बिजय कुमार श्रेष्ठ
-हाल ईराक
विश्व सामु नमुना साबित हुनु भएको छ अमेरिकाको नव निर्बाचित राष्ट्रपति बराक ओबामा । विश्वको सामु एउटा नया उदाहरण भएर विश्व सामु उदाउनु भएको छ । गोरा जातिको शासन थिचो मिचोलाई सहेर आफनो प्रतिभा देखाउन कहिले पनि पछि हट्नु भएन । सफल हुनको लागि अनेक बाधा ब्याबधान अड्चनहरुसँग सामना गर्नुलाई नै साहासी पाईलाको पहिलो पहिचान हो रहेछ भनेर पनि आज हाम्रो सामु छर्लङ्ग पार्न सफल हुनु भएको छ । त्यो दिनलाई सम्झदा उहाँले पनि सोच्नु भएको थिएन होला आज संसारको हिरो बन्न सफल हुन्छु भनेर । उहाँको एउटै मन्त्र थियो, जहिले पनि जहाँ गए पनि सबैलाई भन्ने गर्नु हुन्थ्यो यो शब्द ‘प्रयास गरे नहुने भन्ने कुरा केहि छैन यो संसारमा’ । त्यहि मन्त्रले आज उहाँलाई बिश्व सामु चिनाउन सफल भएको छ ।
यो तस्विरलाई हेर्नु होला । यो मानिस को होला भनेर आफैले अन्दाज लगाउनु होला । अमेरिका जस्तो विश्वको शक्तिशाली देशमा बाहिरबाट माईग्रेट भएर आएको मानिसले राजनिती क्षेत्रलाई लिएर जनताको सेवा गर्छु भन्न पनि सपनाको कुरा जस्तो हुन आउँछ । त्यसमा पनि काला जातिको थिचो मिचो भएको मुलुकमा त्यती सजिलो थिएन । आफनो विगतलाई सम्झदा अहिले कहाली लागेर आउछ उहाँलाई पनि । आफनो पुर्खाको बाटो कहिले भुल्नु भएन । संघर्ष गरि रहनु भयो आफनो क्षमताले भ्याएसम्म बैचारिक युद्धमा लागि परेर लाग्नु भयो । आफनो दुख जस्तै हो देश बासिको दुख । जसरि नै देशमा भएका देशबासिको दुखलाई आफनो सम्झेर सेवा भावनामा लाग्नु भयो । मानिसको बोली नै गोली हुन्छ भन्ने आसय उहाँलाई राम्रोसँग ज्ञान थियो । कहिले पनि कसैको मन दुखाउने किसिमको तुच्छ बचन झुक्केर पनि बाहिर निकाल्नु भएन । अन्याय र शोषण पिडनको पछि लाग्नु भयो । आफनो नजरले देखेको र आफनो क्षमताले भ्याएको अन्याय शोषण र पीडनको विषयमा दिलो ज्यान दिएर सत्य र असत्यको छिनो फानो गरेर निचोड निकाल्ने गर्ने गर्नु हुन्थ्यो । आफुलाई चिन्ने र देख्ने मानिसलाई यो मान्छेसँग फेरी कहाँ भेटिएला भन्ने पारेर मन लोभ्याई दिनु हुन्थ्यो आफनो मिठास बोलीको सहाराले। हुन त के थियो उहाँको ति मधुर स्वरमा एक पल्ट भेटेर उहाँको मधुर बचनहरु सुन्ने बितिकै मानिसहरु आर्कषित हुने गर्दथे रे । यो पनि उहाँमा भएको मधुरताको शक्ति नै मान्नु पर्ने हुन्छ । मानिसको जिवनमा नसकिने भन्ने कुरा हुदैन भनेर उहाँको पुर्खाले सिकाएको थियो । अत्याचार र शोषणले सिमा नाघेर असह्य भएर बसेका अमेरिकी नागरिकलाई केहि हदसम्म राहात पुर्याउन सफल व्याक्ति हुनु हुन्थ्यो विलक्षण प्रतिभाशाली अब्राहमलिङकन । उहाँले आफना जातिमा भएको अन्याय, शोषण र अत्याचारको चरम बिन्दु नाघेको देखेर बैचारिक द्वन्द सुरु गर्नु भएको थियो र पछि आफुले समातेर हिडेको बाटोमा सफल भएर छाड्नु भयो । बिश्वको शक्तिशाली देशको राष्ट्रपति हुनु भयो । देशमा केहि परिवर्तनको सिमा स्थम्भहरुको जग बसालेर संसारलाई एउटा नयाँ सन्देश छाडेर जानु भएको थियो । अहिले त्यसैको अनुसरण गरेर आउनु भएको छ अमेरिकाको ४४औं राष्ट्रपति ओबामा । आज संसारको हिरो बन्न सफल हुनु भएको छ ।
साधारण सिकर्मीले बनाएको काठको कुर्सिमा बस्ने व्याक्ति आज उहाँलाई
आफनो लगनशिलता, दृढ बिचार, कर्तव्य परायणताले गर्दा संसारलाई औलाको भरमा नचाउनलाई साथ दिएको छ । यो कुर्सीको बसाईले आज उहाँ संसारमा हाई हाईको पात्र बन्ने सफल व्याक्ति हुनु भएको छ ।
परिर्वतन गर्न सजिलो छैन । अनेक र अनेकताको बाधाँ ब्याबधान र अड्चनलाई सिरो धार्य गरेर अप्ठयाराहरुलाई रिसमा होईन मायामा परिणत गरेर मात्र त्यसलाई निराकरण गर्न कुनै पनि प्राणी सफल बन्न सक्छ भन्ने मन्त्र लिनु भएको छ ।आजको नौलो युगान्तकारी युगलाई यो उहाँको पहिलो पाठ हो । के उहाँले बन्दुक उठाउनु पर्यो त?, कसैसँग लडाई झगडा गर्नु पर् यो त ?, के उहाँसँग मनग्य रुपैयाँ थियो त?, केवल उहाँ एउटा गरिब परिवारको सदस्य हुनु हुन्थ्यो । हुन त संघर्षमा बन्दुकको पनि हात हुन जान्छ । त्यो क्षणिकको लागी हो तर टिकाउ हुन्छ भन्ने छैन । किन कि त्यसमा अहमताको जलन हुन्छ र समयको रफतारलाई सिरो धार्य गर्न सक्ने क्षमताको कमि हुन जान्छ र आफसे आफ पतनको विन्दुमा परिणत हुन बाध्य पर्छ । यो कुराको पनि केहि उदाहरण ताजा नै पाउन सफल भएका छौ हामीले अहिलेको नयाँ र नौलो युगान्तकारी युगमा । त्यसको लागी पनि विश्वको सामराज्यबादको निती लिएको मुलुकलाई नै हेरौ जस्तै ईराक, अफगानीस्थान सिहको गर्जाईलाई लिएर एकै पटकमा सिध्याई दिन्छु भनेर झम्टीनेहरुको हबिगत देख्दै आएका छौ । यो एउटा पट्काई र तर्साईको उदाहरणलाई लिन सकिन्छ । बिश्वको शक्तिशालि राष्ट्रलाई आज आर्थिक मन्दिको चपेटाले पिरोलिरहेको छ । लाखौ मान्छेहरुमा बिहान बेलुकीको हात मुख जोर्ने बिकराल समस्याले आर्थिक बिचलन भोग्नु बाध्य पर्न गई रहेका छन् । आज किन यो दिनको दसा-ग्रहले छुन गयो त केहि हदसम्म त हामीहरुले अड्कल काट्न त सकिन्छ जस्तो मलाई लाग्दछ ।
हिजो यस्तो ठाउँबाट संघर्ष, त्याग, तपस्या र बलिदानको आहुतीलाई पार गर्दै आज देश निमार्णको खम्बाको रुपमा उभ्याईदिएको छ । त्यसैले गर्दा मलाई पनि केही कुरा लेख्न मन लागेर आयो । अधम्य शाहस बोकेर जनताले हातमा हात मिलाएर परिवर्तन गराउनेको मुल ढोकामा उभ्याई दिएकाहरुको वृतान्त पोख्न गई रहेको छु । देशमा अन्याय र अत्याचारले सिमा नाघेकोले नेपाली जनता एक जुट भएर जंगलबाट सदनको हकदारमा पुर् याई दिएको छ । त्यो कस्ले पुर्यायो भन्ने कुरा सोच्नु भएको होला नी त आफनो दृढ बिचारलाई कसरि सदुपयोग गर्नु पर्छ भन्ने कुराको ज्ञान त होला नी त, न कि जनताले फेरी जहाँबाट आयो त्यही बाटो फर्काउन बाध्य हुन नपरोस् । सत्ता पायो हामीलाई पुगी हाल्यो भन्ने कहिले पनि सोच्ने काम नगर्नु होला । आफुले जनतालाई के भनेर आश्वासन दिएको थियो । त्यसलाई लत्याउने नगर्नु । मियो बिनाको दाही हुन गई रहेको छ अहिले सत्ताको खेल । त्यसको लागी पनि जिम्मेदार पदमा बस्ने व्यक्तिले राम्रोसँग बुझेर काम गर्नु पर् यो । सहकार्यमा अघि बढ्ने भनेर साझा सहमतिमा सरकारमा बस्ने जसले जे मन लाग्यो त्यही बोल्ने जे मन लाग्यो त्यही गर्ने प्रबृदिलाई निर्मुल पार्नु पर् यो । एउटा राष्ट्र अध्यक्षको हैसिएतले गर्नु पर्ने कार्य हुन सकि रहेको छैन । बोल्नु र गर्नुमा धेरै अन्तर हुन्छ भन्ने कुराको ज्ञान यो अबधिमा आएर केहि हदसम्म ज्ञान हासिल त गर्नु भयो होला । शासन शत्ता चलाउनु भनेकॊ क्रान्तिको दौढ भन्दा फरक नपर्ला जस्तो लाग्दछ । त्यसैले राम्रोसँग बुझेर जनताको आकांक्षा के हो बुझेर र बुझन लगाएर मात्र शासन सन्चालनमा अघि बढ्नु पर्ने हुन्छ, न कि राष्ट्र भनेको पाठशाला होईन । दाही गर्दा जसरि मियोको ठुलो भुमीका हुन्छ त्यसै गरि राष्ट्र सन्चालनमा राष्ट्र अध्यक्षको त्यति कै भुमिका निर्बाह गनु पर्ने हुन्छ । सफल हुनको लागी सफल व्याक्तिको नै सिको लिनु पर्ने अत्यन्त जरुरि हुन जान्छ । त्यसैले मैले माथि केहि अंश देखाउन खोजेको मात्र हु ।
एउटा देशका प्रमुख भए पछि आफुले पाएको जिम्मेवारीहरु पनि निराकरण गर्न सक्ने क्षमताको कमी हुनु हुन्न र आफना मातहतमा भएकाहरुलाई पनि आश्वासन दिन र तार्किक रुपमा सत्ताको बागडोर समाल्न सल्लाह सुझाब दिन ठुलो आवश्यकता हुन्छ । म एउटा नेपाल राष्ट्रको राष्ट्र प्रमुख हु भन्ने आत्मा विश्वास आफुले जनता सामु जागरुक भएर देखाउन सक्नु पर्छ न कि म एउटा पार्टिले मात्र चुनेर पठाएको भनेर सम्झने बानि छाड्नु पर्छ । देश सन्चालनमा अधिकार दिएको व्याक्तिलाई निसंकुच तरिकाबाट शासन सन्चालन गर्न पाउने बातावरणको दाहित्व बहन गराई दिनु पर्ने हुन्छ न कि त्यो सत्ता निरंकुसताको आभाषबाट मुक्त होस् ।
हाम्रो देश नेपाल भनेर चिनाउने पुर्खालाई बिर्सन थालेका छन् । पुर्खाले जन्माएको सास्कृतिलाई पाखा लगाउन सफल भएका छन् । नेपाल नरहे नेपाली रहन्न भनेर देशको लागी आफनो जिउ, ज्यानको पर्वाह नगरी आफुलाई आहुती दिएर नेपालको नाम संसार भर चम्काउन सफल ति सहिदलाई बिटुलो भयो भनेर भन्ने सानो संकुचन मन लिने मानिसहरुको पैदा भएको छ यो देशमा । आज नेपाली भनेर कसले चिनाउन सफल भयो त ?। सामराज्यबादको नितीलाई कसले बिफल पारे त के याद छ ति अहिलेका नेता भनाउदाहरुलाई?, भएका ती पुर्खाले बनाएका भग्नाबशेषहरुलाई सम्हार र परिमार्जित गर्नु त कता हो कता झन भत्काएर नासेर नयाँ बनाउने रे त्यो नयाँ भनेको कस्तो हो । भएकोलाई बिगारेर फेरि त्यस्तै बनाउने कामलाई नयाँ भन्ने हो कि कसैले नगरेको काम गरेर देखाउनॆ कामलाई नयाँ भन्ने हो । नेपाल भनेर विश्व सामु नाम निशाना मेटिन्छ कि भनेर हाम्रा ति बिर शहिदहरुले गोलीको उत्तर ढुङ्गा र दाउराले दिएर आफनो स्वाभिमानलाई उच्च राखेको कुरा आज ति नेता भनाउदाहरुले कति छिटो बिर्सीसकेछन् । हाम्रो नेपालीमा पुर्खाले बनाएको उखान छ नि ‘कि त देखेर जान्नु, कि गरेर जान्नु, कि त पढेर जान्नु, कि त भनेको मान्नु’ यि उक्तीलाई मान्न छाडेर कस्तो नयाँ नौला कुराको सृजना गर्ने हो । आज विश्वको शक्तिशाली देशको नयाँ राष्ट्रपतिले पनि म नयाँ कुराको थालनी गर्छु पुर्खाको कुनै पनि कुरालाई मान्यता दिन्न भनेर लागेको भए आज त्यो शिखर चुम्न सफल हुन सक्थे त?, चौध आंचल पचहत्तर जिल्ला भई रहेकोलाई कहिले आठ सय जिल्ला बनाउनु पर्छ भन्ने कहिले सारा नेपालीले बन्दुक बोक्नु पर्छ भन्ने के हो यस्तो आसय हाम्रा नेता भनाउदाहरुको दिमाखमा के चडेको छ ?। आफु नै देशको कार्यभार समालेर देशको सर्बेसर्बाह भएर बिस्तारबाद र बिखण्डनबादले जरा गाडेको छ भनेर भनि जनतालाई त्रासको बाताबरण देखाउने । कहिले देश कब्जा गर्छौ भनेर तिक्तता पोख्ने । लडाई लड्नु नै सबैभन्दा ठुलो उपलब्धि सम्झनेहरुसँग कस्को के लाग्छ । अर्को उपाय छैन यो नयाँ नेपालमा के हामीलाई सधै लडाई रहने जनताले सधैभरी लडि रहने के साधारण जनतालाई लड्नु भन्दा अरु काम गर्ने बाटो देखाउन सक्ने बुद्धि छैन । नेपाली जनताले बलिदान दिएको अहिले मात्र हो के शहिद भएको अहिले मात्रै हो । यो देशको नामाकरण कस्ले राखिदियो के देशको नाम उच्च राख्ने व्याक्ति शहिदको दर्जाबाट बिमुख हुने यो नयाँ नेपालमा बिर पुर्खाहरुको स्थान छैन । नेपाली जनताले परिवर्तनहरु धेरै देखेका थियो तियो परिवर्तनले असईय भएर नयाँ नौलो परिवर्तनको खाकाकोर्नलाई क्रान्तिकारीको नारा बोकेका पार्टिलाई जंगलबाट सदनमा र सदनबाट शासनसत्ताको बागढोरको हकदार बनाउन सफल भएका छन् । किन आज यहाँसम्म पुर् याई दिएको भन्ने कुरा त राम्रोसँग बुझनुभएकै होला ।
हिजो त्यस्तो परिस्थितीबाट आज यस्तो परिस्थितीमा कस्ले ल्याई पुर् याई दियो त । अहिले देशमा देशनिर्माणको चाबि क्रान्तिकारी पार्टिको हातमा जनताले सुम्पिदिएको छ । बाउन्न घुस्सा त्रिपन्न ठक्कर खाएका नेपाली जनतालाई सुखको सास फेरि दिन्छ भन्ने आशाले आज यो दिन देखाई दिएको छ । त्यसैले देशमा नयाँ नौलो परिवर्तनको सृजना गर्ने भन्ने झन पुरानै कुरालाई प्रसय दिन खोज्ने प्रबिद्धिले प्राथमिकता नपाओस । पहिलाको सरकार चलाउनेले गरेका काम कार्बाहीलाई मध्य नजर राखेर त्यो कामको थालनी भएर किन अधुरो भए र कसरि त्यो परिस्थितीको सृजना भोग्नु पर् यो भन्ने कुराको निचोड निकालेर अधि बढ्नुलाईको सफलताको शिखर चुम्न सक्ने भनेर भन्न सकिन्छ । कुनै पनि मुलुकमा भएको कामलाई बिगारेर नयाँ रुप दिने परिपाटि यो सन्सारमा कहाँ चलेको छ । भएका र सृजना गरेका कामलाई परिमार्जित गरेर नयाँ रुप दिनुलाईको नयाँ सृजना भन्नु पर्ने हुन्छ । भत्काएर पुरै नयाँ बनाउनलाई फेरी त्यसको लागी आफुसँग मनग्य आर्थिक पनि हुन जरुरी छ । भन्ने बेला घाटि हेरि हाड निल्नु भन्ने ब्याबहारमा चाहि लागु नगर्ने त्यहिआर्थिक बिना पनि हामीले आफनो कार्यलाई अगाडि बढाउन असफल परि राखेका छौ । त्यसैले सरकारमा बस्ने मानिसले जता पायो तेतै जंगली भाषण छाट्ने बानीलाई छाड्नु पर् यो । राम्रोसँग बुझेर सत्य तथ्यलाई अंगालेर शिलशिला बध्द तरिकालाई अप्नाएर बिकास निर्माणको कार्यमा हात हाल्नु पर् यो । बोल्न पायो भन्दै जथाभावी बोल्न हुने नहुने राम्रोसँग सोच्ने बानि राख्नु पर् यो । केबल एउटा पार्टिको लागि मात्र प्रधानमन्त्रिमन्त्रि बनाएर पठाएको होईन । नेपाली जनताको लागि जुन सुकै कुरामा बिचार बिर्मश गर्दा सामुहिक तवर तरिकाबाट म एउटा पार्टिको मात्र प्रधानमन्त्रिमन्त्रि होईन सिङ्गो नेपालको मन्त्रि हु भन्ने मनस्थिती लिएर हिड्नु पर् यो । साना तिना कुरालाई एक आपसमा सहमति गरेर मिलाउन सकिने कुरालाई सडकमा पुर् याउने बानि छाड्नु पर् यो । किन कि त्यो कुराहरुले गर्दा जनताको मनमा फेरि पनि त्रास नजगाओस । देशको जिम्मेदार पदमा बस्ने व्याक्तिको खोकाई पनि देशको कानुन हुने छ । त्यसैले जहाँ पायो जहिले पायो त्यहिले बोल्ने र पछि हामीले जानेका थिएनौ अनुभव थिएन भनेर भन्नु त्यो पदको दुरुपयोग गरेको र पदलाई बेवास्था गरको सम्झनु सिवाए अरु अपबाद हुने छैन । कुरो गर्दै जाने कसैले बिरोध गर् यो भने फिर्ता लिने अनि बिराए भन्ने के शासन सत्ता भनेको स्कुल हो । विधा हासिल गर्ने ठाउँ हो । विधी र विधानको कार्यनयन कसरि र कुन ठाउँमा प्रयोग गर्ने भन्ने कुराको पुर्ण रुपमा ज्ञान हासिल नभएसम्म तातो रिस देखाएर किनआफुलाई लाचारिको सँज्ञा दिन बाध्य बनाउने तर्फ लाग्ने । कुनै पनि पद ग्रहण गर्ने व्याक्तिले आत्मा आलोचना सहन नसक्ने भए किन राजनितिको बाटो अङ्गाल्ने देश र जनताको सेवा गर्छु भनेर किन तम्सने । नेपाली जनताले धेरै किसिमको युद्धहरुको नुन चाखि सकेका छन । अब कसैले पनि अपहरण लुटपाटडर धाक धम्कि र कब्जा गरि लिने भन्ने शब्द लिएर अधि बढ्छु भने त्यो अन्त्यको परि सुचन हो भनेर जान्नु सिवाए अरु केहि होईन । धमण्डि र अहमताको पर्दा पास पनि सारा दुनीयाले देख्दै आउनु भएको छ । विश्वको हिरो भनेर चिनिने मुलुकका शासकलाई अन्यायको बिरुध्द जुत्ता पुरस्कार स्वोरुप बसा्रउन थालेको खवरहरु हामीले ताजा नै पढ्न र हेर्न पाएका छोै त्यो घटना हाम्रा शासकहरुले पनि बुझनु भएका होलान् । हामीलाई केही गर्न दिएन भनेर पन्छन खोज्नु पनि लाचारी हुन जान्छ । के कहिले खोजेको छ त किन गर्न दिएन र के कारणले हामीलाई रोकेका छन भनेर त्यसको जडको निरिक्षण गर्ने समस्याको समाधान पत्ता लगाउने कामको प्रार्दुभाव गरेका छन । हरेक काम कुरामा प्रश्न बाचक चिन्ह खडा गर्न सिकेका छन् त हाम्रा नेताहरुले कहिले हिजो जे थियो आज त्यही नै छ अनि के चाहि नयाँ भयो त । जवसम्म शासन सत्तामा बस्नेले कसैले गल्ती गरेको खण्डका किन भयो र कसरि भयो भन्ने कुराको खोजी गर्ने कानुन लागु गर्दैनन तबसम्म यो देशमा परिवर्तनको कुनै नयाँ पाठ सिक्न पाउने छैन । केवल मुहार परिवर्तन हुने मात्रै हो ।
देशको परिवर्तनको खाका कोर्नलाई अघि बढ्ने हो भने काठमाडौबाट होईन कर्णाली डोटिअछामका परिभेषलाई मध्य नजर राखेर अघि बडेमा मात्र नयाँ नेपालको खाकाको सचित्र कोर्न सकिन्छ । हामी नेपाली जनतालाई आफनो मौलीक हक अधिकारको सदुपयोग गरेर स्वातन्त्रसँग बाच्न पाउने अधिकारको समुचित वातावरण सृजना गराई दियोस भन्ने सारा नेपालीको कामना छ । अर्को कुरा नयाँ नेपालले दिने नयाँ सविधानमा न्याय र निसावको कडा भन्दा कडा कानुन बनाईयोस् । न कि अपराध गर्नेले कसैको प्रसयमा बाच्न ढाँक छोप गरेर गरेको अपराधबाट बच्न नपाओस् । कानुन भनेको पहिला देशको प्रमुख व्याक्तिलाई लागोस उसले गरेका देश बिरुध्दको तानाशाहि निरंकुश प्रबृध्दि थिचो मिचो लापरबाहि गरेको खण्डमा सर्बश्व सहित हरणको ब्यावस्थाको कानुनी दफामा उल्लेख गरियोस् । न कि यो दफाले अरु तल्लो दर्जाका व्याक्तिलाई सर्तककता दियोस् । बैदेशिक रोजगारलाई सर्ब सुलभ र सुनिश्चित तवरबाट ऐन नियम बनाई दियोस् । देशमा एन।आर।एनले जसरी देशको लागी रेमीटान्स भित्राएको छ त्यसै गरि बिदेशमा भएका नेपालीहरुको लागी देशले बलियो ऐन कानुनको दफामा लागु गरि दियोस् । अपराध कसरि हुन गयो र किन गरे अनि कसरी अपराध गर्न सफल भए भन्ने कुराको ठोस प्रमाण पत्ता लगाउन सक्ने कानूनमा प्रश्न चिन्हको दफामा उल्लेख गराउनु पर् यो ।नेपाली जनताको बलिदानलाई केवल भाषणमा मात्र सिमीत राख्ने बानिलाई हटाएर बोल्यो कि पोल्यो भन्ने उक्तिलाई मनन् गरेर जनतालाई नयाँ र नौला अनुभुतीको परिवर्तन गरेर देखाई दियोस् ।अनि मात्र देश निर्माणमा ठुलो परिवर्तन आउन सक्छ भन्ने मेरो यो नेपाली नागरिक भएको नाताले संविधान निर्माणको लागि सुझाब । अनि मात्र नेपाली जनताले नयाँ र नौलो परिवर्तनको तिर्खा मेटाउने मौका पाउने छन् ।
पर्सी आउन लागेको मुटूको चाड ‘भ्यालेन्टाइन डे’ संग लडौं भनेको होइन है, पाठकहरु। भर्खर माया बुन्न लाउनु भएका या मायाले चुम्लुगं डुब्नुभएको भए ढुक्क भएर मुटू जोड्नुहोला। कुरो के भने यो फेब्रररी महिना मुटूकै चाड जस्तो छ। यो महिनालाइ मुटु रोगको जानकारी गराउने महिनाको रुपमा पनि लिइदों रहेछ। अस्ती एउटा भारती पसलमा पर्चामा पढेको थिएं, अमेरीकीलाइ भन्दा भारतीय, नेपाली आदीलाइ मुटुको रोग लाग्ने संभावना ३ गुना बढी हुन्छ रे। कारण के रहेछ भने हामीहरुको रगतमा blood fat triglyceride अत्याधीक र HDL (राम्रो कोलस्ट्रोल) एक्दमै कम हुन्छ रे। हामीहरुलाइ डाइबेटीज हुने संभावना पनि उत्तीकै हुन्छ रे। यो त भयो हाम्रो रगतको दोष। अर्को हाम्रो दोष के छ भने जागिरमा बाहेक कसरत गर्ने भनेको भर्याङ उक्लनु मात्रै हो। एलिभेटर छ भने या ग्राउन्ड फ्लोरमा बस्ने भए त्यो पनि चाहीएन। बिदेशमा सस्तो मासु र बियर, त्यो पनि छोड्ने कुरो भएन। बिदेश आए पछि तपाइ या तपाइका साथहरुले कति वजन थप्नु भएको छ? प्राय सबैले, होइन त? अब भन्नुहोस त अब मुटूको रोग लाग्ने संभावना कती छ हामीलाइ? ६ गुना त पक्कै होला?
तपाइहरुलाइ तर्साउन भनेको होइन है फेरी। तर पनि नेपालकोमात्रै ख्याल गर्ने लेखहरु मात्रै लेखेर भएन नि, नेपालीको ख्याल राख्ने लेख पनि त लेख्नुपर्यो। अमेरीकामा मात्रै दिनमा २४०० जना मानिसहरु मुटुकै रोगका कारण ज्यान जाने गर्छ। विश्वमा एकै दिनमा मुटुको कारण ज्यान गुमाउनेको संख्या ५०,००० छ। यस्को अर्थ मर्नेहरुमा एक तिहाइ मुटूका रोगी पर्नेरहेछन। गाउं घरमा मानिसहरुलाइ चक्कर आयो ढल्यो, एक छिन पछी आर्यघाट। पत्तै हुदैन के ले मर्यो मर्यो । प्राय: यसरी अकस्मात इहलिला समाप्त मुटूकै रोगले हुने गर्दछ। सम्झनुहोस त, तपाइले चिनेका मात्रै बाटोमा हिड्दा हिड्दै या बोल्दा बोल्दै कती जनाको जिवन चेट भएको छ?
फेब्रररी महिनाको अबसर पारेर मुटुको रोग हुने कारण र समाधानका केही उपाय यांहा प्रस्तुत गर्दैछु।
मुटूको रोग लाग्ने मुख्य कारण हुन:
मुटुको रोगको परिवारीक इतिहास भएको।
अत्याधीक मोटोपन भएको।
शारीरिक रुपमा कम शक्रिय हुनु।
अत्याधीक कोलस्ट्रोल हुनु।
अत्याधीक ब्लडप्रेसर हुनु।
धुम्रपान सेवन गर्नु।
डाइबेटिजको रोगी हुनु।
नआत्निहोस है पाठकहरु, समाधान पनि सजिलै रहेछन।
समाधान हरु यस प्रकार छन:
१० प्रतीश मात्रै भए पनि वजन घटाउनु।
फस्टफुड तथा नराम्रो खाने बानी छोड्नु।
सोफमा मात्र लम्पसार नपरी यता उता गरी आफुलाइ फुर्तीलो बनाउनु।
सांझमा दांत माझ्ने तथा दात फ्लस गर्ने गर्नु।
सधै तनावबाट मुक्त रहने गर्नु।
स्वस्थ्य खाने कुरा जस्तै सागपात तथा फलफुल खानु।
माथीका कुरामा याद राखे मुटूको रोगबाट लड्न पक्कै पनि सकिन्छ। दौंतरीका सबै पाठकहरुलाइ यो ब्लगले स्वस्थ्य रहन पक्कै पनि प्रेरणा मिल्नेछ भन्ने आशा गरेको छु।
शेखर ढुगेंल
नेपाली कांग्रेसले अध्यादेशको पक्षमा नरहेकोले तत्काल व्यवस्थापिका संसद बोलाउन माग गरेकै दिन एकीकृत नेकपा माओवादीको नेतृत्वको सरकारले ३ थान अध्यादेश ल्याउने निर्णय गरेपछि माओवादी र नेपाली कांग्रेसबीच टकरार पर्ने स्थिति सिर्जना भएको छ ।
यही विषयमा आराम गर्न २४ गते विराटनगर पुगेका गिरिजाप्रसाद कोइरालाले पत्रकारहरुलाई बोलाएर प्रचण्ड तानाशाह बन्न थालेको प्रतिकृया दिएर राजनीतिलाई अरु तताइदिएका छन् । गिरिजाले त्रिभुवन, वीरेन्द्र, ज्ञानेन्द्रसँग तुलना गर्दै प्रचण्डलाई उनीहरुको चरित्र र माओवादीको चरित्र उस्तै छ कुनै भिन्नता छैन भन्ने प्रतिकृया दिएर प्रचण्ड सरकारलाई तानाशाहीको बिल्ला भिराई दिएका छन् । अध्यादेशका सम्बन्धमा एमालेले सहमति जनाए पनि अन्य दलहरुले केही बोलिरहेका छैनन् ।
यसरी माओवादीले कांग्रेससँग लाप्पा खेल्न कम्मर कसेपछि कांग्रेसले २४ गते देखि नै संविधानसभामा रहेका र नरहेका अध्यादेशका सम्बन्धमा माओवादीलाई पछार्न छलफल सुरु गरेको छ । यो छलफलले माओवादीविरुद्ध प्रजातान्त्रिक मोर्चा बन्न सक्ने आधारभूमिसमेत तैयार गर्न सघाउ पुग्ने विश्लेषकहरुले बताउन थालेका छन् । अवको माओवादीको अधिनायकवादविरुद्धको मोर्चाको नेतृत्व कांग्रेसले लिने रिहर्सलसमेत यही हुनेछ ।
कांग्रेसका सभापति कोइरालाले अध्यादेशको विपक्षमा अडेर राजनीतिक सहमति कायम गर्न र अधिनायकवादविरुद्ध लड्न पार्टीपंक्तिलाई निर्देशन दिएका छन् । यही निर्देशनको पालना गर्दै रामचन्द्र पौडेलसहितका कांग्रेसी नेताहरु माले, राप्रपा, राप्रपा नेपाल र जनशक्ति पार्टीसँग छलफल प्रारम्भ गरेर अघि बढिसकेका छन् । यस्तो छलफलमा केही फोरमका नेतासमेत सामेल हुनुबाट सत्ताधारी पार्टीभित्र पनि एकमत नरहेको देखिन्छ ।
एमालेभित्र पनि झलनाथ खनालबाहेकका नेताहरु अध्यादेशको पक्षमा छैनन् । संविधान मस्यौदा मूल समितिमा अध्यक्ष बनाइएका प्रभावशाली एमाले नेता माधवकुमार नेपालले ‘अध्यादेशले शासन गर्न पाइन्न’ भनेर कुर्लिसकेको अवस्था छ । दिनदिनै चर्किदै गएको अध्यादेशको पक्षमा माओवादी नेताहरु खुलेर लागेका छन् । अध्यादेशमा समर्थन जुटाउन नसकेर मन्त्रिपरिषदको वैठकसमेत पटक पटक स्थगित गर्नुपरेको छ । अध्यादेशको मुद्दा प्रेसमाथिको असुरक्षा, न्यायालयमाथि हस्तक्षेप, लोडसेडिङ्, महगी, असुरक्षाजस्ता विषय जोडिएर राजनीतिक मुद्दा बन्न पुगेको छ । आगामी दिनमा यिनै मुद्दा सडकमा उर्लने र जनताले कुर्लने विषय बन्दै गइरहेको छ ।
संविधान लेख्न तम्तैयारी भइरहेको बेलामा राजनीतिक दलहरुबीच यसरी मतभेद बढ्नु वातावरण धमिलिनु हो । तर सत्ताधारी दलले बहुमतको समर्थनलाई सदुपयोग नगरेर सहमतिको अवस्थालाई धमिल्याउन किन उद्दत रहेको छ भन्ने विषय आश्चर्यजनक मानिएको छ । यही विषयलाई लिएर राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा माओवादीको सामाजिकीकरण नहुने र उसको संसदीय प्रणालीमा पूर्णविश्वास नरहेको हो कि भन्ने आशंकाका दृष्टिले पनि हेर्न र मूल्यांकन गर्न थालिएको छ ।
जनताका लागि आवश्यक कानुन आउनु पर्ने विषयमा कुनै पनि दलले इन्कार गरेका छैनन् । त्यति भएर पनि सरकार किन संसदबाटै कानुन ल्याउन खतरा अनुभव गरिरहेको छ यो यस्तो विषय बनेको छ जसले राजनीतिक सहमति आउने दिनमा अरु बिथोलिने र राष्ट्रमा थप अराजकता छाउने अनुमान गर्न सकिन्छ । यसो भयो भने यो आफैमा दुर्भाग्यपूर्ण हुने निश्चित छ ।
संघीय संविधानका स्वरुप कस्तो हुने यसमा संलग्न हुनुपर्ने विषय के के हुन् सबै जाति भाषा क्षेत्रलाई कसरी समेट्ने आदि विषयमा व्यापक छलफल र बहस चलाएर जनमतसमेत बुझेर संविधान निर्माणमा लाग्नुपर्ने स्थितिमा राजनीतिक दलहरु अध्यादेश ठिक कि बेठिक भनेर एक-दोस्राप्रति प्रहार गर्न अघि सर्छन् भने नयाँ संविधानमा सहमति हुन्छ लेखिन्छ र घोषणा हुनेछ भनेर कसरी विश्वास गर्न सकिन्छ ?, यो बिडम्बनापूर्ण परिदृश्य देखिनु भनेको ठूला दलहरु संविधान लेख्न प्रतिवद्ध छैनन् उनीहरु संविधान लेखियोस् भन्ने पक्षमा नरहेको यथार्थ उजागर गर्दैन र हुन पनि सबै राजनीतिक दलहरु सत्ताका भागबण्डामा यति धेरै लिप्त भएका देखिएका छन् कि यिनीहरुको सिद्धान्त निष्ठा नैतिकता र लक्ष्य भनेकै सत्ताभन्दा अरु छैन ।
यसरी आफूलाई सत्ताभन्दा माथि उठाउन नसकेका दलहरुले यतिखेर अध्यादेशका सम्बन्धमा देखाएका चरित्रलाई लोकतान्त्रिक चरित्र भन्नै मिल्दैन । जुनसुकै र जतिसुकै प्रभावशाली निर्णय गर्न पनि राजनीतिक सहमति सक्षम छ भने यो सहमतिलाई तोड्ने चुडाल्ने र जुधाउने शक्ति कुन हो यसको खोजी जरुरी देखिएको छ।
आचार्य प्रभा
त्यसदिन हामी छुट्टीए पश्चात हाम्रो फेरी रामकृष्णको अल्बमको बिमोचनमा भेट भयो । हामी सँगै बसेर कुराकानी गर्दै त्यो समारोहमा रमाइलो गर्यौं । जे होस, आनन्दसङको भेटले म ज्यादै आनन्दित भैरहेकि थिए । मलाई यस्तो महसुश भैरहेको थियो कि मैले बल्ल मात्र एउटा सशक्त, बिद्वत अनी आदर्श ब्यक्ती पाइरहेकी छु जस्को मनमा न कुनै स्वार्थ छ, न कुनै घमण्ड, न त अहमता नै छ न त बनावटि अभिनय नै छ । हुन त मैले यस्तो कुरा गर्न नहुने हो तर मेरो भोगाइमा सबै भेटिएका मान्छेहरु आनन्द जस्ता स्वभावका भेट्न सकेकि थिइन । आनन्दले मलाई जत्ती आदर गर्नुहुन्थ्यो त्यो आदरमा छुटै बिशेषता थियो । नत्र त त्यती ठुलो पोस्टमा बसेको मान्छेले मलाई त्यती सम्मानको साथ ब्यवहार गर्न जरुरी पनि थिएन । तर त्यही ब्यवहार नै त वहाँको बिशेषता भएर मैले आज यती टाढा आएर पनि ती क्षणहरुलाई संस्मरणमा अनुवाद गर्दैछु । त्यो दिन साङितिक परिवेशमा हाम्रो समय बित्यो । छुट्टीने बेलामा मैले आनन्दलाई मेरी दिदिको घरमा आउने आग्रह गरें । वहाँले पनि हुन्छ भन्नु भयो किन कि आनन्दको बोलिमा शायदै ‘हुँदैन’ भन्ने शब्द मैले सुने होला । मैले बोलाएको दिन र समय ठ्याक्कै आनन्द त दिदिको ढोकामा हाजि र! । म त छक्कै पनि परे कि बाटो नचिन्ने पो हुन कि जस्तो लागेको थियो त र आर्मीको जवान त्यही पनि आनन्द । साचै मैले पत्याएँ ।
त्यो दिन दिदिको घर लगनखेलमा आनन्दसँग कुराकानी भए । अब हामी झन नजिकियौं । झन धेरै गीत, सङीतका बारेमा छलफल भए । मलाई झन लेखन क्षेत्रमा अझ हौसला मिल्न थाल्यो । यत्ती सम्म कि हामी भेटे पछी कुराकानीमा समय बितेको पत्तो नै हुन छाड्यो । हामीलाई न कसैको कुरा गर्न नै थियो । न कसैलाई केही भन्नु नै थियो । यस्तो लाग्दथ्यो आनन्द एउटा आर्मी अफिसर भएर पनि वहाँमा कसैप्रती दुश्मनीको छनक नै थियो । न कसैलाई शँका गर्नु नै थियो, न कसैलाई बद्ला लिनुको भावना नै थियो । थियो त केवल आफ्नो ड्युटीमा बफादारी र साङीतिक मोह । शायद यस्तै स्वभाव भएकोले पनि म झन नजिक भ्ए हुँला किन कि कुरा र भावना नै नमिल्ने मान्छेसङको संगत त्यती गाडा र अमीट पनि त हुन्न नि । हुन त संगत धेरै सँग भए । बिर्सन नसक्ने क्षणहरु पनि धेरै छन तर मान्छेको गुण र स्वाभावको आकर्षणले गर्दा पनि होला । आनन्दसङको भेट र क्षण मेरालागी लाभप्रद र एउटा प्रेरणामयी बनेकोले म त्यो क्षणहरुलाई आफ्नो संस्मरणमा अनुवाद गर्ने अनुमती दौतरिसँग मागिरहेकी छु । सबैलाई पाच्य नहुन सक्छ, तर खाली यस्लाई मीठो प्रेरणा मात्र सम्झिदिनु भएमा म पाठकहरु प्रती अनुग्रहित बन्नेछु । कसैको साथ, प्रेरणा कत्तिको सम्झन लायक हुन्छ भन्ने तथ्यलाई एउटा भावना सम्झना बनाइ यहाँरुलाई पस्कने प्रयास गरेकी छु । अझै घट्नाहरुलाई शब्दमा उन्ने काम बाँकी राख्दै फेरी अर्को अंकमा भेट्ने बाचा सहित् मीठो संस्मरणको बिट यही मार्दै बिदा चाहन्छु ।
क्रमश :
गज्जब छ हाम्रो देश !, बस लुटने डाँका, सुन भीत्र्याउने तस्कर वा रंगेहात समातीएको आतंककारीनै किन नहोस, यदि उलसे कुनै दलको झोला, झण्डा वा डण्डा समातेको छ भने त्यो दलका ठूला भन्दा ठूला दिग्गज र बरिष्ट नेता पनि तिनका बचाउकोलागी यसरी लागि पर्छ मानौं त्यहि एकजना अभियुक्तमा देशको अस्मिता टिकेको छ ।
यसो त अदालतमा विचाराधिन भएको कुनै पनि मुद्दाका बारेमा राजनैतिक बृत्तबाट टिका टिप्पणी हुनु आफैमा गलत कुरा हो, त्यसमाथी पनि घामभन्दा प्रष्ट प्रमाणलाई पाखा लगाएर त्यसको विल्कुल बिपरीत अभियुक्तका सम्बन्धमा हुनसक्ने आदेशलाई समेत प्रभाव पार्न सक्ने वा दबाब दिने खालका वक्तव्यबाजी गरेर हाम्रा नेताहरु कहिल्यै थाक्दैनन।
यत्ती भुमिका पढ्दा सायद कुरा प्रष्ट भैसकेको हुनुपर्छ, यस पटक कुरा ऋषि धमला नामधारी र पत्रकारीताको आडमा आतंकमा संलग्न व्यक्तिको वारेमा हो । म उनलाई ‘आतंककारी’ नै भन्छु, कारण जसरी अपराध पनि त्यसको प्रकृति अनुसार फरक फरक हुन्छ त्यसैगरी आतंक पनि थरी थरीका हुन्छन। उनी माथी हतियार र विष्फोटको अभियोग सिद्द हुन्छ हुदैंन त्यसमा नेपाल पुलीसको सोच, समझ रणनीति र अदालतको निस्पक्षता आदी कारणले भुमिका खेल्लान, तर यदी उनी चंदा आतंक र सोसंग सम्बन्धित ठगी र असुलीको ईल्जामबाट पनि मुक्त भए भने चाहि त्यो न्याय पालीकाको मात्रै हैन सम्पूर्ण न्याय प्रेमी जनताको हार हुनेछ ।
गएको हप्ता धमला समातीए, समातिनु पर्ने थियो समातीए। तर त्यसको लगत्तै आफूलाई देशको सर्बशक्तिमान सम्झने कोईराला परिवारको एकजना नेताको देनकोलागी आजिवन व्याज खाएर बसेका नेताले वक्तव्य दिए ‘यो प्रेसमाथिको आक्रमण हो ! ’ ।
नेपाल प्रहरीले हालसम्म सार्बजनीक गरेका सबै प्रमाणहरु हेर्दा र सुन्दा यस अपराधमा यि धमला मुछीएका होईनन, प्रमुख भुमीका निर्बाह गर्थे भन्नेमा कसैलाई शंका बाँकि रहदैन। तर यहि ईश्युलाई ठुलो बनाएर ‘जाते-जाते’ एक पटक फेरी ‘राज’ गर्ने मनाशयले हो वा लहरो तान्दा परो गर्जने डरले हो गिरिजाले त्यतिले मात्रै नपुगेर प्रेसलाई सो मुद्दा नियोजित भएको समेत भन्न बाँकी राखेनन् । देशलाई कानुनी राज र सुशासनमा डोहर्याउने जिम्मा लिएर बसेका नेताका यो कुरा सुनेर जनताले पुर्पुरोमा हात राख्ने बाहेक अरु गर्न सक्ने केहि थिएन ।
धमिराले खाएको बुद्धि र कुर्सीप्रतिको अत्यधिक हवसका कारण गिरिजाले सो विचार व्यक्त गरेको ठहर गरे सबैकुरा देखेका र सुनेका सबैले ।
त्यहि बिचमा केहि धुपौरे र केही आसेपासेले सायद उनकै ईशारमा यि आतंकिलाई निर्दोष साबित गर्ने जेहाद पनि छेडे नेपालमा । हुन त यो बिचमा तिनलाई अपराधि प्रमाणीत गर्ने अन्य प्रमाण र उनलाई अन्य मुद्दामा ‘पोल्ने’ को पनि कमि नरहेको समाचारले देखाउँदै छ ।
गिरिजाको अभिव्यक्ति पुरानो हुन नपाउँदै ´उनीमाथि लागेको अभियोग प्रमाणित नहोस् भन्ने मेरो चाहना हो।´ भन्दै आज फेरी अर्को बक्तव्य आएको छ हाम्रा बहालवाला गृहमन्त्रीको । गज्जबको तर बुझीनसक्नुको चाहना छ हाम्रा गृह मन्त्रीको । शान्ति शुरक्षाको बागडोर सम्हालेर देशमा अमन चैन दिने ठेक्का लिएर बसेको यौटा मन्त्री कुनै संकोच र शरम बिना सिधै यौटा अपराधिलाई बाईज्जत वरी गर्न आतुर छन । बामेले के कस्तो अबस्थामा यो अन्तर्मनको आंकाक्षा जनासमु ल्याए त्यो त थाहा छैन तर जे जस्तो परिस्थितिमा बोलेको भएपनि देशको गृहमन्त्रीको हैसियतले बोल्नै नहुने कुरा थियो यो ।
यस्ता बक्तव्यले पक्कै पनि धमला र धमलाजस्तै देशको अस्मिता र जनताको सम्पतीमा हमला गर्नेहरुलाई ठुलो प्रोत्साहनको मिलेको हुनुपर्छ । उनको यो महावाक्य सुनेर देशभरका अपराधिहरुमा शक्ति संचार मात्रै भएन होला, सबै चोर–डाँका, फटाहा र अपराधिहरुका छाती आफूमाथि पनि कसैको संरक्षणको हात छ भनेर गर्वले चौंडा भए होलान र ३-४ दिन पछाडीको ‘भ्यालेन्टाईन्स डे’ अग्रिम रुपमै मनाउन व्यस्त भए होलान तिनिहरु ।
सत्तापक्ष र प्रतिपक्ष दुबैनै यसरी एकजना बदनाम आतंकीलाई साधु साबित गरी जोगाउन लागेपछि यिनिमाथि लागाईएका मुद्दामा कति प्रभाव पर्छ र यो मुद्दा कसरी अगाडी बढ्छ सहज अनुमान लगाउन सकिन्छ । तर कुनै जमानामा भौतिक कारबाहिको नाममा ठाउँ-कुठाउँ र जसलाई पनि गोली हान्दै हिडंने माओबादीलाई समेत उल्टै गोली हान्ने अर्को समुह जन्मि सकेको बेलामा यस्ता अपराधिलाई बचाउने कार्यले अन्तत्वगत्वा ति बचाउनेलाई पनि प्रतिकूल असर मात्रै गर्नेछ भन्ने चाहि यिनका कुहिएका दिमागमा कहिले घुस्ने होलान?।
बिजय कुमार श्रेष्ठ आज सांझ नेपालको खबर जानुँ भनेर नेपाली पत्र पत्रिका भित्र छिरेको, प्रमलाइ नया गाडी किनिएको खबरले समाचार तातेको रहेछ। माओबादीको संस्कार देखेर तिन छक पर्ने मलाइ यो गाडी प्रकरणले चार छक चाहीं पारेन। जुन कुरा पनि रबर झै मर्याक मुरुक पारेर जोडदारका साथ सहि रुपमा देखाउने कमरेडहरुको शैली सधै उही हुने गर्छ। त्यसैले एक करोडको गाडी किन किने होला भनेर सोच्न तिर लागिन। घडी र पलगंको कहानी झै गरेर १-२ महिना पछि भाषणमा प्रचण्डले नै कमिडी गर्दै खुलाउने छन नया गाडीको कथा। त्यसैले प्रचण्डको नया गाडीलाइ अरुकै आखाले हेर्दैछु।
यो खबर अरुले नै पत्ता लगाएर हो या के हो, कान्तीपुर र हिमाल खबर यो खबरबाट बेखबर रहेछन। नेपाल समाचार पत्रले पनि चासो देखाएनछ यो खबरमा। सायद सन्ध्याकालीनले स्कुप मारी सक्योहोला। नेपाली भाषाको पहिलो वेव पत्रिकाले स्वकीय सचीबको गोली काण्ड लेखे पनि गाडीको खबरलाइ वास्ता गरेनछ। तर नेपाली भाषाको पहिलो ब्लग माइसंसारले भने मर्सिडिज सहित ३ वटा गाडी हुंदा हुंदै चौथो गाडी ल्याएर देशमा चमत्कार गर्न नसके पनि आफ्नो जिवनमा चमत्कार गर्ने प्रयास गरेको भनेको छ। अनावश्यक खर्च गरे कारबाही गर्ने भनेर गरेको निर्णय अब प्रमलाइ नै लागु हुन्छ त माइसंसारले प्रश्न गरेको छ। हाम्रो ब्लगले भने काम नगरी मामको टुंगो नहुने सर्वहारा वर्गका नेताको सौख पचास हजारको घडी,२ लाखको खाटहूदै करोडको गाडीमा सोझिएको छ। गाडी किनेको कुरालाइ हाम्रो ब्लगले पेच हान्दै भनेका छ "सायद कतै कुनै छाप्रोमा सर्वहाराहरु दगंदास मुडमा टिप्पणि गरिरहेका हुनसक्छन-यि नोकरशाही विदेशीका दलाल, विस्तारवादीका एजेन्ट पुजीपतिवर्गहरु हाम्रा नेताले एउटा फुच्चे गाडि चढ्न लागेको पनि सहन सकेनन"।
नया पत्रिकाले भनेको छ कल्कत्तामा आइसकेको खरानी रंगको टोयटा लेन्डक्रुजर फाल्गुन १२ सम्ममा प्रचण्डले चढ्नेछन। यो गाडीको फीचरमा बाटो देखिने क्यमेरा,रिमोट बटन भएको ढोका आदी भनेर लेखिएको छ। हुन त यस्तो फीचर बिदेशमा साधरण गाडीमा भए पनि दुइवटा मर्सिडिज, नया टोयटा गाडीहुंदा हुंदै यो नया गाडी अती अनावश्यक भनेर नया पत्रिकाले लेखेको छ। यो गाडीको बारेमा जानकारी यो लिंकमा हेर्न सक्नुहुनेछ। यसमा यस्को दाम ६५ हजार अमेरीकी डलर भनिएको छ।
मैले त अरुकै आंखाबाट हेरे प्रचण्डको नया गाडी, पाठकहरु तपाइ आफ्नै आंखाबाट हेर्नहोस कस्तो लाग्यो त प्रचण्डको नया गाडी? उनलाइ यो गाडी चाहीएकै हो त?
शेखर ढुङेल ---------०२-०६-२००९
डलर टिप्ने यात्रा भाग १ यहाँ छ ।
दुई हफ्ताको अथक प्रयास पछी एउटा भारतीय रेस्टुरामा प्लेट राख्ने र उठाउने अर्थात ड्राइटर् हो कि वेटर भन्ने जागिर मिल्यो । सेतो सर्ट कालो पाइन्ट अनी कालो इस्ट कोट मा टाइ सुर्केनो पारीयो । एक हफ्ता यस्तै बितेको थ्यो होला । सडकमा च्रियासी बाडन पठाएको थियो । एता हात बढायो उता भागने, उता हात बढायो अर्का तिर मुन्टो बटारेर हिड्दा रैछन् जापानइज हरु गाइजिन ( बिदेशि )देखे पछि । जून महिना को टन्टलापुर घाम खुब गर्मी थियो आ...!, कोइ च्रियासी लिनेत होइनन एक छिन सितल मा बस्नु पर्यो भनी मल भित्र पसेको थिएँ एउटा बुढो मधिसे ( भारतीय )सित आँखा जुधे को थियो ‘यो बुढाले के खान जाला र च्रियासी दिनु’ भन्ने सोचेर वास्ता नै गरेको थिइन । एक्कै छिन पछि मेनेजर बोलाउन आयो माथि भिड भएछ क्यारे भन्ने सोच्दै थिए । माथि पुग्दा त अगी वास्ता नगरेको बुढो त साहु पो परेछ । यस भन्दा अगी भेटेको थीइन । ‘तँ एम्बुस मा परिस गोर्खे’ भनेर मेरो छैठौ इन्द्रिय ले बतायो । नभन्दै अगाडि पुग्ने बीत्तिकै तल्लो स्तर को बोलिमा ‘ए तलाई च्रियासी बाड्न पठाएको कि आराम गर्न ?... ब्ला ब्ला ब्ला...’ बन्दुक को गोली झै मेरो धतुरो झर्ने गरी गाली पो गर्छ बा !, यो गोर्खे पनि के कम नि ? अमरिस पुरिको अगाडि जगदिप ले गाली दिएको स्टाइलमा सर्टका टांक-सांक तीन तिर उछ्छिटिने गरी एक्कै झट्का मा फुकालेर बुढो बसेको टेबुल मा फ्याकी दिएँ र भनेँ ‘लौ ला, तेरो जागिर तैँले गोर्खाली लाई हेपेको ? म को हुँ चिन्छस ? ’ बुढा को पाइन्ट भिजे जस्तो लाग्याथ्यो । भएन फसाद, बुढा को ब्लड प्रेसर रहेछ काम्न थालि हाल्यो नि ?, त्यै बेला मेनेजर ले उस्लाई शान्त बनाउन कोशीस गर्यो ठीक होला जस्तो देखिएन र मलाई भन्यो ‘तँ बाहिर जा’ मैले भने ‘मेरो पैसा ले अनी मात्रा जान्छु’ । दुई तीन टेबुल का ग्राहक त उठेर हिंडे पनि । मेनेजर ले भन्यो चोत्तो मात्ते कूदासाइ । केही छिन पछि मेरो १५ दिन काम गरेको पैसा दियो । म मेनेजर लाई धन्यवाद भन्दै बाहिरिएँ । निस्कने बेलामा बुढा को मुख हेरेको अझै हाफ्दै थियो । नोकरी शिव राम भुर्तेल अथार्त चट ।
घर मा भनौँ कि शरणार्थि शिबिर वा कोठामा बेलै मा आएको देखेर साथीहरुले कारण सोधे मैले राम कि राबण कहानि सुनाएँ, चारै तिर बसेर ॠषि मुनी झै खुबै अर्ती बुद्धी दिए, सम्झाए र भने बिदेश मा जिरो भएर बस्नु पर्छ । आफु लाई यस्तो उस्तो ठान्ने हो भने त आफ्नै देशमा गए भै हाल्यो नि किन बिदेश आउनु ?, जे पनि गर्नु पर्छ पैसा नै सबै कुरो हो भन्ने ठान्नु पर्दछ..., सुनेँ- सुनेँ, वाक्क लागे पछि मुड अफ भएको बहाना बनाएर दुई गिलास सापोरो बिएर एक्कै पटकमा घुटुक्क पारेर निदाएको जस्तो गरेर मुन्टो लुट्काइ दिये पछि मात्र बल्ल सबै चुप लागे र सुते । आफु त कहाँ सुत्न सक्नु र ? , बिहान तिनीहरु नजाउन्जेल । पैसा नै सबै थोक हो त मानिस को लागि ?, आफ्नो आत्म सम्मान नुर नै गिराएर कमाएको पैसा ले शान्ती कसरी देला त ? ,भौतिक सुख सुबिधा नै जीवन को लक्ष्य हो त ? ,आत्मग्लानी हुने गरी दबेर, दु:ख ब्यहोरेर कमाएको पैसा ले सुख देला त ?। हो, स्वाभिमान को नाम मा घमंड गर्नु हुन्न तर भोलीको सुखकोलागी बर्तमान लाई नर्क किन बनाउने?, मेरो मन मा हमेसा यही प्रश्न उब्जी रहन्छ । हो जापानिज्हरु भन्दछन ‘वोर्क इज वर्शीप’ तर हामी जस्ता बिदेसीने हरुको लागी अरु को देश मा अपमान सहनु पर्दा मरेतुल्य लाग्दो रहेछ । आफु लाई ति अर्ती पचाउन गार्हो भयो ।
फेरी थालियो जब हंटिङ् मा । १० दिन पछि एउटा साथी ले कुरा ल्याये गुन्माकेन को ठुलो कृषि फार्म मा खान बस्न फ्री दिएर दुई लाख एन पाईन्छ रे महिना को अरु दुई जना पनि चाहिये को छ रे । एक जना शुभचिन्तक साथी सित सोधे काम को बारेमा । उन्ले भने शेखरदाई तपाईंले त्यहा काम गर्न सक्नु हुन्न, मुला उखल्न लगायो भने एकै दिनमा भाग्नु हून्छ । मैले भने अरे यार मुलै त उखल्ने हो खम्बा उखल्ने त होइन नि ?, उस्को सल्लाह लाई मैले नकारात्मक जवाफ दिए पनि उन्ले भने लौ त्यसो भए मसँग कोठामा दुईजना बेरोजगार भुखमरी बसेका छन तीनलाई पनि लिएर जानुस ।
उता बाट साहु हायाकवा आँफै गाडी लिएर हामी मजदुर लाई लिन आयो । त्यो गाडी मा कोचिएर सफर गर्दै गर्दा कता कता यो डलर र मान टिप्ने रहर ले मन मा हिनता बोध गराइ राखेको थियो । सामान्यत जीवन राम्रै थियो, समाजमा राम्रै स्थान थियो, यो के दशा ले कुत्कुतायो ? भनी मन मनै सोच्दै थिएँ। एता कामको चिन्ता, उता परिवार अनी साथी भाईको याद । कता कता जीवन बधुवा मजदुर को अवस्था मा झरे को अनुभुती हुँदै थियो । त्यसमा पनि भाषा को अज्ञानता, हात मुन्टो शरीर कुम आँखा अनी कामको प्रकृती हेरी कुरो बुझ्नु पर्ने अवस्था । बस्ने ठाउँ कस्तो होला?, काम कस्तो होला? भन्ने सोची राखेको थिएँ । अचानक एउटा गाउँको घरमा पुगी गाडी रोकियो । खै के के भन्यो हायाकवाले सबै ओर्ले, म पनि ओर्ले । त्यहा एक श्रीमान श्रीमती र देशका नाम चलेका कलाकार सित भेट भयो । ति कलाकार सितको भेट भने मेरो लागि फाइर अप भयो । खुशीको सिमा नै भएन । उनी सित को मेरो मित्रता १० बर्ष भन्दा बढी को थियो । उनी जापान गएको त थाहा थियो तर कहाँ हो थाहा थिएन । उनी मलाई फ्लिम को नायक बन्न खुबै उक्साउदै थिए । म तालिम दिन्छु नाच्न सीकाईदिन्छु मेरो घर मा आउ भनी खुबै जोड गर्द्थे । धेरै बरीष्ट कलाकार, निर्देशक लाई चीनाइ दिएका थिए पनि, मेरो मनले किन हो आँट गर्न सकेन र म त्यो क्षत्रमा प्रबेस हुन सकिन ।
त्यस्ता मित्रलाई भेट्दा खुशीको सिमा नै रहेन र प्रचन्ड मन मोहन सिंहको घाटिमा झुन्डे झै झुन्डिएँ । उन्ले मेरो डलर र मान टिप्ने सोच लाई धिक्कारे, किन आ’को त्यस्तो इज्जत को जागिर छोडेर ?, तपाईं को लागि त त्यही स्वर्ग छ्नी भने । तर मेरो लौरे जागिर प्रती को बितृष्णाको कारण धेरै थियो त्यहा बताउन सम्भब थिएन । जापानिजले काम को बारेमा बताइदीन भनेछन क्यारे साथी र ति जोडीले हामीलाई बताउन थाले्। ती प्रतिष्ठित कलाकार ३ हजार बँगुर भएको त्यो फर्ममा दाना हाल्ने काम गर्दा रहेछन । महिलालाई तपाईं के गर्नु हुन्छ नि भनी सोधेँ, उनी अकमकाइन् श्रीमान फरासिला रहेछन उन्ले भने उनी बँगुर लाई खसी बनाउने काम गर्दछीन । उनीहरु यस्तै हो हाम्रो जापानमा भनेर हासेँ, म पनि हासेँ ।
जापानको गाउ मा कोइ नयाँ गाइजिन पुग्यो भने अर्कै संसार को जन्तु आए जस्तो हातमा फलफुल ओसाके लिएर आउँदा रहेछन । हामी पनि नेपारो जिन नै हो भन्ने थाहा पाए पछी उनी हरु खुशी भए, नेपाली लाई मन पराउँदा रहेछन । हामी तीन भाईलाई नभन्दै मुला नै उखल्नु पर्ने भयो । भोलीको कार्य क्षेत्र घुमाउन लगे । नेपालका सामान्य इनार भन्दा ४, ५ गुना ठुला खाल्डा दर्जनौ रहेछन, त्यसमा मुला को सिन्की बनाउने रे । आँखा चारै तिर घुमाउदा भ्याउन गार्हो मुला खेती रैछन । भोली को बिहान कहिल्यै नआए हुन्थ्यो नि भन्दै मुटु फुली सकेको थियो । कार्य क्षेत्र घुमाएर फर्के पछी मित्रले मेरो आँखामा हेरेर जिस्काए झै मुसुक्क हाँसे । ५ लिटरको आसाही बिएर को क्यान बाट गिलास मा भरेर सबै ले खम्पाइ गर्यौ । पिउदै, खाँदै एक आपसका जिज्ञासा मेटायौ । कुरा गर्दै गर्दा मुठठे जुँगा सफा चट पारेका मित्र ले मलाई सम्झाए । हाम्रो जापानमा त जुँगा राजा, राज कूमार, कलाकार, नेता, याकुचाले मात्र पाल्दछन रे । जुँगा पाल्यो भने त मालिकका अगाडि ठुलो पल्टेको भन्छन रे, राम्रो मान्दैनन रे, ताछ्नुस पो भन्दछन । जुँगा ताछ्ने बेलामा आफ्नु मर्दान्गी खुइलेको देखेर नमज्जा लाग्यो । श्राद्धमा बाबु लाई पिन्ड दीदा कपाल खौरेको याद आयो । यो जुँगा जापानिज् हावाकवा को लागि अग्रिम पिन्ड दान भयो भन्ने सम्झी मन लाई सम्झाएँ, के गर्नु त ?
म त झन्डै तीन फिट माथि नपुगेको ‘ढुङ...!’ गरेर फुल भोलुम मा आलाराम फिक्स गरेको सि डि बजेको रहेछ । मुटुनै हल्लिने गरी । मित्रले उताबाट भने छ बज्यो काम मा जान तयार हुनुस् । बाहिर टेबुल मा बेन्तो राखेको रहेछ । बिएर पनि रैछ । मैले पनि एक दिएँ, लौजा भनेर । हावाकवा गाडी मा कुरेर बसेका थिए । हामी लाई खेतमा पुर्याए । ५ प्रतिशत जती इङलिस बाँकी नीहाअङो मा के के बोले तर कुरो बुझियो आफ्नो ढाड फूस्कने ।
खेत मा एल आकारमा मुन्टेर कमिला झै दाँया बाँया टाउको फर्काउदै मुला उखल्ने त्र्याक्टर को पछाडि पछाडि कुद्दै मुला बास्केटमा हाल्नु पर्ने । बास्केट भरिए पछी ट्रक मा हाल्नु पर्ने । ढाड सोझो पार्ने फुर्सद नहुदो रहेछ । त्यो दीन त्यती धेरै काम भएन रे ? आफुले भने त न्वारन देखी सकेको थिए । कोठामा आइ नुहाएँ र एक छीन आराम गरे । भोली को काम भनी काठमान्डु जत्रो फाट देखाएको थियो हावाकवाले त्यो याद आयो । त्यो संगै एउटा प्राचिन ब्यङ्य कथा पनि कता बाट सम्झना आयो । एका देशका एक राजा ले आफ्न देशबासीलाई आदेश दिएछन कि जस्का खेत बारीमा मैले आज सम्म नखाएको साग फलफुल छ त्यो हाम्रा हजुर मा पेश गर्ने, सोझा जनतालाई के थाहा तिन्ले के खाए, के खाएनन आज सम्म ?, सबले आफ्ना बारीमा जे छ त्यही बोकी लाइन मा बसेछन । पहिलोले राजा लाई भन्टा चढाएछन् राजा रिस ले चुर भै मैले भन्टा खाको छैन भंठानिस् पाजी ?, ठोस्दे त्यस्को पछाडि...मा भनेछन, त्यसै भयो त्यो किसान हाँस्दै हाँस्दै गएको देखेर अर्को छक्क परेछ। उस्को साथमा काँक्रो रे छ। त्यस ले पनि त्यस्तै आदेश पाएछन त्यो पनि मरी मरी हाँस्न थालेछ त्यस पछी को ले अचम्म मान्दै सोधेछ ‘ए भाई त्यत्रो ठोस्दा दुखेन? र हाँसे को ?’ ‘मेरो कुरा छोड, तिम्रो लौका सम्झेर हाँसे को नि हा हा हा हा ...’ । मेरो पनि त्यही हालछ आज नै ढाड फुस्की सक्यो भोली के होला ???? बाँकी पछी
डलर टिप्ने यात्राको भाग ३ यहाँ छ।
.gif)
