय चरणदास बनेपछि नेपालीले हार्छ । जनताले माओवादीलाई परिवर्तनका लागि चुनाव जिताए माओवादीले सत्ता जित्यो । तर नेपालीले हारे नेपालले हार्‍यो भन्न करै लाग्छ । किनभने नेपालको आन्तरिक मामिलाको निर्णय गर्न समेत भारत सकारात्मक छ कि नकारात्मक भनेर बुझेर निर्णय गर्ने बेला आयो ।

प्रचण्डजस्ता अग्रगामी चरित्र देखाएर लामो जनयुध्द गरेर सत्तामा पुगेको र जनताले आशा गरेको पार्टी र नेताले समेत राष्ट्रिय अडान कायम राख्न सकेनन् । यो अवस्थाले के देखाउँछ भने वर्तमान थाङ्ने नेताहरुको कमजोरीका कारणले गर्दा नेपालीले भारतकै दास भएर बाँच्नुपर्ने भयो । कि कसो?