August 25, 2013

नयाँ नेपाल

बसन्तमोहन अधिकारी
 
रगतले नुहाएर नयाँ नेपाल बनाएछौ
जन्मदिने यो आमालाई सधैं कति रुवाएछौ ?
जातिवादी तिम्रो राज्य एकतालाई टुक्राउँने
झगडाको बिज रोपी सधैं घरमा लडाएछौ
 
भाई रुँदै खाडी मुलुक, बैनी घर रोईराछीन्
र्मनु बाँच्नु गरिवलाई तड्पाएछौ
राजनिती चाल तिम्रो जनतालाई ऋण बढ्यो
आफु भोग्न सत्ता भत्ता चुनाव भन्दै कराएछौ
 
अब गर्ने चुनावले नयाँ रुप को को आउँछौ
नेपाली जनतालाई सबै यि रुप देखाएछौ
एैले बन्न नसकेको यो संविधान कैले बन्छ
मिठो सपना देखाएर थाङ्गनामाथी सुताएछौ


July 24, 2013

परामर्श

‘प्राप्ति ! आज मेरो डक्टरकोमा जानु छ ल   ९  बजे!’ बद्रीले अनुनय साथ हेर्दै भन्छन।

‘ओहो! आज त मलाई वर्कसप को तयारी पो गर्नु छ त। बाहिर बाट मानिस आउन थालेका छन। त्यस्को ब्यावस्था गर्नु छ। सक्ने काम त आफै  गर्नुस न सधै भरि मेरै भर परेर हुन्छ !‘ प्राप्तिले ऐना हेर्दै सुस्त तर खस्रो आवाज निकाल्छिन्। बद्रि संग यस्को प्रतिउत्तर छैन। दिनभर मन्त्रालयमा मथिल्लो तहबाट आउने आदेश अनि वर्षौको अस्वस्थता!-आफ्ना कमिकमजोरी बाहिरकालाई देखाउनु भन्दा आफ्नै जीवन संगिनीको रुखो शब्द भित्र मानसिक रुपमा सुखानुभूति प्राप्त गर्ने प्रयास गर्छन बद्री!

‘सुन न, आज तिमी एक दुई घन्टा पछि गए हुदैन, संगै जाउ न डाक्टरकोमा , 'को छ साथ् मा' भनेर सोध्छन नर्सहरु, निकै एक्लो र कम्जोर महसुस हुन्छ. '' बद्रि फेरी उही कुरा दोहराउछ्न .

‘यस्तो जरुरीकाम त समय मै गर्नु पर्यो नि । कहाँ अघि र पछिको कुरो गरिरा?प्राप्तिले अनिवार्यता देखाउछिन’फेरि बिहानै ३-४ जना क्लाइन्ट आइसकेको हुन्छ। सधै ढिला हुन्छ।  ।‘प्राप्तीले चियाको कप उस्को टेवल माथी टक्रक्क बजाउदै राख्छिन।

‘अरु बढी केहि चाहियो भने माया संग माग्नु ल! मलाई हतार हुन आट्यो। पर्खिरहेका होलान।‘ प्रविधिको विकासले कहाको मान्छे लाई कहा पुर्याइदिन्छ त्यसै अनुरुप प्राप्ति आज भोलि प्रत्यक्ष परामर्श सुबिधा उपलभ्ध गराउन थालेकि छिन वेब क्याम मा फेसबुक अनि याहु च्याट मार्फत ।

‘अनि माथिल्लो दराजमा छन सबै हस्पिटलको डकुमेन्टहरु, बिर्सेर गएर मलाई फोन नगर्नुहोला मलाई फुर्सद हुदैन पुर्याउन फेरि। ‘लौन भुसुक्क बिर्सिएछु !! हेर्नुस त आज छोरीको स्कूलमा प्रोग्राम छ रे जसरी भएनि जानुहोला। १० बजे पुग्नु पर्छ।‘ प्राप्तीले स्याण्डलको लेस मिलाउदै बद्रीलाई थुप्रै कुरोको संझना गराउछिन।

‘के आयो फेरि’  छोटो रिङ सुनेर प्राप्तिले बद्री तिर हेरेर सुस्तरी भन्छिन। नजिकै सोफामा बसेर चिया पिउदै गरेको बद्रीको आँखा जानि नजानी प्रप्तिको सेलफोनमा श्रीमतीको पुरानो मित्र  विश्वको  फोटो सहित  टेक्स्ट  म्यासेज मा ठोकिन्छन  ‘come online sweet heart, i am desperate.’



अस्तु !
http://ashmako.blogspot.com/2013/07/blog-post.html

May 12, 2013

आमा हराएको दिन

बसन्त ऋतुको आगमन संगै बोट बिरुवाहरू नयाँ पातको फेरोले सजिएका छन्। नयाँ पातका बीचमा फुलहरू लटरम्म फुलेका छन्। प्राय सबै रुख यस सिजनको फल फलाउने तयारीमा छन्। सिजनसंगै मेल खाने गरी चाडपर्व पनि हाम्रा ढोकामा आउने तरखरमा छन्। प्रकिर्तीले मर्तित्व दर्साइरहेको बेलामा मानिसहरू आफ्ना आमाहरू सम्मान गर्ने तयारीमा छन्। देश कुन,ठाउँ कुन,सबै आमाको मायालाई किर्त्यगता देखाउन केही न केही तयारी गरिरहेका छन्। चन्द्रमाको क्यालेन्डर मान्ने हिन्दुहरुले भर्खर माता तीर्थ औँसी मनाए भने सूर्यको क्यालेन्डर मान्ने पश्चीमीहरुले त्यसको २ दिनपछि मदर्स डे मनाउँदै छन्।
आज शनिबार विदाको दिन, लोक नाथ ढिलो गरी उठ्यो। स्कुल नजानु पर्ने पनि हुनाले लोक नाथ त्यसै दंग छ। उसको बाउ भुने गोठको काम गरेर चिया खांदै थिए। लोकनाथ म पनि चिया खान्छु भन्दै बाउंसंग टास्सिन पुग्यो। केटा केटी मान्छेले चिया खानहुन हुंदैन,बरु हिजो भूटेका मकै बांकी छन,त्यै खानू। बाउको कुरा नसकिदै लोकनाथ मकैको बटुका लिएर बाहिर आइपुग्छ। बिदाको खुसी,भुटेका मकै घरी टाउको हल्लाउंदै घरी मकैका फुल गन्दै उ आफ्नै दुनीयामा मस्त छ। यतिकैमा उसको साथी रेखा आइपूग्छे। हामी त आज बजार जाने। उसले लोकनाथको ध्यान भंग गरी। मलाई पनि मिठाइ ल्याइदे है, लोकनाथ मकै चपाउंदै भन्यो। मलाई मकैका फुल दे न त अनि बल्ल मिठाइ ल्याइदि्न्छु। लोकनाथले मकै नदीइ सुखै पाएन। आज माता तिर्थ औंशी हो के, त के गर्छस् लोकनाथ,रेखाले सोधी। लोकनाथसंग उत्तर नै थिएन। रेखाको प्रश्नको गहिराइ लोखनाथको बालमस्तिकको धरातल भन्दा निकै क्लीष्ट थियो। डेढ बर्षको उमेरमा आमा गुमाएको


April 28, 2013

प्रचण्ड र छिमेक भ्रमणको हुण्डरी !


प्रचण्डको चीन र भारत भ्रमणले विशेषतः माओवादी पार्टी र नेतृत्वका कारण क्रमशः अस्थिरता र भग्नतातर्फ खस्किँदो र भत्किँदो देशको भाग्य कायापलट नै हुने हो कि भन्ने भ्रम छर्न 'माओ' विद्वानहरू उद्यत रहेका छन् । यो काममा माओवादी छापादेखि युग पाठक नामका माओविद्वान र नागरिकका किशोर नेपालसम्म खटिएका छन् । एउटा दल विशेसका असाध्यै अस्थिर चरित्र र व्यवहारयुक्त नेताको यस्तो प्रयास देख्दा र यही मतलाई पत्याउने यही मतका  पाठक र जनता पनि यो मुलुकमा रहेको हुँदा यो हाम्रो सोचको दारूण अवस्था नै मान्नु पर्छ ।

अहिले मुलुकमा हिजोको जस्तो कुनै राजा, सेना , बहुमत प्राप्त दलको नियन्त्रण बाँकि रहेन । छिमेकीहरूलाई पनि थाहा छ, नेपालको परिस्थिति अझै केही वर्ष स्थिरताको बाटोमा जाने छैन किनभने , कांग्रेस र एमाले जस्ता लोकतान्त्रिक दलहरूको अपेक्षाकृत शान्त राजनीतिलाई हुल्लड र आतंकका सौदागरहरूले बन्धक बनाएका छन् । नेपालको पहाड र हिमालको जनमत बराबर रूपमा बाँडिएको छ र मधेश निर्णायक भएर कसैको बहुमत बन्न सकिरहेको पनि छैन, जुन भारतले चाहन्छ । छिमेकीलाई थाहा छ, नेपालको स्थिरता र शान्तिको ग्यारेण्टी गर्न नसके पनि अशान्ति र उथलपुथलको अभियन्ता बनेर नेपाललाई अधकल्चो बनाउन नेपाली माओवादीहरूले प्रशस्त काम गरिरहेका छन र गरिरहन सक्छन् । तिनलाई कुनै तरिकाले इङ्गेज गरिरहनु पर्छ । यही उद्धेश्यले माओवादी पार्टीले नियोजित रूपमा पार्टी फुटाएर २ वटा बनाएको छ र एउटालाई उपद्रो गर्न प्रयोग गर्न मिल्ने 'मिलिसिया' को रूपमा 'रेडि' पोजिसनमा राखेको छ । यो माओवादी पार्टीको त्यो foil  हो जस्लाई आवश्यकता अनुसार प्रयोग गरी राज्यलाई अस्त व्यस्त पार्न सकिन्छ । यो


March 28, 2013

बाबुरामको लेगासी ।


मलाई सधैँ लाग्थ्यो बाबुराम भट्टराई नेपाली राजनीतिको एउटा घमण्डी, ढोँगी र आडम्बरी पात्र हुन् । केही नेपालीहरू उनलाई नेपाली मसिहा बनाएर चित्रण गर्न लागि परे । तर बाबुराम त्यो माओवादी पार्टी जसले नेपाली समाजमा सबैभन्दा खतरनाक र निम्न कोटीको हत्या हिंसाको बीऊ रोपेर समाजलाई रगत पच्छे पारेर निर्मम् प्रहार गर्‍यो त्यही पार्टीको सबैभन्दा जिम्मेवार नेता मध्ये एक थिए भन्ने कुरा मान्छेले कति सजिलै र छिटै बिर्सन चाहे । बाबुरामले आँफूसंग असहमत हुने हरूको कत्लेआम  हिंसालाई अझै नाजायज नभनेको कुरा मान्छेले सजिलै बिर्सन चाहे । लमजुङ् दूराडाँका निहत्था शिक्षक मुक्तिसर र हजारौँ फरक विचार राख्ने मानिसहरू  लाई झूण्ड्याएर,  गोली ठोकेर वा अंगभंग गराएर मारिएको घटनालाई आवश्यकता ठान्ने बाबुराम सभ्यताका कुन मापदण्डले राजनीतिमा अरूभन्दा बढी योग्य पात्र हुन् मान्छेले खोज्न चाहेनन् । सामान्य गाउँमा हुर्केको , पढे लेखेको अनि शहरिया रवाफमा मातेकी अर्ध-नारी पुरुषको छवी बोकेकी  गैर जातीय अभिमानी नारी बिहे गरेका र स्त्रिद्वारा दमित बाबुराम स्वयंमा एउटा कुण्ठाका विम्व हुन् भन्ने कुरा मान्छेले बिर्से  । हिजो उनले लाखौँ गरीब र पछौटे नेपाली


प्रेम पाएमात्र पढाइ सप्रन्छ

‘मान्छेलाई बाँच्नका लागि एकचिम्टी बल, एकचिम्टी आधार र एकचिम्टी प्रेम चाहिन्छ,’ आदिकवि भानुभक्तको यो भनाइजस्तै मानिसमा उर्जा सञ्चारको काम प्रेमलेमात्र सम्भव छ ।
उर्जा मानिसमा लागि नभइ नहुने चिज हो । आफैँभित्र रहेको शक्ति प्रयोग गर्न पनि हामीलाई विशेष प्रकारको उर्जाले काम गर्नुपर्छ नत्र हामी आफैँमा रहेको शक्ति र आफैँलाई चिन्न सक्दैनौँ । हामी आफूमा भएको क्षमता आफैँ पत्ता लगाउने अवस्थामा नपुगुन्जेल हाम्रो क्षमताको मुल्याङ्कन अरूले गरिदिनुपर्छ । हामीभित्रको उर्जा अरूले देखाइदिनुपर्छ । कवि भूपी शेरचनले भनेजस्तो भएका छौ हामी ।
....हामी आफूखुसी कहिल्यै मिल्न नसक्ने
कसैले मिलाइदिनुपर्ने,
हामी आफूखुसी कहिल्यै छुट्टिन नसक्ने 
कसैले छुटाइदिनुपर्ने...