कमरेड प्रचण्ड: मेरको बिरालो च्यापेर ओरालो लाग्दै

सक्कली कम्नियुष्ट को? एमाले कि माओबादी? या जनमोर्चा, माले या नेकपा (कुनैबादी)। संसारकै गरिब मुलुक मध्य एक नेपालमा हसिया हथौडा भएको झण्डा किसिम किसिमले फराउने गर्छ। सपनामा जो पनि रम्छ। नेपाली जनता कम्नियुष्टनै हो गरिबको उत्थान गर्ने भनेर अझ नै बिश्वास गर्छन त्यही हो अहिलेको संबिधान सभा चुनबाको परणाम। सपना बाड्न कुनै पार्टि पनि कम छैनन।२०४७ सालको चुनाबमा एमाले नै सक्कली कम्नियुष्ट भएको ठहर गर्दै उसले जितेमा न्यु रोडमा सबैले एक-एक सटर पाउने भनेर सपना बाडि राखेको थियो। लाग्छ यो किम्बदन्ती हो, एउटै घरमा बाउ कांग्रेस र छोरो एमाले भएर झगडा भएकै थिएन या दाजु भाइ मध्य एक मात्र एमाले भएको हुंदा सहन नसकी डोरी लिएर मर्न निस्केकै थिएन। एमाले ले जिते धर्म निभेष पार्छ भनेर पोखराको संपुर्ण मिया गाउं कांग्रेस भएको थियो भने बुढा बुढिलाइ बन्दुक ठोक्छ भनेर सबै बुढा बुढी सकि नसकि भोटीगं बुथ तिर लागेका थिए।
अहिलेको परिणाम ब्ल्याक एण्ड ह्वाइट भएर निस्केको छ। माओबादीले स्पष्ट रुपमा बहुमत ल्याउने भएको छ। तर माओबादिले के सपना बाड्यो त्यो त पर्दा पछाडी नै छ। अजै १५ बर्ष सम्म पुरानो सत्ता भनाउदो संग लड्ने जन सेनाले के के सपना भेटे त्यो त छापामारकै झोला भित्र होला।
माओबादीको सिद्दान्त १००% किमिन्युजम हो। बिगतमा उनिहरुले जुन जुन रणनिती लिएका छन ति सबै या त चिन या क्युबा, या भियतनाम वा अरु कुनै कमिनियुष्ट मुलुकमा प्रयोग भैसकेका रणनिती प्रयोग गरेका छन। शहरबाट गाउ या गाउबाट शहर, दरवार निकट अथबा दक्षीण पन्थि या गद्दार, यि सबै कम्निष्ट आन्दोलनमा प्रयोग हुने कोड भाषा हुन। शान्ती संझौता गर्दै शक्ती संचयका साथ आक्रमण गर्ने माओबादी रणनीती भ्यागुते धार्नी साबित भयो। तर नेपाली राजनिती माओबादी बन्दुकले अत्यन्त तरक भइसकेको थियो। त्यसको भेउ पाएर नै माओबादी काठमान्डु ओर्लियो। नत्र भने एक दशको पहिले ब्यालेटमा लोप्पा खाएको पार्टी बुलेटबाट किन फेरी ब्यालेटमा फर्किन्थ्यो? प्रचण्ड ले त उहिले देखी नै हो पार्टी हांकेको, नया बजार नभै किन रोल्पामा बस्थे? चारै तिरबाट सभ्य परेर माओबादीले सानदार बिजयी हासील गरेको छ।
आगामी दिनमा नेपाललाइ कसरी चलाउने त्यो माओबादीको हातमा आएको छ। पुल बनाउन १ बर्ष लाग्छ तर त्यसलै भत्काउन र चर्चामा आउन १ घण्टा। आफैले भत्काएका झोलुंगे पुल माओबादीले कसरी बनाउने हो, आफुले जलाएका जेलका पर्खाल कसरी निर्माण गर्ने हो, १९५० देखीका असमान संधी कहिले खारेज गर्ने हो, नेवा,थारुवान,लिम्बुवान कुन कुन मुक्त क्षेत्र प्रदान गर्ने हो र कुन पहिला गर्ने हो यस्ता यावत कुरा छन ।
तर माओबादीले दिशा फेरेको लक्षण देखाइसकेको छ। नेपालको अर्थतन्त्र अत्यन्त खोक्रो, छेउ छाउमा चिन र भारत ति पनि अमेरिका निकट़, साम्यबादी चिन पनि पुजीबादमा परिणत भएको प्रतीकूल अबस्था प्रचण्ड लगायतका कमरेडहरुले बुझिसकेका छन। माओबादी सिद्दान्त त हावा खाइसक्यो, प्रचण्डपथ नै कम्नियुजमको पुजिबादसंग फ्युजन भन्दै कमरेड प्रचण्ड मेरको बिरालो च्यापेर ओरालो लाग्दैछन कांग्रेस-एमालेको गोरेटोमा।

सन्दर्भ संविधानसभा

परिणामले लेराएको हलचल
-शेखर ढुङ्गेल
निर्वाचनको चार दिन अगाडिसम्म एमालेसित तालमेलको याचना गर्ने स्वयं माओवादी होस् कि परिणाम जस्तो आए पनि स्वीकार्न चेतावनी दिने अमेरिकी- सबैले चित खाएका छन् । त्योभन्दा बढी लुटेको धन र सामन्ती रबाफले जनताको मत किन्न खोज्ने कांग्रेस र एमाले तीन बल्ड्याङ्ग लडे नलडून् पनि किन स्वाभाविकैले गणतन्त्र र संविधानसभाको माग माओवादीकै थियो । उसको माग बमोजिम भैराखेको निर्वानमा उसलाई मत नदिए कसलाई दिने राजासित सत्ता खोसेर आफू विराजमान हुन माओवादीको पुच्छर समात्ने नीति लिएका एमाले-कांग्रेस नपछारिए को पछारिने ?
यो परिणामले सत्तामा रहेमात्र निर्वाचन जितिन्छ भन्ने परम्परागत सोचको पनि अन्त गरेको छ । सत्ताधारी दर्जर्नाै मन्त्रीहरुले बलड्याङ्गबाजी खानु यसको प्रमाण हो । भ्रमको खेती गरी जनतालाई झुक्याउनेहरुलाई नराम्रो झापड दिएका छन् जनताहरुले ।
यो अप्रत्यासित परिणामले तत्काललाई कैयौं प्रश्नहरुले व्यक्ति-ब्यक्ति संस्था-संस्थाहरुमा घचघचाइ राखेको छ । अब हुन्छ के त सबैभन्दा ठूलो अहम् प्रश्न यो छ कि माओवादीहरुले नयाँ संविधान बनाउने हुँदा व्यक्तिका अधिकार वाक् स्वतन्त्रता प्रकाशन अधिकार भनौं मानवाधिकारको प्रत्याभूति देला कि नदेला कतै यो राणा पाचायती अर्थात् तानाशाही भयो भने दरबार र कोइराला परिवारको राजनीति इतिश्री भएकै हो त? त्यसपछि ?
प्रजातन्त्र र राजनीतिक स्थायित्वको लागि राजाको शासनभन्दा बढी प्रश्न खडा भएका छन् एकातिर जनअनुमोदन अर्कोतिर अधिनायकवादका पृष्ठपोषक २१ औं शताब्दीमा दुनियालाई छक्कै पार्ने गरी आएको यो नतिजाले कैंयौं तर्क-वितर्कका लहर पैदा गरिदिएको छ । नेपालका जनताले प्रजातन्त्र बुझेका छैनन् कि क्या हो वा कांग्रेस र एमाले प्रतिको वितृष्णा मेटाउन आफ्नै खुट्टामा बाचरो हान्दैछन् काठमाडौंको परिणामले त लाग्दछ यो नानीमैया दाहाल र गोल्छे सार्कीको नियति नकारात्मक मत को पुनरावृति त होइ्न वा लोकतान्त्रिक गणतन्त्र र माओवादीको गणतन्त्रबीचको भेद छुट्याउन नसकेको अवस्था पो हो कि कांग्रेस र एमालेलाई पहिलो वा दोस्रो र माओवादीलाई तेस्रो स्थान दिलाएको भए सहमतिको ुट्रेकु मा आउन माओवादी वाध्य हुने थियो । भूकम्पझैं उथलपुथलको सङ्केत बोकेर आएको परिणाम प्रजातन्त्रको लागि सकारात्मक बन्ने कुरामा सबै सशंकित छन् । एमालेको नेतृत्व वर्गमा आएको विचलन र सरकारबाट बाहिरिने निर्णय सैनिक प्रमुखको राजीनामाको खबरले झस्काएको छ । हिजो तराईमा माओवादीविरुद्ध वितण्डा मच्चाएको उपेन्द्र यादबको फोरम कांग्रेस र एमालेको हाराहारीमा चौथो स्थान आउनुमा खासगरी कांग्रेस नेतृत्वको अकर्मण्यताकै प्रतिफल हो । तराईको जनताको वकालत गर्ने पुरानो दल सद्भावनाको राजनीतिक सङ्कट सुरु भएको छ । माओवादीले प्रमुख दुश्मन मानेको फोरमसित राजनीतिक सत्ता साझेदारी गर्नुपर्ने अनौठो अवस्था उसलाई आइपरेको छ । उता अन्तर्राष्ट्रिय जगत पश्चिमेलीहरु निर्वाचनको परिणाम देखेर अक्क न बक्क भएका छन् भने भारतले माओवादीसित हात बढाउने त भन्यो तानेर लडाने हो कि उठाउने हो कि माओवादीलाई आगामी दिनमा पत्ता लाग्ने नै छ । तर यो तुफानरुपी परिणामबाट दलहरुले आत्ति हाल्नुपर्ने अवस्था भने छैन तर राजाको लागि भने यो स्थिति चट्याङ्ग बन्न सक्तछ । आगामी दिन राजाबिनाको आवस्था कस्तो होला मच्छेन्द्र नाथको रथ भाँच्चिनुको अपशकुन ुराजाु को लागि मात्र हुने हो कि देश र जनताको लागि पनि आगामी ३० महिना माओवादीको लागि व्यक्ति प्रकाशन मानवाधिकार र बहुदलीय व्यवस्थाप्रति प्रतिबद्धताको परीक्षाको अवधि रहनेछ । संविधानको ढाँचा थाती राखिएका विभिन्न मागका मुद्दाहरु जुन फोरम र तमलोपासित हालको सरकारले सम्झौता गरेको छ कसरी समाधान गर्ने वा समेट्ने फोरमसमेत सम्मिलित सरकार बनेमा माओवादी कसरी पेश हुनेहो हेर्नुछ । राजनीतिमा अस्वाभाविक र असम्भव भन्ने केही हुन्न भन्ने सोच हाम्रो देशको जस्तो राजनीतिमा विशेष रुपले लागू हुँदै आएको छ । माओवादीले साच्चिकै माओवादी र अधिनायकवादीको व्यवहार गरेभने एमाले-कांग्रेस र राजावादीको सडकमा मोर्चा बन्नसक्छ अनि ुदो दिन के चाँदनी फिर वही अधेरी रात……।ु हुन सक्दछ । माओवादीको लागि । ३० महिनासम्म कांग्रेस एमाले र बाँकी संसदवादीको एउटै मोर्चा बनी कार्यान्वयन हुनसक्यो र गाउँ-गाउँ बस्ती-बस्तीका जनतासित पश्चातापको आँसु बगाउँदै अनुनय विनय गर्न सकेभने माओवादीले अधिनायकवादी सोचमा परिवर्तन गरेनन् भने र निर्वाचन सदनको लागि गराए भने फेरि निर्वाचित भएर आउने सम्भावना त छदैछ तर माओवादीको नीति अनुरुप राज्य साचालको नाममा नयाँ र एकलौटी नीति लागू भएमा अर्को रक्तरन्जित क्रान्तिबिना नेपालमा प्रजातन्त्र पुनःस्थापना हुनेछैन ।
जेहोस् आँधिबेरी बनेर आएको यो परिणामले उठाएको कैयौं प्रश्नहरुको जबाफ नयाँ संविधान निर्माण सदनको निर्वाचन र त्यसपछि बन्ने सरकारको स्वरुपले मात्र दिनसक्नेछ । तर बजारको अविश्वसनीय हल्लाअनुसार संविधानसभाको निर्वाचन राजा माओवादी कांग्रेस एमालेको लागि वाध्यात्मक परिस्थितिको निकास दिने औपचारिकता मात्र हो । परिणाम जे आए पनि संविधान कस्तो बन्ने भन्ने कुरामा ुआन्तरिक सम्झौताु भैसकेको छ रे यसो हो भने झनै राम्रो ! हेरौं…।sे हुन्छ

माओबादीको राजनीतिको मूलधार प्रबेश-एमालेको योगदान

अहिले माओबादीको अपत्यारिलो बिजयको जती चर्चा भैरहेको छ, लगभग त्यती नै चर्चा एमालेको पराजयको भैइरहेको छ। एमालेको पत्तासाफ, एमालेको दिन सकियो आदी इत्यादी शिर्षकमा लेख रचना टिप्पणीहरु आइरहेका छन। खुच्चिङ् गर्नेहरु पनि छन्।दुख मनाउ गर्नेहरु पनि छन्। तर समग्रमा देशले के चाहेको थियो भन्ने कुरा तिर मानिसहरुले ध्यान दिईरहेका छन्। सबै जना माओबादीको जित वा एमालेको हारको बिष्लेषण गर्न नै ब्यस्त छन्।मूल् मुद्धा कुनै पार्टी बिशेषको जित वा हारको होइन।मूल् मुद्धा देशमा शान्ति पुनर्श्थापनाको थियो, जसको लागि माओबादीलाई राजनीतिको मूलधारमा ल्याउनु थियो र कथंकदाचित माओबादीको हार भएको भए त्यो असम्भव जस्तै थियो। भलै यो चुनावमा कांग्रेस्-एमालेहरुको हार भएको छ, तर माओबादीहरु जंगल् जान बाट रोकिएका छन् र देशमा शान्ति पुनर्श्थापना हुने बलियो आशा जागेको छ।के यो ठूलो कुरो होइन?
एमालेको पराजयमा खुशियाली मनाउने वा खिसिट्यूरी गर्नेहरुले यो कुरा बिर्सिरहेका छन् कि एमालेले माओबादीलाई राजनीतिको मूलधारमा कत्तिको योगदान् दिएको थियो भनेर। नेपाली कांग्रेसले माओबादीलाई आतंककारी, उग्रबादी भनिरहदा एमालेले जहिले पनि उनीहरु राजनैतिक शक्ति हुन् भनेर प्रतिबाद गरिरह्यो। अनेक खतरा मोलेर सिलिगुढीमा माधव कुमार नेपाल माओबादीलाई भेट्न गए, पटनामा भेट्न गए। आतंककारीलाई भेट्न जानेहरुपनि आतंककारी नै हुन् भनियो।एमालेले हरतरहले माओबादीलाई राजनीतिको मूलधारमा ल्याउन मिहेनत गर्यो। राजाले भित्तैमा पुर्याएर अचेड्न नखोजेका भए गिरिजा-देउवाहरु कहिले पनि माओबादीसंग सहकार्य गर्न राजी हुने थिएनन् होला।

लोकतंत्रको स्थापना पस्चात् पनि एमालेले माओबादीहरुलाई शान्तिप्रक्रियाबाट बिमुख् नहुन् भनेर हदै सम्म लचिलो बन्यो।कांग्रेस र माओबादीका अडानहरु बिच् आफ्नो अडानहरु छोड्दै गयो तर अबुझहरुले उल्टै एमालेलाई अडान नभएको ढुइमुले पार्टी भनेर भने।अब सत्ता हातमा आइहालियो, माओबादी भाडमा जाउन जस्तो गरेर कांग्रेसले ब्यबहार गर्यो तर एमालेले गणतन्त्र र समानुपातिक निर्वाचन् प्रणालीको मुद्धामा, जुन एमालेको पनि आफ्नो मुद्ध थियो, माओबादीलाई साथ दियो र माओबादीलाई संसद छोडेर जंगल जान बाट रोक्यो। यसमा पनि एमाले माओबादीको टांग मुनि छिर्यो भनेर हल्ला गरियो। तर एमालेले जे गर्यो माओबादीहरुलाई शान्ति प्रक्रियाबाट बिमुख नहुन भनेर गर्यो।
केही गल्तीहरु भएका छन्। केन्द्रीय राजनीतिमा अल्झिरहदा जनतासंग संबन्ध टुटेको छ र माओबादी दबदबाको कारणले एमालेको संगठन कमजोर रहेको छ। तर यो नै संसारको अन्त्य होइन। गणितीयरुपमा हेर्दा एमालेको पराजय भएको छ,तर माओबादीलाई राजनीतिको मूलधारमा ल्याउन एमालेले दिएको योगदान् महत्वपुर्ण छ र यस मानेमा एमाले बिजयी भएको छ। देश र जनता भन्दा पार्टी ठूलो ठान्नेहरुको लागि मात्र यो एउटा हार हो। देश र जनताको लागि राजनीति गरेका हरु यो हारबाट बिचलित् हुंदैनन्।

तरंगको भोट र माओबादि जित

नेपालमा भएको संबिधान सभाका परिणामका बारेमा अब कुनै अडकलबाजि गरिरहनु परेन। अहिले सम्मकै स्थितिमात्र हेर्दा पनि अब बन्ने संबिधान माओबादिले जस्तो भन्छ करिव करिव त्यस्तै नबने पनि त्यसमा माओबादिको बर्चस्व रहनेमा भने कुनै शंका रहेन ।

यसरि सर्सती हेर्दा माओबादी आफ्नो बाटोमा सफल भएकै मान्नु पर्छ । हुन त प्रजातन्त्रमा कसैको हार हुदैन भनिन्छ तर त्यो सिद्धान्तमा जे भए पनि हार्नेको पिडा हार्नेलाईनै थाहा हुन्छ ।

प्रजातन्त्रमा कसैको हार नहुदों हो त, न त माकुने ले हडबडाएर राजिनामा दिनु पर्थ्यो, न त एमालेले सरकारमा नबस्ने निर्णय गर्नु पर्थ्यो । बास्तबमा सिद्धान्त र बोलीमा जे भए पनि राजनीति यस्तो ठाँउ हो जहाँ यौटाले नहारि आर्कोले जित्दै जित्दैन ।

दल र पार्टीगत रुपमा हेर्दा अबस्था यस्तो भए पनि सामान्य नागरिक, जो कुनै पनि दल वा गुट संग बिशेष झुकाव राख्दैन, उसलाई कुनै पनि दल वा गुटको भन्दा पनि समष्टीमा देश बिकासको वा अझ सिधै भन्दा जिवनस्तरको सुधारको दरोकार र आशा छ उसलाई सत्ता वा शक्तिमा कुनै पनि दल वा गुट हुनुसंग खासै कुनै सम्बन्ध हुदैंन । सरोकार हुन्छ त केवल आफ्नो चाहनाको पूर्ती को ।

तेस्रो विश्‍व र त्यसमा पनि दक्षीण एशियामा बेला बेलामा सत्तासिन दल सडकमा आउने र केहि समय अघी सम्म कसैले सोच्दै नसोचेको दल वा गुट शक्तिमा आउनुमा यहि कुनै पनि दल प्रति बेसरोकार वा अपक्षपाती जनमानसको भोटले काम गर्छ । यहि तटस्थ मतदाता जसलाई हामि कहिले काहि "Neutral Voter" पनि भन्छौं, ले संसारको राजनैतीक रंगमञ्चमा धेरैचोटी उथल‍-पुथल मचाएको छ ।

राजनितिमा खासै चाख नराख्‍ने तर व्यक्तिलाई भोट दिने एक जमात मतदाताहरु पनि यहि बर्गमा पर्छन । जसको भोट समय र परिस्थिति अनुशार हरेक चोटिको चुनावमा फरक फरक नेता वा दललाई जान सक्छ ।

कुनै दलसंग पूर्ण रुपमा आबद्ध भएका वा बोली चालिको हिसाबमा कुरा गर्दा "टिकट लिएका" भनिएका व्यक्ति पनि कहिले काहि आन्तरीक बिबाद वा कुनै नौलो विचार वा बादको प्रभावमा आएर र कहिले काही चाहि आफ्नो दल प्रतिको बितृष्णाले गर्दा पनि अरुलाई मत दिन तयार हुन्छन् ।

मलाई लाग्छ यसपालको चुनावमा बहुसंख्यक त्यहि तटस्थ मतदाताको भोटको कारण नेपालको चुनावी परिणाम हामिहरुले सोचे भन्दा फरक आयो । लोकतन्त्र, प्रजातन्त्र वा जे सुकै भने पनि माथि भने जस्तै चुनाव भए पछि हार जित त अवश्‍य नै हुन्छ तर यो चुनावि जितलाई कुनै "बाद" वा दलिय "सोच" को जितको रुपमा भने लिन सकिने स्थिति भने छदैं छैन । यो यौटा केवल whimवा तंरगको भोट हो यसलाई माओबादिले आफ्नो "pocket vote" वा पेवा सम्झेमा त्यो माओबादिको लागि टुलो भुल हुनेछ, किनकि हालको तंरग केहि समय पछि फितलो हुंदै जानेछ भने भविश्यमा त्यस्ता नया नया अरु तरंगहरु पनि पैदा हुन सक्नेछन् ।

हार्ने ठुला दलले भने यसपाला पक्कै पनि कसैलाई न्यून मुल्याकंन गर्न हुदैन भन्ने ज्ञान प्राप्त गरेकै हुनुपर्छ ।

तर स्थिति जे जस्तो भएपनि माओबादिलाई ईतिहासकै ठुलो मौका मिलेको छ आफूलाई प्रमाणित गरेर देखाउने, त्यसलाई उनिहरुले पक्कै पनि हलुका नलेलान् । हैन भने जसरि आज आफूलाई चरम मुल्याकंन गरेर कांग्रेस र एमालेले पराजय भोग्नु परेको छ त्यो भन्दा लज्जास्पद पराजय माओबादिले छिट्टै भोग्नु पर्छ ।

आशा गरौं जनताको अगाडी केहि लाग्दैन भन्ने बुझेर माओबादी सुबाटोमा हिडने छन् ।

संबिधान सभाको नतिजा

UPDATE 7:16 PM US central time
जित
माओबादी--->118
कांग्रेस ‍---->33
एमाले------>30
म. फोरम--->23
तराइ लो.मोर्चा->7
नेमकिपा--->2
सद्दभावना--->2
जनमोर्चा--->1
स्बतन्त्र --->1
बिजयी उमेदवार जिल्ला अनुसार
BAITADI
१: माओबादीका नारायण कुवर- 27130
BAJURA
१ - नेकाका देब राज जोशी
BANKE
१ : माओबादीका तिलक परियार -16085
३ : फोरमका सर्वदेब प्रशाद -14734
४ : माओबादीकी पुर्ण कुमारी सुबेदी -13192
BARDIYA
१ : माओबादीकी सरला रेग्मी-17995
२ : माओबादीका बिष्णु चौधरी-17815
३ : माओबादीका सन्तराम चौधरी-
४ : माओबादीका राम चरण चौधरी-24444
BHAKTAPUR
१: नेमकिपाका नारायणमान बिजुक्छे – 19972
२: नेमकिपाका सुनिल प्रजापति –
CHITWAN
१: माओबादीका लाल मणी चौधरी -
२: माओबादीका रामबहादुर थापा-
३: माओबादीका नारायण प्रशाद दाहाल - 17804
५: माओबादीका चित्र बहादुर श्रेष्ठ –
DADELDHURA
नेकांका शेर बहादुर देउवा- 20529
DANG
१: माओबादीका इन्द्र जित थारु
२: माओबादीकी दम कुमारी शर्मा - 20196
३: माओबादीका क्रिष्ण बहादुर महरा - 20492
४:माओबादीका शिव राज गौतम - 18854
५:माओबादीकी शुस्मा शर्मा - 17062
DHANKUTA
१: माओबादीका हेम बहादुर भण्डारी - 17996
२: माओबादीका हरी राज लिम्बु – 12299
DHADING
२: माओबादीकी कल्पना धमला- 20731
३: माओबादीका शालिक राम जम्मरकट्टेल-
DHANUSHA
7: एमालेका शतुर्रगन महतो
DOTI
१: एमालेका हर्क बहादुर सिहं -
२: माओबादीका खेम बहादुर बाम - 10159
GORKHA
१: माओबादीकी पार्बती थापा-18829
२: माओबादीकाबाबुराम भट्टराइ-46372
३: माओबादीका अम्बर बहादुर -
GULMI
१: माओबादीका सुदर्शन बराल –
२: एमालेका प्रदीप ज्ञावाली –
३: माओबादीका चित्र बहादुर थापा - 16138
HUMLA
१: माओबादीका कर्ण जित बुढा -
ILAM
१: एमालेका कुमारी मोक्तान –
२: एमालेका सुबाश नेमागं –
३: नेकांका कुल बहादुर गुरुगं-
JHAPA
१: माओबादीका धर्म घिमिरे – 15276
२: माओबादीका गौरी शंकर खड्का –
३: माओबादीका पुर्ण सिंह राजबन्शी-
६: एमालेका दिपक कार्की –
७: माओबादीका विस्व दिप लिंगदेन-
JUMLA
माओबादीका नेरश भण्डारी -
KAILALI
५: माओबादीका लेख राज भाट
KANCHANPUR
१: माओबादीका पुरन थारु-
२: माओबादीका देविलाल थारु-
KATHMANDU
१: नेकांका प्रकाशमान सिंह- 13452
२: माओबादिका झक्कु प्रसाद सुबेदी- 13878
३: नेकांका चक्र प्रशाद ठकुरी – 12989
४: नेकांका सुप्रभा घिमिरे – 13451
५: नेकांका नरहरी आचार्य-
६: माओबादिका हितमान शाक्य-
७: माओबादिकी हिसिला यामी-
८: नेकांका नविन्द्र राज जोशी- 11005
९: नेकांका द्यान गोबिन्द रन्जित-
१०: माओबादिका पुष्प कमल दाहाल-19972
KAPILVASTU
२: तराइ लो. मोर्चाका दान बहादुर चौधरी -8434
३: तराइ लो. मोर्चाका ब्रिज कुमार गुप्ता-
४: तराइ लो. मोर्चाका इश्स्वर दयाल मिस्रा-
५: फोरमका अभिशेक शाह -
KASKI
१: माओबादीका देव गुरुग –
२: माओबादीका राज कागी गुरुग-
३: एमालेका रबिन्द्र अधिकारी – 13388
४: माओबादीका दुर्गा कमारी बिक - 14866
KAVRE
१: माओबादीका सुर्य मान दोगं -
२: माओबादीका अक्कल बहादुर - 18207
३: एमालेका क्रिष्ण प्रसाद सापकोटा - 16595
LALITPUR
१: माओबादिका वर्सामान पुन –
२: माओबादिका राज कागी महर्जन – 16969
३: माओबादिकी पम्फा भुषाल - 11789
LAMJUNG
१: माओबादीका बुद्दी राज गुरुग
२: एमालेका प्रिथ्वी सुब्वा गुरुग
MAKWANPUR
१: माओबादीका दिल बहादुर घिसीगं –
२: माओबादीका प्रेम बहादुर पुलामी – 16976
३: माओबादीका प्रलाद लामीछाने
४: एमालेका झलनाथ खनाल - 14020
MANANG
माओबादीका देव प्रसाद गुरुग - 1652
MAHOTTARI
१: जनमोर्चाका गिरी राज पोखरेल - 10194
MORANG
१: नेकांका अमोद उपाध्य –
२: माओबादीका लाल बहादुर मगर –
७: फोरमका बिजय गच्छेदार – 18416
८: माओबादीका गोपी बहादुर अछामी – 14875
९: नगेन्द्र बहादुर धिमाल- 14930
MUSTANG
एमालेका चन्द्र बहादुर गुरुग - 2556
MUGU
माओबादीका नव राज धामी- 10103
MYAGDI
माओबादीका गोब्न्द पोडेल -
NAWALPARASI
१: नेकांका शासंक कोइराला -
४: माओबादीका चिनक कुर्मी - 10155
५: फोरमका राम बचन यादव-13641
६: तराइ लो. मोर्चाका ह्रदयश त्रिपाठी -
NUWAKOT
२: नेकांका राम शरण महत –
३: माओबादीका पोष्ट बहादुर बोगटी -
PALPA
१: एमालेका दल बहादुर राना- 19185
२: लिला सोमाइ – 12310
३: एमालेका कुल प्रसाद – 7800
PARBAT
१: नेकांका अरुण प्रसाद जोशी – 13258
PARSA
१: फोरमकी करीमा बेगम –
२: नेकांका अजय कुमार – 9530
३: नेकांका अजय चौरासिया - 14550
४: नाकांका प्रधुन्न प्रधान -
RASUWA
मओबादीका प्रेम बहादुर तामागं- 11147
RAUTAHAT
२: नेकांका मोहम्मद अफ्ताव आलम-
ROLPA
१: मओबादीका जयपुर घर्ती-
२: मओबादीका पुष्प कमल दाहाल-
RUPENDEHI
१: माओबादीका घनस्याम यादव -
२: एमालेका ओम प्रकाश यादव -
३: नेकांका बाल क्रिष्ण खांड –
४: एमालेका बिष्णु पौडेल –
५: एमालेका रामनाथ ढकाल –
६: फोरमका ओम प्रकाश यादव –
७: फोरमका मोहमम्मद भकिल -
SALYAN
१: माओबादीका टेक बहादुर बस्नेत-16550
२: माओबादीका उमकान्त शर्मा -
SANKUWASAVA
एमालेका डम्मबर खड्का-
SUNSARI
१: माओबादीका किरण जोशी -
SARLAHI
४: सद्दभावनाका राजेन्द्र महतो – 17235
५: फोरमका उपेन्द्र यादव- 23959
SINDUPALCHOK
१: माओबादीका राज कुमार श्रेष्ट
२: माओबादीका अग्नि सापकोटा
SYANJA
१: एमालेका हित काजी गुरुगं –
२: नेकांका गोपाल मान श्रेष्ठ –
३: नेकांका मोहन पण्डित - 18607
TAPLEJUNG
१: नेकांका सुर्यमान गुरुगं – 8719
२: एमालेका डम्मबर धोज -
TANAHUN
१: माओबादीका सुरेश आले मगर
२: नेकांका राम चन्द्र पौडेल – 18970
३: एमालेका किरण गुरुगं - 17486

श्र्रद्धाण्जली गीतकार इस्वर बल्लबलाइ

- हस्त गौतम मृदुल
एउटा तारा मुरुयो शोकाकुल पारी।
पाइदैन दर्शण कैलै गयो मायाँमारी।

जन्मनु र मर्नु पनि बिधिकै हो बिधान।
अजम्बरी भै बाँच्ने छैन कुनै निधान।
एउटा फुल मुरयो बोटै सून्यपारी।
पाइदैन दर्शण अब गयो मायाँमारी।

दिवंगत आत्मालाइ मिलोस चीर शान्ती।
बाँचिरहोस ह्रदयमा सस्मृतिको कान्ती॥
एउटा दियो निभ्यो स्तब्ध नै पारी।
पाइदैन दर्शण अब गयो मायाँमारी।

एमालेको आत्महत्या रणनिती

"अहिलेको बिषम घडिमा बिष नपिइ मर्नु भन्दा अघि खुट्टा तान्नु एमालेको लागि प्रतीपादक त छदैछ, मैलाउ, मैखाउ सबै पद मेरै सोच्ने नेपाली कांग्रेस पनि एक गतिलो प्रतीपक्ष हुन नसक्दा १५ बर्ष जनयुद्द छेडेर रुखिएको माओबादीलाइ संबिधान बनाउन हाली मुली चलाउन दिदा जनताको संबिधान कस्तो हुने हो, निकै सोचनीय भएको छ"

मान्छे जब निराश हुन्छ अनि सबै तिरबाट तिरस्क्रित हुन्छ उसले अन्तिम पटक पुन माथी आउन आत्महत्या गर्छ। उसलाइ थाहा हुदैन उ मेर्ने दिन मात्र चर्चामा आउछ। त्यसको भोली पल्ट उसको अस्थित्व यस संसारबाट हराइसक्छ। यस्ता खाले ठुला साना घटना सुन्ने गरिन्छ।
केही महिना अघी एक युवकले आफु चर्चामा आउन नेब्रस्काको ओमाहा शहरमा सपिगं सेन्टरमा गोलीले आफु लगाय कैयौंको हत्या गरेका थिए।यस्तै निराश बनेको छ एमाले।संबिधान सभाको चुनाबबाट आफ्नो आजात शत्रु माओबादीले लाज जोगाउने कपडा समेत हरेको हुंदा एमाले हतासमा चुनाबको परिणाम नसकिदै सबै सहमती तोडेर सरकार छोड्दैछ। निभ्न लागेको बत्ती जस्तै माओबादी दन्केको हो या आगोको मुस्लो भर्खर निस्कदा एमाले खरानी भएको हो, त्यो त भबिष्यले नै बताउला। तर यस पटक माओबादीले टुट,फुट र जुट भएको महा-कांग्रेसलाइ समेत खोलाले ढूगां बगाए जस्तै बालुवा मुनि पुरिदिएको छ।
दोस्रो स्थानको लागी एमाले संग कष्टपुर्वक भिड्दै गरेको कांग्रेस चुप चाप छ। गरिबको उत्थान गर्ने पार्टीबाट नेता बर्गको उत्थान गर्ने पार्टी बनेको नेपाली कांग्रेस सम्बभत एक पद पाए सम्म मन्त्री पदमा रहिरहने छ। सहमती बनाउनु र तोड्नु नै राष्ट्रीय पार्टिहरुको पेशा भएको हूंदा संबिधान बनाउने बिधायिका छानि सकिए पनि अब बन्ने काम चलाउ सरकारमा माओबादीको मुख्य भुमीका र कांग्रेसको सहायक भुमिका रहेनछ। परिस्थीत यस्तै रही रहे २०४७ सालमा १०० दिन भित्र कांग्रेसको एकमाना सरकार ढाल्न कस्सिएको एमाले यस पटक रेलीगं र टेलीफोन बुथमा ब्यस्त नहोला भन्न सकिन्न।

अहिलेको बिषम घडिमा बिष नपिइ मर्नु भन्दा अघि खुट्टा तान्नु एमालेको लागि प्रतीपादक त छदैछ, मैलाउ, मैखाउ सबै पद मेरै सोच्ने नेपाली कांग्रेस पनि एक गतिलो प्रतीपक्ष हुन नसक्दा १५ बर्ष जनयुद्द छेडेर रुखिएको माओबादीलाइ संबिधान बनाउन हाली मुली चलाउन दिदा जनताको संबिधान कस्तो हुने हो, निकै सोचनीय भएको छ।