January 8, 2008

NRN , महतो अनी गोङबु नयाँ बस पार्क

अचेल देशमा NRN भन्ने संस्थाको च् हल पहल छ । कहिले marathoon त कहिले देव घाटमा व्रिद्धाश्रमको कुरो लाई लिएर, कहिले के हो bank त कहिले द्वेध नागरिकताको बिषयलाई लिएर । कहिले काही सोच्छु १४ लाख भन्दा बढी NRN छन भनेर द्वैध नागरिकता अनी सुबिधा को कुरा गर्ने, अब ति खाडीमा बस्ने, जो सँग नेपाली नागरिकता छदैछ, लाई कहाको नागरिकता दिन खोजेको हो कुरो बुझिएन ।

कसैले मलाई एक दिन फोनमा सोध्यो, "NRN को मीटिङमा तपाईं जानुभएन ?"
मैले भने “ म त के को NRN हो र ! Passport मेरो नेपाली छ, पढाई काम धाम सकिएपछी राजेश हमालको आफ्नै गाउ फर्की आए भन्ने गीतमा जस्तो झोला बोकेर देश फर्किनु पर्छ भने म त विशुद्ध नेपाली हो । बरु तपाईं कसरी NRN हुनु भो? बिहे गर्नु भो कि?”

उनले मलाई lecture दिए "ल तपाईंलाई थाहा छैन? छ महिना भन्दा बढी बिदेशमा बसे पछी NRN भई हालियो नि!"

मन मनै सोचे कस्तो बिडम्बना मान्छे हरु NRN कहलाउन कती लालायित रहेछन । मैले भने "अहिले सम्म म पूर्ण रुपमा नेपाली छु, कुनै दिन नेपाल नफर्किने बिचार र तेही अनुसार को ब्यवस्था भो भने भेटौँला नि त NRN को मीटिङमा । "


मलाई NRN संगठन गठन प्रती होइन कि कती छिटो मान्छे यो बिल्ला [Tag] लिन आतुर छन र म नेपाल बाहिर बस्छु भन्ने स्वतुस्टी लिन खोज्छन भन्ने प्रती अचम्म लाग्गेको थियो ।

NRN भनेको त Non Returning Nepali पो हो, हामी के को NRN ! एक जना मित्रले ब्यङ गर्थे बेला बेला मा। मेरो लागि NRN एउटा स्वभाविक अनी भावनात्मक संगठन हो जस्तो लाग्छ एउटा दुइटा ठुला अपबाद छाडेर ।

कुनै बेला देशलाई माया मार्न मन लाग्ने, अनी फेरी कुनै बेला त्यही देशको मायाले सताउने गजब को छ यो दुनियाँ , गजब को छ मान्छे को मन । तर "देर से आए दुरुस्त आए" भने झै यो पनि राम्रै पक्ष होला !

मैले यहाँ NRN को कुरा भन्दा पनि NRN जन्माउने, हाँक्ने, अनी सधैं हाँक्न खोज्ने "देशभक्त" "बिकास प्रेमी" सदाबहार अध्यक्षले नेपाल बिकासमा दिएको योगदान अनी भविश्यमा उहाले दिन सक्ने अझ ठुला योगदानको बारेमा एउटा देशलाई माया मार्न नसक्ने नागरिकको हिसाबले मात्र हेर्न खोजेको हो ।
सबैलाई थाहा छ Russian गणराज्यहरुमा अचेल माफियाको बोलबाला छ । त्यस्तो ठाउमा नेपाल सरकारलाई दिएको अर्थात भनौ नेपाल सरकारको छात्रव्रिती खाएर उतै बिजनेस empire खडा गर्न सफल भएका एक महा पुरुष छन नेपाली मुलका ।

देशमा पनि उनको ठुलो पहुच छ । राजाका ज्वाँईसँग मिलेर कारोबार गर्न टेलिफोन कम्पनी चलाऊन सक्छन, जल बिद्युत आयोजना चलाऊन सक्छन, media हाउस चलाऊन सक्छन, nursing home चलाऊन सक्छन , चलाइरहेकै छन । यि सबै हुँदा हुँदै पनि उन्लाई राजनीतिक पहुचबाट प्राप्त हुने कुनै कुरा पनि बाँकी राख्न मन लाग्दैन, अनी लिन्छन Japanese government ले नेपालको लागि उपहार स्वरुप बनाइ दिएको काठमाडौंको नयाँ बस पार्क ।

सबैलाई थाहा छ त्यो बस पार्क सुरुमा कती ब्यवस्थित थियो , toilet, parking lot, bus track आदी लामो समयको लागि हुने गरी बनाइएको थियो ।

तर जब Lhotse multipurpose कम्पनिको नामबाट गोङबुको नयाँ बस पार्क lease मा लिइयो तेस पछी सुरु भयो अब्यबस्था ।

green zone लाई भत्काएर पार्क गर्ने ठाउँ बन्यो, एउटा गाडी अहिले बस पार्क भित्र राखेको एक रातको २५० रु भन्दा बढी पर्छ। जस्ले गर्दा बसहरु बस पार्क नआएर जथाभावी ring road मा पार्क गर्न लागे, दुर्घटना र अब्यबस्था बढाउने कारक तत्वलाई प्रोत्साहन मिल्यो।

Track मा भट्टी राख्न दिने अनी सो बापत २५००० रु सम्म मासिक भाडा लिने , थर्मसमा चिया बेच्ने हरुले रु ३००० मासिक बुझौने अनी यात्री हिंड्ने ठाउँमा bench राखेर चिया बेच्ने, hucker हरुले पनि मासिक भाडा, गाडी धुने ग्रीज लाउने आदिले पनि मासिक भाडा बुझाउने प्रथा लागु भयो। यस्को प्रत्यक्ष मार सिधा बस पार्क उपभोग गर्ने यात्राु र देशको प्रतिस्ठामा पर्न गयो।

तपाईंहरुले केही बर्ष पहिले कान्तिपुर दैनिकमा त हेर्नु भयो होल पुरा पृष्‍ठ को रङीन बिग्यापन, बस पार्क कती बर्ष पछी यस्तो हुन्छ भनेर, अहिले हेर्नुस् कस्तो भएको छ । माफिया तन्त्रको पराकास्ठा तपाईं त्यहा केही समय बस्नु भयो भने देख्नु हुन्छ, लाग्छ, देशको शासन यहाँ चल्दैन ।

अझ रिङ्ग रोड देखी भित्र सम्म पुग्ने पूल बनाउने अनी प्रतेक भित्र जाने ब्यक्ती बाट bus park entry fee लिने भन्ने योजना थियो शायद पूलको निर्माण लागत बढी भएकोले उनिहरु अहिले त्यो बनाउने पट्टी लागेका छैनन ।

बिकास यवं बिनाश प्रती उहाको तेत्रो लगाब देख्दा अहिले किन खाडीमा बेल्चा बोकेर हिंड्ने गरीब कामदार हरुलाई NRN बनाइदै छ भन्ने कुरा जान्न गार्हो लागेन । किनकी अब नयाँ मोडेल को NRN Bank आउँदैछ, मुर्गा त चाहियो ! सुको इन्भेस्ट नगरदा त उहाको तेत्रो ठुलो काम चल्छ भने billion dollar भयो भने त देश नै नयाँ बस पार्क जस्तो बन्ला कि !

तर आशा गरौ Dr. Mahato बाट यस्तो काम फेरी हुने छैन वा त्यो पदमा देशको लागि केही गर्छु भन्ने मान्छे पुगुन र देशको लागि सकारत्मक योगदान दिउन।


January 7, 2008

नेपाली राष्ट्रबाद र भारतीय प्रभुत्व

मैले कक्षा ११मा पढेको थिए मात्रीभूमी यती अपार हन्छ कि जता सुकैबाट हण्डहर खाएर देश फर्केपनि देशले तिमीलाइ माया गरेर ठाउं दिन्छिन। देशको स्नेह यति बिशाल हुन्छ, हामी पनि देशबाट जती नै टाढा गए पनि आफ्नो देश, भाषाको माया गरीनै राख्दाछौं। देशको माया देखाएर भन्दा बिदेशीलाइ गाली गरेर नेपालमा मान्छे चर्चामा आउंदछन। बिशेष गरेर भारतलाइ तारो हान्न झन सजिलो छ। बिगतमा एमाले र माओबादीले भारतको उछिटो काटेर जनमत समेट्ने प्रयास गरेका थिए। सायद पुराना पर्खालमा अझै पनि ताजै होलान " भारतीय बिस्तारबाद - मुर्दाबाद"। नेपाली कांग्रेस भने भारत प्रती सधैं नरम रह्यो। सायद त्यसैलेहोला नेका नै भारतको बिस्वास पात्र छ। नेकालाइ उछिन्न हिजो आज एमाले र माओबादी भारतीय बिस्तारबादलाइ सहयोग पुर्याउदैछन। तर केही झिना-मसिना पार्टीहरु अझै भारतको बिरोध गरेर बसिराखेका छन। यता राजाबादी भने राजाले नै देश बचाउछन भनेर अप्रत्यक्ष रुपमा भारतको बिरोध गर्नथालेका छन। तर भारत र नेपालको धेरै संसकार मिल्ने, भाषागत समान्ता आदीले गर्दा केही न केही रुपमा हामी भारतिय कुरा संग जोडिनै रहन्छौ। भारतमा बसेको नेपाली भाषी प्रशान्त तामागंले त्यस्तै सम्बन्ध जोडिदिए र हामीलाइ भुल्न बाध्य बनाए हामी फरक देशका हौं भनेर। सोनी टिभीको इन्डीयन आइडलको स्टेजमै उनले नेपाली गित गाए भने उद्दितनारायण झाले नेपाली मै टिप्पणी गरे। प्रशान्तका प्रतिद्बन्दी अमितले पलले पनि नेपाली गित गाइदिए। प्रशान्तको नेपाली भाषा प्रतीको प्रेम देखेर नेपालबाट पनि उनले प्रसस्त भोट पाए। फेरी केहीले भने यो सोनी टिभी द्वारा भारतीय बिस्तारबाद लादीएको हो। हुनसक्छ प्रशान्तलाइ सहयोग गरेर भारतीय बिस्तारबादको गुलाम भयौंहोला तर त्यो भन्दा ठुलो त नेपाली भाषाको महत्व देखाएर नेपालीबिच सद्भभाव बढाएर नेपालीको राष्ट्रबाद झन बलियो बनायौं न र? अहिले स्टार टिभीको छोटे ओस्तादमा प्रकीती गिरी छाएकी छिन, उनले पनि आफू नेपाली भाषी भनेर चिनाएकी छिन र हालैको कार्यक्रममा निर्णायकले पनि नेपालीमै बोलेर उनको प्रशंसा गरेका छन। तल त्यसकै भिडियो छ, त्यसले नेपाली राष्ट्रबाद बढाउंछ कि भारतिय बिस्तारबाद, तपाइ आफै निर्क्योल गर्नुहोला।


January 6, 2008

Who is Martyr? --the killer or the 'Killed one'--

While simply surfing the net, I found a news published in today's "The Hindu', an English daily widely circulated in entire India.

I am posting the news as it is, though the short news can also be grabbed in their own official webpage here.

Indira Gandhi killers labelled martyrs

Amritsar: In a controversial action, the Akal Takht on Sunday declared the assassins of the former Prime Minister, Indira Gandhi, as martyrs of the community.

At a special religious function, organised here, Satwant Singh and Kehar Singh were hailed for targeting Indira Gandhi for “sending the Indian Army to the Golden Temple for Operation Blue Star in 1984.” The Takht is headed by Jathedar Gyani Joginder Singh Vedanti.

Satwant and Kehar have been hanged to death.

In my personal opinion, 'the killer' 'itself' can never be a martyr. I'm afraid as this news will be spread in Nepal the killer of Krishna Mohan Shrestha may also be given the glory and the great "Madi Bus blasters" will also be awarded.

Well let's see together the impact and after effect of this, and get ready to regard killers and assassinators of our local leaders and several civilians as the martyrs of our country too.



छिमेकी ठूलादाइको सिमानामा बलमिचाइ र निरीह हाम्रा नेताहरु।

केही बर्ष अघिको कुरा हो। भारतीय सीमा बल BSF को एउटा डफ्फा नेपालको पुर्बी सीमानामा क्याम्प खडा गर्न आएछ। भारत तर्फको त्यो भूभाग अलि भिरालो परेको र नेपाल तर्फ भने उच्च, रमणीय र चारैतर्फको द्रिष्य देखिने परेको थुम्को रहेछ। आहा, त्यस्तो रमणीय चुचुरोमा पो क्याम्प हुनु पर्ने! ती भारतीय फौजको आंखा लागिहाल्यो। नेपाल पनि एउटा छुट्टै देश हो र जस्तो गरेर ती BSF को डफ्फाले बिना इजाजत त्यो नेपाली भूभागमा तम्बू गाडीहाले। स्थानीय जनता द्वारा स्थानीय प्रसाशनलाई खबर् भयो र सो थूम्को नेपाली वा भारतीय भूभाग हो छिनोफानो गर्न नापी बिभागका कर्मचारी खटाइए। नेपालतर्फको भूभागबाट त्यंहा पुग्न सडक नभएपछि सिलिगुढी तिरबाट जान पर्यो। ती नेपाली कर्मचारी भारतीय आतिथ्य सत्कार सेवा ग्रहण गर्दै भारतीय टोली संगै त्यो ठाउं पुगेछन् र त्यो ठांऊ भारतीय सिमाना पर्छ भन्दै सही ठोकेर आएछन्। यस्तो भएपछि त्यो कुराको जाहेरी तत्कालिन् प्रम सुबथा लाई जाहेरी भयो। सुबथाले टाउको मात्र हल्लाएछन्, केही भनेछन्।
त्यसपछि त्यो ठांउ बाट भरतीय फौज कहिले हटेन, नेपालले आफ्नो भूभाग भारतलाई दाइजो दिएजस्तै भयो।
आजकाल छापाहरुमा सुस्ता महेशपुरको कुरा फेरि सुन्न थाल्नु भएको छ। म सानो स्कुले बिद्ध्यार्थी हुंदा नै, हामीलाई प्रसिक्षण दिन आउने अग्रज अखिलका नेताहरुबाट "भारतीय बिस्तारबाद" को कुरा हुंदा "सुस्ता र महेशपुरमा नेपाली भूभाग मिचिएको" र पंचायती सरकारले आफ्नो देशको रास्ट्रियता संरक्षण नगरेको बारम्बार भन्ने गर्नुहुन्थ्यो। छापाहरुमा छापाहरुमा कहिले कंहा कहिले कंहा भारतबाट सीमा अतिक्रमण भैरहेको पढ्न पाइन्छ। नदिनाला संम्बन्धी अन्तरास्ट्रिय कानूनको उपहास गर्दै भारतद्वारा एकतर्फी बांध निर्माण हुन्छ र नेपाली भूभाग जलमग्न हुन्छ। नेपाल को सरकार त्यसको बिरोधमा चुँ सम्म गर्दैन। कालापानी, टनकपुर सबै इतिहासको गर्भमा बिलाइसक्यो। आखिर् किन? के ले रोकेको छ नेपाली नेताहरुहरुलाई यो भारतीय बलमिचाइ को बिरोध गर्न?
हामी सानो देश भयौं भन्दैमा चुप लागेर बस्ने हो भने नेपालको दक्षिणतिरको सीमाना महाभारत पर्वत स्रिङ्खालाको फेदीमा आईपुग्ने छ।नेपालले स्पष्टसंग आफ्नो कुरा राख्ने हो भने भारतले अवश्यपनि यो बलमिचाइ गर्न सक्ने छैन। तर हाम्रा नेताहरुले आफ्नो स्वाभिमान गुमाइसकेका छन्। प्रत्येक् निर्णय गर्दा भारतले के भन्ला भनेर खुट्टा कमाउंछन्। आत्मस्वभिमान् जीवित रहोस पनि कसरी किनकी यी नेताहरुले आफूलाई बेचि सकेका छन्। यिनीहरुका छोरा-छोरीहरु भारतीय राजदूतावासले उपलब्ध गराएको छात्रब्रितीमा पढ्न जान्छन्। उपचार गर्न पनि भारत नै जान पर्ने। सुनिन्छ, प्रत्येक् पार्टीहरुका केन्द्रीय समितीमा "र" को तलव खाने नेताहरु छन्। प्रत्येक् प्रशानिक तह, प्रहरी आदिमा र को पहुंच् छ। अनि कसरी यी नेता, अधिकारीहरु आफ्ना मालिकको बिरुद्धमा भूक्न सक्छन्।
नेताहरु हिम्मत गर, आफ्नो स्वभिमान बन्दकमा नराख। भारतीय अतिक्रमण बिरुद्ध बोल, कुटनैतिक् र राजनैतिक् जे जस्तो हुन्छ, प्रक्रिया चाल र भारतीय बिस्तारबादलाई रोक।


एक सयौं पोष्ट र १०० दिन

करिब ३ महिनाको अन्तरालमा दौंतरीमा हामीले १०० पटक बिचार राखिसकेछौं। यस बिचमा मेरो पोष्टले १००औं हुने मौका पाएछ। हुन त १००औ दिन आउन जनवरी १४ कुर्नै पर्दछ तर पनि हाम्रो काम र सफलतालाइ यस्तै अन्य कुराहरुले पनि अगाडी बढ्न बल पुर्याउदछ। लेख्ने दौंतरी र पढ्ने दौंतरीहरुको उलेख्य उपस्थतीले हामी सफलता तिर बढ्दैछौ भन्ने देखाउछ तर यो कुरा नाप्न कठीन हुने हुंदा के लाइ सफलता भन्ने , त्यो चाही पक्कै गार्हो कुरा हो। गफै गफमा स्वफुर्त रुपमा निस्कीएका बिचारलाइ समेटेर दौंतरीमा बाधिएका हौ। यसरी निस्किएका बिचार लेख्दा, पढ्दा कहिले काहीं छरपष्ट पनि हुन सक्छन तर छरपष्ट बिचारलाइ समाहलेर अघी बढ्नु नै हाम्रो लक्ष्य हो। चारै तिरबाट यथेष्ट सहयोग त पाएकै छौं, यसरी सहयोग पाहिरहे दौंतारीले पक्कै पनि सगरमाथाको चुचुरोमा छुने छ।
सामुहिक दुधपोखरी निर्माण गर्दा एक छिमेकीले अर्को छिमेकीको आश गरी रित्तै पोखरीमा जादा उद्घघाटनको समयमा एक थोपा पनि दुध नभएको कथा त हामीले सुनेकै हौं। सामुहीक दौंतारीमा भने हामी सबै मिलेर दुधै दुध भएको पोखरी बनाउने छौ भन्ने आशा लिएको छु।


गुगलले चिन्यो नेपाली भाषा

हिजो आज त नेपालका मन्त्रीले नेपाली पनि बुझ्न छाडी सके, भोली घर जादा काठमान्डु हुदै पोखरा पुग्नु पर्छ, के के भाषा जान्नु पर्ने हो के थाहा? तर यसै लहडमा गुगललाइ सोधू न कत्तीको बुझ्छ भनेर "नेपाल" भनेरे टाइप गरेको ठ्याक्कै चिन र भारत बिचमा पुरायो। त्यस पछि हेरु न त हाम्रो गाम चिन्छ गुगलले भनेर "पोखरा" टाइप गरे, तुरुन्तै काठमान्डुबाट २०० कि.मी पश्चिम लगिहाल्यो मलाइ।
हुन त गुगलमा मैले धेरै नेपाली रुपान्तरण गरेको छु। अहिले Google Email सबै नेपालीमा देख्न पाइन्छ तर Main Search, Beta आदी अझै धेरै रुपान्तरण बांकी छन। तपाइ पनि नेपालीमा गुगलका सबै कुरा राख्न चहानुहुन्छ भने गुगलको "My Service" मा "Google in your language" मा गएर सुरु गर्नुहोस नेपाली रुपान्तरण। यो पनि त देशको सेवा गर्ने सानो अबसर हो। तर याद गर्नुहोला, यो रुपान्तरण गर्ने काम पुरै स्वयमसेवी हो।




January 4, 2008

नेपाली कामदारको ज्यान - ५ हजारले सम्मान

मानबताको मुल्य कम हुने देशमा नेपाल अग्रपंतीमा पर्छ। कम के, मुल्य नै छैन भने पनि हुन्छ । त्यही देशमा लोकतन्त्रको खोल छ फेरी। अझै संघीय लोकतन्त्र रे, ७ दलको साझा संघ होला। गाडीले मान्छे किच्यो,ब्याक गर्यो मार्यो। माओबादीले मान्छे मार्यो फेरी यस्तो हुदैन भन्छन,भन्दाकै भोली पल्ट मान्छे मार्छन।
रोग,ब्यथा लागेर औषधीको अभाबमा त कति मर्छन मर्छन। अनि एन.जि.यो, आइ.एन.जि.यो को नाटक मन्चन हुन्छ, डलर पचायो,सक्कियो। जनतालाइ न लोकतन्त्र न एन.जि.यो। नेपाली सधै बिदेशी रोजगारमा भर पर्नु परेको छ। जनता मात्र किन देशनै अहिले बिदेशी रेमिट्यान्सबाट मात्र चलेको छ। खाडी मुलुकमा मान्छे मरे भनेर श्रम मन्त्रालयको अनुमती बिना प्लेनमा चढ्न पनि पाइन्न। कसरी पुग्छन त इराक र अफगानिस्तानमा नेपाली? प्लेन नचढी पंखा हालेर त पक्कै पुग्दैनन त्याहां ?एक दिनमा २ जना नेपाली मर्छन बिदेशमा। के हेरेर अनुमती दिन्छ श्रम मन्त्रालय ले? सब घुसको चक्कर! श्रमको अनुमती भनेको त काम गर्ने र तिनका आसेपासेको कमाइ खाने थलो भएको छ। जनताका छोरा
ज्यानको बाजी राखेर अरब जान्छन, लोकतन्त्रका हिमायती नेपालमै घुसले अरब पल्टाउछन। बिदेश जानको अनुमतीको लागी तलब सहितको जागिरको पत्र,बिमा,स्वास्थ्य परिक्षण आदी चाहिन्छ। अनि उनिहरु आफै डाक्टर तोक्छन, आफै बिमा तोक्छन, आफै अनुमती दिन्छन। नक्कली डाक्टर,नक्कली बिमा,छाप चाही सक्कली। कसरी संभब छ त त्यो। श्रमको अनुमती लिने ठाउंमा प्रशस्त दलालहरु हुन्छन। तिनीहरुले सबै च्यानल मिलाएका हुन्छन। तिनै दलालले पैसा उठाएर सबैको भागमा पुर्याउछन,अनि नक्कली प्रमाणबाट सक्कली अनुमती आउंछ। जस्तो सुकै होस काम गर्ने ठाउं,अनुमती पाइहाल्छन त्यस पछि त कस्ले छेक्ने प्लेन चढ्न ?
तर यसरी सजिलै अनुमती पाउन ५ वटा गैडा दलाले हसुर्छन,यो हालसालको रेट हो। यसरी बुझाइएको पैसा डाक्टर देखी हाकीम सम्म पुग्छ। यो काम टिकाउन र खुसी पार्न हाकीम,बढा हाकिम, मन्त्री कोही अछुतो हुदैनन। फेरी बिदेशमा नेपाली मर्नेको संख्या बढ्छ अनि अर्को नाटक सुरु हुन्छ,नया नियम हुन्छ,घुस खाने अर्को उपाय निस्कन्छ। जनता मरेर त के भयो,खल्ती भरिहालियो क्यार ! दंग पर्छन ठेक्दार। के तपाइ बिदेशमा काम गरेर नेपाल जादै हुनुहुन्छ । त्यसो भए फर्कने बेलामा ५ हजार ठिक्क पार्नुहोस, नत्र जस्तै सक्कली कागज भए पनि प्लेन चढ्न पाउनुहुन्न।